Stuk
62 I Delft,
17 mei 2005.
Onderwerp: Uitvoeringskrediet t.b.v. het
meerjarenprogramma Wijkeconomie/Buurtwinkelcentra
Aan
de gemeenteraad.
Geachte
dames en heren,
1.
Inleiding
In
2002 is het functioneren en de ontwikkelingsmogelijkheden van de Delftse
buurtwinkelcentra onderzocht. Hiervoor zijn de koopstromen op lokaal niveau
tussen de winkelcentra in kaart gebracht. Buurtwinkelcentra zijn belangrijk
voor het voorzieningenniveau in buurten en voor het creëren van een ‘hart’ of
ontmoetingsplaats. De gemeente heeft daarom op basis van een uitgebreide
marktstudie een Ontwikkelingsplan 2002 – 2010 opgesteld voor alle 14
buurtwinkelcentra in Delft. De voorgestelde initiatieven variëren van licht
(meewerken aan verkeersmaatregelen en uitbreidingsplannen van winkeliers) tot
ingrijpend (sloop en nieuwbouw van winkels in combinatie met woningen).
Bij
de uitvoering geldt steeds dat hiervoor voldoende commercieel draagvlak moet
zijn en dat de ondernemers mede investeren in de verbeteringsplannen voor de
buurtwinkelgebieden. De
gemeentelijke inbreng bestaat uit het leveren van projectleiders, aanvullende
investeringen in het openbaar gebied (voor bijvoorbeeld parkeerplaatsen en
stedenbouwkundige maatregelen) en verbouwing - en verplaatsingsubsidies van
winkels in het kader van de regeling Steun Bedrijven Stadsvernieuwing.
In
2003 en 2004 zijn kredieten van respectievelijk € 50.000 en € 100.000
beschikbaar gesteld voor de voorbereidingskosten en kleine investeringen in
straatmeubilair, herbestratingen bij de Ternatestraat en extra parkeerplaatsen bij de Lidl vestiging aan de Multatuliweg.
In
het overleg met bedrijven, eigenaren en bewoners blijkt er draagvlak te zijn
voor de uitvoering van het merendeel van de plannen.
Het
meerjarenprogramma Buurtwinkelcentra is hiermee in een nieuwe fase gekomen.
Hiervoor wordt
een nieuw krediet gevraagd van in totaal € 500.000 voor 2005 en 2006 voor
projectkosten, kleine investeringen, infra - knelpunten en wellicht aanvullende
bijdragen voor de subsidieregeling Steun Bedrijven Stadsvernieuwing. De
commerciële investeringen in vastgoed (sloop, nieuwbouw, appartementen) komen
voor rekening van projectontwikkelaars, beleggers en eigenaren.
2.
Stand van zaken
Voorbereidingen, planvorming en overleg hierover
met winkeliers, bewoners en eigenaren zijn nu nagenoeg afgerond. Voor 2 van de
14 buurtwinkelcentra is de uitvoering
naar een later tijdstip verschoven en voor 3 projecten is het overleg over
verbeteringsmogelijkheden beëindigd.
Hieronder volgt een globaal overzicht van de stand van zaken van de uitvoering.
Gedetailleerde projectinformatie met bijbehorende stedenbouwkundige studies liggen
ter inzage.
2.1. Uitvoering
gestart
De
straat is herbestraat, een gedeelte van de Ternatestraat wordt
eenrichtingsverkeer, er zijn bankjes en
andere lantaarnpalen geplaatst. Ook is een giromaat geplaatst.
Wethouder Baljé opende de
herinrichting op 23 oktober 2004 met een straatfeest. Op stapel staan de
uitvoering van een luifelplan en individuele verbouwingsplannen.
In
juni 2004 is het aantal parkeerplaatsen uitgebreid van 17 naar 33. De Lidl
heeft 2/3 van de kosten voor de aanleg op haar rekening genomen en de gemeente
1/3. De Lidl zou graag uitbreiden op de huidige locatie. De insteek is Lidl in
de toekomst een andere locatie aan te bieden.
