DelftCollectie.nl

Nota Delfts Erfgoed Digitaal

November 2001

Inhoud

1. De collectie Delft 1

2. Samenwerking 1

3. Delfts Erfgoed Digitaal: DelftCollectie.nl 1

4. Publieksbereik 2

5. Benadering: wie, wat, waar, wanneer in Delft 2

6. Werkwijze: deelprojecten 3

7. WWW wordt WinWinWin 3

8. Projectorganisatie 4

9. Financiën 4

Deelproject 1. Architectuur en programmatuur 5

Deelproject 2. Standaardisatie 6

Deelproject 3. Delft en de VOC 7

Deelproject 4. Waar in Delft? 8

Visioen

Een scholier zoekt inspiratie voor een werkstuk. Hij logt in op DelftCollectie.nl en voert in het zoekveld “wie” zijn achternaam in. Hij vindt (via wat nu de Digitale Stamboom is) dat zijn opa is geboren op 7 juli 1899. Er is een link naar “portret”, waar een foto van opa staat, staande voor een tabakswinkel aan de Wijnhaven. Via de link naar “waar” krijgt hij de kadastrale kaart van Delft te zien, waar het perceel oplicht. Hij klikt erop en krijgt een foto van het huidige pand, met de mogelijkheid om ook oudere foto’s te bekijken. Er is zelfs een link naar een schilderij van dat stukje Delft in de 17^e eeuw, maar ook naar het verslag van de opgraving in de achtertuin van de winkel, die plaatsvond in 1998. Uiteraard zijn de vondsten afgebeeld. Hij klikt op een plaatje van een 16^e-eeuwse kinderschoen, die nu in het Prinsenhof te zien is, en ziet dat er ook zo’n schoen is gevonden aan de Barbarasteeg, waar vroeger het Weeshuis stond. Via “wat” leert hij dat in dit Weeshuis alleen jongens zaten, en dat velen van hen belandden op de schepen van de VOC. Hij kan vervolgens een schilderij van een VOC-schip bekijken, maar ook zoeken of er ooit een naamgenoot heeft aangemonsterd. Etcetera.

DelftCollectie.nl

Nota Delfts Erfgoed Digitaal (DED)

1. De Collectie Delft

De stad Delft ontleent een belangrijk deel van zijn aantrekkingskracht aan het rijke verleden. Verschillende onderdelen van de gemeentelijke organisatie beheren tastbare overblijfselen van die historie: de Gemeente Musea, het Gemeentearchief en Archeologie. Samen bezitten zij vele duizenden (kunst-)historische voorwerpen, vier strekkende kilometer archiefmateriaal, tienduizenden boeken, honderdduizenden foto’s, etcetera. We noemen deze overblijfselen samen de Collectie Delft.

Een groot deel van de Collectie Delft bevindt zich in depots; dat geldt voor kunst en kunstnijverheid, maar ook voor archieven en archeologische vondsten. Bezichtiging of raadpleging is alleen mogelijk gedurende openingstijden of op afspraak, en dan vaak nog onder bepaalde voorwaarden.

Dankzij internet kan dit erfgoed veel breder beschikbaar worden gesteld. Een goed voorbeeld is de Digitale Stamboom van het Gemeentearchief Delft, een internetsite voor genealogisch onderzoek. De studiezaal, die vier dagen oftewel 36 uur per week geopend is, wordt bezocht door circa 3.000 mensen per jaar. De Digitale Stamboom, die zeven dagen per week, 24 uur per dag in de lucht is, wordt bezocht door circa 80.000 mensen per jaar. Door de raadpleegfaciliteiten los te koppelen van belemmerende factoren als tijd en plaats, wordt het bereik van een collectie vele malen vergroot.

2. Samenwerking

Initiatieven als de Digitale Stamboom worden inmiddels her en der in het land ondernomen. Meestal gaat het dan om geïsoleerde bestanden: een bepaalde bron uit een bepaalde instelling. Dit is een mooi begin, maar ook niet meer dan dat. De toekomst is aan projecten waarbij breder toegang wordt geboden op collecties uit verschillende instellingen. Een aansprekend initiatief op dit terrein is de Stichting Volkenkundige Collectie Nederland, waarin alle volkenkundige musea, dus ook het Delftse Nusantara, samenwerken om de collecties digitaal te ontsluiten via één gezamenlijke website. Dergelijke projecten kunnen rekenen op de warme belangstelling en daadwerkelijke steun van het Rijk, met name van de Vereniging Digitaal Erfgoed Nederland (DEN), die in opdracht van het ministerie van OCenW digitalisering van het erfgoed stimuleert.

