Aanleiding
Op basis van het onderzoek
dat het vakteam CKE heeft gedaan naar met de Stadshal vergelijkbare
initiatieven in Nederland is deze nota over de programmering van de Stadshal
geschreven; conclusies, adviezen en voorstellen zijn in dit stuk verwerkt.
Stadshal
De gemeente Delft zal in
het Bacinol-A gebouw van DSM-Gist een Stadshal realiseren met daarin meer dan
40 werkplaatsen en 12 atelierruimtes voor architecten, ontwerpers en
kunstenaars alsmede twee publieke ruimtes voor tentoonstellingen (geen
verkoop), openbare debatten, presentaties, workshops en kennisuitwisseling. Het
industriėle DSM-Gistgebouw uit 1950, gesitueerd aan de Noordzijde van het
centrum op het DSM-Gistcomplex, wordt met een investering van meer dan 2,4
miljoen ( 1.270.585,-) opgeknapt en medio 2002 opgeleverd. De bijdrage van de
gemeente is 1,6 miljoen ( 726.048,-).
De toevoeging van een
publiek gedeelte aan het bedrijfsverzamelgebouw beantwoordt aan de voor Delft
Kennisstad geformuleerde doelen: naast huisvesting voor startende bedrijven,
ook identificatie van Delft als Architectuur- en Designstad. Met de Technische
Universiteit en ruim 400 bedrijven en bureaus op het gebied van architectuur en
(industrieel) ontwerp zijn architectuur en design voor Delft belangrijke
culturele en economische pijlers. CKE is van mening dat het samenbrengen van
vakgenoten in een inspirerende ruimte de samenwerking čn de totstandkoming van
nieuwe ideeėn ten goede komt. Bezoekers moeten bij het betreden van de Stadshal
vernieuwende projecten te zien krijgen.
Voor
de programmering van activiteiten in het publieke gedeelte richt de gemeente
een stichting op, die naast het bestuur zal bestaan uit een programmeur en een
onafhankelijke activiteitencommissie.
Doelstellingen
programmering Stadshal
- organiseren van
vernieuwende tentoonstellingen, workshops, symposia en overige activiteiten op
het gebied van vormgeving, industrieel ontwerp, architectuur en beeldende kunst
- opzetten / onderhouden van een netwerk voor vakgenoten
- genereren van financiėle middelen
- gebruik maken van de
meerwaarde van de combinatie bedrijfsverzamelgebouw en tentoonstellingsruimte
- een breed netwerk
aanwenden binnen de kunstdisciplines, TU en TNO
- het bereiken van
vakgenoten en geļnteresseerd publiek
Doelgroepen
- vakgenoten /
wetenschappers; architecten, industrieel ontwerpers, vormgevers en beeldend
kunstenaars uit Delft en omgeving
- studenten TU bouwkunde,
industrieel ontwerp, vormgeving, maar ook beeldende kunst en kunstgeschiedenis
uit Delft en omgeving
- cultureel
geļnteresseerden in de genoemde vakgebieden uit heel Nederland
- jongeren (13 t/m 18
jaar) in het kader van het vak Cultureel Kunstzinnige Vorming uit Delft.
Organisatiestructuur Algemeen
De organisatie van het publiek deel van de Stadshal zal
zoals eerder reeds genoemd, bestaan uit 3 onderdelen; Het bestuur, een
onafhankelijk activiteitencommissie en een programmeur. In bijlage 1 is een
organogram opgenomen. Hieronder worden de taken en bevoegdheden van de drie
onderdelen uiteengezet.
1)
Stichtingsbestuur
Er wordt een stichting
programmering Stadshal opgericht met een bestuur (3 personen) dat de grote
bestuurlijke lijnen uitzet middels een meerjarig beleidsplan (met
organisatorische en financiėle kaders), goedkeuring verleend aan de begroting
& jaarverslag en als hoogste orgaan van de stichting, indien noodzakelijk,
de knopen doorhakt. Het stichtingsbestuur stelt de programmeur aan en stelt ook
de arbeidsrechtelijke kaders vast voor deze programmeur / tentoonstellingsmaker
en vervult daarmee de rol van werkgever. De samenstelling van het bestuur zal
als volgt zijn:
-
Een onafhankelijke voorzitter
-
Een vertegenwoordiger van de gemeente
-
Een vertegenwoordiger van de 3 disciplines
2)
Programmeur
De
programmeur organiseert tentoonstellingen en andere activiteiten en heeft de
dagelijkse verantwoordelijkheid.