Aan de uitbreiding van de supermarkt aan de
Nassaulaan is meegewerkt en meegedacht om het probleem van laden en lossen op
te lossen.
Er zijn
verbeteringen uitgevoerd zoals straatmeubilair, verlagen stoep en dergelijke.
Op het programma staat nog de vervanging van de luifels aan de woningen, en het
plaatsen van bloembakken. Ook de Krakeelpolderweg heeft een straatfeest
georganiseerd in september 2004 vanwege de verbeteringen.
Mede
dankzij de inbreng van het programma Aanpak Buurtwinkelcentra en de buurtbewoners
maakt Vestia nieuwbouwplannen voor een buurtsupermarkt met een oppervlakte van
meer dan 1000 m² bvo. Er is nog geen uitsluitsel over de mogelijkheden om naast
de supermarkt nog andere winkels te handhaven c.q. te realiseren.
2.2. Uitvoering niet gestart of uitgesteld
Beide
buurtwinkelcentra vervullen een belangrijke buurtfunctie. Het commerciële
draagvlak is bij beide in theorie groot genoeg. Met buurtbewoners en bedrijven
zijn plannen besproken om de situatie te verbeteren. Dit heeft niet geleid tot
concrete uitvoeringsplannen met voldoende draagvlak. Wanneer Bikoplein en
Dashof in 2006 zijn aangewezen als gebieden waar de subsidieregeling Steun
bedrijven Stadsvernieuwing wordt de situatie nogmaals bezien.
Van
Lodensteynstraat biedt geen perspectieven voor een gerichte aanpak.
De nieuwbouwplannen voor een grote AH
supermarkt van 2.100 m² bvo en 30 appartementen aan de Laan van Altena/Ruijs de
Beerenbroeckstraat worden gerealiseerd zonder steun en bemoeienis van programma
Aanpak Buurtwinkelcentra.
Ondanks
de mogelijke versterking van het gebied vanwege de Spoorzone, biedt deze
omgeving weinig perspectieven wat betreft de dagelijkse voorzieningen. Met de
ondernemers zijn geen concrete plannen uitgewerkt.
Het
project bevindt zich in de ontwerpfase; door de projectgroep is een aantal
plannen ontwikkeld dat zich richt op het opknappen van de openbare ruimte, de
gevels en de luifels. Deze plannen zijn voorgelegd aan de winkeliers van de Hof
van Delftlaan en hier is positief op gereageerd.
De
Vrijheidslaan presteert buiten verwachting goed. Door de combinatie van een
goede bereikbaarheid en redelijke parkeermogelijkheden heeft de supermarkt een
buurtoverstijgende functie.
Voor
het buurtwinkelcentrum Vrijheidslaan is een aantal plannen ontwikkeld welke
verschillen in impact. Met de winkeliers is overleg geweest hierover en zij
zijn allen enthousiast over het meest ingrijpende plan: slopen en nieuw bouwen.
Daarbij is het uitgangspunt om de lay-out van het winkelcentrum naar buiten te
laten keren en een winkelplein te creëren waarbij ook het verkeer anders zal
lopen.
Door
de ligging en de toekomstige omvang van de wijk vervult dit centrum een sterke
buurtfunctie met gunstige perspectieven. Voorgesteld is in te zetten op een versterking van het
noordelijk deel van het winkelcentrum. Het deel ten zuiden van de Van
Foreestweg blijft gewoon bestaan met een eigen specifiek winkelaanbod dat
minder afhankelijk is van toevallig langslopende mensen (dit is nu al deels het
geval). Voor de winkels die daar wel van afhankelijk zijn zal ruimte gecreëerd
moeten worden in het noordelijk deel Het totale winkelareaal ten noorden van de
Van Foreestweg neemt toe met ± 1200 m2 bvo.