Waar volgens DEN met name behoefte aan is, is een lokaal pilot-project voor integrale digitale ontsluiting van het erfgoed uit verschillende sectoren. Dit sluit aan bij de wens van de Delftse erfgoedsector om de handen ineen te slaan. Gemeente Musea, Gemeentearchief en Archeologie werken samen bij het digitaliseren van de collecties, op zo’n manier dat de Collectie Delft via presentaties op het internet zichtbaar en bruikbaar wordt voor iedereen, altijd en overal. De werknaam voor die website is DelfCollectie.nl.

3. Delfts Erfgoed Digitaal: DelftCollectie.nl

In november 2000 ging de Gemeenteraad akkoord met een startnotitie voor het project Delfts Erfgoed Digitaal, waarin een vooronderzoek naar de haalbaarheid van een gezamenlijke website werd aangekondigd. In die startnotie werd er van uit gegaan dat vóór 1 mei 2001 een subsidie-aanvraag moest worden ingediend bij de Mondriaanstichting. De criteria voor die subsidies werden echter pas eind juli bekend en tevens werd toen een doorlopende subsidiemogelijkheid gecreëerd, waarvan op elk gewenst moment gebruik gemaakt kan worden.

In het kader van het vooronderzoek zijn de volgende activiteiten ondernomen.

• Interne visie-ontwikkeling, in samenwerking met sector CKE. De rapportage wees uit dat we voldoende creatieve ideeën hebben en dat de wil tot samenwerking volop aanwezig is.
• Inventarisatie van lopende projecten binnen Delft. Dit resulteerde in een aantal terreinen waarover afspraken moeten worden gemaakt om koppeling van gegevens mogelijk te maken.
• Oriëntatie op de plannen en ideeën van andere (overheids)organisaties, zoals het ministerie van OCenW, de Vereniging Digitaal Erfgoed Nederland (DEN), de Mondriaan Stichting, de archiefkoepel DIVA, de provincie Zuid-Holland en anderen. Er blijkt veel belangstelling voor het Delftse initiatief te zijn, juist vanwege het intersectorale karakter.
• Oriëntatie op soortgelijke initiatieven in andere steden, met name Deventer en Den Haag. Afgesproken is gezamenlijk de onlangs ontwikkelde DEN-standaard te gaan uitproberen en verder te ontwikkelen, zodat de lokale resultaten direct op bovenlokaal niveau getild kunnen worden.
• Verkenning van landelijke subsidiemogelijkheden. Hierop wordt teruggekomen in de financiële paragraaf.

4. Publieksbereik

De website DelftCollectie.nl bedient verschillende doelgroepen, elk op een toepasselijke wijze.

• Burgers en bezoekers van Delft kunnen zich via één loket oriënteren op het rijke verleden van de stad. Zij krijgen kant en klare presentaties voorgeschoteld over aansprekende onderwerpen uit de geschiedenis van Delft. Deze laag is vergelijkbaar met exposities en publicaties.
• Studenten en scholieren kunnen het erfgoed ontdekken en gebruiken, bijvoorbeeld binnen het verplichte vak omgevingsgeschiedenis. Zij krijgen de beschikking over educatief verantwoorde selecties uit de bronnen binnen de Delftse erfgoedsector, waarmee zij zelf aan de slag kunnen. Deze laag is vergelijkbaar met lespakketten.
• Onderzoekers en beheerders van collecties, binnen en buiten Delft, kunnen hun kennis uitwisselen en verrijken, wat de ontsluiting en dus de bruikbaarheid van de eigen collectie ten goede komt. Deze laag is te vergelijken met bronnenpublicaties, zoals integrale bestandscatalogi.

Deze lagen staan niet los van elkaar. Via menu’s en links kunnen gebruikers van het ene naar het andere niveau doorklikken. In schema ziet dat er als volgt uit.