Taken:
- opstellen en uitvoeren
van het activiteitenplan van de activiteitencommissie
- opstellen van het
beleidsplan, begroting en jaarverslag voor het bestuur
- vaststellen van het
tentoonstellingsprogramma
- het organiseren van
tentoonstellingen, symposia, workshops en evenementen op het gebied van vormgeving,
architectuur en actuele beeldende kunst
- werving van fondsen en
sponsors voor de diverse projecten
- onderhouden van een
netwerk in de branche en in het gebouw
- het genereren van
publieke belangstelling; promotie en publiciteit
- overleg en samenwerking
met de activiteitencommissie.
De programmeur is in dienst
van de stichting en het aanspreekpunt voor mensen die ideeėn hebben voor
tentoonstellingen en presentaties. De programmeur voert het beleid uit van de
activiteitencommissie.
De programmeur is tevens
verantwoordelijk voor de fondsenwerving van de stichting voor nieuwe
tentoonstellingen en activiteiten.
3)
Activiteitencommissie
Voor het inhoudelijke
gedeelte is de activiteitencommissie verantwoordelijk. In de
activiteitencommissie zullen (minimaal) 5 mensen zitting nemen; een kunstenaar,
een architect en een ontwerper, en 2 extern deskundigen waarvan een bij
voorkeur afkomstig van de TUD. Om de betrokkenheid van de commissie te
waarborgen is het belangrijk dat zowel leden van Delftse belangenverenigingen
als huurders van de Stadshal zitting hebben in de commissie (2 van de 3
vertegenwoordigers van de 3 disciplines dienen minimaal aan dit criterium te
voldoen). Om de evenwichtigheid van de commissie te waarborgen dienen de
overige leden experts op het gebied van vormgeving, architectuur en beeldende
kunst (bij voorkeur) van buiten Delft te komen.
De activiteitencommissie
heeft een sturende rol naar de programmeur (keurt het activiteitenplan goed)
maar zal tevens een inspirerende denktank voor deze functionaris moeten zijn.
De programmeur voert in goed overleg de gemaakte plannen uit.
De commissie komt vier maal
per jaar bij elkaar en heeft tussen door regelmatig overleg met de programmeur.
Als het nodig blijkt, wordt de activiteitencommissie in de loop van het jaar
uitgebreid.
Projectateliers
De gemeente Delft wil in de
Stadshal twee atelierruimtes reserveren als projectatelier. Dit houdt in dat
twee kunstenaars die net afgestudeerd zijn aan een kunstacademie de kans
krijgen om twee jaar tegen een gereduceerd tarief van 45,- ( 20,42;
prijspeil 2001) per m2 per jaar werkruimte te huren. Na twee jaar krijgen twee
andere kunstenaars deze kans. Ook krijgt de kunstenaar desgewenst steun van de
beleidsmedewerker beeldende kunst van de gemeente Delft in het opzetten en
uitbouwen van een beroepspraktijk, aanvragen bij fondsen en tentoonstellingen.
De gemeente Delft is hierover in gesprek met Stroom HCBK te Den Haag, om de
Stroomaanmoedigingsprijzen te
combineren met het aanbod van een projectatelier.
De
Stadshal als marketinginstrument voor Delft
De Stadshal is een
uitgelezen kans om publiek dat is geļnteresseerd in architectuur en design
Delft te laten bezoeken. De Stadshal wordt een levendig kenniscentrum, dat een
landelijke uitstraling moet krijgen. CKE zal aan het vakteam communicatie
vragen een communicatieplan op te stellen, in overleg met de beleidsmedewerker
citymarketing van CKE.
