3. Aanvullende informatie en analyses
3.1 Inleiding
Aanvullend op de hoofdresultaten en conclusies, zoals die in
het vorige hoofdstuk zijn weergegeven, is in dit hoofdstuk het één en ander aan
aanvullende informatie opgenomen. Ook zijn enkele aanvullende analyses gemaakt.
3.2 Consument
Om
informatie te verkrijgen met betrekking tot de consument zijn een passantentelling
en een bezoekersenquête in de binnenstad van Delft uitgevoerd. Verder zijn
verschillende statistische gegevens geanalyseerd die betrekking hebben op het
toerisme in Delft. Daarnaast zijn als achtergrondinformatie, gegevens met
betrekking tot inwoneraantallen in en rond Delft verzameld. Deze geven inzicht
in de ontwikkeling van het consumentendraagvlak.
De uitvoering
De
bezoekersenquête en -telling is gehouden op:
·
vrijdag 8
november 2002 10.00 - 21.00 uur (werkdag
en koopavond)
·
zaterdag 9
november 2002 10.00 - 17.00 uur
Door middel van een kordontelling zijn alle vertrekkende
passanten geteld. Steekproefsgewijs zijn - vergelijkbaar met de opzet voor de
nulmeting en de éénmeting - op de belangrijkste punten enquêtes afgenomen. In
totaal zijn op beide dagen 945 mensen geënquêteerd.
Weersomstandigheden
De weersvoorspelling was voor beide onderzoeksdagen (met
name voor de vrijdag) slecht, met veel regen en wind. Op vrijdag is het om
ongeveer 11.30 uur begonnen met motregenen. Vanaf ongeveer 14.00u heeft het,
gedurende de rest van de dag, hard en langdurig geregend. Het was daarbij
behoorlijk fris met een temperatuur van ongeveer 9oC, en een stevige
wind. Op zaterdag was het weer beter. Het is de hele dag zo goed als droog
geweest, waarbij met name in de ochtend af en toe de zon even te voorschijn
kwam. Echt warm was het niet, met een maximumtemperatuur van ongeveer 8oC.
Waar relevant, wordt de invloed van het weer op de
vergelijkingen met eerdere jaren aangegeven.
3.2.1 Totaal aantal bezoekers in de Delftse
binnenstad
Op dezelfde locaties rondom de binnenstad als in 2000 en
2001, zijn gedurende de onderzoeksperiode de vertrekkende voetgangers geteld.
In de verantwoording zijn de gegevens naar telpost en tijdstip opgenomen. In de
tabel hieronder zijn de totalen weergegeven voor de jaren 2000, 2001 en 2002.
|
|
Absoluut
|
Gemiddeld per uur
|
Verschil t.o.v. 2001
|
Verschil t.o.v. 2000
|
|
jaartal
|
2000
|
2001
|
2002
|
2000
|
2001
|
2002
|
|
|
|
Vrijdag (11.00u - 18:00u)
|
35.830
|
30.740
|
25.330
|
5.119
|
4.391
|
3.619
|
-18%
|
-29%
|
|
Vr, koopavond (18.00u - 21:00u)
|
14.720
|
12.690
|
6.720
|
4.907
|
4.230
|
2.240
|
-47%
|
-54%
|
|
Zaterdag (11.00u - 17.00u)
|
46.370
|
55.520
|
50.320
|
7.728
|
9.253
|
8.387
|
-9%
|
+9%
|
|
Totaal
|
96.920
|
98.950
|
82.370
|
6.058
|
6.184
|
5.148
|
-17%
|
-15%
|
*
bron: Bezoekersonderzoek Delft, BRO, november 2000, 2001 en 2002.
Behalve
alle uitgaande passanten aan de rand van het centrum, zijn op drie locaties
(waarvan twee in twee richtingen) in de binnenstad ook alle passanten geteld
(druktemeting). Op de pagina hiernaast is aantal passanten per telpunt
gevisualiseerd. Op de volgende pagina zijn de telresultaten van vrijdag en zaterdag
in grafieken weergegeven.
Uit
deze analyses blijkt dat het in 2002 op vrijdag op bijna alle posten
aanmerkelijk rustiger was dan in het voorgaande jaar; alleen post 12 en post D
waren drukker. Op zaterdag was het op de meeste posten iets minder druk dan het
jaar ervoor. Op een aantal posten was het juist drukker dan in 2001, waarbij
met name post D en E (beide in de Paradijspoort) uitschieters zijn. De Paradijspoort
is populair bij het winkelend publiek en is in hogere mate onderdeel van het
binnenstadsbezoek.
3.2.2 Herkomst bezoekers
Tabel 3.2:
Herkomst respondenten op vrijdag, koopavond en zaterdag*
|
|
Delft
|
Eerste ring
|
Elders
Nederland
|
Buitenland
|
Totaal
|
|
|
2000
|
2001
|
2002
|
2000
|
2001
|
2002
|
2000
|
2001
|
2002
|
2000
|
2001
|
2002
|
2000
|
2001
|
2002
|
|
Vrijdag
|
74%
|
75%
|
71%
|
9%
|
5%
|
5%
|
15%
|
17%
|
22%
|
3%
|
3%
|
2%
|
40%
|
46%
|
35%
|
|
Koopavond
|
76%
|
68%
|
73%
|
6%
|
14%
|
5%
|
17%
|
18%
|
20%
|
1%
|
1%
|
1%
|
10%
|
11%
|
6%
|
|
Zaterdag
|
71%
|
71%
|
77%
|
10%
|
15%
|
8%
|
13%
|
14%
|
15%
|
6%
|
0%
|
0%
|
50%
|
43%
|
59%
|
|
Totaal
|
73%
|
73%
|
75%
|
9%
|
10%
|
7%
|
14%
|
16%
|
18%
|
4%
|
1%
|
1%
|
100%
|
100%
|
100%
|
|
Aant. respondent.
|
703
|
622
|
705
|
89
|
86
|
65
|
138
|
134
|
169
|
38
|
12
|
6
|
968
|
855
|
945
|
* bron:
Bezoekersonderzoek Delft, BRO, november 2000, 2001 en 2002.
Net als in voorgaande jaren komt circa driekwart van de
bezoekers uit Delft. 15 tot 20% komt van buiten de eerste ring. Deze groep is
voor het tweede opeenvolgende jaar iets groter. Zowel op vrijdag (overdag en ’s
avonds) als op zaterdag ligt het percentage bezoekers van buiten de regio hoger
dan in voorgaande jaren. Het aandeel regiobezoekers ligt anno 2002 wat lager
dan in voorgaande jaren, met name op koopavond en op zaterdag. Het aandeel
buitenlandse bezoekers ligt iets onder het niveau van 2001.
3.2.3 Bezoekmotief
Onderstaande tabel geeft de belangrijkste reden van bezoek
aan de binnenstad.
Tabel 3.3: Belangrijkste
redenen van bezoek binnenstad naar herkomst respondent in 2002
|
|
Delft
|
Eerste ring
|
Elders
Nederland
|
Buitenland
|
Totaal
|
|
|
2000
|
2001
|
2002
|
|
Winkelen algemeen
|
21%
|
32%
|
20%
|
0%
|
23%
|
33%
|
21%
|
|
Boodschappen doen
|
48%
|
31%
|
2%
|
0%
|
32%
|
27%
|
38%
|
|
Andere redenen (commercieel)
|
5%
|
7%
|
18%
|
13%
|
nb
|
9%
|
7%
|
|
Toeristisch/recreatief
|
2%
|
1%
|
35%
|
56%
|
11%
|
8%
|
8%
|
|
Ik woon hier
|
12%
|
-
|
-
|
-
|
10%
|
7%
|
9%
|
|
Bezoek familie/vrienden
|
2%
|
5%
|
14%
|
31%
|
5%
|
6%
|
5%
|
|
Andere redenen (niet-commercieel)
|
2%
|
5%
|
8%
|
0%
|
7%
|
5%
|
3%
|
|
Bezoek horeca
|
3%
|
0%
|
2%
|
0%
|
5%
|
4%
|
2%
|
|
Bezoek warenmarkt
|
5%
|
19%
|
3%
|
0%
|
2%
|
1%
|
6%
|
|
Totaal
|
100%
|
100%
|
100%
|
100%
|
100%
|
100%
|
100%
|
|
Totaal
aantal respondenten
|
705
|
65
|
169
|
6
|
968
|
855
|
945
|
*
bron: Bezoekersonderzoek Delft, BRO, november 2000, 2001 en 2002.
Tabel 3.4: Gemiddelde
bezoekduur naar herkomst*
|
|
Gem. bezoekduur 2000
|
Gem. bezoekduur 2001
|
Gem. bezoekduur 2002
|
|
Delft
|
1 uur en 30 minuten
|
1 uur en 30 minuten
|
1 uur en 20 minuten
|
|
|
1 uur en 30 minuten
|
1 uur en 30 minuten
|
1 uur en 30 minuten
|
|
Elders
Nederland
|
1 uur en 50 minuten
|
2 uur en 10 minuten
|
2 uur
|
|
Buitenland
|
1 dag en langer
|
1 dag en langer
|
1 dag en langer
|
|
Totaal
|
1 uur en 30 minuten
|
1 uur en 40 minuten
|
1 uur en 30 minuten
|
Tabel 3.5: Aantal bezoekers
van bezienswaardigheden en attracties in de binnenstad van Delft*
|
Bezienswaardigheid/
attractie
|
1998
|
1999
|
2000
|
2001
|
|
Nieuwe Kerk en Oude Kerk 1,2
|
105.300
|
103.020
|
106.220
|
178.000
|
|
Stedelijk museum Het Prinsenhof
|
54.410
|
58.435
|
51.515
|
50.600
|
|
Legermuseum
|
54.110
|
52.820
|
45.810
|
57.200
|
|
Toren Nieuwe Kerk
|
31.500
|
31.995
|
24.050
|
36.900
|
|
Museum Lambert van Meerten
|
21.760
|
22.355
|
24.315
|
22.800
|
|
Volkenkundig Museum Nusantara
|
21.155
|
20.225
|
22.610
|
23.200
|
|
Techniekmuseum Delft
|
38.290
|
18.450
|
18.495
|
21.300
|
|
Museum Paul Tétart van Elven3
|
5.155
|
5.855
|
5.050
|
5.000
|
|
Totaal
|
331.680
|
313.155
|
298.065
|
395.000
|
* bron: VVV Delft
(uit Jaarboek
Bestuursinformatie, gemeente Delft)
1 Exclusief bezoekers tijdens
open dagen
3 's winters gesloten
Tabel 3.6: Aantal
hotelovernachtingen in Delft*
|
|
1999
|
2000
|
2001
|
|
Aantal
hotelovernachtingen
|
114.771
|
126.062
|
111.370
|
Tabel 3.7:
Bioscoopbezoek in Delft en in de regio*
|
|
1999
|
2000
|
2001
|
|
|
Aantal bezoeken
|
Gem. aantal
bez. per inw.
|
Aantal bezoeken
|
Gem. aantal
bez. per inw.
|
Aantal bezoeken
|
Gem. aantal
bez. Per inw.
|
|
Delft
|
183.000
|
1,9
|
199.000
|
2,1
|
243.000
|
2,5
|
|
Regio Haaglanden
|
1.977.000
|
3,1
|
2.152.000
|
3,3
|
2.279.000
|
3,5
|
* bron:
Nederlandse Federatie voor de Cinematografie (uit Jaarboek Bestuursinformatie,
gem. Delft)
Tabel 3.8:
Theaterbezoek In de Veste*
|
|
1999/2000
|
2000/2001
|
2001/2002
|
|
Aantal voorstellingen
|
214
|
190
|
197
|
|
Aantal bezoekers
|
65.275
|
61.272
|
66.951
|
*
bron: Theater de Veste (uit Jaarboek Bestuursinformatie, gemeente Delft)
Boodschappen doen is in 2002 (net als in 2000) het
belangrijkste motief voor het bezoeken van de Delftse binnenstad. In 2001 was
dit nog winkelen. Het overwegend kleinschalige supermarktaanbod heeft vooral
voor inwoners van (de binnenstad van) van Delft een belangrijke functie op het
gebied van dagelijkse boodschappen.