Kenmerk Product Doelgroep Doel

Eindproduct: (verhalende) presentatie

wervend

spectaculair eindproduct:(verhalende) presentatie burger en toerist consumeren en amuseren

representatief

Halffabrikaat: (bewerkte) selectie

educatief

begrijpelijk halffabrikaat: (bewerkte) selectie scholier en student leren en studeren

illustratief

Grondstoffen: (integrale) toegang

betrouwbaar

interactief onderzoeker en beheerder onderzoeken en beheren

compleet

Databases O O O O O

5. Benadering: wie, wat, waar, wanneer in Delft

Op alle niveaus wordt gewerkt met de ingangen “wie, wat, waar, wanneer”. In elke database die binnen de erfgoedsector is of wordt ontwikkeld, wordt aangegeven welke velden op welk “kwadrant” een antwoord geven. Deze kwadranten dienen zo niet alleen als format voor de invoer en de koppeling van gegevens, maar tevens als zoekstructuur voor de gebruiker.

• Wie? Informatie over personen. De Digitale Stamboom van het Gemeentearchief vormt daarvoor het logisch uitgangspunt. De persoonsgerichte informatie die daar al in zit, wordt uitgebouwd en gekoppeld aan bijvoorbeeld de portrettencollecties, de personalia-indexen van de bibliotheekcatalogi of de namen van VOC-schepelingen.
• Wat? Informatie over voorwerpen en afbeeldingen. Deze wordt ondergebracht in TMS (The Museum System), reeds in gebruik bij de Gemeente Musea. In dit systeem worden ook de archeologische vondsten beschreven en de foto’s, prenten, tekeningen en kaarten van het Gemeentearchief.
• Waar? Informatie over plaatsen, met name straten en huizen. Hiervoor kan ArcView worden ingezet, een gebruikersvriendelijk GIS-programma waarmee ICT/Geo-informatie goede ervaringen heeft opgedaan.
• Wanneer? Informatie over gebeurtenissen of over de tijd waarin een feit is beschreven of afgebeeld. Voor de geleding wordt gebruik gemaakt van de “tijdvakken” zoals die worden gehanteerd in het onderwijs.

6. Werkwijze: deelprojecten

Het vooronderzoek heeft uitgewezen dat een project als DelftCollectie.nl nagenoeg nieuw is in Nederland. Om niet te verdrinken in de omvang en de complexiteit, is het verstandig om bescheiden te beginnen. Enerzijds dient er nog heel wat in de infrastructuur op orde te worden gebracht, anderzijds willen wij snel resultaat laten zien. Dit resulteert in vier deelprojecten: twee van randvoorwaardelijke aard en twee van inhoudelijk karakter. Zij worden hier kort gekarakteriseerd; een uitvoeriger beschrijving per deelproject staat achteraan deze nota.

6.1 Deelproject 1. Architectuur en programmatuur

Samenwerking en afstemming op technologisch gebied brengt inhoudelijke meerwaarde teweeg en zorgt voor efficiënte inzet van middelen. Die middelen moeten nog wel beschikbaar worden gesteld in de vorm van investeringen in een gemeenschappelijke architectuur en programmatuur. Er draaien al enkele systemen bij de afzonderlijke erfgoedpartners, bijvoorbeeld voor beeldopslag bij de Gemeente Musea en voor de bibliotheekcatalogus bij het Gemeentearchief. Uitgangspunt is dat dergelijke systemen ook beschikbaar komen voor de andere vakteams. Dit betekent onder meer opschaling van de hardware en uitbreiding van het aantal licenties voor de software.

6.2 Deelproject 2. Standaardisatie

Een andere randvoorwaarde is het maken van goede afspraken. Bij alle initiatieven op digitaliseringsterrein moet rekening worden gehouden met de uitwisselbaarheid van informatie op basis van de criteria voor koppeling binnen de kwadranten “wie, wat, waar, wanneer”. Hiervoor wordt samengewerkt met projecten in andere steden.

6.3 Deelproject 3. Delft en de VOC

Een internet-presentatie van een belangrijk onderwerp uit de Delftse geschiedenis: de VOC. Hiermee kan op de korte termijn worden ingehaakt op de herdenking van 400 jaar VOC in 2002. Kern wordt het materiaal van de exposities in de drie Gemeente Musea. Dit wordt aangevuld met VOC-bronnen van de andere partners. Het VOC-project vormt een eerste tranche voor laag 1 van het hierboven geplaatste schema. Hierin kan geoefend worden met de integrale aanbieding van informatie volgens de kwadranten “wie, wat, waar, wanneer”.

