Op
22 december 1999 hebben de gemeente Delft en Casema een akkoord bereikt over de
uitbreiding van het televisiepakket van 27 naar 34 programma’s. Toen werd ook
afgesproken dat de gemeente en Casema in het jaar 2000 zouden komen tot een
aanpassing van de vigerende overeenkomst uit 1996.
Hoewel
in 2000 en latere jaren geregeld overleggen hebben plaatsgevonden, is het er
tot nu toe niet van gekomen de overeenkomst uit 1996 te herzien en opnieuw af
te sluiten.
In
1999 waren beide partijen het er over eens dat de bevoegdheden van de
Programmaraad Kabeltelevisie en –radio Delft beperkt zouden moeten worden om
het Casema mogelijk te maken toekomstige ontwikkelingen in de markt van het
televisieaanbod bij te kunnen blijven.
De
wens van Casema was de ruimte die er bestaat tussen de huidige (Delftse)
bevoegdheden en de bevoegdheden die de Mediawet aan een programmaraad biedt, te
verkleinen.
Casema
wil in Delft op korte termijn het totaalaanbod televisieprogramma’s splitsen in
2 pakketten, elk 17 programma’s. Een zogenaamd Basispakket, dat aan alle
abonnees wordt doorgegeven, en een Pluspakket, waarvoor de abonnee een
aanvullende prijs gaat betalen. Hierop aanvullend of in plaats van dit
Pluspakket kan de abonnee een digitaal (start-)pakket nemen, waardoor het
totale aanbod televisieprogramma’s in de nabije toekomst kan verdubbelen. De
gemeente houdt zeggenschap over het tarief voor het Basispakket.
Casema
betaalt volgens de vigerende overeenkomst aan de gemeente bestuurs- en
beheerskosten, o.a. voor het instandhouden van een programmaraad en het
ambtelijk secretariaat daarvan. Casema wil deze kosten terugdringen, maar zal
realisatie van deze wens koppelen aan de al dan niet meer bestaande wettelijke
verplichting tot het door gemeente in stand houden van programmaraden.
In
juli 2003 zal de Nederlandse wetgeving in de telecommunicatiebranche ook voor
de kabel moeten zijn aangepast aan Europese regelgeving. Belangrijke aanpassing
daarbij zal zijn dat kabelexploitanten geen tariefsafspraken meer mogen maken
met lokale overheden. De verwachting is dat de kabelexploitanten zullen komen
tot een landelijk concurrerend basistarief voor de aansluiting op de kabel,
waarbij de geabonneerde middels aanvullende diensten kan inkopen, een en ander
vergelijkbaar met het basistarief op de telefoon. Ook in de kabelsector zal
OPTA (of diens rechtsopvolger) daarbij als toezichthouder gaan optreden.
Relatie
gemeente Delft en Casema
N.V.
Centrale Antenne Systemen Exploitatie Maatschappij (Casema) werd opgericht in
1970 en exploiteert een kabel in de gemeente (stadsgedeelte) Delft vanaf 1980.
Exploitatie was in die tijd mogelijk aan de hand van een machtigingssysteem,
waardoor voorkomen werd dat meerdere exploitanten in hetzelfde gebied kabel
aanlegden. In Delft was een machtiging in handen van de gemeente Delft voor 2/3 deel van de gemeente en een
machtiging in handen van de gezamenlijke woningcorporaties voor de wijken
Voorhof, Buitenhof en Tanthof-oost. Deze machtigingen zijn in 1996 overgedragen
(onder betaling van een afkoopsom aan gemeente Delft en Centraal Orgaan
Woningcorporaties) aan Casema. Casema behield hierdoor het eigenaarschap van de
infrastructuur, waardoor exploitatie voor de langere termijn kon worden
gecontinueerd. Dit machtigingssysteem is in 1998 als eerste golf van
liberalisering afgeschaft. In feite kan daardoor iedere andere partij een kabel
in Delft aanleggen zonder contract met de gemeente. In de wet is ook graafrecht
omschreven; er mag geen precario meer worden geheven op communicatiekabel.
