30 augustus 2001

naar agenda

Na discussies in het Strategisch Beraad Hoger Onderwijs is door de wethouder aan het OntwikkelingsBedrijf Rotterdam (gemeente Rotterdam) de opdracht gegeven het idee van een Rotterdamse Zomeruniversiteit te onderzoeken en uit te werken. Door het Centrum Toerisme Management van de Erasmus Universiteit is de markt van de zomeruniversiteiten in kaart gebracht en zijn aanbevelingen gedaan voor het profiel van een Rotterdamse zomeruniversiteit.

Vorig jaar organiseerde Rotterdam een brainstormbijeenkomst over dit onderwerp. De in het collegeprogramma opgenomen wens om in Delft te komen tot een zomeruniversiteit was voor het projectbureau Delft Kennisstad de directe aanleiding om deel te nemen aan die bijeenkomst. Rotterdam bleek graag tot samenwerking met Delft bereid. De sterke punten van beide steden kunnen leiden tot een breed en aantrekkelijk zomerstudie-aanbod, waarin de identiteit van zowel Delft als Rotterdam goed tot uitdrukking komt en benut wordt.

Na de brainstormbijeenkomst vorig jaar in Rotterdam en gesprekken met een aantal mogelijke organisatoren is gekozen voor een organisatievorm die de eigen verantwoordelijkheid en het initiatief van de culturele en onderwijsinstellingen voorop stelt. De meerwaarde die te verkrijgen is door samenwerking, gemeenschappelijke marketing en planning wordt de verantwoordelijkheid van een daarvoor op te richten Bureau Summercourses Rotterdam and Delft.

Daarom het voorstel om het bureau Summercourses Rotterdam and Delft op te richten waarvan de uitvoering voor de periode 1 juli 1999 tot 1 oktober 2001 komt te liggen bij Erasmus Plus BV en het Rotterdams Congresbureau.

Het Bureau Summercourses Rotterdam and Delft heeft tot taak te stimuleren, te coördineren en te adviseren. Aan de activiteiten (cursussen, evenementen) die beantwoorden aan de doelstellingen van de Summercourses verbindt het bureau de naam en het logo van de Summercourses Rotterdam and Delft. Het bureau waakt over de kwaliteit van de cursussen die onder het keurmerk worden aangeboden. Het Bureau is verantwoordelijk voor het promoten van het pakket van genoemde zomeractiviteiten en voor de uitgave en bekendmaking van het complete programma. Dat kan gebeuren door middel van folders, mailingen aan de beoogde doelgroepen en natuurlijk via een Internetsite. In beperkte mate onderzoekt het Bureau ook wat de doelgroepen verwachten van de Summercourses. Bovendien heeft het Bureau de taak de toeristische spin off (hotelaccommodatie, toeristische excursies, culturele evenementen) te organiseren in samenwerking met de VVV’s in beide plaatsen, Rotterdam Marketing en andere organisaties op toeristisch gebied. Een stuurgroep leidt het project.

Gekozen is voor een kleine organisatie met een eigen verantwoordelijkheid en recht om zelf te "shoppen" onder wat de instellingen voor (hoger) onderwijs en de culturele instellingen in Rotterdam en Delft te bieden hebben. Het Bureau moet stimuleren dat bepaalde combinaties van culturele en educatieve instellingen tot stand komen. De organisatie van de cursussen, de marketing en het dragen van financiële risico’s blijft de verantwoordelijkheid van de instellingen zelf.

Het Bureau adviseert bijvoorbeeld over de haalbaarheid van bepaalde activiteiten en over de juiste marketing. Het Bureau besluit welke activiteiten op te nemen in het programma van de Summercourses Rotterdam and Delft en er het logo of keurmerk van de Summercourses aan te verbinden.

Zomeruniversiteiten werven al vroeg in het jaar (januari/februari) deelnemers. De laatste tijd vooral via internet. Daarom is het goed om de Summercourses Rotterdam and Delft o.a. te presenteren met een internet-site met vele links naar de educatieve zomeractiviteiten.