6.4 Deelproject 4. Waar in Delft?

Laag 3 van het hierboven geplaatste schema gaat integrale informatie bieden over een van de vier kwadranten “wie, wat, waar, wanneer”. Als eerste wordt het “waar”-kwadrant uitgewerkt, omdat daarin kan worden voortgebouwd op bestaande initiatieven. Dit gebeurt door de ontwikkeling van twee databases die aan elkaar worden gekoppeld: de eerste is tekst-georiënteerd, de tweede heeft de kaart als basis.

Deelproject 4a. Verhalen in de buurt.

Een integrale ontsluiting van het topografische basismateriaal van de vier partners, gefaseerd per buurt, geordend op straatnaam. Kern wordt de fotocollectie van het Gemeentearchief. Deze wordt aangevuld met de topografische bronnen van de andere partners.

Deelproject 4b. Delft in kaart.

Het Gemeentearchief heeft de oudste kadastrale kaart, die dateert van 1832, gedigitaliseerd. Deze is gekoppeld aan het actuele Geografisch Informatie Systeem van ICT/Geo-informatie. Momenteel wordt gewerkt aan het vullen van de database met oudere gegevens over de eigenaren van panden. Op termijn kunnen hieraan gegevens worden gekoppeld over archeologische opgravingen en vondsten ter plaatse. Te onderzoeken is of ook de oude en misschien zelfs de actuele bouwtekeningen hieraan kunnen worden gehangen en of de monumentensite hierin kan worden ondergebracht.

7. WWW wordt WinWinWin

Met deze deelprojecten, nader omschreven in de bijlagen, worden drie doelen bereikt.

• Burgers en bezoekers van Delft krijgen één loket voor informatie over Delfts erfgoed.
• Binnen de erfgoedsector wordt dezelfde van hard- en software gebruikt.
• Er worden gemeenschappelijke standaarden ontwikkeld, geïmplementeerd en getoetst.

Door tegelijkertijd randvoorwaarden in te vullen èn presentaties te verwezenlijken, leveren de deelprojecten niet alleen bouwstenen, maar ook alvast een bewoonbaar deel van het digitale huis van de Delftse geschiedenis. Alle denkbare partijen, van de erfgoedsector zelf tot en met het uiteindelijke publiek, profiteren zo vanaf de eerste fase van de ervaringen en de resultaten van dit project.

8. Projectorganisatie

Het project wordt geleid door een regiegroep, bestaande uit:

• Epko Bult, stadsarcheoloog
• Marianne Cornelese, medewerker digitale projecten van het Gemeentearchief
• Daniëlle Lokin, directeur Gemeente Musea (budgethouder)
• Bert den Uijl, adviseur Cluster Bedrijven
• Paulus van Uythoven, beleidsmedewerker CKE
• Gerrit Verhoeven, gemeentearchivaris (projectleider)

Per deelproject wordt een projectgroep ingesteld, waarin alle erfgoedpartners vertegenwoordigd zijn. Elke projectgroep rapporteert aan de stuurgroep.

Nieuwe initiatieven voor digitalisering van onderdelen van de Collectie Delft behoeven de goedkeuring van de stuurgroep.

9. Financiën

De investeringen en de incidentele projectkosten zijn begroot bij de afzonderlijke deelprojecten in de bijlagen. De investeringen zijn niet subsidiabel en komen ten laste van de gemeente Delft. Een groot deel van de incidentele projectkosten wordt echter wel gedekt door het aanboren van de “derde geldstroom”. Over al deze bijdragen is al intensief vooroverleg met de subsidiegevers geweest, zodat verwacht mag worden dat het geld er ook inderdaad komt. In het onverwachte geval dat een subsidie uitblijft, komt hooguit een deelproject, maar niet het totaal onder druk te staan.

Voor de structurele kosten – bijvoorbeeld voor vervanging, onderhoud en hosting – wordt een aparte reserve ingesteld. Deze wordt naar vermogen gevuld door de deelnemende vakteams; voor een extra storting dan wel een structurele voorziening worden nadere voorstellen gedaan in de eerstvolgende zomernota. Dit kan niet eerder, omdat de hoogte van deze kosten sterk zel afhangen van de gekozen oplossingen op het terrein van architectuur en programmatuur, het eerste deelproject.