Het
Verdiplein beschikt, ondanks de ligging nabij In de Hoven, over een redelijk
gezond marktgebied. Dit komt mede door de geplande nieuwbouw. In deze wijk
(sterke vertegenwoordiging lagere inkomensklassen) heeft het buurtwinkelcentrum
een sterk sociale functie. Voor behoud van deze functie is een integrale
versterking van het winkelcentrum zeer op z’n plaats. Er zijn plannen ontwikkeld
om de openbare ruimte aan te passen.
3. Ontwikkelingen en trends
De
detailhandelsstructuur van Delft heeft een bijzondere opbouw. In de Hoven is
voor aankopen in de dagelijkse sector het belangrijkste aankooppunt,
belangrijker nog dan de Binnenstad.
Koopkrachtbinding van de
inwoners van Delft
|
Winkelgebied |
Dagelijkse
sector |
Niet-dagelijkse sector |
|
Binnenstad |
30% |
50% |
|
In De Hoven |
41% |
13% |
|
Elders in Delft |
29% |
17% |
|
Buiten Delft |
Marginaal |
20% |
|
Totaal |
100% |
100% |
Bron:
BRO, 1999
Behalve
In de Hoven en de Binnenstad kent Delft een groot aantal centra met een
buurtverzorgende functie.Vanwege de kracht van de Binnenstad en In de Hoven
zijn de mogelijkheden van deze centra blijvend beperkt.
Het
winkelgebied In De Hove is hèt aangewezen boodschappencentrum en de geplande
uitbreidingen zal deze functie verder versterken. In het WPM rapport
Ontwikkelingsvisie Delft Buurtwinkelcentra 2002-2010 wordt de moeilijke
situatie van een aantal buurtwinkelcentra van Delft aangegeven. Zij volgen
daarmee het landelijke beeld waarbij de consument de kleine buurtverzorgende
centra steeds vaker links laat liggen ten gunste van grote en compleet
gesorteerde wijk- en stadsdeelcentra met goede parkeergelegenheid.
Als gevolg van de planvorming voor
onder andere Zuidpoort en In De Hoven en de reeds in gang gezette
ontwikkelingen in de stad Delft verwacht WPM voor 2010 de volgende
veranderingen in de koopstromen van Delft.
Raming gevolgen van de uitbreiding van In De Hoven
voor de koopkrachtbinding in de gemeente Delft
|
Winkelgebied |
Dagelijkse
sector 1999* |
Niet-dagelijkse sector 1999* |
Dagelijkse
sector 2010 |
Niet-dagelijkse sector 2010 In de Hoven doelgericht |
Niet-dagelijkse
sector 2010 In de Hoven recreatief |
|
Binnenstad |
30% |
50% |
30% |
50% |
47% |
|
In De Hoven |
41% |
13% |
44% |
16% |
18% |
|
Elders in Delft |
29% |
17% |
26% |
16% |
17% |
|
Buiten Delft |
marginaal |
20% |
marginaal |
18% |
18% |
|
Totaal |
100% |
100% |
100% |
100% |
100% |
* Bron: BRO, 1999
Hierbij
worden 2 varianten onderscheiden: doelgericht en recreatief. Doelgericht is
de toevoeging van doelgerichte,
autonoom trekkende functies. Hierbij kan worden gedacht aan Schoenenreus of
Hans Textiel. Recreatief is de toevoeging van regulier, modisch aanbod. Hiermee
verschuift de functie van het In De Hoven zich in de richting van een modern
stadsdeelcentrum.
Onze
voorkeur gaat uit naar een doelgerichte invulling van In de Hove. Met
projectontwikkelaars zullen wij hierover afspraken maken. O.a. door de
installatie van een branchering commissie zoals bij Zuidpoort.
Bij
bovenstaande raming valt op dat ondanks de grote projecten zoals Zuidpoort en
In De Hoven de verschuivingen in koopstromen niet spectaculair zijn. Dit komt
omdat zelfs deze projecten nog maar een klein deel van de totale winkelvoorraad
van Delft uitmaken.