Om te kunnen voldoen aan de doelstelling van een breed aanbod zoekt het Bureau naar initiatieven van verschillende onderwijsinstellingen en culturele instellingen. Uit een oogpunt van City-marketing is het ook belangrijk dat de onderwerpen en thema’s van de cursussen verband houden met de sterke punten van beide steden. De Delft Kennisstadthema’s bieden voor Delft veel mogelijkheden in dit verband. Om het brede aanbod te waarborgen treedt het Bureau bemiddelend op bij sterk op elkaar gelijkende initiatieven van verschillende instellingen. De keuze welke cursus uiteindelijk in het centrale programma van de Summercourses Rotterdam and Delft, ligt in het geval niet tot overeenstemming is te komen bij het Bureau en bij de voor de projectorganisatie te formeren Stuurgroep. Zonder al te veel af te dingen op de kwaliteitseisen van de deelnemende zomerprogramma’s zal het projectbureau vooral in het begin de vrijheid moeten hebben om te experimenteren met nieuwe onderwerpen en thema’s.

Erasmus Plus, onderdeel van de Erasmus Holding, en het Rotterdams Congresbureau zijn bereid samen het Bureau Summercourses Rotterdam and Delft vorm te geven en te bemensen. Voor de eerste twee cursusjaren wordt een projectorganisatie opgezet. Een stuurgroep leidt het project. De groep bestaat uit de directeur OBR, een vertegenwoordiger van Delft Kennisstad, een vertegenwoordiger uit de culturele sector of van Rotterdam Marketing en tenslotte een voorzitter van naam die, hoewel niet direct gebonden aan een van de instellingen, wel een duidelijke band heeft met onderwijs en wetenschap. De Stuurgroep komt vier keer per jaar bijeen, bewaakt de gestelde doelen en geeft richting aan het werk van het bureau. Het Bureau is verantwoording verschuldigd voor hun activiteiten en resultaten aan de Stuurgroep en via deze personen aan de wethouders van Onderwijs en van Haven en Economische Zaken van Rotterdam en de wethouder van Delft Kennisstad, Economische Zaken en Financien van Delft. In het dagelijkse werk kan het bureau de hulp inroepen van de projectleider Delft Kennisstad en een daartoe aangewezen medewerker van het OBR.

De opdracht aan Erasmus Plus en het Rotterdams Congresbureau wordt verstrekt voor twee jaar. De expertise van het Rotterdams Congresbureau is vooral nodig in de aanloopfase van het project. Erasmus Plus zal zich vooral bezighouden met het werven en stimuleren van nieuwe zomercursussen, de kwaliteitsbewaking en de ondersteuning van de organisatoren met economische en organisatorische adviezen. Het Rotterdams Congresbureau zal zich richten op het verblijf van de deelnemers in de stad, de voorwaarden scheppen om Rotterdam en Delft beter de leren kennen en relaties te leggen met aanwezige voorzieningen en bedrijven. De samenwerkingsrelaties en het inzicht van beide Rotterdamse bureaus met de voor de Summercourses Rotterdam and Delft relevante Delftse bedrijven en instellingen is voldoende aanwezig. De samen te stellen stuurgroep kan dat bewaken.

Na installatie van het Bureau gedurende de zomer van 1999 zal het Bureau beginnen met het nauwlettend volgen van de bestaande activiteiten en werken aan een werkplan dat in september '99 gepresenteerd kan worden. In het werkplan zijn concrete doelen voor het komende cursusjaar (zomer 2000) opgenomen. In het werkplan beschrijft het projectbureau de thema’s waar in eerste instantie aan gewerkt zal worden en de te volgen procedures m.b.t. de ingebrachte programmavoorstellen van de instellingen. Beide jaren rapporteert het Bureau na de zomer over de verrichte inspanningen en behaalde resultaten.

In september vindt ook de officiële aftrap plaats van de Summercourses Rotterdam and Delft, zodat ook voor de buitenwereld bekend is dat de activiteiten gestart zijn.

De naam

Om in de naam zowel de diversiteit van de onderwerpen als de kwaliteit van de cursussen maar ook de samenwerking tussen verschillende instellingen tot uitdrukking te brengen is gekozen voor de naam Summercourses Rotterdam and Delft. Het is nog de vraag of de toevoeging International een grotere aantrekkingskracht oplevert. Wel zou het goed zijn als Summercourses Rotterdam and Delft voorzien wordt van een motto.

De kosten voor het projectbureau Summercourses Rotterdam and Delft zullen in het eerste jaar (1999, een half jaar) 125.000 gulden bedragen. De volgende jaren zal dat oplopen tot 296.000 (2000) en 175.000 (2001). Daarna moet een beslissing genomen worden over de voortzetting van het project in een meer permanente vorm. Dan moet ook bezien worden hoe de baten van het project kunnen leiden tot een aanzienlijke besparing op de begroting. Organiseert het bureau voor de instellingen een centrale cursusadministratie, dan levert dat verdiensten op. Ook groepscontracten met hotels kunnen bijdragen aan het rendement van het bureau en natuurlijk valt ook te denken aan sponsoren uit het bedrijfsleven als de naam eenmaal gevestigd is. Voor een aantal door het bureau uit te besteden taken zal ook nadrukkelijk naar de capaciteit van de deelnemende instellingen gekeken worden.