In onderstaande tabel zijn de totale investeringen en projectkosten in beeld gebracht. Aangevraagde maar nog niet 100% zekere subsidies zijn cursief gezet. Bij de beschrijving van de afzonderlijke deelprojecten is een nadere specificatie van de kosten opgenomen.

Project	2001	2002	2003	2004	Dekking
1		100.000	100.000		Reserve Nutswinsten
		25.000	25.000		Gemeentearchief
		75.000	75.000		Erfgoedsector
2		33.333			Mondriaan Stichting?
		30.000			Erfgoedsector
3		36.300			Stichting VOC Delft 2002?
		60.000			Erfgoedsector
4a	30.857	30.857	30.857		Actieplan Cultuurbereik
		7.260			c-klein C-Groot
			14.520	14.520	c-klein C-Groot?
	4.537	23.596	23.596	23.596	Gemeentearchief
4b		113.500	30.000	30.000	DIVA?
		20.000	20.000	20.000	Gemeentearchief
Totaal	35.394	554.846	318.973	88.116

Deelproject 1. Architectuur en programmatuur

Samenwerking en afstemming op organisatorisch en technisch gebied brengt inhoudelijk meerwaarde teweeg en zorgt voor efficiënte inzet van middelen. Die middelen moeten nog wel beschikbaar worden gesteld in de vorm van investeringen in een gemeenschappelijke architectuur en programmatuur. Elk van de erfgoedpartners beschikt al over één of meer systemen voor onderdelen van de collectie. De systemen die ook voor andere deelnemers van nut zijn, komen voor hen beschikbaar. Via het internet wordt een gezamenlijke toegang voor het publiek gecreëerd.

Realisatie van dit deelproject duurt twee jaar. Naast de inzet van eigen personele middelen is een eenmalige investering nodig van € 200.000.

1. The Museum System (TMS), nu uitsluitend gebruikt bij de Gemeente Musea voor digitale opslag, registratie, beheer en presentatie van beeldmateriaal. Het is echter tevens het ideale systeem voor de beeldcollectie van het Gemeentearchief, waaraan de monumentenbeschrijvingen van Monumenten kan worden gekoppeld, en voor de vondstencatalogus van Archeologie. Aanschaf en implementatie ten behoeve van de gehele erfgoedsector vereist een eenmalige investering van € 75.000 in hardware en software.
2. VUBIS, het bibliotheeksysteem van het Gemeentearchief. De andere erfgoedpartners hebben nog geen geautomatiseerde catalogus. In 2002 wordt bezien of VUBIS zich leent voor gebruik in de hele erfgoedsector. Als alternatief wordt PICA onderzocht, een systeem dat in de wetenschappelijke bibliotheekwereld de toon zet en ook oprukt in openbare bibliotheken. Met de Openbare Bibliotheek Delft, die nu ASL gebruikt, wordt contact gelegd over mogelijke koppeling van catalogi. Verbreding van het gebruik van VUBIS of overstap naar bijvoorbeeld PICA wordt nu nog geraamd pro memorie.
3. ArcView, een geografisch informatiesysteem dat wordt gebruikt bij ICT/Geo-informatie, leent zich uitstekend voor toepassing in de erfgoedsector. Aanschaf en implementatie ten behoeve van de gehele sector vereist een eenmalige investering van € 50.000 in hardware en software.
4. Over deze applicaties heen wordt een schil gelegd in de vorm van een gezamenlijke website, zodat gebruikers vraaggericht in plaats van aanbodgericht kunnen zoeken in de collecties. De kosten worden geschat op € 75.000.

1. Programmatuur en architectuur	2002 €	2003 €	Dekking
TMS (beeldbeheer)	50.000	25.000	Reserve nutswinsten
- structureel			p.m.
VUBIS (bibliotheek) of anders		p.m.	p.m.
ArcView (geo-informatie)	30.000	20.000	Reserve nutswinsten
- structureel			p.m.
Gezamenlijke website	20.000	55.000	Reserve nutswinsten
- structureel
Projectleiding	25.000	25.000	Gemeentearchief
Redactie website	75.000	75.000	Erfgoedsector
Totaal	200.000	200.000

Projectleider is Marianne Cornelese van het Gemeentearchief.