Opvallend is het hoge percentage (19%) van de bezoekers uit
de eerste ring dat als belangrijkste motief bezoek aan de warenmarkt opgeeft.
In 2000 en 2001 lag dit percentage op nog 3%.
Verblijfsduur
In tabel 3.4 is de gemiddelde bezoekduur samengevat. In
vergelijking met 2001 is deze zeer gering gedaald. Dit valt samen met het
hogere aandeel bezoekers dat alleen boodschappen doet, maar ook het slechte
weer op vrijdag kan hier mede debet aan geweest zijn. Vergeleken met
referentiejaar 2000 is de bezoekduur in 2002 nagenoeg gelijk. Dit ondanks het
slechte weer op vrijdag, en ondanks de invoering van (vooraf) betaald parkeren
in de gehele binnenstad.
Toerisme, cultuur en
horeca
Om de ontwikkeling van de toeristische en culturele
aantrekkelijkheid van de Delftse binnenstad te kunnen volgen, wordt gebruik
gemaakt van de volgende indicatoren:
·
bezoekersaantallen van toeristische trekkers in de
binnenstad;
·
aantal hotelovernachtingen in Delft;
·
aantal bioscoop- en theaterbezoekers.
In
tabel 3.5 t/m 3.8 (op de pagina hiernaast) is de beschikbare informatie
hierover weergegeven. De getallen over 2002 ontbreken daarbij nog. Uit de
bezoekersenquête is al gebleken dat met name bezoekers van buiten Delft en de
eerste ring vaker een toeristisch-recreatief motief hebben. Het aantal
horecagelegenheden in de Delftse binnenstad is in 2002 toegenomen tot 188. Ten opzichte
van 2000 is dit een stijging met 5 horecagelegenheden.
3.2.4 Ontwikkeling van het draagvlak
Als achtergrond voor de monitor is het waardevol te weten
hoe het verzorgingsgebied zich ontwikkelt (zie tabel 3.9 op de volgende
pagina). Dit vormt namelijk voor een belangrijk deel het draagvlak van
voorzieningen. Het aantal inwoners is daarvoor de indicator. Het draagvlak in
de regio Haaglanden neemt gestaag toe. Het draagvlak in het regionaal
verzorgingsgebied lijkt dit jaar iets teruggelopen te zijn. Dit heeft te maken
met het feit dat een deel van Nootdorp is geannexeerd door Den Haag, waardoor
dit gebied niet meer valt binnen de definitie van ‘regionaal verzorgingsgebied’.
|
|
2000
|
2001
|
2002
|
|
Binnenstad Delft
|
11.575
|
11.490
|
11.542
|
|
Delft totaal
|
96.100
|
96.180
|
96.961
|
|
Regionaal verzorgingsgebied**
|
202.800
|
207.615
|
203.395
|
|
Regio Haaglanden
|
946.360
|
955.245
|
962.900
|
Tabel 3.10: Aanbodgegevens
binnenstad Delft en centrale winkelgebieden in vergelijkbare steden
|
|
Delft
(ca. 96.960 inw.)
|
Vergelijkbare
steden
(50.000
tot 100.000 inwoners)*
|
|
|
Winkels
|
m²
vvo
|
m²
vvo/ winkel
|
Aandeel
m² vvo
|
m²
vvo
|
Aandeel
m²
vvo
|
|
Dagelijkse artikelen
|
60
|
7.390
|
123
|
16%
|
8.870
|
14%
|
|
Niet-dagelijkse artikelen
|
291
|
38.450
|
132
|
84%
|
56.190
|
86%
|
|
Totaal
|
351
|
45.840
|
131
|
100%
|
65.060
|
100%
|
* Aan het
inwonertal van Delft gerelateerd gemiddelde. Bron: Retailhandboek 2002,
Locatus, 2002. (Aantal winkels en gemiddelde m² vvo per winkel is niet te
benaderen.)
Tabel 3.11:
Verdeling detailhandel binnenstad Delft in kernwinkelgebied en overig hoofdwinkelapparaat
|
|
Aantal
Winkels
|
m² vvo
|
Gemiddeld m² vvo per winkel
|
aandeel m² vvo
|
|
Kernwinkelgebied
|
|
|
|
|
|
Dagelijkse
artikelen
|
47
|
6.330
|
135
|
14%
|
|
Niet-dagelijkse
artikelen
|
229
|
30.790
|
134
|
67%
|
|
Subtotaal
|
276
|
37.120
|
134
|
81%
|
|
Overig hoofdwinkelapparaat
|
|
|
|
|
|
Dagelijkse
artikelen
|
13
|
1.060
|
82
|
2%
|
|
Niet-dagelijkse
artikelen
|
62
|
7.670
|
124
|
17%
|
|
Subtotaal
|
75
|
8.730
|
116
|
19%
|
|
Totaal generaal
|
351
|
45.840
|
131
|
100%
|
3.3 Detailhandel
3.3.1 Detailhandelsaanbod
In deze paragraaf is het detailhandelsaanbod in de
binnenstad van Delft anno 2002 beschreven en de ontwikkeling in de periode 2000
– 2002. De aanbodgegevens voor 2002 en 2001 (beide peildatum april) zijn
afkomstig uit het voorzieningenaanbodbestand van de gemeente Delft en zijn niet
door BRO op pandniveau gecontroleerd.
Het detailhandelsaanbod voor 2000 (peildatum november) is geïnventariseerd op
basis van gegevens van de gemeente Delft. Hierbij zijn de benedenverdiepingen
op pandniveau door BRO gecontroleerd.
De binnenstad is het gebied dat begrensd wordt door het
samenstel van het Rijn-Schiekanaal en de Wateringsewest, Phoenixstraat en
Westvest. Het kernwinkelgebied is een deelgebied binnen de binnenstad bestaande
uit de gebieden De Klis, De Markt, In de Stede en In de Veste.
Omvang
De
binnenstad telt anno 2002 in totaal ruim 350 winkels, die gezamenlijk ruim
45.800 m² verkoopvloeroppervlak (vvo) beslaan. Het overgrote deel van zowel de
winkels als de winkelruimte behoort tot de niet-dagelijkse artikelensector
(circa 85% van het verkoopvloeroppervlak).
Minder aanbod dan gemiddeld
Het aanbod in Delft is minder omvangrijk dan gemiddeld in
naar inwonertal vergelijkbare steden (zie tabel 3.10). Dit geldt zowel voor het
aantal winkels als het totale verkoopvloeroppervlak. Dit geldt met name voor de
niet-dagelijkse artikelensector.
De gemiddeld wat kleinere winkelpanden in de historische
binnenstad en afbakening en omvang van het centrumgebied zijn bij de
vergelijking met dit soort gemiddelden ook altijd van invloed. Daarnaast speelt
in Delft de nabijheid van zeer sterke concurrerende aankoopplaatsen buiten de
eigen stad en de eveneens grote hoeveelheid detailhandel elders in Delft, zoals
op Woonboulevard Leeuwensteijn, Ikea Delft en het winkelaanbod in het
wijkwinkelcentrum In de Hoven, een rol.
Concentratie in
kernwinkelgebied
Met ruim 80% is een groot deel van het binnenstedelijke
detailhandelsaanbod in het kernwinkelgebied geconcentreerd (zie tabel 3.11).
Het gaat ook hier voornamelijk om niet-dagelijkse artikelenwinkels; daarvan is
in totaal ongeveer 70% in het kernwinkelgebied gevestigd. Voor dagelijkse
artikelen is dit ongeveer 15%.
Tabel 3.12: Verdeling
detailhandel binnenstad Delft in kernwinkelgebied en overig hoofdwinkelapparaat
2000 tot 2002
|
|
2000
|
|
2001
|
|
2002
|
|
|
|
Aantal
Winkels
|
m² vvo
|
Aantal
Winkels
|
m² vvo
|
Aantal
Winkels
|
m² vvo
|
|
Kernwinkelgebied
|
|
|
|
|
|
|
|
Dagelijkse
artikelen
|
47
|
6.255
|
47
|
6.330
|
47
|
6.330
|
|
Niet-dagelijkse
artikelen
|
222
|
31.190
|
228
|
30.725
|
229
|
30.790
|
|
Subtotaal
|
269
|
37.445
|
275
|
37.055
|
276
|
37.120
|
|
Overig hoofdwinkelapparaat
|
|
|
|
|
|
|
|
Dagelijkse
artikelen
|
12
|
1.520
|
14
|
1.665
|
13
|
1.060
|
|
Niet-dagelijkse
artikelen
|
58
|
7.025
|
63
|
7.775
|
62
|
7.670
|
|
Subtotaal
|
70
|
8.545
|
77
|
9.440
|
75
|
8.730
|
|
Totaal generaal
|
339
|
45.990
|
352
|
46.495
|
351
|
45.840
|
Tabel 3.13: Branchering Delft
binnenstad en centra van naar inwonertal vergelijkbare plaatsen*
|
|
Delft
(ca. 96.960 inwoners)
|
Vergelijkbare steden (50.000 tot 100.000
inw.)
|
%
verschil
|
|
Branche
|
Aantal w.
|
m² vvo
|
Aandeel
|
m² vvo
|
Aandeel
|
m² vvo
|
|
Levensmiddelen
|
48
|
6.105
|
13%
|
6.801
|
10%
|
-10%
|
|
Persoonlijke verzorging
|
12
|
1.285
|
3%
|
2.071
|
3%
|
-38%
|
|
Warenhuis
|
2
|
3.160
|
7%
|
6.849
|
11%
|
-54%
|
|
Kleding en mode
|
61
|
9.545
|
21%
|
15.526
|
24%
|
-39%
|
|
Schoenen en lederwaren
|
13
|
1.495
|
3%
|
4.500
|
7%
|
-67%
|
|
Juwelier en optiek
|
13
|
750
|
2%
|
1.369
|
2%
|
-45%
|
|
Huishoudelijke en luxe art.
|
19
|
2.395
|
5%
|
3.138
|
5%
|
-24%
|
|
Antiek en kunst
|
23
|
1.360
|
3%
|
700
|
1%
|
+94%
|
|
Sport en spel
|
11
|
1.420
|
3%
|
3.066
|
5%
|
-54%
|
|
Hobby
|
16
|
1.455
|
3%
|
1.370
|
2%
|
+6%
|
|
Media
|
16
|
2.095
|
5%
|
1.919
|
3%
|
+9%
|
|
Dier en plant
|
15
|
1.065
|
2%
|
818
|
1%
|
+30%
|
|
Bruin- en witgoed
|
20
|
2.445
|
5%
|
3.992
|
6%
|
-39%
|
|
Fietsen en autoaccessoires
|
5
|
855
|
2%
|
934
|
1%
|
-8%
|
|
Doe-het-zelf
|
7
|
1.415
|
3%
|
1.126
|
2%
|
+26%
|
|
Wonen
|
30
|
5.295
|
12%
|
9.314
|
14%
|
-43%
|
|
Detailhandel overig
|
40
|
3.700
|
8%
|
1.567
|
2%
|
+136%
|
|
Totaal
|
351
|
45.840
|
100%
|
65.061
|
100%
|
-30%
|
* Aan het inwonertal van Delft gerelateerd gemiddelde. Bron:
Retailhandboek 2002, Locatus, 2002.