Maar
zelfs accentverschillen in koopkrachtoriëntatie zijn van belang voor de diverse
centra.
Ongeacht
de ontwikkelingen in de binnenstad en In de Hoven is veel energie nodig voor
het behouden van de buurtwinkelcentra. De noodzaak tot kwalitatieve ingrepen
wordt urgenter met de beoogde uitbreidingsplannen. Kleine winkels moeten
voortdurend innoveren. De trend is kant-en-klaar en voorbewerkte producten.
Landelijk
Het
beeld in Delft wijkt niet af van landelijke ontwikkelingen. Tellingen van
Locatus , een bureau voor winkelplanning, tonen aan dat de laatste 4 jaren
versneld het aantal zelfstandige winkeliers afneemt. Wegens tijdgebrek zijn
steeds minder klanten bereid hun boodschappen in verschillende winkels te
kopen. Zo is het aantal groentezaken in Nederland de laatste vier jaar
gehalveerd, een daling van 32% bij de slagers en 77% bij de zuivelzaken. Kleine
speciaal zaken verliezen de strijd tegen de supermarktketens. Voor een deel
heeft de verdwijning van de kleine winkels ook te maken met gebrek aan
opvolging en tekort aan kapitaalkracht.
Naast
winkels bestaan er op buurtniveau nog tal van voorzieningen van
niet-commerciële en semi-commerciële aard, die een bijdrage leveren aan het
voorzieningenniveau, het functioneren en de leefbaarheid van de diverse
buurten.
Indien
sprake is van moeilijk verhuurbare ruimten of ongewenste ontwikkelingen in de
branchering (te sterke toename horeca), biedt een invulling met op
buurtgerichte functies (kinderopvang, medische functies, gemeente info punten,
etc.) een goed alternatief.
Hiervoor
is een inventarisatie nodig per wijk van buurtgerichte functies. De ervaring
leert dat clustering een positief
effect heeft op de kwaliteit en het functioneren van een buurtwinkelcentrum.
Vanwege de lagere draagkracht (betaalbaar huurniveau) fungeren niet-commerciële
functies echter zelden als kostendrager in een mogelijke herontwikkeling.
Door
afstemming worden sommige gewenste ontwikkelingen soms wel haalbaar.
4.
Afstemming met/ gebruik van de subsidieregeling Steun Bedrijven
Stadsvernieuwing (SBS)
De
SBS is er voor winkels met minder dan 10 werknemers. Filiaalbedrijven zijn
uitgesloten. Het gaat om subsidies bij verbouwingen en verplaatsingen van 30 %
van de subsidiabele kosten; met een maximum van € 35.000 per ondernemers die er
zijn bedrijfsactiviteiten uitoefent (niet de eigenaren van panden). De SBS is naast de Binnenstad ook van
toepassing op:
·
Verdiplein,
Ternatestraat en Vrijheidslaan per 1
januari 2004 voor 5 jaar;
·
Multatuliweg
en Hof van Delftlaan, per 1 januari 2005 aangewezen voor 5 jaar.
·
Dashof
en Bikolaan, per 1 januari 2006 aangewezen voor een periode van 5 jaar.
Wij stellen
voor om ook de winkelgebieden Krakeelpolderweg (medio 2005) en Van Foreestweg (2006) aan te wijzen voor toepassing van de SBS – regeling.
5.
Organisatie en financiën
Er
is uit veel overleg gevoerd met winkeliers, eigenaren van panden en bewoners om
de globale ontwikkelingsplannen om te kunnen vertalen naar concreet uitgewerkte
programma’s van eisen en bijbehorende stedenbouwkundige schetsen (zie hiervoor
de projectdocumenten) Om een goed en
solide draagvlak te krijgen is hier veel tijd en energie in gestoken door
medewerkers van het Service Centrum Bedrijven, CKE en Kamer van Koophandel.
Verder zijn ook gemeentelijke vakteams RO, Ingenieursbureau, Wijkzaken, Groen,
Milieu en Mobiliteit direct betrokken bij de uitwerking van de plannen.