Voor de structurele kosten van onderhoud, vervanging en hosting wordt in de loop van 2002 een voorstel ingediend.

Deelproject 2. Standaardisatie

Bij alle initiatieven op digitaliseringsterrein moet rekening worden gehouden met de uitwisselbaarheid van informatie op basis van de criteria voor koppeling binnen de kwadranten “wie, wat, waar, wanneer”. Je moet ervoor zorgen dat je elkaars taal spreekt of je moet een “woordenboek” (een referentietabel) maken om te kunnen vertalen. Om een voorbeeld te geven: er moet worden afgesproken of je een geografisch punt aanduid met straat en huisnummer of sectie en kadasternummer dan wel coördinaat van het Rijksdriehoek-stelsel.

Op dit terrein worden landelijk afspraken gemaakt, onder coördinatie van de Vereniging Digitaal Erfgoed Nederland (DEN), die zich onder meer richt op de bouw van de Cultuurwijzer via internet. Via DEN is Delft in contact gekomen met Deventer en Den Haag zijn met elkaar in contact gekomen. Enkele oriënterende bijeenkomsten hebben duidelijk gemaakt dat de raakvlakken van dien aard zijn, dat samenwerking grote voordelen kan bieden. Ten eerste voor de drie steden. Door de krachten te bundelen en te leren van elkaars ervaringen, voorkomen zij dat elk voor zich het wiel probeert uit te vinden. Besloten is de uitwisseling van kennis en ervaring te bundelen onder de titel 3D. Hierin wordt voortgebouwd op de in DEN-verband ontwikkelde ideeën over het gebruik van standaarden bij de digitale ontsluiting van erfgoed, met name via de Cultuurwijzer. Die ideeën worden op hun bruikbaarheid getoetst, waar mogelijk geïmplementeerd en op basis van praktijkervaring verder ontwikkeld. Onder één paraplu worden drie lokale pilots verricht in steden van heel verschillend karakter: een Hanzestad in het oosten des lands die zijn grootste bloei beleefde in de middeleeuwen, een Hollandse stad die model kan staan voor de Gouden Eeuw en een van de huidige vier grote steden. De uiteenlopende lokale context èn de geografische spreiding vergroten de kans dat de resultaten van dit project ook elders bruikbaar zijn.

De concrete resultaten van 3D Perspectief bestaan uit een set standaarden die kunnen worden toegepast bij de integrale ontsluiting van het lokale erfgoed. Om die doelen te bereiken, wordt gezamenlijk een coördinator ingehuurd, die voor elk van de drie steden een dag per week beschikbaar is. Voor dit deelproject is subsidie aangevraagd bij de Mondriaan Stichting.

2. Standaardisatie	2002 €	Dekking
Inhuur coördinator	1/3 van € 100.000	Mondriaan Stichting (onder voorbehoud)
Inzet eigen personeel	30.000	Erfgoedsector
Totaal	63.333

Projectleider is de in te huren coördinator.

Deelproject 3. Delft en de VOC

De Gemeente Musea Delft organiseren in 2002 drie tentoonstellingen rond de VOC. Het materiaal dat ten behoeve van deze exposities wordt bijeengebracht, gedigitaliseerd en gedocumenteerd, leent zich uitstekend als uitgangspunt voor een permanente VOC-presentatie op het internet in DelftCollection.nl.

Dit materiaal wordt aangevuld met de VOC-gerelateerde bronnen van de andere erfgoedpartners.

• Het Gemeentearchief heeft als pilot in een landelijk project een database ontwikkeld met de namen van alle 50.000 opvarenden van de Delftse schepen van de VOC in de achttiende eeuw. Dit zijn alle personen die voorkomen in de bewaard gebleven scheepssoldijboeken (helaas zijn de zeventiende-eeuwse exemplaren niet bewaard gebleven). Deze database is al raadpleegbaar via het internet (http://voc.websilon.nl/) en wordt gekoppeld aan DelftCollection.nl.
• Het Gemeentearchief levert daarnaast persoonsgegevens over de Delftse bewindhebbers van de VOC (inclusief afbeeldingen van hun familiewapens) en over de jongens die vanuit het weeshuis werden uitgezonden naar de Oost.
• Archeologie levert afbeeldingen en beschrijvingen van het opgegraven porselein.
• Monumenten levert afbeeldingen en beschrijvingen van de panden die op de een of andere wijze aan de VOC waren gerelateerd.