Casema hield echter een overeenkomst met de gemeente, waarin tariefsafspraken,
de bevoegdheden van een op te richten programmaraad en bestuurs- en
beheerskosten van Casema aan de gemeente
werden geregeld. Deze overeenkomst is in december 1999 door een tussenovereenkomst
gewijzigd. Casema heeft toen het programma-aanbod uitgebreid tot 34
televisieprogramma’s. De Programmaraad hield de bevoegdheid van zwaarwegende
advisering over 26 televisie- en 32 radioprogramma’s. In deze
tussenovereenkomst werd afgesproken ultimo 2000 een geheel nieuwe overeenkomst
af te sluiten, hetgeen tot op heden niet was gebeurd.
Zoals
hierboven beschreven betekenen de wetswijzigingen van de afgelopen jaren en ook
die van de komende tijd vormen van liberalisering waar Casema niet optimaal
gebruik van kan maken door de overeenkomst met de gemeente. Immers nieuwe
aanbieders hoeven helemaal geen overeenkomst af te sluiten met de gemeente,
kunnen kiezen welke wijken deze wel en niet van kabel willen voorzien, hebben
geen ‘last’ van de advisering van een programmaraad en zijn volstrekt vrij in
de tariefstelling. Overigens hebben zich tot op heden geen nieuwe aanbiedingen
voorgedaan. Maar in de ogen van Casema zijn de gemeentelijke ontwikkelingen en
wensen ten aanzien van breedband en de oprichting van een Delftse
breedbandontwikkelingsmaatschappij eveneens dergelijke concurrerende
ontwikkelingen. Ook de komst van Digitenne is een rechtstreekse concurrentie
voor Casema. Digitenne is een digitaal aards systeem om televisiesignalen
gecodeerd voor abonnees door te geven. De digitenne zal een kleine antenne in
de huiskamer zijn die deze signalen (vanuit het GSM-net) zal opvangen. Verwacht
wordt (al vele jaren) dat dit systeem in de loop van dit jaar in enkele
plaatsen in Nederland zal worden ingevoerd.
KPN
heeft een proefproject van digitaal transport van televisiesignalen via de telefoonlijn. Dergelijke experimenten
worden ook uitgevoerd door de energiebedrijven, maar dan via het
elektriciteitsnet. Ook de privéschotelantenne wordt door Casema als een
concurrent ervaren. Ook voor een privéschotel moet door de consument
softwarematige decodering worden ingekocht, bijvoorbeeld bij Canal+. De
wetgeving kent geen antenne- of schotelverbod en ook in de gemeentelijke
regelgeving is er vrijheid voor het aanbrengen van een schotel aan de gevel of
balkon tot een bepaalde maatvoering.
Onder
invloed van al deze ontwikkelingen is Casema gedwongen tot de overgang van
analoge naar digitale radio en televisie met een aanbod dat kan concurreren. Om
de kabelexploitatie in stand te houden een aantrekkelijk te blijven houden voor
de consument, zal Casema het aanbod van diensten en de mogelijkheden voor de
kabel verder moeten blijven ontwikkelen.
Digitale,
interactieve televisie via de kabel is in Nederland weliswaar nog niet breed
beschikbaar, maar wordt in Delft al wel aangeboden. De ontwikkeling van de
digitale markt verloopt niet voorspoedig. Dat heeft veel te maken met het feit
dat in Nederland de analoge televisiesignalen zo goed en goedkoop worden
aangeboden.
Nieuw
aanbod ontwikkelt zich maar zeer geleidelijk. Desalniettemin zal er op de lange
termijn een volledige overgang naar digitaal plaatsvinden.
Digitale
televisie zal geleidelijk analoge televisie vervangen teneinde:
·
Het aanbod voor de consument te vergroten;
·
meer keuzemogelijkheden voor de consument te creëren;
·
in te spelen op toenemende en nieuwe concurrentie;
·
de netwerkefficiency te vergroten.