Organisatie
opzet nieuwe fase
Voor
de nieuwe fase van het programma Aanpak Buurtwinkelcentra is een aparte
projectleider nodig voor de relatief omvangrijke investeringsplannen (te
financieren door beleggers/projectontwikkelaars en/of eigenaren) Van Foreestweg en Vrijheidslaan. De komende 1 tot 3 maanden verwachten we het
groene licht van de eigenaren van beide winkelcentra om daadwerkelijk aan de
slag te kunnen gaan.
Daarnaast
is een coördinerend projectleider nodig om de voortgang en uitvoering van
de overige kleinschaliger projecten
zoals Hof van Delft, Verdiplein, Luifelplannen en vernieuwing van bestratingen
bij diverse buurtwinkelcentra, etc. aan te jagen en te faciliteren in goed
overleg met het Service Centrum Bedrijven. De eindregie en opdrachtverlening
blijft in handen van CKE.
In
de programmabegroting 2005 – 2008 is voor Wijkeconomie € 1.200.000 gereserveerd
met een financiële dekking tot en met 2006 van € 750.000. Voor de verdere
uitvoering van het programma Aanpak Buurtwinkelcentra tot en met 2006 stellen
wij voor € 500.000 beschikbaar te stellen
|
Budget
2005 - 2006 |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Projectleider |
|
|
|
Coördinerend en
uitvoerend |
100.000,00 |
|
|
|
|
100.000,00 |
|
|
|
|
|
subsidies
verbouwingen winkels |
135.000,00 |
|
|
en
luifels en gezamenlijke initiatieven |
135.000,00 |
|
|
|
|
|
|
Inrichting
buitenruimte |
193.000,00 |
|
|
|
|
193.000,00 |
|
|
|
|
|
Overige
|
72.000,00 |
|
|
|
|
72.000,00 |
|
|
|
|
|
Totaal |
|
500.000,00 |
Korte toelichting:
-
ca.
€ 135.000 voor kleine investeringen (luifels) en SBS – verbouwingsbijdragen;
-
ca
€ 193.000 voor herinrichting buitenruimten o.a. bij Van Foreestweg, Nassaulaan,
Hof van Delft, Verdiplein;
-
ca.
72.000 en voor verschillende
uitvoeringsopties bij Van Foreestweg, Vrijgheidslaan en onvoorzien;
-
ca.
€ 100.000 voor het projectmanagement in 2005 en 2006. In de bijgevoegde
bijlage staat een overzicht van de globaal geraamde uitgaven.
6.
Voorstel
Wij stellen u voor, onder voorbehoud van gunstig
advies van de commissie cultuur, kennis, economie en mobiliteit:
·
Akkoord
te gaan met het voornemen om de winkelgebieden Krakeelpolderweg en van
Foreestweg aan te wijzen voor toepassing voor de SBS – subsidieregeling.
·
Een uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen van
€ 500.000 t.l.v. van het budget Wijkeconomie van de programmabegroting 2005
– 2008 en daartoe vast te stellen de 31e wijziging van de
gemeentebegroting voor het dienstjaar 2005.
Hoogachtend,
Burgemeester en wethouders van Delft,
mr. drs. G.A.A. Verkerk ,burgemeester.
mr. drs. H.G.L.M.
Camps ,secretaris.
Stuk 62 II
545725
De raad van de gemeente Delft:
Gelezen het voorstel van het college van 17 mei
2005;
B e s l u i t:
·
Akkoord
te gaan met het voornemen om de winkelgebieden Krakeelpolderweg en van
Foreestweg aan te wijzen voor toepassing voor de SBS – subsidieregeling.
·
Een uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen van
€ 500.000 t.l.v. van het budget Wijkeconomie van de programmabegroting 2004
– 2008 en daartoe vast te stellen de 31e wijziging van de gemeentebegroting
voor het dienstjaar 2005.
Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering
van 2 juni 2005.
,burgemeester.
,griffier.