Bij de
begrotingsbehandeling van het ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid van
de begroting 2007 is incidenteel geld vrijgemaakt voor het verkorten van de
wachtlijst voor de sociale werkvoorziening. De aangenomen amendementen Irrgang
en Verburg/Bussemaker zorgen ervoor dat er € 50 miljoen extra beschikbaar komt
voor het bekorten van de SW-wachtlijsten. Voor de gemeente Delft betekent dit
een eenmalige toevoeging van € 311.169,--. Op lokaal niveau is het verkleinen
van de wachtlijst prioriteit. In het coalitieakkoord is aangegeven dat deze
collegeperiode de wachtlijst bekort zal worden.
In dit stuk wordt
ingegaan op:
-
amendementen
-
bestaand beleid wachtlijst;
-
onderzoek wachtlijst;
-
aanpak wachtlijst;
-
conclusie.
Tot slot wordt van u een
besluit gevraagd over de besteding van de middelen en de aanpak tot het
bekorten van het wachtlijst.
Naast de inzet van dit
incidentele amendementengeld zijn voorstellen in voorbereiding om te komen tot
een structurele en duurzame aanpak van de wachtlijst in Delft.
De aangenomen
amendementen Irrgang (€ 25 miljoen) en Verburg/Bussemaker (€ 25 miljoen) zorgen
ervoor dat er € 50 miljoen extra wordt vrijgemaakt voor het bekorten van de
SW-wachtlijsten. Voor de gemeente Delft betekent dit een eenmalige toevoeging
van in totaal
€ 311.169,--. Het betreft
hier zowel geoormerkt als niet geoormerkt geld.
De middelen (voor Delft €
146.361) vanuit het amendement Irrgang worden toegevoegd aan het gemeentefonds
en zijn niet geoormerkt voor een bepaald doel. Tevens is bepaald dat de
verantwoording over de besteding van dit geld lokaal zal plaatsvinden. Via de
meicirculaire zal het geld via het gemeentefonds beschikbaar worden gesteld aan
de gemeenten. Deze gelden kunnen meerjarig besteed worden middels een
bestemmingenreserve.
De middelen (voor Delft €
164.808) vanuit het amendement Verburg/Bussemaker zijn wel geoormerkt en komen
direct ten goede aan het SW-budget. Deze middelen dienen in 2007 te worden
uitgegeven aan het bekorten van de wachtlijst.
Op dit moment bestaat de
wachtlijst van mensen (wonend in de gemeente Delft) met een SW-indicatie uit
167 personen (met een equivalent van 120 volledige arbeidsplaatsen). In 2007
wordt voor 592 volledige arbeidsplaatsen subsidie vanuit het ministerie toegekend,
waar ongeveer 700 mensen op werkzaam zijn. Het gaat hier om structurele
SW-arbeidsplaatsen voor de gemeente Delft.
Op dit moment wordt het
beleid voor de wachtlijst SW gevoerd volgens het principe van first in, first
out. Een belangrijke uitzondering bij het first in, first out principe is de
voorrang die wordt gegeven aan jongeren (tot 23 jaar) met een SW indicatie. Dit
betekent dat alle jongeren van de wachtlijst als eerste voor plaatsing worden
voorgedragen indien er vacatures beschikbaar zijn. In dit kader wordt nog wel
eens naar voren gebracht dat er nog veel mensen met een WAJONG uitkering (
arbeidsongeschiktheidsregeling voor jongeren) niet geplaatst zijn. Gebleken is
dat dit mensen zijn die ofwel geen SW indicatie hebben aangevraagd ( SW is vrijwillig)
danwel na een langdurig SW dienstverband niet meer in staat zijn arbeid te
verrichten en terug vallen op de oorspronkelijke WAJONG uitkering.
Onderzoek wachtlijst
De mensen die op de
wachtlijst staan, zijn daarvoor aangemeld na een indicatiestelling via het CWI.
Het CWI levert bij de toekenning van de indicatie een rapport van bevindingen
waar informatie over de SW-geïndiceerde in is opgenomen. Combiwerk wordt bij
plaatsing geconfronteerd met de volgende zaken:
·
Toename ernst van de beperkingen en de handicaps.