Financiėn
Uitgangspunt bij het
opstelen van de financiėle paragraaf is het feit dat de gemeente wil waarborgen
dat de programmering van de Stadshal een goede start kan maken en de
eerstkomende jaren zekerheid bestaat over het beschikbaar zijn van voldoende
financiėle middelen. Anderzijds wil de gemeente het handelen als (cultureel)
ondernemer van de stichting stimuleren en daarmee voorkomen dat de
programmering voor 100% afhankelijk wordt van gemeentelijk
(exploitatie)subsidie. Vooralsnog gaan wij derhalve uit van een startsubsidie
voor de komende 2,5 jaar. Een multiplier (de verhouding tussen gemeentelijke subsidie
en de bijdragen van anderen (overheden, de belangenverenigingen, particulieren,
ondernemers en fondsen) van 2,5 wordt bij dit initiatief redelijk geacht (met
een minimum van 2).
Het is in principe mogelijk
op projectbasis subsidie te krijgen van o.a.: Mondriaanstichting, Fonds 1818,
Ministerie van OC&W, Provincie Zuid-Holland, Stimuleringsfonds voor
Architectuur, Fonds voor Beeldende Kunst, Vormgeving en Bouwkunst, Bank
Nederlandse Gemeenten, sponsoring uit het bedrijfsleven alsmede projectsubsidies
uit bijvoorbeeld Delft Kennisstad, c-Klein, C-groot, Evenementenfonds, Reserve
Beeldende Kunst en Toerismefonds.
Op basis van het onderzoek
(zie ook bijlage 2) is naar ons oordeel een exploitatie in de jaren 2002 t/m
2004 mogelijk o.b.v. de onderstaande gemeentelijke bijdrage aan de kosten van
de programmering:
45.000,- /
20.420,- programmeur
34.000,- /
15.428,- programmering
21.000,- / 9.529,-
huur
Totaal: 100.000,- /
45.378,- (gemeentelijke bijdrage; in totaal dus
250.000,- / 113.445,- )
Gegeven de verwachte
opening van de stadshal verwachten wij dat de stichting pas de 2e
helft van 2002 actief zal zijn. In 2002 is derhalve
50.000,- / 22.689,-
nodig aan subsidie in de jaren 2003 en 2004
100.000,- / 45.378,- jaarlijks.
In 2003 kan op basis van een evaluatie besloten worden of tot een
vervolgsubsidie wordt overgegaan.
Met een subsidie voor de
huur was reeds rekening gehouden bij het raadsvoorstel van juni 2001 zodat een
bedrag van jaarlijks 79.000 /
35.849,- (in 2002 f
29.000,- / 13.160,-) nog gedekt dient te worden.
Dekking hiervan is aanwezig
voor het jaar 2002 ( 29.000,- / 13.160,-) uit het restantkrediet van de EZH
/ ISV gelden. Voor 2003 en 2004 zal dekking plaatsvinden uit het
stimuleringsbudget c-Klein en C-groot (50%; f 39.500,- / 17.924,-) en de
reserve Delft Kennisstad (thema architectuur en design; de overige 50%;
39.500,- / 17.924).
Over de inhoud van deze
nota is overleg geweest met vertegenwoordigers van de kunstenaarsbelangenvereniging
Delft en Delft Design. Zij hebben aangegeven het op hoofdlijnen eens te zijn
met de inhoud van deze nota, maar de financiėle bijdrage van de gemeente vinden
zij onvoldoende.
Globaal tijdpad
Het
tijdpad is als volgt:
§
Januari 2002:
Vaststellen nota.
§
Februari 2002:
Oprichten Stichting Programmering Stadshal en aanstellen bestuur.
§
Vanaf maart 2002:
opbouw stichting programmering Stadshal, door bestuur, met advies van Vakteam
CKE. Benoeming activiteitencommissie.
§
Voor de zomer van 2002:
opening bedrijfsverzamelgebouw Stadshal en openingstentoonstelling (nog niet te
organiseren door de nieuwe stichting, maar door de gemeente i.s.m. TUD en
vormgevingsbureaus).
Voorstel
Voorgesteld wordt:
-
akkoord te gaan met de in de nota genoemde organisatorische en
inhoudelijke randvoorwaarden m.b.t. de op te richting Stichting Programmering
Stadshal;
-
akkoord te gaan met het op basis van de genoemde uitgangspunten verlenen
van een subsidie van in totaal 250.000,- voor de jaren 2002 t/m 2004, te
dekken uit bestaande middelen (Reserve Delft Kennisstad, c-klein C-Groot);
-
het vakteam CKE opdracht te geven het bestuur te formeren en dit bestuur
te faciliteren bij het oprichten van de Stichting Programmaring Stadshal door o.a. een voordracht voor te bereiden
voor de leden van de activiteitencommissie;
-
het vakteam CKE opdracht te geven i.s.m. de TUD en vormgevingsinstituten
de openingsvoorstelling voor te bereiden;
-
deze notitie ter bespreking aan te bieden aan de commissie CKE van 17
januari 2002.