Stabiele omvang van het aanbod
Tabel
3.12 laat de ontwikkeling van de detailhandel in de Delftse binnenstad in de periode
2000 tot april 2002 zien.
Uit
de tabel blijkt het volgende:
·
Het aantal winkels is in de periode 2002 – 2002
toegenomen met 12 (3,5%).
·
Het totale verkoopvloeroppervlak is in de periode 2000
– 2002 nagenoeg gelijk gebleven.
·
Het aandeel van het winkelaanbod dat zich in het
kernwinkelgebied bevindt, is in de loop der tijd nagenoeg gelijk gebleven.
·
Het aantal dagelijkse artikelenwinkels in het
kernwinkelgebied is in aantal gelijk gebleven, waarschijnlijk hebben er zich in
de loop der tijd wel mutaties (zoals uitbreidingen) voorgedaan gezien de
toename van het totale verkoopvloeroppervlak.
·
In de niet-dagelijkse artikelensector is het aantal
winkels in de periode 2000 tot 2002 toegenomen. Het verkoopvloeroppervlak is
echter beperkt afgenomen. Dit kan deels verklaard worden door meetverschillen
in 2000 en de daarop volgende jaren.
·
In het overige hoofdwinkelapparaat is in de dagelijkse
artikelensector het aantal winkels ongeveer gelijk gebleven terwijl de omvang
van het verkoopvloeroppervlak is afgenomen. Het vertrek van de supermarkt
Basismarkt (Nieuwe Langendijk) is daar mede debet aan.
·
In de niet-dagelijkse artikelensector is in het overige
hoofdwinkelapparaat een beperkte toename van zowel het aantal winkels als het
verkoopvloeroppervlak zichtbaar.
3.3.2 Branchering
Tabel 3.13 geeft de branchering voor de binnenstad. Hieruit
blijkt het volgende:
·
De branches ‘antiek en kunst’ en ‘overige detailhandel’
zijn relatief sterk vertegenwoordigd. Het historische karakter van de binnenstad
leent zich uitstekend voor winkels uit de eerste branche. De sterke
vertegenwoordiging van de tweede branche komt o.a. door het grote aantal
souvenirzaken voor toeristen die de binnenstad mede bezoeken vanwege haar
historische karakter.
·
De branches ‘hobby’, ‘media’ en ‘fietsen en
autoaccessoires’ komen naar omvang bezien ongeveer overeen wat met er in andere
plaatsen van vergelijkbare grootte wordt aangetroffen.
·
Het merendeel van de branches blijft 10% tot 40% achter
bij wat aangetroffen wordt in binnensteden van plaatsen met een vergelijkbaar
inwonertal. De branches ‘warenhuis’, ‘schoenen en lederwaren’, ‘juwelier en optiek’
en ‘sport en spel’ blijven sterker achter.
Tabel 3.14: Branchering binnenstad Delft 2000 - 2002
|
Branche
|
2000
|
2001
|
2002
|
|
|
Aantal
winkels
|
m² vvo
|
Aantal
Winkels
|
m² vvo
|
Aantal
winkels
|
m² vvo
|
|
Levensmiddelen
|
49
|
6.420
|
49
|
6.705
|
48
|
6.105
|
|
Persoonlijke verzorging
|
10
|
1.355
|
12
|
1.285
|
12
|
1.285
|
|
Warenhuis
|
2
|
3.505
|
2
|
3.160
|
2
|
3.160
|
|
Kleding en mode
|
60
|
9.655
|
63
|
9.685
|
61
|
9.545
|
|
Schoenen en lederwaren
|
14
|
1.630
|
13
|
1.495
|
13
|
1.495
|
|
Juwelier en optiek
|
13
|
760
|
13
|
750
|
13
|
750
|
|
Huishoudelijke art. en luxe
|
21
|
3.030
|
21
|
2.505
|
19
|
2.395
|
|
Antiek en kunst
|
20
|
1.305
|
23
|
1.360
|
23
|
1.360
|
|
Sport en spel
|
12
|
1.570
|
11
|
1.420
|
11
|
1.420
|
|
Hobby
|
15
|
1.355
|
16
|
1.455
|
16
|
1.455
|
|
Media
|
16
|
2.520
|
16
|
2.095
|
16
|
2.095
|
|
Plant en dier
|
13
|
935
|
15
|
1.065
|
15
|
1.065
|
|
Bruin- en witgoed
|
21
|
2.315
|
20
|
2.445
|
20
|
2.445
|
|
Fietsen- en autoaccessoires
|
5
|
840
|
5
|
855
|
5
|
855
|
|
Doe-het-zelf
|
8
|
1.430
|
6
|
1.355
|
7
|
1.415
|
|
Wonen
|
31
|
5.450
|
30
|
5.295
|
30
|
5.295
|
|
Overige detailhandel
|
29
|
1.925
|
37
|
3.555
|
40
|
3.700
|
|
Totaal
|
339
|
45.990
|
352
|
46.490
|
351
|
45.840
|
Tabel 3.15:
Aandeel grootwinkel- en filiaalbedrijf in de Delftse binnenstad
|
|
Grootwinkel-
en
Filiaalbedrijf
|
Midden- en
Kleinbedrijf
|
|
|
winkels
|
Aandeel
|
m² vvo
|
Aandeel
|
Winkels
|
Aandeel
|
m² vvo
|
Aandeel
|
|
Kernwinkelgebied
|
72
|
26%
|
17.950
|
48%
|
204
|
74%
|
19.165
|
52%
|
|
Overig binnenstad
|
3
|
4%
|
955
|
11%
|
72
|
96%
|
7.775
|
89%
|
|
Totaal
|
75
|
21%
|
18.905
|
41%
|
276
|
79%
|
26.940
|
59%
|
·
In vergelijking met 2000 is de situatie niet veel
veranderd. Binnen de dagelijkse artikelensector is het verschil met
vergelijkbare plaatsen afgenomen voor de branche ‘levensmiddelen’. Het
omgekeerde is zichtbaar in de branche ‘persoonlijke verzorging’. In de
niet-dagelijkse artikelensector is het beeld nagenoeg gelijk gebleven.
Ontwikkeling door de
tijd
Tabel
3.14 laat de ontwikkeling van de branchesamenstelling in de periode 2000 tot
2002 zien. Uit de tabel blijkt het volgende:
·
De samenstelling van het detailhandelsaanbod in de
binnenstad van Delft is in de periode 2000 tot 2002 nauwelijks van samenstelling
veranderd.
·
De toename van het aantal winkels is vooral
gerealiseerd in de branche ‘detailhandel overig’, het gaat daarbij onder meer
om souvenirwinkels.
·
Het aanbod in de branche media is naar aantal winkels
gelijk gebleven, qua omvang is er een afname van het verkoopvloeroppervlak
zichtbaar.
Filialisering
overeenkomstig landelijk gemiddelde
In
het kernwinkelgebied behoort in het jaar 2002 circa 26% van de winkels tot een
keten- of filiaalbedrijf. Voor het verkoopvloeroppervlak is dit circa 48%.
Beide waarden komen overeen met de gemiddelden voor Nederlandse binnensteden.
De
filialisering is in het kernwinkelgebied sterker dan in de rest van de
binnenstad. Straten buiten het kernwinkelgebied kennen een lagere passantenintensiteit
en zijn daardoor minder aantrekkelijk voor het grootwinkel- en filiaalbedrijf.
Voor het (startende) midden- en kleinbedrijf bieden deze straten, mede vanwege
het (vaak) lagere huurniveau, wel een aantrekkelijk vestigingsklimaat.
Ontwikkeling in de tijd
De criteria die door Locatus worden gehanteerd om
een winkel toe te delen aan het keten- en filiaalbedrijf zijn in de periode
2000 – 2002 veranderd. Deze verandering is voor een belangrijk deel debet aan
de ogenschijnlijk grote dynamiek ten opzichte van 2000 die tabel 3.18 (op de
volgende pagina) laat zien. Naar alle waarschijnlijkheid hebben er zich gezien
de ontwikkeling van het aantal winkels geen grote veranderingen voorgedaan in
de filialiseringsgraad.