Het Rotterdams Congresbureau (RCB) en Erasmus Plus (apart van Erasmus Universiteit) zijn bereid gevonden het Bureau Summercourses Rotterdam en Delft in te vullen. De daarbij behorende begroting is als volgt.

Voorgesteld wordt de kosten voor het projectbureau jaarlijks te verdelen tussen Rotterdam en Delft, naar rato van het aantal inwoners. De totale bureaukosten bedragen f.596.000 voor de jaren 1999, 2000 en 2001. De totale Delftse bijdrage is dan f.85.000, verspreid over de jaren 1999 t/m 2001.

(Internationale) deelnemers aan een Zomeruniversiteit besteden meer per dag dan de gemiddelde toerist vanwege de kosten voor overnachting en maaltijden. Bovendien blijven ze langer. Dat levert een substantieel multiplier-effect op. Voor elke 100 extra deelnemers kan dat liggen tussen 100.000 en 275.000 gulden extra aan bestedingen. Dat kan een reden zijn summercourses Rotterdam and Delft structureel te blijven steunen met een bedrag tussen de 50.000 en 100.000 gulden zolang groei mogelijk en wenselijk is.

De Summercourses Rotterdam and Delft hebben tot doel:

* versterken van de internationale positie van de regio Rotterdam en Delft op het gebied van cultuur en kennis door een breed en kwalitatief hoogwaardig programma-aanbod;

* herkenbare internationale profilering van die regio o.a.door thema's aan de orde te

stellen waarin de regio competent is of die van belang zijn voor de toekomst van de regio;

* bijdrage leveren aan de (internationale) toeristische functie door het aantrekken van

groepen professionals en studenten voor een langer verblijf in de regio. Tijdens dat verblijf moet er de kans zijn de regio ook in toeristisch opzicht beter te leren kennen;

* betere internationale contacten van bedrijven en kennisinstellingen.

Mede op basis van het rapport Zomeruniversiteiten, kansen voor Rotterdam, worden die doelstellingen vertaald naar het volgende profiel van de Summercourses Rotterdam and Delft. Het profiel bestaat uit vijf elementen.

De Summercourses Rotterdam and Delft moet het vooral hebben van cursussen die zich richten op professionals (mensen die beroepsmatig betrokken zijn bij een onderwerp), studenten en (hoger opgeleide) meer dan gemiddeld geïnteresseerde leken. Immers de deelnemers aan de Summercourses zullen zich in de eerste plaats aangesproken moeten voelen door inhoud en/of de kwaliteit van de cursussen. Wel is het belangrijk dat de inhoud aansluit op thema's die belangrijk en herkenbaar zijn voor de regio Delft/Rotterdam.

Genoemd Bureau kan de instellingen stimuleren te komen met cursussen die aansluiten bij stedelijke en regionale centrale thema's. Onder andere de Delft Kennisstad thema’s bieden hiervoor goede aanknopingspunten.

De Summercourses Rotterdam and Delft zijn uniek omdat ze het in de regio aanwezige brede culturele en educatieve aanbod met elkaar weten te combineren. De meeste Zomeruniversiteiten in de wereld zijn gekoppeld aan een instelling voor (hoger) onderwijs. Maar om die samenwerking niet te laten ontaarden in een topzware organisatie is het model gekozen van een bureau dat partijen samenbrengt en verbindingen legt.

Voor de samenwerking zelf zijn de deelnemende instellingen weer verantwoordelijk. Om een breed aanbod te waarborgen treedt het Bureau bemiddelend op bij sterk op elkaar gelijkende initiatieven van verschillende instellingen. De keuze welke cursus uiteindelijk in het centrale programma van de Summercourses wordt opgenomen ligt in het geval niet tot overeenstemming is te komen, zoals gezegd, bij het Bureau.