Voor
internet geldt dat inmiddels 15% van de internetgebruikers een abonnement via
de kabel heeft. Wat betreft ‘snel internet’ is het aandeel van de kabel zelfs
een veelvoud van dat van het KPN-net. Daarmee is Nederland het enige land waar
de door de overheid gewenste concurrentie voor internettoegang wordt bevorderd
door de kabel. Deze inspanningen hebben geleid tot innovatie op het gebied van
toegang tot internet. In Delft biedt Casema Wanadoo Basic en Wanadoo Premium
aan.
KPN
heeft als reactie hierop haast gemaakt met de ontwikkeling van ADSL.
Er
wordt binnen de kabelbranche een ander model voor kabeltarieven bepleit dat in
beginsel wordt onderschreven door OPTA.
Een
vastrechtsysteem, analoog aan de tariefstructuur die telecombedrijf KPN
hanteert, heeft diverse voordelen ten opzichte van de huidige systematiek. De
abonnee betaalt via een basisabonnement een vastrechttarief voor de
infrastructuur en de modernisering daarvan. Naast het basispakket kan de
abonnee vervolgens zelf kiezen welke extra programma’s/diensten deze wil tegen
extra vergoeding. Bij extra keuze kan worden gedacht aan extra analoog aanbod,
digitale televisie, telefonie en breedbanddiensten.
In
juli 2003 moeten de nieuwe EU-richtlijnen ten aanzien van elektronische
communicatienetwerken en –diensten in de Nederlandse wetgeving geďmplementeerd
zijn. Deze richtlijnen hebben tot doel een zelfde gemeenschappelijk
regelgevingskader te scheppen voor elektronische communicatiediensten,
elektronische netwerken en de bijbehorende diensten, waardoor een gelijk speelveld
ontstaat tussen de verschillende partijen zoals bijvoorbeeld KPN-netwerken en
andere netwerken. De sectorspecifieke regelgeving vervalt daarmee.
De
nieuwe richtlijnen betreffen de Machtigingsrichtlijn, de Kaderrichtlijn en de
Universele dienstenrichtlijn.
De
Machtigingsrichtlijn betreft een zo licht mogelijk reguleringssysteem, waardoor
de ontwikkeling van nieuwe netwerken en diensten wordt bevorderd.
De
Kaderrichtlijn maakt voor het toezicht geen onderscheid meer tussen technisch
verschillende communicatienetwerken. De gedachte is om alle netwerken op een en
dezelfde manier te reguleren door een en dezelfde toezichthouder voor Nationale
Regelgevende Instanties (NRI, waarin OPTA opgenomen)).
De
Universele dienstenrichtlijn legt het toezicht rechtstreeks bij de NRI, die is
aangewezen om te beoordelen of er op een gegeven eindgebruikermarkt sprake is
van daadwerkelijke mededinging. Dit betekent dat de invloed van gemeenten op
kabeltarieven beduidend minder groot zal worden met name ook op de eindgebruikertarieven.
Het
is deze ontwikkeling die samenhangt met een nu te sluiten tussenovereenkomst en
op afgesproken termijn een nieuwe overeenkomst met Casema.
Casema
wil op de kortst mogelijke termijn het standaardpakket van 34 programma’s
splitsen in een Basispakket voor iedereen gelijk geprogrammeerd, waarin het
collectieve deel beperkt wordt tot 17 programma’s. De zeggenschap van de
Programmaraad dient hiervoor wat de televisie betreft te worden beperkt van 26
programma’s naar 15 programma’s. Dit is gelijk aan de bevoegdheid zoals in de
Mediawet omschreven. De Mediawet sluit een grotere bevoegdheid uit, omdat de
programma’s van het overige analoge deel in een Pluspakket in principe niet
meer naar alle abonnees wordt doorgegeven. Om deze reden heeft de
portefeuillehouder met Casema wel in de onderhandelingen over de nieuwe
tussenovereenkomst bereikt dat de bevoegdheid over de radioprogramma’s over
hele radiopakket blijft gelden in plaats van de wettelijk gereguleerde 25 programma’s.