Tabel 3.16: Keten- en filiaalbedrijf naar branche 2002
|
|
keten- en
filiaalbedrijf
|
Midden- en
Kleinbedrijf
|
Totaal
|
|
|
aantal
winkels
|
Aan-deel
|
Aantal
Winkels
|
Aan-deel
|
Aantal
Winkels
|
Aan-deel
|
|
Levensmiddelen
|
9
|
19%
|
39
|
81%
|
48
|
100%
|
|
Persoonlijke verzorging
|
5
|
42%
|
7
|
58%
|
12
|
100%
|
|
Warenhuis
|
2
|
100%
|
-
|
-
|
2
|
100%
|
|
Kleding en mode
|
18
|
30%
|
43
|
70%
|
61
|
100%
|
|
Schoenen en lederwaren
|
7
|
54%
|
6
|
46%
|
13
|
100%
|
|
Juwelier en optiek
|
3
|
23%
|
10
|
77%
|
13
|
100%
|
|
Huishoudelijke art. en luxe
|
3
|
16%
|
16
|
84%
|
19
|
100%
|
|
Antiek en kunst
|
-
|
-
|
23
|
100%
|
23
|
100%
|
|
Sport en spel
|
3
|
27%
|
8
|
73%
|
11
|
100%
|
|
Hobby
|
3
|
19%
|
13
|
81%
|
16
|
100%
|
|
Media
|
5
|
31%
|
11
|
69%
|
16
|
100%
|
|
Plant en dier
|
-
|
-
|
15
|
100%
|
15
|
100%
|
|
Bruin- en witgoed
|
12
|
60%
|
8
|
40%
|
20
|
100%
|
|
Fietsen- en autoaccessoires
|
1
|
20%
|
4
|
80%
|
5
|
100%
|
|
Doe-het-zelf
|
1
|
14%
|
6
|
86%
|
7
|
100%
|
|
Wonen
|
1
|
3%
|
29
|
97%
|
30
|
100%
|
|
Overige detailhandel
|
2
|
5%
|
38
|
95%
|
40
|
100%
|
|
Totaal
|
75
|
21%
|
276
|
79%
|
351
|
100%
|
Tabel 3.17:
Ontwikkeling aandeel grootwinkel- en filiaalbedrijf in de Delftse binnenstad
2000 - 2002
|
|
Winkels
|
m² vvo
|
|
|
2000
|
2001
|
2002
|
2000
|
2001
|
2002
|
|
Kernwinkelgebied
|
33%
|
28%
|
26%
|
57%
|
50%
|
48%
|
|
Overig binnenstad
|
9%
|
6%
|
4%
|
21%
|
17%
|
11%
|
|
Totaal
|
28%
|
23%
|
21%
|
50%
|
43%
|
41%
|
Tabel 3.18: Ontwikkeling filialiseringsgraad per branche in de Delftse
binnenstad 2000 - 2002
|
|
2000
|
2001
|
2002
|
|
Branche
|
winkels
|
aandeel
|
Winkels
|
aandeel
|
winkels
|
aandeel
|
|
Levensmiddelen
|
13
|
27%
|
11
|
22%
|
9
|
19%
|
|
Persoonlijke verzorging
|
7
|
70%
|
5
|
42%
|
5
|
42%
|
|
Warenhuis
|
2
|
100%
|
2
|
100%
|
2
|
100%
|
|
Kleding en mode
|
28
|
47%
|
20
|
32%
|
18
|
30%
|
|
Schoenen en lederwaren
|
7
|
50%
|
6
|
46%
|
7
|
54%
|
|
Juwelier en optiek
|
5
|
38%
|
4
|
31%
|
3
|
23%
|
|
Huishoudelijke art. en luxe
|
3
|
14%
|
3
|
14%
|
3
|
16%
|
|
Antiek en kunst
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
Sport en spel
|
4
|
33%
|
4
|
36%
|
3
|
27%
|
|
Hobby
|
3
|
20%
|
3
|
19%
|
3
|
19%
|
|
Media
|
4
|
25%
|
5
|
31%
|
5
|
31%
|
|
Plant en dier
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
Bruin- en witgoed
|
12
|
57%
|
12
|
60%
|
12
|
60%
|
|
Fietsen- en autoaccessoires
|
1
|
20%
|
1
|
20%
|
1
|
20%
|
|
Doe-het-zelf
|
2
|
25%
|
1
|
17%
|
1
|
14%
|
|
Wonen
|
2
|
6%
|
1
|
3%
|
1
|
3%
|
|
Overige detailhandel
|
2
|
7%
|
3
|
8%
|
2
|
5%
|
|
Totaal
|
95
|
28%
|
81
|
23%
|
75
|
21%
|
3.4 Huidig economisch functioneren
In tabel 3.19 is het economisch functioneren van het aanbod
in de dagelijkse en niet-dagelijkse artikelensector in de binnenstad in 2002
benaderd. Hierbij is van de volgende gegevens uitgegaan:
·
Het gemiddeld besteedbaar inkomen in de gemeente Delft
komt volgens de meest recente gegevens overeen met het Nederlandse gemiddelde
van circa € 10.400,-.
De gemiddelde bestedingen aan de detailhandel van inwoners van Delft komen
daarmee overeen met de landelijk gemiddelde bestedingen in de detailhandel.
Deze zijn respectievelijk € 1.967,- in de dagelijkse en € 2.790,- in de niet-dagelijkse artikelensector.
·
De meest recente gegevens over de koopkrachtbinding
zijn afkomstig uit de nulmeting van 2000. De winkels in de dagelijkse
artikelensector in de binnenstad van Delft wisten toen 23% van de koopkracht
van de inwoners van Delft te binden. Voor de niet-dagelijkse artikelensector
bedraagt de koopkrachtbinding 48%. Wij gaan uit van een handhaving van deze
cijfers.
·
De koopkrachttoevloeiing is bepaald aan de hand van het
bezoekersonderzoek
en bedraagt 12% tot 16% van de totale omzet in de dagelijkse artikelensector in
de binnenstad. In de niet-dagelijkse artikelensector bedraagt de toevloeiing
39% tot 43% van de totale omzet in deze sector.
Om
te komen tot de vloerproductiviteit is de totale omzet in de dagelijkse en
niet-dagelijkse artikelensector gedeeld door het totale verkoopvloeroppervlak
binnen deze sectoren.
Tabel 3.19: Economisch functioneren dagelijkse en niet-dagelijkse
artikelensector binnenstad Delft 2002
|
|
dagelijkse
artikelen
|
niet-dagelijkse artikelen
|
|
Aantal inwoners per 1 januari 2002*
|
96.960
|
96.960
|
|
Besteding per hoofd per jaar
|
€ 1.967
|
€ 2.790
|
|
Bestedingspotentieel (mln. per jaar)
|
€ 190,7
|
€ 270,5
|
|
Koopkrachtbinding (%)
|
23%
|
48%
|
|
Totaal gebonden bestedingen (mln. per jaar)
|
€ 43,9
|
€ 129,9
|
|
Koopkrachttoevloeiing (%)**
|
12 à 16%
|
39 à 43%
|
|
Omzet door toevloeiing (mln. per jaar)
|
€ 7,3
|
€ 90,9
|
|
Totale omzet (mln. per jaar)
|
€ 51,2
|
€ 220,8
|
|
Totaal vvo (m²)
|
7.390
|
38.450
|
|
Omzet
per m² vvo per jaar
|
€ 6.924
|
€ 5.742
|
* Bron: Gemeente
Delft, 2002.
** Uitgedrukt als
aandeel van de totale omzet
Tabel 3.20: Index van
omzetindicatoren*
|
|
2000
|
2001
|
2002
|
|
Dagelijkse
artikelensector
|
|
|
|
|
· Totale omzet
|
100
|
90
|
98
|
|
· Omzet per m² vvo
|
100
|
90
|
98
|
|
· Koopkrachtbinding
|
23%
|
23%
|
23%
|
|
· Koopkrachttoevloeiing**
|
11 à 16%
|
5 à 9%
|
12 à 16%
|
|
Niet-dagelijkse
artikelensector
|
|
|
|
|
· Totale omzet
|
100
|
108
|
128
|
|
· Omzet per m² vvo
|
100
|
108
|
128
|
|
· Koopkrachtbinding
|
48%
|
48%
|
48%
|
|
· Koopkrachttoevloeiing**
|
25 à 30%
|
30 à 35%
|
39 à 43%
|
De belangrijkste constateringen zijn:
·
De omzet van circa € 6.925,- per m² vvo per jaar
(de gemiddelde vloerproductiviteit) in de dagelijkse artikelensector is gezien
de aard, omvang en samenstelling van het binnenstedelijke aanbod goed. De
benaderde vloerproductiviteit is een gemiddelde, binnen de branches zijn er wel
verschillen naar omvang en type winkel of locatie.
·
De gemiddelde vloerproductiviteit in de niet-dagelijkse
artikelensector van ruim € 5.700 is goed tot zeer goed, wanneer wordt gekeken
naar de kwaliteiten van het aanbod. Rondom dit gemiddelde bestaan wel
verschillen naar branche, omvang en locatie van de winkel.
Ontwikkeling in de
tijd
Tabel 3.20 geeft op basis van indexcijfers de ontwikkeling
van de totale omzet en de omzet per m² vvo weer. De cijfers zijn gecorrigeerd
voor inflatie. Daarnaast
is voor de afzonderlijke jaren de koopkrachtbinding en de koopkrachttoevloeiing
als aandeel van de totale omzet gegeven.
Toelichting bij de tabel:
·
De koopkrachtbinding is in de periode 2000 tot 2002
gelijk verondersteld. Er is in deze jaren geen onderzoek uitgevoerd om de
werkelijke koopkrachtbinding te benaderen.
·
De koopkrachttoevloeiing in de dagelijkse
artikelensector bevindt zich in 2002 op een vergelijkbaar niveau als in 2000.
·
De koopkrachttoevloeiing in de niet-dagelijkse
artikelensector laat sinds de nulmeting in 2000 een gestage groei zien; bestedingen
door consumenten woonachtig buiten Delft blijven aan belang toenemen.
·
In de dagelijkse artikelensector is de totale omzet
ongeveer gelijk aan de omzet die in 2000 werd gerealiseerd na een terugval in
omzet in 2001. De vloerproductiviteit heeft een vergelijkbare ontwikkelingen
doorgemaakt.
·
In de niet-dagelijkse artikelensector is een
aanzienlijke toename van de totale omzet gerealiseerd. Hoewel er ook een toename
van het verkoopvloeroppervlak heeft plaatsgevonden, heeft de sterke toename van
de omzet in geld, geleid tot een substantieel hogere gemiddelde vloerproductiviteit.
·
Het is mogelijk dat de omvang van de werkelijk
gegenereerde omzet in de dagelijkse en niet-dagelijkse artikelensector afwijkt
van de benaderde omzet zoals weergegeven in de tabellen 3.19 en 3.20, aangezien
de ontwikkeling van de locale koopkrachtbinding in de jaren 2001 en 2002, niet
opnieuw is gemeten.
Tabel 3.21: Aantal
parkeerplaatsen in Delftse binnenstad
|
|
2000*
|
2001**
|
2002***
|
|
Vrije (gratis) parkeerplaatsen
|
1.494
|
242
|
0
|
|
Betaald parkeerplaatsen
|
1.335
|
1.306
|
932
|
|
Vergunningparkeerplaatsen
|
1.021
|
1.758
|
1.830
|
|
Gemende plaatsen (zowel betaald
als vergunning)
|
-
|
416
|
840
|
|
Invalideparkeerplaatsen
|
-
|
91
|
74
|
|
Totaal
|
3.850
|
3.813
|
3.676
|
*bron: Gemeente Delft **bron:
tellingen BRO, november 2001 ***bron: gemeente Delft op basis van tellingen
Grontmij, 2002
De aantallen parkeerplaatsen
in 2000 en 2001 zijn aangepast aan nieuwe de gebiedsbegrenzing zoals die in
2002 is gehanteerd. Daarmee zijn de aantallen vergelijkbaar.
Tabel 3.22a: Parkeerbezetting (in %) in de Delftse binnenstad, nulmeting (januari 2001)*
|
|
Vrijdag 14.30u
|
Vrijdag 16.00u
|
Vrijdag 19.00u
|
Zaterdag 10.00u
|
Zaterdag 11.30u
|
Zaterdag 13.00u
|
Zaterdag 14.30u
|
|
Vrij parkeren
|
81%
|
82%
|
92%
|
92%
|
88%
|
91%
|
90%
|
|
Betaald parkeren
|
36%
|
63%
|
78%
|
43%
|
70%
|
92%
|
102%
|
|
Vergunningen parkeren
|
53%
|
75%
|
86%
|
83%
|
81%
|
93%
|
84%
|
|
Totaal
|
58%
|
74%
|
86%
|
73%
|
80%
|
92%
|
93%
|
*bron: parkeertellingen BRO,
12 en 13 januari 2001
De getallen zijn aangepast
aan nieuwe gebiedsbegrenzing zoals die in 2002 is gehanteerd.