Daarnaast wordt de site toeristisch aantrekkelijk gemaakt door een wandelroute in de Delftse binnenstad en een fietsroute naar Delfshaven.

Voor het vervaardigen van deze pilot stellen de erfgoedpartners samen gedurende een jaar 1 fte beschikbaar (€ 60.000). De betrokkenen zorgen voor het selecteren, digitaliseren en bewerken van het materiaal.

Daarnaast is bij de Stichting VOC Delft 2002 ƒ 80.000 (€ 36.302) aangevraagd voor de inzet van extra personele en financiële middelen.

• Onderzoek en redactie, 3 maanden full-time: ƒ 30.000 (€ 13.613)
• Beeldmateriaal en (publicatie)rechten: ƒ 10.000 (€ 4.537)
• Vormgeving: ƒ 20.000 (€ 9.075)
• Technische realisatie: ƒ 20.000 (€ 9.075)

3. VOC	2002 €	Dekking
Onderzoek/redactie	13.613	Stichting VOC (onder voorbehoud)
Beeld en rechten	4.537	Stichting VOC (onder voorbehoud)
Vormgeving	9.075	Stichting VOC (onder voorbehoud)
Techniek	9.075	Stichting VOC (onder voorbehoud)
Inzet eigen personeel	60.000	erfgoedsector
Totaal	98.3020

Projectleider is Loet Schledorn van de Gemeente Musea Delft.

Deelproject 4. Waar in Delft?

4a. Verhalen in de buurt

Het Gemeentearchief beheert een enorme collectie foto’s, prenten en tekeningen. Het merendeel is topografisch van aard. Deze beeldverzameling wordt ontsloten via TMS, het digitale systeem dat al wordt gebruikt bij de Gemeente Musea, en bovendien toegankelijk gemaakt via internet. Hieraan worden topografisch lokaliseerbare objecten gekoppeld uit collecties van andere erfgoedpartners.

Dit deelproject stelt alle Delftenaren in de gelegenheid altijd en overal kennis te nemen van de (beeld)geschiedenis van hun eigen woonomgeving. De collectie bestrijkt de hele huidige gemeente Delft: niet alleen de historisch goed bekende binnenstad, maar ook de achterstandsbuurten en de nieuwgebouwde wijken.

De digitalisering van het materiaal wordt aangepakt per buurt en daarbinnen per straat. Door deze buurtgerichte aanpak is het project goed te faseren. Bovendien kunnen de resultaten vanaf het begin heel dicht bij de bevolking worden gebracht. Zodra de digitalisering van het beeldmateriaal van een buurt is voltooid, vindt bijvoorbeeld een presentatie plaats op locatie, in het buurthuis of een ander in de wijk gelegen gebouw. Zo’n presentatie gaat gepaard met een kleine tentoonstelling. Idealiter is het daar getoonde materiaal niet alleen afkomstig uit de erfgoedsector, maar ook uit de buurt zelf. Een buurtorganisatie of een school zou de acquisitie, selectie en presentatie voor zijn rekening kunnen nemen, zodat de bevolking nauw bij dit buurtproject wordt betrokken. Voor degenen die (nog) niet met internet overweg kunnen, wordt tijdens de presentatie een laagdrempelige instructie gegeven; gebleken is namelijk dat de (geschiedenis van de) eigen omgeving zeer geschikt is om ook ouderen, laagopgeleiden en allochtonen nieuwsgierig te maken naar de mogelijkheden van internet en om de eerste stappen te zetten in de digitale wereld.

Dit deelproject wordt onder de titel “Verhalen in de buurt” ingepast in het Actieplan Cultuurbereik, dat in Zuid-Holland oHHowordt uitgevoerd onder het thema “Verhalen van steden”. Vanuit het Delftse deel van het budget wordt voor dit deelproject in de periode 2001-2004 ƒ 68.000 (€ 30.857,05) per jaar uitgetrokken. Vanuit het budget c-klein C-groot (cC) is in 2002 ƒ 16.000 (€ 7.260,48) beschikbaar voor de organisatie en de aankleding van de eerste buurtpresentatie; voor elk van de volgende presentaties is eenzelfde bedrag gevraagd maar nog niet toegezegd.