Zoals
gemeld zal Casema het resterende deel van de analoge programma’s tegen
meerprijs in een keuzepakket aan de abonnee aanbieden. Naast het basispakket
(met of zonder analoog Pluspakket) zal Casema tegen meerprijs een digitaal
starterspakket aanbieden met mogelijkheden van uitbreiding van meerdere
genrepakketten.
Samengevat
geeft deze ontwikkeling de Delftse abonnee een viertal mogelijkheden van
abonnement:
Basistelevisie:
een pakket met 17 programma’s; abonnementsprijs: € 7,78.
Traditionele
tv: basispakket (17) en een Pluspakket van 17 programma’s; abonnementsprijs
€ 7,78 + € 3,55 = € 11,33.
Basispakket,
aangevuld met digitaal starterspakket en overige pakketten. De consument die
hierbij kritisch inkoopt, kan door samenstelling van diverse pakketten een
groot deel van de televisieprogramma’s die in het Pluspakket worden aangeboden
digitaal ontvangen en daarmee het bedrag van € 3,55 besparen op de kosten
van de digitale pakketten.
Toekomst
tv: basispakket (17) en een Pluspakket van 17 programma’s, aangevuld met
digitaal starterspakket en overige digitale pakketten naar keus van de
consument.
De
verwachting van Casema is dat in het komend decennium het (analoge) aanbod van
traditionele tv wordt verkleind en mogelijk zelfs helemaal verdwijnt. Programma-aanbieders
zullen kiezen voor digitale doorgifte van hun programma’s. Programma’s kunnen
dan interactief worden beďnvloed door de kijker. Uiteindelijk zal alleen het
must carry pakket nog enige tijd analoog worden doorgegeven tot ook dit in een
digitaal pakket wordt ‘verpakt’.
Toekomsttelevisie
is geheel digitaal.
Casema
noemt 2010 als mogelijk jaar dat analoge televisiedoorgifte geheel zal zijn
verdwenen.
De
onderhandelingen met Casema over deze tussenovereenkomst hebben lang geduurd.
Dit hing zonder meer samen met de vraag om tariefsaanpassing die Casema bij de
gemeente neerlegde. Zoals hierboven geschetst is Casema de enige speler op de
Delftse markt die geboden is aan tariefsafspraken met de lokale overheid. Alle
andere concurrenten (schotel, digitenne) kunnen zich geheel vrij bewegen. Een
situatie die na implementatie van de Europese regelgeving in ieder geval
wijzigt.
Casema
was bereid de pakketten en daarmee de keuzemogelijkheden voor de burger in te
voeren, maar alleen tegen een geringe tariefsverhoging. Deze invoering geeft
extra werk. Er moeten bij mutaties in het analoge deel van het aanbod aan de
consument door servicemonteurs aanpassingen worden gedaan in de laatste
verdeelkast van Casema dicht bij het huisadres.
De
nieuwe tariefsopbouw:
Het
tarief bedraagt tot 31 maart 2003: € 11,08 per maand voor een aanbod van
34 televisieprogramma’s.
Het
basispakket, i.c. het basistarief kost per 1 april 2003 € 7,78 per maand.
Het
Pluspakket kost € 3,55 per maand.
Het
digitale starterspakket kost € 7,50 per maand. Er zijn daarnaast diverse
pakketten in prijsklassen.
Wie
alleen een basispakket neemt, ervaart een prijsverlaging. Voor de abonnees voor
het pluspakket betekent het een tariefsverhoging van € 0,25.
De
gemeente Delft sluit nu een tweetal nieuwe tussenovereenkomsten af met Casema.
In deze tussenovereenkomsten worden procesmatige en inhoudelijke afspraken
vastgelegd voor de komende periode.