Een aantal activiteiten staat al in de startblokken. Andere activiteiten zouden niet eens zoveel voorbereiding vergen om op betrekkelijke korte termijn te kunnen starten. Bijvoorbeeld: cursussen van de Rotterdam School of Management, cursussen Nieuwe media vanuit Ichthus Hogeschool en/of Academie voor Beeldende Kunsten, Toerisme/

horeca-management vanuit Toerisme en Management van de EUR, Ondernemerschap (vanuit een groot aantal instellingen), cursus Making (it) work!, Action Plans for Local Sustainable Jobs van The International Institute for the Urban Environment (IIUE) in Delft en natuurlijk een samenwerking tussen Bouwkunde in Delft en het NAI in Rotterdam. Uit de voorbeelden blijkt dat ook combinaties van verschillende instellingen tot een aantrekkelijk product kunnen leiden.

Er is al een belangrijke winst te halen uit het beter organiseren van het aanbod van toeristische informatie en arrangementen aan de deelnemers van de al bestaande activiteiten. Dat is nog lang niet optimaal. Het is een gemiste kans dat een deel van de deelnemers voor overnachtingsaccommodatie buiten de regio kiest. Dat geldt niet minder voor de organisatie van aansluitende recreatieve evenementen voor de deelnemers, die meer belangstelling kunnen wekken voor de overige aspecten van Delft en Rotterdam. Het Bureau heeft tot taak het toeristische effect van de bestaande en toekomstige zomercursussen te vergroten. Niet in de laatste plaats om de tevredenheid van de cursisten over de beide steden en de omliggende regio te verhogen.

Voor het praktisch opzetten van de Summercourses Rotterdam and Delft is een zestal uitgangspunten gekozen:

1. Een groeimodel.

De ambities voor de Summercourses Rotterdam and Delft zijn hoog gesteld en het is onmogelijk om in een keer een pakket van zomercursussen te verwezenlijken dat tegelijk thematisch is, een breed aanbod heeft en berust op brede samenwerking etc.

Daarom willen OBR en Delft Kennisstad die ambities stap voor stap verwerkelijken daarbij voortbouwend op de sterke basis voor het bestaande aanbod. Daarom kiezen we voor een groeimodel om rond 2010 de ambities voor de Summercourses Rotterdam and Delft te verwezenlijken, zoals ze in het onderzoeksrapport beschreven zijn.

2. De Summercourses Rotterdam and Delft is aangewezen op enthousiastelingen.

Besturen en instanties kunnen beslissen en bepalen, maar zonder de enthousiaste en actieve inzet van groepen van docenten en medewerkers om een bepaalde cursus te willen ontwikkelen en uit te voeren wordt het niets. Uitgangspunt moet daarom zijn dat mensen zichzelf verantwoordelijk voelen voor een programmaonderdeel en daarmee voor de regio en voor hun eigen instelling iets willen bereiken. Het projectbureau moet de juiste balans vinden tussen het stimuleren van het enthousiasme en het correct afwijzen van wat nog niet genoeg ontwikkeld is of te ver buiten doelstellingen en profiel valt.

3. Samenwerking Rotterdam en Delft. Voor de twee internationaal aansprekende themagebieden architectuur/bouwkunde/design en watermanagement/haven/delta biedt de samenwerking Rotterdam-Delft een belangrijke meerwaarde. Daarom is er alle reden de samenwerking uit te breiden met de TU Delft en de instituten en instellingen in Delft. Bovendien geniet Delft zowel als toeristische attractie en als vestigingsplaats van o.a. de TU Delft internationale bekendheid. Dat maken de Summercourses internationaal gezien extra aantrekkelijk. Door slimme (vervoers)arrangementen met Rotterdamse hotels kan ook het probleem van het tekort aan overnachtingsaccommodatie in Delft bevredigend worden opgelost. De veelzijdigheid van de regio vergroot de kansen op een succesvolle toeristische vervlechting.

4. Culturele instellingen completeren.

De culturele instellingen in Rotterdam en Delft kunnen de aantrekkelijkheid van het product Summercourses Rotterdam and Delft verhogen. Maar bepalend voor de Summercourses is wat de kennisinstellingen inhoudelijk te bieden hebben.

5. Thema's niet vooraf bepalen maar experimenteren.

Een winnend thema voor de hele Summercourses Rotterdam and Delft is niet te vinden. Daarom is het beter werkenderwijs te experimenteren met per jaar een verschillend thema of (voorlopig) thema's naast elkaar te ontwikkelen.

De meer dan 400 deelnemers die nu al aan de verschillende educatieve zomeractiviteiten in de regio deelnemen zijn een uitstekend vertrekpunt om nieuwe activiteiten aan toe te voegen.