Ook het aantal meervoudig gehandicapten op de wachtlijst is fors toegenomen.
·
De match van de wachtlijstkandidaat en het
beschikbare werk moeilijker wordt.
·
Er behoefte is om de mensen op de wachtlijst beter
te leren kennen om daardoor in staat te zijn gerichte acquisitie te plegen, om
tijdig passend werk binnen te halen.
·
Mensen op de wachtlijst zijn onder meer door
schuldenproblematiek moeilijk te motiveren voor bemiddeling naar passend werk.
·
Het onvoldoende beheersen van de Nederlandse taal.
Kortom, meer weten van de
mensen op de wachtlijst stelt ons in staat om al tijdens het verblijf op de
wachtlijst mensen te begeleiden. Bovengenoemde gegevens verzamelen is alleen
mogelijk, door onderzoek te doen bij mensen die op de wachtlijst staan. De
hieraan verbonden kosten bedragen ca. € 25.000,--. Om een en ander mogelijk te
maken, wordt dit geld uit het wachtlijstbudget gereserveerd. Dit is een
eenmalige operatie. Na deze operatie worden het onderzoeken van een persoon op
de wachtlijst ingebed in het reguliere werkproces. Waardoor er structureel
effect gegenereerd wordt.
Tevens kan er gestart
worden met gerichte trainingen, cursussen en verwijzing naar hulpverlening om
problemen te reduceren. Denk hierbij aan taalcursussen, schuldhulpverlening,
motivatietraining, traumaverwerking, etc. Voor de inkoop van trainingen wordt €
10.000,-- gereserveerd, gedekt vanuit het amendement Verburg/Bussemaker.
Hierbij wordt primair een beroep gedaan op de verschillende daartoe geëigende
instanties, qua uitvoering en financiering. Door deze acties nemen de
basisvoorwaarden om te kunnen starten op een SW-arbeidsplaats flink toe en
daarmee de kans op een succesvolle match.
Aanpak wachtlijst
Met de huidige
subsidienormen kan er door de inzet van het extra geld voor een periode van één
jaar voor 11,4 FTE’s aan SW-arbeidsplaatsen worden gecreëerd. Door het
incidentele karakter van de financiering zal de wachtlijst voor een beperkte
periode licht krimpen. Daarna vloeien de mensen weer terug naar de wachtlijst
of stromen door naar vacatures binnen de SW-formatie waardoor andere mensen
langer op de wachtlijst moeten blijven. In beide situaties neemt de wachtlijst
uiteindelijk weer toe tot het oorspronkelijke niveau.In dit stuk wordt gekozen
voor een alternatieve aanpak waardoor
een groter en langduriger resultaat bereikt wordt.
Door
een alternatieve inzet van de extra middelen kan er voor een langere duur mensen
van de wachtlijst worden geplaatst. Omdat het geld vanuit het amendement
Irrgang via het gemeentefonds wordt toegevoegd, niet geoormerkt is en er geen
verantwoording naar het ministerie hoeft plaats te vinden over de bestemming
van de gelden, is een andere inzet dan alleen ‘een jaar extra mensen inzetten’
toegestaan. Door het geld in een bestemmingsreserve te storten waar meerjarig geld aan kan worden
onttrokken, ontstaat de mogelijkheid om mensen meerjarig te werk te stellen.
Daardoor is de mogelijkheid voor mensen om in reguliere vacatures in te stromen
groter. Indien er een plaatsing van minimaal twee jaar kan worden gerealiseerd
is een soepele instroom binnen de door de SW subsidie gefinancierde
arbeidsplaatsen realiseerbaar. Door deze systematiek kunnen 11,2 fte, oftewel
16 mensen duurzaam instromen.
Er staan 77 mensen op de
SW-wachtlijst met een WWB uitkering. Deze mensen hebben een SW-indicatie wat
betekent dat er een grote afstand bestaat tot de arbeidsmarkt, waarbij door het
CWI is vastgesteld dat zonder Wsw-hulp er geen plaatsing in regulier werk
haalbaar is. Indien mensen met een WWB-uitkering via een tijdelijke
SW-arbeidsplaats geplaatst kunnen worden, ontstaat er een voordeel bij de
gemeente. Immers de niet meer uit te betalen WWB blijft ‘in de knip’ van de
gemeente. Het betreft hier geld dat weer vrijelijk door de gemeente bestemd kan
worden.