4a. Verhalen in de buurt	2001 €	2002 €	2003 €	2004 €	Dekking
Ontwerp database en website	30.857				APCB
- input/begeleiding	4.537				Archief
Redigeren historische informatie straten		15.428			APCB
- input/begeleiding		11.798			Archief
Digitaliseren/redigeren materiaal 1 buurt		15.428			APCB
- input/begeleiding		11.798			Archief
- presentatie		7.260			cC
Digitaliseren/redigeren materiaal 2 buurten			30.857		APCB
- input/begeleiding			23.596		Archief
- presentatie			14.520		cC?
Digitaliseren materiaal 2 buurten				30.857	APCB
- input/begeleiding				23.596	Archief
- presentatie				14.520	cC?
Totaal	35.394	61.712	68.973	68.973

Anders opgesteld:

4a. Verhalen in de buurt	Activiteit	Kosten	APCB	Archief	cC
2001	ontwerp database en website	35.394	30.857	4.537
2002	historische informatie straten	27.226	15.428	11.798
	bewerken materiaal 1 buurt	27.226	15.428	11.798	7.260
2003	bewerken materiaal 2 buurten	68.974	30.857	23.596	14.520?
2004	bewerken materiaal 2 buurten	68.974	30.857	23.596	14.520?
Totaal		227.794	123.427	75.325	36.300?

Ter toelichting:

• het ontwerp van database en website is budgettair geplaatst in 2001 maar loopt door in 2002
• voor de historische informatie per straat wordt gebruik gemaakt van de ingangen en de teksten van het in 2000 gepubliceerde boek Straatnamen van Delft
• voor de volgorde van de te behandelen wijken wordt zo mogelijk aangesloten bij het vervolg van het project Wijk Informatie Punten.

4b. Delft in kaart

Het Gemeentearchief heeft de oudste kadastrale kaart, die dateert van 1832, gedigitaliseerd. Deze is gekoppeld aan het actuele Geografisch Informatie Systeem (GIS) van ICT/Geo-informatie. Met één muisklik op een perceel op de huidige kaart kan worden achterhaald wie in 1832 de eigenaar was. Omgekeerd kan vanuit de kadastrale gegevens van 1832 met één muisklik worden vastgesteld met welk huidig kavel zij corresponderen.

Dit systeem is geheel op eigen kracht gerealiseerd door het Gemeentearchief in samenwerking met het vakteam ICT/GeoInformatie. Het draait nu nog in een stand-alone demo, maar heeft toch al de aandacht getrokken van de koepelorganisatie voor het archiefwezen DIVA, die een landelijk project op het gebied van digitalisering van kadastrale gegevens voorbereidt. Het Gemeentearchief heeft samenwerking gezocht met de Fryske Akademy, de enige instelling die eveneens vergevorderde plannen in deze richting heeft. Liever dan elkaar te beconcurreren, gaan beide instellingen samenwerken. Er wordt een gemeenschappelijke aanvraag ingediend van € 135.000 voor het gezamenlijk ontwikkelen van een gebruikersinterface en een internetmodule, voor het uitwerken van de koppelingen met andere bronnen en voor het documenteren van het systeem.

Daarnaast vraagt Delft bij DIVA nog € 90.000 aan ter dekking van de kosten voor de invulling van het systeem. Daarbij wordt gedacht aan de volgende onderdelen.

• Digitaal ontsluiten van bronnen met oudere gegevens over de eigenaren van panden.
• Koppelen van beeldmateriaal, gedigitaliseerd in het kader van deelproject 4a.
• Koppelen met gegevens over archeologische opgravingen en vondsten ter plaatse.

Mocht er aanvullend budget beschikbaar komen, dan zijn de volgende opties wenselijk.

• Koppelen met de monumentdatabase.
• Onderzoeken van koppelmogelijkheid met oude en misschien zelfs actuele bouwtekeningen.

4b. Delft in kaart	2002 €	2003 €	2004 €	Dekking
Interface, internetmodule	27.500			DIVA?
Uitwerking koppelingen	27.500			DIVA?
Documentatie	27.500			DIVA?
Digitaliseren bronnen Gemeentearchief	30.000	30.000	30.000	DIVA?
- interne kosten	20.000	20.000	20.000	Archief
Totaal	132.500	50.000	50.000