Tabel 3.22b: Parkeerbezetting (in %) in de Delftse binnenstad, éénmeting (november 2001)*
|
|
Vrijdag 14.30u
|
Vrijdag 16.00u
|
Vrijdag 19.00u
|
Zaterdag 10.00u
|
Zaterdag 11.30u
|
Zaterdag 13.00u
|
Zaterdag 14.30u
|
|
Vrij parkeren
|
57%
|
60%
|
67%
|
67%
|
63%
|
68%
|
66%
|
|
Betaald parkeren
|
44%
|
43%
|
65%
|
36%
|
52%
|
64%
|
77%
|
|
Vergunningen parkeren
|
70%
|
73%
|
91%
|
91%
|
87%
|
89%
|
88%
|
|
Gemengde plaatsen
|
72%
|
72%
|
95%
|
91%
|
87%
|
87%
|
86%
|
|
Totaal
|
60%
|
61%
|
79%
|
69%
|
72%
|
77%
|
81%
|
*bron: parkeertellingen BRO,
9 en 10 november 2001
De getallen zijn aangepast
aan nieuwe gebiedsbegrenzing zoals die in 2002 is gehanteerd.
Tabel 3.22c: Parkeerbezetting (in %) in de Delftse binnenstad, één-plus-meting (november 2002)*
|
|
Vrijdag 14.30u
|
Vrijdag 16.00u
|
Vrijdag 19.00u
|
Zaterdag 10.00u
|
Zaterdag 11.30u
|
Zaterdag 13.00u
|
Zaterdag 14.30u
|
|
Betaald parkeren
|
60%
|
60%
|
65%
|
57%
|
75%
|
95%
|
106%
|
|
Vergunningen parkeren
|
68%
|
70%
|
83%
|
80%
|
89%
|
86%
|
84%
|
|
Gemengde plaatsen
|
60%
|
59%
|
63%
|
71%
|
77%
|
77%
|
72%
|
|
Totaal
|
63%
|
64%
|
72%
|
71%
|
81%
|
84%
|
85%
|
*bron: parkeertellingen BRO,
8 en 9 november 2002
3.5 Bereikbaarheid
3.5.1 Parkeerbezetting
Het aantal parkeerplaatsen in de Delftse binnenstad bedraagt
3.676 (momentopname: november 2002). In tabel 3.21 is weergegeven hoe dit
aantal is onderverdeeld over de categorieën vrije, betaald en
vergunningenparkeerplaatsen. In vergelijking met de nulmeting (eind 2000), en
de éénmeting (eind 2001) zijn alle vrije (gratis) parkeerplaatsen in en rond de
binnenstad verdwenen. Bovendien is het aantal betaalde plaatsen afgenomen. Daar
staat weliswaar een stijging van het aantal gemengde plaatsen tegenover, maar
al met al is het aantal bezoekersplaatsen duidelijk lager dan voorgaande jaren.
De parkeerbezetting in de Delftse binnenstad is gemeten op
de als capaciteit voor de binnenstad aangemerkte locaties. In de tabellen
hiernaast zijn de resultaten van de nulmeting, de éénmeting en de
één-plus-meting weergegeven.
In de éénmeting lagen de bezettingsgraden lager dan in de
nulmeting. In de één-plus-meting zijn de bezettingsgraden weer wat hoger en
liggen ze weer in de buurt van het niveau van de nulmeting. Alleen de
bezettingsgraden van de koopavond liggen lager, maar dat is te verklaren door
het slechte weer op vrijdag, waardoor het aantal bezoekers ook veel lager ligt
dan in de voorgaande jaren.
Opvallend
is dat de betaalde nu volledig benut worden op zaterdagmiddag; in 2001 was dit
bij lange na niet het geval. De bezetting op de gemengde parkeerplaatsen blijft
hierbij wat achter.
Binnen of buiten het centrumgebied
Aan
automobilisten is ook gevraagd of ze binnen of buiten het centrumgebied geparkeerd
hebben. In de tabel hieronder staan de resultaten.
Tabel 3.23: Parkeerlocatie naar herkomst respondent in 2002*
|
|
Delft
|
Eerste ring
|
Elders
Nederland
|
Buitenland
|
Totaal
|
|
Binnen centrumgebied
|
73%
|
58%
|
48%
|
61%
|
56%
|
|
Buiten centrumgebied
|
27%
|
42%
|
53%
|
39%
|
44%
|
*bron: bezoekersenquête
Delft, BRO, november 2002
Uit de tabel blijkt dat bijna de helft van de
binnenstadsbezoekers de auto buiten de binnenstad parkeert. In 2000 parkeerde
slechts bijna 15% van de bezoekers de auto buiten het centrumgebied. In 2001 is
deze vraag niet expliciet gesteld. Wel bleek toen dat ruim 42% van de
ondervraagden de auto had geparkeerd op een gratis parkeerplaats, terwijl
destijds nog slechts een klein deel van de parkeerplaatsen in het centrumgebied
gratis was.
Tabel 3.24:
Vervoerswijzekeuze bezoekers binnenstad Delft naar herkomst*
|
|
Delft
|
Eerste ring
|
Elders
Nederland
|
Buitenland
|
Totaal
|
|
|
2000
|
2001
|
2002
|
2000
|
2001
|
2002
|
2000
|
2001
|
2002
|
2000
|
2001
|
2002
|
2000
|
2001
|
2002
|
|
Te voet
|
58%
|
50%
|
55%
|
3%
|
5%
|
1%
|
4%
|
3%
|
1%
|
4%
|
-
|
-
|
43%
|
38%
|
41%
|
|
Fiets
|
26%
|
25%
|
26%
|
21%
|
18%
|
33%
|
7%
|
4%
|
3%
|
9%
|
8%
|
-
|
22%
|
21%
|
22%
|
|
Bromfiets
|
0%
|
2%
|
0%
|
1%
|
10%
|
1%
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
0%
|
3%
|
0%
|
|
Auto
|
9%
|
15%
|
7%
|
63%
|
59%
|
53%
|
57%
|
58%
|
65%
|
37%
|
74%
|
41%
|
22%
|
27%
|
21%
|
|
Auto + Delftpendel
|
-
|
0%
|
0%
|
-
|
-
|
3%
|
-
|
0%
|
1%
|
-
|
-
|
-
|
-
|
0%
|
1%
|
|
Motor
|
0%
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2%
|
-
|
0%
|
-
|
-
|
-
|
0%
|
-
|
0%
|
|
Bus
|
4%
|
4%
|
9%
|
6%
|
2%
|
5%
|
3%
|
1%
|
5%
|
13%
|
-
|
31%
|
4%
|
3%
|
8%
|
|
Tram
|
2%
|
2%
|
2%
|
5%
|
3%
|
5%
|
4%
|
4%
|
2%
|
9%
|
4%
|
-
|
3%
|
2%
|
2%
|
|
Trein
|
1%
|
0%
|
0%
|
1%
|
2%
|
-
|
21%
|
28%
|
23%
|
28%
|
13%
|
28%
|
5%
|
5%
|
5%
|
|
Anders
|
0%
|
1%
|
0%
|
-
|
3%
|
-
|
1%
|
3%
|
0%
|
-
|
-
|
-
|
0%
|
2%
|
0%
|
*bron:
bezoekersenquête Delft, BRO, november 2000, 2001 en 2002
Tabel 3.25:
Rapportcijfers bereikbaarheidsaspecten binnenstad Delft in 2002*
|
|
Automobilisten
|
Fietsers
|
OV-reizigers
|
Voetgangers
|
Totaal 2000
|
Totaal 2001
|
Totaal 2002
|
|
Bereikbaarheid per auto
|
6,3
|
4,7
|
5,2
|
5,0
|
5,5
|
5,2
|
5,3
|
|
Bereikbaarheid per (brom)fiets
|
8,1
|
8,1
|
8,0
|
7,9
|
8,1
|
8,1
|
8,0
|
|
Bereikbaarheid per OV
|
6,6
|
6,7
|
7,2
|
7,2
|
6,7
|
6,8
|
7,0
|
|
Aantal autoparkeerplaatsen
|
5,6
|
4,8
|
4,9
|
4,7
|
5,1
|
4,8
|
5,0
|
|
Hoogte parkeertarieven
|
4,0
|
3,7
|
4,6
|
4,3
|
5,4
|
4,5
|
4,1
|
|
Kwaliteit
Phoenixgarage
|
7,1
|
7,1
|
6,1
|
7,0
|
-
|
6,6
|
6,9
|
|
Kwaliteit
overige parkeerplaatsen
|
6,4
|
5,7
|
5,8
|
6,1
|
-
|
5,8
|
6,1
|
|
Algemeen
oordeel parkeren**
|
5,6
|
-
|
-
|
-
|
5,9
|
4,9
|
5,6
|
|
Aantal stallingsplaatsen fiets
|
5,5
|
5,4
|
5,1
|
5,7
|
5,6
|
5,3
|
5,5
|
|
Kwaliteit stalling fietsen
|
5,6
|
5,7
|
5,1
|
5,9
|
5,6
|
5,4
|
5,7
|
*
bron: Bezoekersonderzoek Delft, BRO, november 2000, 2001 en 2002.
**alleen gevraagd aan bezoekers per auto of motor
Tabel 3.26: beoordeling binnenstad autoluw
|
|
Delft
|
Eerste ring
|
Elders Nederland
|
Buitenland
|
Totaal
|
|
Goede zaak
|
77%
|
81%
|
76%
|
100%
|
77%
|
|
Slechte zaak
|
15%
|
15%
|
14%
|
-
|
15%
|
|
Weet niet/ Geen mening
|
8%
|
4%
|
10%
|
-
|
8%
|
3.5.2 Vervoerwijzekeuze
In tabel 3.24 is de vervoerswijzekeuze van bezoekers van de
Delftse binnenstad weergegeven. Het meest opvallend is dat het aandeel auto, na
een toename vorig jaar, is afgenomen tot een niveau net onder dat van 2000.
Verder is een toename te zien in het gebruik van de bus (met name door bezoekers
uit Delft). Wellicht is het aandeel bus positief beïnvloed door het slechte
weer in de onderzoeksperiode, waardoor een deel van de mensen dat
normaalgesproken fietst, de bus heeft genomen. Het gebruik van de fiets is
overigens, ondanks het slechte weer, wel stabiel gebleven.
3.5.3 Beoordeling bereikbaarheid
In tabel 3.25 zijn de rapportcijfers voor verschillende
bereikbaarheidsaspecten weergegeven. Opvallend is dat, in vergelijking met
vorig jaar, de meeste aspecten beter beoordeeld worden. Hieruit blijkt dat de
onduidelijkheden omtrent het autoluwe beleid en het parkeren waarschijnlijk
deels zijn weggenomen en dat de bezoekers dit waarderen.