Het is aldus mogelijk om
met inzet van vrijvallende WWB-middelen een grotere groep mensen vanaf de
wachtlijst te plaatsen bij Combiwerk. Daarvoor zouden uitsluitend mensen met
een WWB-uitkering én indicatie (dus op wachtlijst) worden geplekt. Als
achtereenvolgens de vrijvallende WWB-middelen in het wachtlijstfonds worden
gestort, kunnen er weer extra mensen met een WWB-uitkering van de wachtlijst
worden geplaatst. Het gevolg is dat bij gelijkblijvende uitgaven er meer mensen
van de wachtlijst kunnen worden geplaatst. Totaal wordt er via deze methodiek
(zie bijlage 1 voor onderbouwing en verloop reserve) ruim € 284.160,-- aan WWB
middelen vrij gemaakt. Deze vrijgekomen middelen wordt heringezet ter bekorting
van de wachtlijst.
Naast de inzet van WWB
geld om de wachtlijst SW te kunnen bekorten is het ook denkbaar dat er met
behulp van UWV gelden soortgelijke stappen gezet kunnen voor mensen met een UWV
uitkering en een SW indicatie. Contacten zijn daarvoor gelegd. Het is echter
nog onduidelijk hoe (en hoe groot) de financiering er uit zal komen te zien.
Het budget vanuit het
amendement Verburg/Bussemaker is geoormerkt aan het SW-budget ter verkorting
van de wachtlijst. Dit geld dient in 2007 besteed te
worden. Deze middelen kunnen derhalve niet in een meerjarige bestemmingsreserve
gestort worden. Gezien het incidentele karakter van dit extra geld worden
direct mensen van de wachtlijst geplaatst met een dienstverband voor het jaar
2007. Vooruitlopend op de amendementen is reeds 5 fte extra ingestroomd vanaf
de wachtlijst, gefinancierd vanuit dit amendement. Deze
specifieke groep wordt na 1 januari 2008 gefinancierd vanuit de getroffen
meerjarige reserve. Aansluitend op de systematiek van de inzet amendement
Irrgang worden personen van de wachtlijst geplaatst met een SW-indicatie met
een WWB-uitkering.
De mensen van de
wachtlijst hebben stevige begeleiding nodig. Daarnaast is de aard van de
werkzaamheden veelal beschut. De rijkssubsidie is daardoor onvoldoende dekkend.
Plaatsing van extra mensen van de wachtlijst betekent voor Combiwerk een
onvoorziene kostenpost, die opgevangen wordt in de exploitatie.
De amendementen zijn
incidentele oplossingen om de omvang van de wachtlijst terug te dringen.
Recente wetsvoorstellen, uitspraken van het ministerie van Sociale Zaken en de
op stapel staande modernisering van de SW-wetgeving komen er meer mogelijkheden
om de wachtlijst aan te pakken. Voorstellen voor langdurige en structurele
aanpak van de wachtlijst zijn in voorbereiding. Hierbij wordt onder andere
gedacht aan activering van mensen op de wachtlijst met behulp van een verdere
ontschotting van middelen en inzet van re-integratiegelden.
Met het creëren
van meerjarige bestemmingsreserve en het inzetten van vrijgekomen WWB-gelden
kan voor een langere duur mensen van de wachtlijst geplaatst worden. 11 fte
oftewel 16 mensen kunnen geplaatst worden. Deze periode biedt een grotere
mogelijkheid om in reguliere vacatures in te stromen. Daarnaast geschiedt door
wachtlijstonderzoek en training van mensen op de wachtlijst een betere en
effectievere plaatsing. Deze realisatie van extra tijdelijke SW arbeidsplaatsen
komt bovenop de normale instroom binnen de door SW subsidie gerealiseerde
arbeidsplaatsen. Dit betekent dat de mensen op de wachtlijst niet langer hoeven
te wachten als gevolg van deze maatregel.