Jorien Kaper
Beleidsmedewerker Cultuur
Bijlage 1: Organigram
Stadshal
Bijlage 2: Concept
reglement voor de activiteitencommissie
Concept Reglement
Activiteitencommissie Stadshal Delft
Stadshal
1.1
De Stadshal is een bedrijfsverzamelgebouw en tentoonstellingsruimte voor
tentoonstellingen en presentaties op het gebied van architectuur, (industrieel)
ontwerp en hedendaagse beeldende kunst en is opgezet als podium voor deze
disciplines in Delft en omstreken.
1.2
Het organisatorische en financiėle beleid omtrent de tentoonstellingsruimte
en de Stadshal wordt vastgelegd in een
beleidsplan. De programmeur stelt dit beleidsplan op en het bestuur geeft haar goedkeuring. Het inhoudelijk
beleid wordt vastgelegd in een jaarlijks activiteitenplan.
1.3
Het programma van de Stadshal wordt ontwikkeld in collegiale verhouding
tot de programmas van andere Delftse kunstinstellingen.
1.4
De Stadshal staat open voor een divers publiek. Per project wordt bezien
of er aanleiding is om aanvullende publieksactiviteiten te organiseren.
Activiteitencommissie
Stadshal
2.1
De activiteitencommissie adviseert gevraagd en ongevraagd de programmeur van de
Stadshal over het inhoudelijk en programmatisch beleid van de Stadshal. De
activiteitencommissie stelt het jaarlijkse activiteitenplan vast.
2.2
De activiteitencommissie bestaat uit 5 leden en wordt als volgt samengesteld:
- 1 vertegenwoordiger uit de discipline
hedendaagse kunst
- 1 vertegenwoordiger uit de discipline
architectuur
- 1 vertegenwoordiger uit de discipline
(industrieel) ontwerp
Minimaal
een van deze drie vertegenwoordigers moet werkruimte huren in de Stadshal. Een
ander dient lid te zijn van de Delftse belangenvereniging van de 3 disciplines.
- 1 vertegenwoordiger vanuit de
Technische Universiteit
- 1 externe deskundige op een van de
drie gebieden, bij voorkeur werkzaam buiten Delft.
2.3
De leden van de activiteitencommissie worden benoemd door het bestuur van de
Stichting Stadshal. De benoemingstermijn is twee jaar. De maximale zittingsduur
is vier jaar.
2.4
De commissie kent geen plaatsvervangende leden; in bijzondere omstandigheden
kan van deze bepaling afgeweken worden.
2.5
In de eerste vergadering wordt een rooster van aftreden opgesteld
2.6
De voorzitter kan per vergadering deskundigen uitnodigen aan de beraadslagingen
van de commissie deel te nemen indien specifieke agendapunten daartoe
aanleiding geven.
2.7
Toezicht op de activiteitencommissie wordt uitgeoefend door het
stichtingsbestuur.
Werkwijze van de
activiteitencommissie
3.1
De commissie vergadert minimaal vier maal per jaar en maximaal acht maal per
jaar.
3.2
De voorzitter van de commissie verschaft de leden tijdig alle informatie
waarvan in redelijkheid kan worden verwacht dat de commissie deze voor een
adequate taakvervulling nodig heeft.
3.3.
De programmeur is bij de vergaderingen van de activiteitencommissie aanwezig.
3.4
Indien de commissie niet tot overeenstemming kan komen, beslist de voorzitter.
3.5
De commissie kan besluiten voor haar werkzaamheden een huishoudelijk reglement
op te stellen. Dit reglement behoeft goedkeuring van het bestuur van de
Stichting.
11
december 01
(Met
dank aan TENT., tentoonstellingsruimte te Rotterdam)
Bijlage 3: Jaarlijks budget
bij vergelijkbare initiatieven