Wel wordt de hoogte van de parkeertarieven opnieuw duidelijk
lager beoordeeld. Een duidelijke verklaring hiervoor is niet te geven; in Delft
is er tussen de éénmeting en de één-plus-meting namelijk geen sprake geweest
van een tariefsstijging. Opvallend is hierbij dat in het zuidelijke deel van de
binnenstad gemiddeld een veel lager rapportcijfer wordt gegeven voor de hoogte
van de parkeertarieven. In het zuidelijke deel geven bezoekers gemiddeld een
3,8, in het noorden een 4,4.
Beoordeling autoluwe
binnenstad
In tabel 3.26 is te zien wat bezoekers van de Delftse
binnenstad ervan vinden dat een deel van de binnenstad autoluw is gemaakt:
Een
zeer grote meerderheid van de bezoekers van de Delftse binnenstad (77%) vindt
het een goede zaak dat een deel van de binnenstad autoluw is gemaakt. Slechts
15% van de bezoekers van de binnenstad vindt het autoluwe beleid een slechte
zaak.
Openbaar vervoergebruik
Het OV-gebruik, en dan met
name het busgebruik, is toegenomen in vergelijking vorig jaar en het jaar ervoor. Eén van de redenen hiervoor kan
zijn dat door het slechte weer op vrijdag veel mensen die bij goed weer de
fiets nemen, nu gekozen hebben voor de bus. De beoordeling van de
bereikbaarheid per OV is licht gestegen ten opzichte van de voorgaande jaren.
Fietsenstallingsplaatsen
Bij het fietsparkeeronderzoek viel op dat er in de
binnenstad maar weinig hoogwaardige stallingsplaatsen aanwezig zijn. Veel
rekken zijn verouderd en versleten. Wel is er (in de afgelopen jaren) ook een
flink aantal nieuwe stallingsplaatsen gerealiseerd, ter vervanging van oude,
versleten fietsrekken. Veel van deze nieuwe stallingsplaatsen (met name
aanleunrekken) voldoen niet aan de kwaliteitsnormen van het Fietsparkeur,
maar ze zorgen wel voor een duidelijke verbetering in vergelijking met de oude
stallingsplaatsen.
Opgemerkt moet worden dat in de binnenstad nog steeds te
weinig stallingsplaatsen aanwezig zijn om het fietsparkeren te faciliteren. Op
zaterdagmiddag 9 november 2002 stonden er in de binnenstad ruim 1.300 fietsen
gestald (zie ook verantwoording), terwijl er maar voor maximaal zo’n 1.100
fietsen stallingsruimte aanwezig is. Daardoor staan veel fietsen buiten de
stallingen. Verder is het opvallend dat een stad als Delft niet beschikt over
een bewaakte fietsenstalling in de binnenstad.
De beoordeling van de kwaliteit en het aantal
fietsenstallingsplaatsen in de Delftse binnenstad wordt in het zuidelijke deel
van de binnenstad duidelijk lager beoordeeld dan in het noordelijke deel van de
binnenstad. Voor de kwaliteit van de fietsenstallingsplaatsen wordt door
bezoekers in het zuidelijke deel van de binnenstad gemiddeld een 5,4 gegeven,
tegen een 6,0 in het noordelijke deel. Voor het aantal fietsenstalingsplaatsen
geven bezoekers in het zuidelijke deel gemiddeld een 5,1, tegen een 5,9 in het
noordelijke deel.
3.6 Leefbaarheid
De gegevens van het stadspanel 2002 zijn nog niet bekend;
deze worden in de loop van het voorjaar 2003 verwacht. In de tabellen op de
volgende pagina’s zijn de gegevens van voorgaande jaren opgenomen.
Tabel 3.27: Rapportcijfers
inwoners*
|
|
Binnenstad Delft
|
|
Delft totaal gemiddeld
|
|
|
|
2001
|
2002
|
|
|
2001
|
2002
|
|
Verkeersveiligheid
|
|
6,6
|
nnb
|
|
-
|
6,5
|
nnb
|
|
Bereikbaarheid
per auto
|
-
|
5,7
|
nnb
|
|
-
|
7,2
|
nnb
|
|
Bereikbaarheid
per OV
|
-
|
6,9
|
nnb
|
|
-
|
7,3
|
nnb
|
|
Bereikbaarheid
per fiets
|
-
|
8,1
|
nnb
|
|
-
|
8,1
|
nnb
|
*
bron: gemeente Delft, afdeling
Onderzoek & Statistiek, gegevens uit het Stadspanel
|
|
Binnenstad Delft
|
|
Delft totaal gemiddeld
|
|
|
|
2001
|
2002
|
|
|
2001
|
2002
|
|
Geen
last
|
|
29%
|
nnb
|
|
-
|
37%
|
nnb
|
|
Weinig
last
|
-
|
25%
|
nnb
|
|
-
|
26%
|
nnb
|
|
Middelmatig
last
|
-
|
29%
|
nnb
|
|
-
|
20%
|
nnb
|
|
Veel
last
|
-
|
17%
|
nnb
|
|
-
|
17%
|
nnb
|
*
bron: gemeente Delft, afdeling
Onderzoek & Statistiek, gegevens uit het Stadspanel
|
|
Binnenstad Delft
|
|
Delft totaal gemiddeld
|
|
|
|
2001
|
2002
|
|
|
2001
|
2002
|
|
Ja,
ruim voldoende
|
|
8%
|
nnb
|
|
-
|
21%
|
nnb
|
|
Ja,
net voldoende
|
-
|
15%
|
nnb
|
|
-
|
30%
|
nnb
|
|
Nee,
net te weinig
|
-
|
19%
|
nnb
|
|
-
|
17%
|
nnb
|
|
Nee,
veel te weinig
|
-
|
47%
|
nnb
|
|
-
|
26%
|
nnb
|
|
Weet
niet
|
-
|
11%
|
nnb
|
|
-
|
6%
|
nnb
|
*
bron: gemeente Delft, afdeling
Onderzoek & Statistiek, gegevens uit het Stadspanel
|
|
Binnenstad Delft
|
|
Delft totaal gemiddeld
|
|
|
|
2001
|
2002
|
|
|
2001
|
2002
|
|
Vooruit
gegaan
|
|
15%
|
nnb
|
|
-
|
11%
|
nnb
|
|
Achteruit
gegaan
|
-
|
23%
|
nnb
|
|
-
|
20%
|
nnb
|
|
Gelijk
gebleven
|
-
|
53%
|
nnb
|
|
-
|
60%
|
nnb
|
|
Weet
niet
|
-
|
9%
|
nnb
|
|
-
|
9%
|
nnb
|
* bron: gemeente Delft, afdeling Onderzoek
& Statistiek, gegevens uit het Stadspanel
|
|
Binnenstad Delft
|
|
Delft totaal gemiddeld
|
|
|
|
2001
|
2002
|
|
|
2001
|
2002
|
|
Ja,
zeker weten
|
|
3%
|
nnb
|
|
-
|
11%
|
nnb
|
|
Ja,
misschien
|
-
|
12%
|
nnb
|
|
-
|
17%
|
nnb
|
|
Nee,
waarschijnlijk niet
|
-
|
32%
|
nnb
|
|
-
|
30%
|
nnb
|
|
Nee,
zeker niet
|
-
|
50%
|
nnb
|
|
-
|
37%
|
nnb
|
|
Weet
niet
|
-
|
2%
|
nnb
|
|
-
|
5%
|
nnb
|
*
bron: gemeente Delft, afdeling
Onderzoek & Statistiek, gegevens uit het Stadspanel
|
|
Binnenstad Delft
|
|
Delft totaal gemiddeld
|
|
|
|
2001
|
2002
|
|
|
2001
|
2002
|
|
Zeer
tevreden
|
|
26%
|
nnb
|
|
-
|
27%
|
nnb
|
|
Tamelijk
tevreden
|
-
|
64%
|
nnb
|
|
-
|
55%
|
nnb
|
|
Tevreden
noch ontevreden
|
-
|
8%
|
nnb
|
|
-
|
13%
|
nnb
|
|
Tamelijk
ontevreden
|
-
|
2%
|
nnb
|
|
-
|
4%
|
nnb
|
|
Zeer
ontevreden
|
-
|
0%
|
nnb
|
|
-
|
2%
|
nnb
|
*
bron: gemeente Delft, afdeling
Onderzoek & Statistiek, gegevens uit het Stadspanel
4. Referentieanalyse
4.1 Inleiding
De uit de monitor resulterende ontwikkelingen in de
verzorgingspositie en de ruimtelijk functionele structuur moeten voor een goede
beoordeling in een breder referentiekader worden geplaatst. Algemene trends en
ontwikkelingen zijn uiteraard ook van invloed op de meetwaarden. Om de invloed
van de nota Autoluw specifiek voor Delft goed te kunnen volgen is dus inzicht
noodzakelijk in deze trends en ontwikkelingen.
4.2 Landelijke trends en ontwikkelingen
aanbodzijde
4.2.1 Algemene trends en ontwikkelingen in de
detailhandel
Algemene trends en
ontwikkelingen
Op landelijk niveau zijn de volgende trends en
ontwikkelingen zichtbaar die van invloed zijn op de positie van de detailhandel
in binnensteden zoals die van Delft:
·
Schaalvergroting.
De schaalvergroting in de detailhandel zet onverminderd door. Deze schaalvergroting
is niet alleen gericht op omzetvergroting. De integratie met andere functies en
de behoefte aan meer fun-elementen (verhogen verblijfsduur) in de winkel spelen
eveneens een belangrijke rol.
·
Als
tegentrend van schaalvergroting is er sprake van schaalverkleining en (super)
specialisatie.
·
Verruiming
van openingstijden (ook op zondag).
·
Branchevervaging.
In toenemende mate is er sprake van de verkoop van branchevreemde producten.
Zie bijvoorbeeld supermarkten, drogisterijen en bouwmarkten.
·
Toevoeging
van fun- en vermaakelementen in winkels (videowall, beleving van de formule en
assortiment, kinderspeelhoek, pc-corner, try&buy etc.)
·
Meer
professionaliteit in het prikkelen van zintuigen en emoties bij consumenten
(het hanteren van geuren in winkels en winkelcentra).
·
De
detailhandel moet keuzes maken: massa of individu, een merk of meerdere merken,
een product of een lifestyle, via welke verkoopkanalen (web en winkel)? Door
deze keuzepatronen ontstaan combinaties waarbij elke winkel zijn eigen segment
bedient. Hierdoor zijn in korte tijd succesvolle winkelconcepten ontstaan.
·
De
opkomst van merkwinkels. Voorbeelden zijn o.a. Unox soup Factory, Cucina de
Bertolli (lunchcafé) en Magnum ijswinkels. Maar ook in andere branches neemt de
merkpresentatie sterk toe. Dit leidt tot de introductie van allerlei kleinere
vernieuwende winkeltypes.
·
Groei
van flagship-, image- en monobrandstores. Vooral in de mode, maar ook in andere
branches (zoals sport) wordt het beleven van het merk belangrijker.
·
Tegenover
de ontwikkeling van monobrandstores staan ook nieuwe concepten voor multibrandstores.