De
afspraken op een rijtje:
Procesmatig:
In
de tussenovereenkomst inzake proces staat nauwgezet omschreven dat Casema en de
gemeente Delft, wanneer de Europese regelgeving inderdaad in juli 2003 is
geďmplementeerd in de Nederlandse wetgeving uiterlijk 30 september 2003 of
wanneer implementatie wordt uitgesteld binnen een periode van 2 maanden nadat
de Europese regelgeving in Nederlandse wetgeving is geďmplementeerd, bestaande
overeenkomsten te herzien.
Inhoudelijk:
·
Afgesproken is dat Casema een (analoog) basispakket aanbiedt voor een
tarief dat op 1 april € 7,78 bedraagt.
·
Afgesproken is dat de bevoegdheden van de Programmaraad worden gebracht
op het niveau van de mediawet: zwaarwegend advies over 15 televisie en 25
radioprogramma’s. Hierop een tweetal aanvullende kanttekeningen:
a. Voor het radiopakket wordt over het hele radiopakket van 32 programma’s
zwaarwegend geadviseerd.
b. Voor de 17 televisiekanalen die het Pluspakket vormen en de samenstelling
van de digitale (start-)pakketten kan de Programmaraad gevraagd en ongevraagd
zijn zienswijze geven.
·
Er komt een analoog Pluspakket voor een prijs van € 3,55. Prijs en
samenstelling van dit pakket zijn standaard voor het hele Casema
verzorgingsgebied.
·
Het bijstellen van de in de overeenkomst van 1996 vastgelegde en de
incidenteel geregelde bestuurs- en beheerskosten zal onderdeel uitmaken van het
bezien van de bestaande overeenkomsten en afspraken zoals bedoeld in de
bovengenoemde tussenovereenkomst over proces.
Voor
de wijzigingen in de bevoegdheden van de Programmaraad behoeft de Verordening
Programmaraad geen wijziging. In deze verordening wordt namelijk verwezen naar
de contractueel vastgelegde bevoegdheden van de Programmaraad. De Programmaraad
is op de hoogte van de ontwikkelingen in deze.
De
gemeente Delft en Casema zijn het erover eens dat de inwoners van Delft gediend
zijn om een kwalitatief hoogwaardige, waardevolle, economisch stabiele en door
de markt gedragen toekomstvaste kabelinfrastructuur te hebben en te kunnen
houden. Casema is bereid deze door te ontwikkelen aan de eisen die daaraan in
de komende jaren moeten worden gesteld. Dit houdt ook in dat er voor de burgers
een grotere individuele keuzemogelijkheid ontstaat.
Casema
zal binnen de kaders van de diverse wetgevingen de kabelinfrastructuur zodanig
exploiteren, dat open business modellen door derden gegeven kunnen worden,
waardoor aan de burger optimale mogelijkheden worden gegeven voor
keuzemogelijkheden op het gebied van radio en televisie, telefonie, internet en
andere diensten en producten over de kabel.
Casema
ziet volop mogelijkheden naar doorgroei voor breedbandontwikkelingen en is
bereid met de gemeente hierover op korte termijn verder te overleggen, ook
binnen kaders van de ontwikkelingen van Fiber to the Home en de opstart van of
participatie in een breedbandontwikkelingsmaatschappij.
De
gemeente Delft is het met Casema eens dat regulering van de kabel op landelijk
niveau dient moet plaatsvinden, gebaseerd op landelijke uniforme structuren.
Gemeentelijke
procedure
Het
sluiten van een nieuwe tussenovereenkomst is een bevoegdheid van het college
van burgemeester en wethouders. Gelet op art. 169 lid 4 van de Gemeentewet is
het mogelijk dat het college voorafgaand aan de ondertekening aan de
gemeenteraad vraagt zijn wensen en zienswijze te geven over het thans
voorliggende voorstel.
Het
is de bedoeling het contract in de loop van maart te tekenen. Als datum van
ingang is afgesproken 1 april 2003.
Aan
u wordt voorgesteld:
Als bijlagen (3) bij deze
nota:
De voorgestelde teksten van
de Tussenovereenkomsten.
Een overzicht van Casema,
waarin wat meer informatie over de Europese regelgeving.