Schematisch zien de
inkomsten en besteding van de middelen er als volgt uit.
|
Soort |
Bedrag |
|
Amendement Irrgang |
€ 146.361 |
|
Amendement
Verburg/Bussemaker |
€ 164.808 |
|
Vrijgevallen WWB-gelden |
€ 284.160 |
|
Totaal |
€ 595.329 |
Besteding
|
Jaar |
Soort
|
Kosten |
Gedekt uit |
|
2007 |
Wachtlijstonderzoek |
€
25.000 |
Amendement Verburg |
|
|
Cursussen |
€
10.000,- |
Amendement Verburg |
|
|
5,2
fte SW-wachtlijst |
€129.808 |
Amendement Verburg |
|
2008 |
11,2 fte SW-wachtlijst |
€ 280.521 |
Meerjarige bestemmingsreserve |
|
2009 |
6 fte SW-wachtlijst |
€ 150.000 |
Meerjarige
bestemmingsreserve |
|
Totaal |
|
€ 595.329 |
|
(In deze tabel zitten
afrondingsmarges)
Voorstellen:
1. In
te stemmen met deze nota.
2. Het
budget ad € 146.361,--, dat via het amendement Irrgang via het gemeentefonds
beschikbaar komt, te bestemmen voor een meerjarige wachtlijstreserve voor
SW-geïndiceerden en deze middelen laten toevoegen aan de begroting van
Combiwerk.
3. Kennisnemen
dat de extra gelden ad € 164.808,-- dat via het amendement Verburg/Bussemaker direct
beschikbaar komt aan het SW-budget 2007 voor het verkorten van de wachtlijst.
4. Voor
deze extra arbeidsplaatsen SW-geïndiceerden in aanmerking laten komen, die op
de wachtlijst staan én een WWB-uitkering hebben. De vrijvallende WWB-middelen
ad € 284.160,-- storten in een nieuwe bestemmingsreserve, genaamd ‘bekorting
van de SW-wachtlijst’, waardoor er de komende jaren meer SW-geïndiceerden met
een WWB-uitkering te werk kunnen worden gesteld.
5. De
financiële consequenties te verwerken in de 80e begrotingswijziging van het
dienstjaar 2007.
Bijlage 1 Onderbouwing
vrijgevallen WWB-gelden
Er is ruimte vanuit het
tijdelijk wachtlijstgeld voor 11 FTE mensjaren (naar beneden afgerond).1 FTE SW
kost afgerond € 25.000 per jaar en er is
€ 276.169,-- (€ 311.169,-
minus € 10.000 (cursussen) en minus € 25.000 (wachtlijstonderzoek))
beschikbaar. De besparing op WWB gelden bij het plaatsen van mensen met een WWB
uitkering is € 12.800 voor een volledige WWB jaaruitkering. Als er wordt
besloten om de vrijval van WWB middelen te bestemmen voor meer SW plaatsingen
de navolgende rekensom ontstaat.
-
Bij 11 FTE valt er 11 maal de WWB uitkering van €
12.800,-- vrij en dat is € 140.800,--;
-
Daarvoor kunnen weer voor 5,6 FTE ( €140.800
gedeeld door
€
25.000,--) aan WWB uitkeringsgerechtigden worden geplaatst en dat levert een
besparing voor de WWB op van 5,6 maal € 12.800,-- en dat is € 71.680,--;
-
Daarvoor kunnen 2,9 FTE aan WWB
uitkeringsgerechtigden worden geplaatst en dat levert een besparing op voor de
WWB van 2,9 maal € 12.800,-- en dat is € 37.120,--;
-
Daarvoor kunnen 1,5 FTE aan WWB
uitkeringsgerechtigden worden geplaatst en dat levert een besparing op van 1,5
maal € 12.800,-- en dat is € 19.200,--.
-
Daarvoor kan voor 0,8 FTE aan WWB
uitkeringsgerechtigden worden geplaatst en dat levert een besparing op van 0,8
maal € 12.800,-- en dat is € 10.240,--
-
Daarvoor kan voor 0,4 FTE aan WWB
uitkeringsgerechtigden worden geplaatst en dat levert een besparing op van 0,4
maal € 12.800 en dat is € 5.120,--
Totaal wordt er via deze
methodiek ruim € 284.160,-- aan WWB middelen vrij gemaakt en dat staat gelijk
aan nogmaals 11,4 FTE voor een jaar plaatsen van mensen met een SW indicatie.