·
Lifestyleconcepten
zijn sterk in opkomst. De verkoop is daarbij gericht op meerdere producten voor
één bepaalde mentaliteitsgroep.
·
Komst
van mediterrane winkelbedrijven naar Nederland (o.a. Mango, Zara, Giacomelli
Gucci, Zegna, Yimpaz).
Verschijningsvormen
van de detailhandel
De hierboven beschreven trends en ontwikkelingen zijn van
invloed op de wijze waarop de detailhandel zich ruimtelijk manifesteert in en
buiten binnensteden. De belangrijkste ontwikkelingen zijn:
·
Er
is een clustering zichtbaar van diverse soorten voorzieningen en er ontstaan
nieuwe elementen die niet meer in de traditionele, hiërarchisch opgebouwde
verzorgingsstructuur passen, zoals PDV-clusters, GDV-locaties en nieuwe
verkoopvormen bij ‘traffic-centers’ (benzinestations, ziekenhuizen, stations
etc).
·
Opkomst
van convenience-shops (gemakswinkels) bij traffic-centers maar ook in
binnensteden (bijvoorbeeld AH-To-Go).
·
Steeds
vaker worden winkelvoorzieningen gecombineerd met andere commerciële (horeca en
leisure) en niet-commerciële voorzieningen. Dit kan de gebruiks- en
belevingswaarde van winkelgebieden verhogen en leidt tevens tot sectorvervaging
(eten bij Ikea, naar de kapper bij het warenhuis, koffie met gebak bij de
boekhandel).
·
Nieuwe
winkelconcepten en themavormen komen op. Bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid,
beauty en health maar ook een kinderwinkelcentrum. Andere recente en sprekende
voorbeelden zijn de openingen van de Designer Outlet Centra in Roermond en
Maasmechelen.
·
E-commerce
beïnvloedt het functioneren van winkels. Winkelformules anticiperen hierop door
de introductie van bijvoorbeeld veel vermaakelementen, maar ook door het openen
van websites als vooruitgeschoven posten van de winkel.
4.2.2 Branchespecifieke ontwikkelingen
Hieronder zijn de belangrijke trends en ontwikkelingen voor
een aantal branches weergegeven. Daarbij ligt de nadruk op die trends en
ontwikkelingen die van toepassing zijn op binnenstedelijke gebieden. De
beschrijving wordt afgesloten met enkele conclusies die naar aanleiding van
deze trends en ontwikkelingen geconfronteerd met de feitelijke ontwikkeling in
de binnenstad van Delft kunnen worden getrokken.
Supermarkten en convenience
·
Schaalvergroting
zet verder door.
·
Opkomst
megasupermarkten. Albert Heijn wil snel naar supermarkten van 4.000 tot 5.000
m².
·
Marktaandeel
supermarkten blijft stijgen ten kosten van speciaalzaken.
·
Veranderende
concepten binnen bestaande winkels (veel vers, veel kant en klaar, non-food
artikelen, integratie horeca, internetten bij Coop, introductie dienstverlening).
·
Veel
concurrentie en mutaties in discountsfeer (Lidl expandeert, Basismarkt
opgeheven; ook in de Delftse binnenstad is dit zichtbaar).
·
Meer
exotische/buitenlandse producten.
·
Introductie
gemakswinkels en convenienceshops: bijvoorbeeld AH To Go, een kruising tussen
een snackbar en een minisupermarkt, gevestigd in binnensteden maar ook bij
snelwegen, scholen en ziekenhuizen. Shell wil ook gemakswinkels openen.
·
Opkomst
biologische, Turkse en Oriëntaalse supermarkten.
·
Introductie
websupers (bijvoorbeeld Max Foodmarket).
Speciaalzaken voedings- en genotmiddelen
·
Sterke
opkomst van eetwinkels: een combinatie tussen kopen en consumeren.
·
Nieuwe
concepten voor delicatessen speciaalzaken zoals bijvoorbeeld Delivers
speciaalzaken en ook Food Village Supermarket op Schiphol Plaza.
·
Opkomst
reformwinkels.
·
Vormen
van superspecialisatie: bijvoorbeeld kaasspeciaalzaak gekoppeld aan restaurant,
Pucchini Bombini (zelfgemaakte bonbons), de Waterwinkel (verschillende soorten
water), speciaalzaak voor de pijproker.
·
Introductie
merkwinkels in de tabak: Lucky-Strike winkel in Amsterdam.
·
Opkomst
postorder-versleveranciers in Amerika. In Nederland is Wehkamp gestart met een
delicatessenhop op internet.
·
Sterke
groei en nieuwe concepten in koffie- en theespeciaalzaken. Bijvoorbeeld Simon
Levelt, Kaldi shop en ook in combinatie met horeca zoals Coffee Company en de
CaféDE’s.
Persoonlijke verzorging en
gezondheid
·
Zeer
sterke positie landelijke ketens (Kruidvat, Etos, DA, Trekpleister, Douglas,
ICI Paris). Regelmatige aanscherping van formules en concepten.
·
Proces
van schaalvergroting gaat gepaard met sterke groei verkoop van branchevreemde
en impulsgerichte artikelen (CD’s, speelgoed, snoepwaren).
·
Opkomst
van gezondheids- en vitaminewinkels. Bijvoorbeeld Body Vitaal (o.a. Utrecht,
Amsterdam) en speciaalzaken in vitaminen, mineralen, homeopathie, fysiotherapie
en sportvoeding. Maar ook de Vitamin Store (Heemstede, Amsterdam).
·
Speciaalzaken
zoals de Witte Tandenwinkel, zeepwinkels of de Skins Cosmetic Lounge (compleet
met lounge en gezichtsbehandeling).
Warenhuizen
·
Trend
van schaalverkleining zet door. De Local Store van V&D expandeert nog, Hema
hanteert nog steeds de kleine formule, maar ook de Bijenkorf is inmiddels
actief met compactstores (6.000 m² Enschede) en modewinkels (3.500 m² Breda,
Den Bosch en Groningen). In de modewinkels ligt de nadruk voor 80% op mode. De
overige m² zijn bestemd voor trendartikelen op het gebied van wonen en koken,
cadeauartikelen, de Meesterbakker en Café B.
Kleding, mode,
schoenen en lederwaren
·
Sterke
drang naar specialisatie. Dit gaat gepaard met de opkomst van monobrandstores.
De concurrentie tussen de merken is zeer sterk terwijl de markt redelijk
verzadigd is. Een andere vorm van specialisatie richt zich op een bepaalde
lifestyle (Chill Out) of een speciaal product (beenmode, lingerie, schoenen).
·
De
opkomst van monostores, heeft tegen de verwachting in, ook in veel gevallen
geleid tot een toename van de verkoop van hetzelfde merk in de multibrandstores.
·
Er
is een toenemende vraag naar merkkleding. Ontwerpers en producenten spelen
hierop in door in snel tempo imagestores en flagshipstores te openen.
Voorbeelden in Nederland zijn o.a.: Armani Store, Burberry, Diesel, Gucci,
E-Play, Tommy Hilfiger, Joop, Marc O’Polo, Mc Gregor, Mexx, Massimo Dutti, Paul
& Shark, DKNY, Hugo Boss, Riverwoods, Tintoretto.
·
Naast
de mono-brandstores worden nieuwe concepten in de markt gezet c.q. uitgebreid
voor de multibrandstores. Voorbeelden hiervan zijn de nieuwe mode-formule van
de Bijenkorf, de Quality-store van Trammel Crow en de expansie van de Hout-Brox
modewarenhuizen naar de Randstad. In deze concepten vindt ook integratie met
andere sectoren zoals horeca en dienstverlening (kapper) plaats.
·
Ook
de haute-couture richt zich op binnensteden.
·
Buitenlandse
winkelformules richten zich op de Nederlandse markt (bijvoorbeeld Mango en
Zara).
·
Helderheid
van de formule (hoogwaardig, discount), snelheid (van collecties) en
onderscheid bepalen het succes. Veel Nederlandse formules gaan ten onder of
hebben het moeilijk (C&A, P&C, Kreijmborg, Kien, Amici). In de branche
gaat het steeds meer om sfeer die je verkoopt.
·
Kleding
neemt een steeds belangrijkere plaats in in de belevingswereld van de consument.
·
In
het buitenland zijn de totaalverkopers in de mode (het lifestyleconcept) sterk
in opkomst. De verkoop van schoenen, accessoires e.d. is naast kleding al in
een vergevorderd stadium. Vrijwel iedere aanbieder brengt een totaalbeeld
variërend van sieraden, horloges, tassen tot cadeauartikelen en schoenen. Voor
de Nederlandse markt biedt het lifestyle-concept nieuwe kansen. Inmiddels zijn
er diverse formules die hier op inspelen.
·
Nieuwe
concepten van gevestigde modische aanbieders. Benetton ontwikkelt megastores,
Esprit pleegt schaalvergroting, Hennes en Mauritz opent youth-stores, Mexx komt
eveneens met youth-stores.
·
Designer
Outlet-centra en outlet-stores ontwikkelen zich.
Huishoudelijke artikelen,
gifts, cadeauartikelen
·
Weinig
nieuwe aanbieders op de markt. Markt wordt gedomineerd door Blokker-concern.
·
Concurrentiepositie
onder druk door steeds meer branchevreemde aanbieders.
Speelgoed
·
Trend
van schaalvergroting lijkt gekeerd.
·
Opkomst
thema-centra: bijvoorbeeld een kinderwinkelcentra.
·
Opkomst
trendy, lifestyle kinderthema-winkels: gericht op kleding, meubelen en speelgoed.
·
Opkomst
kleinschalige speciaalzaken met bijvoorbeeld houten speelgoed, alternatief
speelgoed of modelbouw.
Sport/kamperen
·
Aankoop
vrijetijdskleding bij sportzaken wordt steeds belangrijker.
·
Sportbeleving
en vermaak krijgen steeds sterkere accenten in presentatie.
·
Nieuwe
sportconcepten van Nederlandse aanbieders: bijvoorbeeld Hout Brox Active Life
met veel service (reisbureau, boeken) en vermaakelementen, ook sterk gericht op
outdoor-activiteiten. Perry Sport heeft in 2000 de Outdoor formule
geïntroduceerd (o.a. in Den Bosch en Amsterdam Arena) met eveneens veel
vermaakelementen (duikplank, jeep, klimwand, aquarium). Trammel Crow Nederland
, heeft de formule Outdoor & Travel Center ontwikkeld met een oppervlak van 10.000 m², met
in Den Haag mogelijk Bever Zwerfsport met ruim 2.500 m² als belangrijkste huurder.
·
Imagestores
en merkwinkels worden in Nederland geopend. Adidas heeft een eigen store aan de
Kalverstraat, sterk gericht op sportbeleving. Ook Fila is bezig onder de naam
Filasport&Life eigen merkwinkels in Europa te openen. Sportsworld opent een
luxe winkel aan de PC Hooftstraat te Amsterdam.
·
Kampeerzaken
op perifere locaties, gespecialiseerde zaken op A-locaties.
Media en bruin- en witgoed
·
Marktgroei
is bij de meeste deelbranches beperkt. Eerder is sprake van een verdringings-
en vervangingsmarkt.
·
Sterke
tendens tot schaalvergroting bij all-round elektrazaken. Dit wordt versterkt
door de komst van Mediamarkt met vestigingen van tussen de 5.000 en 10.000 m².
Mediamarkt wil naar 15 tot 20 vestigingen.
·
Sterke
groei en nieuwe concepten in de deelbranches multimedia en mobiele
communicatie. Nieuwe formule van Dixons, genaamd Dixtone (communicatieshop voor
de toekomst).
·
Imagestores
worden geopend op het terrein van de telecommunicatie. Bijvoorbeeld Telfort Plaza.
·
Schaalvergroting
bij geluidsdragers (Virgin, Sounds). Het entertainen in de winkel wordt steeds
belangrijker.
·
Sterke
concurrentie van branchevreemde aanbieders.
·
Grootschalige
bedrijven steeds vaker op perifere locaties.
Wonen
·
Sterke
trek naar de periferie van grootschalige winkels.
·
Tegentrend
naar kleinschalige, gespecialiseerde, hoogwaardige, design-achtige winkels in
binnensteden.
·
Doorontwikkeling
gespecialiseerde interieurwinkels en woningdecoratie.
Overige branches
·
Bloemen
en planten: steeds meer nadruk op decoratieve elementen en combinatie met geschenkartikelen.
·
Boekhandel:
een aantal grote boekhandels presenteren zich meer en meer als ontmoetingsplaats.
Voorbeelden hiervan zijn Donner in Rotterdam en Dekker van de Vegt in Nijmegen.
In beide zaken is ook een horecavestiging opgenomen.
·
Juwelier:
Introductie image-stores en vernieuwende formules (bijvoorbeeld Swatch en
Fossil).
·
Optiek:
Merkenoriëntatie en mode-aspecten nemen toe. Formule Avanzi Optica van Pearle
met merken als Cartier, Gucci en Armani. Pearle komt ook met momentbrillen. De
Engelse prijsagressieve formule Specsavers expandeert in Nederland.
·
Vernieuwende,
thematische winkelformules als Nature en Discoveries (Utrecht en Amsterdam). In
de winkel draait alles om de natuur.
4.2.3 De positie van de Delftse binnenstad
De uitdaging voor
Delft: inspelen op trends en ontwikkeling
Het valt buiten de onderzoeksvraag om op brancheniveau de
uitwerking van bovengenoemde trends en ontwikkelingen in de Delftse binnenstad
in beeld te brengen. Uit de analyse zoals die in paragraaf 3.3 is uitgevoerd,
blijkt echter wel dat de samenstelling van het winkelaanbod in de periode 2000
tot 2002 nauwelijks is veranderd. De conclusie dat Delft op dit moment nog
nauwelijks heeft ingespeeld op de trends en ontwikkelingen lijkt daarmee
gerechtvaardigd.
Verschillende Nederlandse binnensteden, zoals Maastricht,
proberen actief de kwaliteit van het winkelaanbod op peil te houden en verder
te versterken om het onderscheidend vermogen van de binnenstad te vergroten.
Ook voor Delft ligt er een uitdaging om de diversiteit en eigenheid in aanbod
te verbeteren. Het gericht inspelen op de trends en ontwikkelingen, afgestemd
op de eigen, reeds aanwezige kwaliteiten, is één van mogelijkheden.
4.3 Landelijke
trends en ontwikkelingen aan de vraagzijde
4.3.1 Het consumentengedrag
Er zijn een aantal trends en ontwikkelingen in het
ruimtelijk koopgedrag van de consument te onderscheiden, te weten:
·
Consumenten
vertonen op verschillende momenten een ander aankoopgedrag.
·
Sterker
wordende individualisering leidt tot een kritischer opstelling (prijs- en
kwaliteitsbewust) en de wens tot meer keuzemogelijkheden.
·
Groeiende
interesse voor andere culturen én aandacht voor de eigen cultuur, leefwereld en
traditie.
·
Verschuivingen
in koopgedrag (tijd, plaats) door verruimde winkelopenstelling.
·
Door
de toename van de mobiliteit heeft de consument meer keuzemogelijkheden.
·
Toenemende
behoefte aan mogelijkheden om efficiënt te winkelen bij de aanschaf van artikelen
waar men weinig emotionele binding mee heeft (zoals dagelijkse of wekelijkse
boodschappen).
·
Grotere
vraag naar nieuwe en vernieuwende ongebonden vrijetijdsvoorzieningen door toenemende
bestedingen buitenshuis aan vrije tijd en recreatie.
·
Toegenomen
behoefte voor consumptie-on-the-move en grazing (relatie met opkomst gemakswinkels).
Een gevolg van de hierboven beschreven trends en
ontwikkelingen is dat de Delftse binnenstad te maken krijgt met een steeds
kritischere bezoeker. De uitdaging is erin gelegen in te spelen op de groeiende
interesse in cultuur en de bezoeker een blijvend aantrekkelijk
voorzieningenaanbod te bieden.
4.3.2 Ontwikkeling toonbankbesteding en inflatie
Uit de analyse blijkt dat de detailhandel in de Delftse
binnenstad op dit moment goed tot zeer goed functioneert. Daarnaast is een
positieve omzetontwikkeling in de periode 2000 tot 2002 zichtbaar. Door de
omzetontwikkeling af te zetten tegen de ontwikkeling van de toonbankbestedingen en de inflatie kan deze
ontwikkeling beoordeeld worden.
De onderstaande tabel laat zien dat zowel het gemiddeld
besteedbaar inkomen als de toonbankbestedingen in de loop der tijd zijn
toegenomen, evenals de inflatie.
|
|
2000
|
|
2002
|
|
|
abs.
|
index
|
abs.
|
index
|
abs.
|
index
|
|
Toonbankbestedingen
in Nederland
·
dagelijkse
artikelen
·
niet-dagelijkse
artikelen
|
1.829
2.560
|
100
100
|
1.916
2.669
|
105
104
|
1.967*
2.790*
|
108
109
|
|
Inflatie
|
-
|
-
|
4%
|
-
|
4,5%
|
-
|
|
Omzet
x € 1 mln. in Delftse
binnenstad
·
dagelijkse
artikelen
·
niet-dagelijkse
artikelen
|
48
159,3
|
100
100
|
44,8
179,1
|
93
112
|
51,2
220,8
|
107
139
|
Uit de tabel blijkt dat de toonbankbestedingen in Nederland
in de periode 2000 tot 2002 in zowel de dagelijkse als de niet-dagelijkse
artikelensector zijn toegenomen. Opvallend is dat de toename in de periode
2000, 2001, 2002 ongeveer de inflatie volgt. (Gecorrigeerd voor inflatie
blijven de bestedingen dus ongeveer gelijk.)
In Delft was in 2001 sprake van een dip in de bestedingen in
de dagelijkse artikelen sector. In 2002 is deze dip bijna geheel goedgemaakt.
De stijging in uitgaven in de niet-dagelijkse
artikelensector is in Delft veel groter dan het landelijk gemiddelde.
Gecorrigeerd voor inflatie zijn deze uitgaven in Delft met bijna 28% gestegen,
terwijl in Nederland nauwelijks sprake was van een stijging.
4.4 Ontwikkelingen in de regio
4.4.1 Ontwikkeling van concurrerende
aankoopplaatsen
Het economisch functioneren van de binnenstad is natuurlijk
deels afhankelijk van de positie van concurrenten. De binnenstad van Delft
wordt in het kader van de plannen rondom de Zuidpoort natuurlijk aanzienlijk
versterkt en zal daarmee aan aantrekkelijkheid kunnen winnen. De concurrentie
heeft echter in de afgelopen jaren ook niet stil gezeten. De hieronder
beschreven ontwikkelingen geven dat weer.
Den Haag
In Den Haag is men in 2001
gestart met de uitvoering van het nieuwe plan voor de Haagse binnenstad: het Binnenstadsplan
2000-2010. Het Binnenstadsplan richt zich vooral op een verbetering van de
kwaliteit van vervoer, verblijf en voorzieningenaanbod. Dit moet leiden tot een
vergroting van de aantrekkelijkheid van de binnenstad voor bezoekers (lokaal en
regionaal), bewoners en werkenden.
In 2001 is flink geïnvesteerd in extra groen, zoals de
bloemversiering door de hele binnenstad. Ook zijn verschillende bouwplaatsen
aangekleed met kunst en zijn Spui, Herengracht en Fluwelen Burgwal
heringericht. Daarnaast is er een integraal veiligheidsplan voor de binnenstad
opgesteld en is een aantal beeldbepalende gebouwen in de binnenstad aangelicht.
Rotterdam
Ook in Rotterdam is een binnenstadsplan voor de verbetering
van de aantrekkelijkheid van de binnenstad opgesteld. Met de realisatie van de
‘Koopgoot’, de introductie van winkelopening op zondagen en de komst of
versterking van enkele winkeltrekkers, is de aantrekkelijkheid van
Rotterdam-centrum aanzienlijk toegenomen. Daarnaast is en wordt woon- en
winkelmall Alexandrium verder versterkt. Men zet hier vooral in op een
functieverbreding, o.a. door ontwikkeling van de zogenaamde ‘Alexanderknoop’.
In noord Rotterdam wordt in diverse deelgemeenten gewerkt aan versterking van
de voorzieningenstructuur op wijkniveau.
Rijswijk
Het winkelaanbod in Rijswijk heeft zich in de afgelopen
jaren versterkt door de herstructurering en uitbreiding van het winkelcentrum
In de Bogaard. Dit centrum heeft haar locale en regionale functie versterkt. In
2002 is de herinrichting van Oud Rijswijk gestart, als eerste stap in de
renovatie van het oude dorpscentrum.
4.4.2 Ontwikkeling consumentendraagvlak in de regio
In paragraaf 3.2.4 is de ontwikkeling van het draagvlak in
de regio in beeld gebracht. Hieruit blijkt dat het draagvlak gestaag toeneemt
in Delft en in de regio Haaglanden. Hierdoor neemt het (bestedings)potentieel
in de regio voor Delft toe.
4.4.3 Gevolgen voor de positie van Delft
De ontwikkeling van de steeds sterker concurrerende
aankoopplaatsen aan de ene kant, en de toename van de regiobevolking aan de
andere kant moeten voor Delft de uitdaging zijn voor de toekomst. Om het
(bestedings)potentieel in de regio zo goed mogelijk te benutten zal Delft zich,
meer dan nu het geval is, moeten onderscheiden van haar concurrenten. Een
nadere analyse van de samenstelling van de koopkrachttoevloeiing en het
onderscheidende vermogen van de Delftse binnenstad, kunnen inzicht geven in het
belang en de potentie van bepaalde doelgroepen. Nu en in de toekomst. Resultaat
hiervan kan een (hernieuwde) visie op de ontwikkeling van de binnenstad zijn,
met daarin (on)mogelijkheden van trends, ontwikkelingen, nieuwe
binnenstedelijke concepten, ruimtelijk-functionele waarden e.d.
