02/021107
NOTA ACTUALISATIE
GEMEENTELIJK RIOLERINGSPLAN DELFT EN MEERJARENBEGROTING RIOLERING 2003
Sinds de vaststelling van
het Gemeentelijk Rioleringsplan 2001-2005 (GRP) door de raad op 21 december
2000, zijn er op een aantal aandachtsgebieden nieuwe inzichten ontstaan die het
noodzakelijk maken om het GRP te actualiseren. Deze aandachtsgebieden zijn:
·
basisinspanning en
waterkwaliteitsspoor riolering
·
riolering
buitengebied
·
systematiek
rioolrecht
·
beheer
oppervlaktewater en grondwater
·
inkomsten rioolrecht
Ook bleek bij de
vaststelling van de tarieven van de rioolrechten voor 2002 dat er een steeds
groter gat aan het ontstaan is tussen de uitgaven en de inkomsten. Door middel
van deze actualisatie van de meerjarenbegroting riolering worden de uitgaven en
inkomsten weer in balans gebracht. In de “Financiële verkenningen 2002-2005”
van maart 2002 is hierover reeds gerapporteerd.
Hierbij dient te worden
opgemerkt dat gemeente Delft zeker geen voorloper is in het nemen van
rioleringsmaatregelen in het kader van de Wet milieubeheer en de Wet
verontreiniging oppervlaktewateren. Verdere temporisering van maatregelen wordt
niet acceptabel geacht door het Hoogheemraadschap van Delfland en de Provincie
Zuid-Holland. Bovendien is het bereiken van de basisinspanning in 2005
vastgelegd in het Convenant Waterplan Delft met het Hoogheemraadschap van
Delfland.
Alle ontwikkelingen worden
in deze nota tezamen met het huidige beheer en onderhoud in een lange termijn
planning weergegeven, waarbij per onderdeel een keuze wordt gemaakt in
ambitieniveau. Hieruit volgt de daarbij behorende hoogte van het rioolrecht. Na
instemming met het meerjarenplan kan dit plan worden verwerkt in de begroting
2003 en verder.
De opzet van deze
actualisatie volgt de opzet van de leidraad riolering. Per onderwerp worden het
doel, de eisen en de maatstaven gegeven. Daarna volgt een beschrijving van de
huidige situatie, een evaluatie van waar we nu staan. Tenslotte volgt in de
nieuwe situatie een voorstel voor de te volgen strategie.
Doel, eisen en
maatstaven:
De maatstaven zijn: de
berekeningen van de basisrioleringsplannen zijn gereed, de
waterkwaliteitstoetsen zijn uitgevoerd, het maatregelenpakket is vastgelegd, en
de maatregelen zijn uitgevoerd.
Zuidplantsoen bekend € 2.000.000,- riool
Rotterdamseweg
West in berekening € 1.000.000,- berging
Krakeelpolder niet bekend € 1.000.000,- niet bekend
Transportsysteem niet bekend €
500.000,- niet
bekend
Omdat de maatregelen een
eenmalige opwaardering/verbetering van het rioolstelsel zijn worden de
benodigde gelden niet uit het onderhoudsbudget bekostigd, maar als investering
met kapitaallasten in de meerjarenplanning opgenomen. Een afschrijvingstermijn
van 40 jaar wordt reëel geacht. Wel zal het onderhoudsbudget op termijn stijgen
t.g.v. de areaaluitbreiding door de basisinspanning. Dit zal in een volgende
herziening van het GRP in 2005 worden meegenomen. De maatregelen aan de
watergangen (baggeren, doorspoelen etc.) maken onderdeel uit van het waterplan.
Zuidplantsoen 1,5 0,5
West 0,5 0,5
Krakeelpolder 0,5 0,5
De eis is voldoen aan de
zorgplicht riolering zoals die in de wet Milieubeheer en de provinciale nota
“Rioleringsbeleid in het buitengebied” is opgenomen.
Maatstaven zijn: overeenstemming
met het Hoogheemraadschap van Delfland over het aansluitplan buitengebied;
ontheffing van de zorgplicht van de provincie Zuid-Holland verkregen voor de
percelen die niet gerioleerd worden; de percelen die wel gerioleerd worden voor
2005 aangesloten.
In 1999 resteerden nog 142
ongerioleerde percelen in de gemeente Delft. Sinds de vaststelling van het GRP
zijn 42 percelen aan de Rotterdamseweg / Lau Mazirelweg en 22 percelen aan de
Schieweg gerioleerd. Praktisch alle percelen binnen de bebouwde kom zijn
hiermee gerioleerd. Van de nog niet gerioleerde percelen in het
buitengebied (78 stuks) zijn de rioleringskosten per aansluiting berekend. Voor
de meeste aansluitingen liggen deze kosten (ver) boven de door de provincie
vastgestelde omslagpunten waaronder gerioleerd moet worden.
Nog niet gerioleerde
percelen:
30 Rotterdamseweg €
25.000,- € 750.000,-
10 Rijksstraatweg
n.n.b. n.n.b.
2 Zwethkade €
34.000,- € 68.000,-
30 Abtswoude
€
25.000,- € 750.000,-
4 Middelweg € 8.800,- € 35.000,-
Voorsalsnog is in dit
voorstel uitgegaan van de huidige gemeentegrenzen. Op grond van de
gebiedsoverdracht naar Schipluiden zullen naar verwachting ca 25 panden
Abtswoude vervallen. Onbekend is of ook nog ongerioleerde panden van
Schipluiden naar Delft komen.
Uitgangspunt is dat de
percelen met kosten boven de provinciale omslagpunten niet worden aangesloten op
de riolering, de perceelseigenaren moeten zelf voor een “gezuiverde” lozing op
het oppervlaktewater zorgen. Dit kan door middel van een z.g.n. IBA (o.a.
septictank).
De percelen aan de Middelweg
en Aan ’t Verlaat worden wel op de riolering aangesloten omdat de kosten onder
het omslagpunt liggen.
Abtswoude wordt gerioleerd
vanwege de afspraken met Midden Delfland.
(o.b.v. afschrijving 20 jaar
lineair)
Doel van het heffen van het
rioolrecht is de eigenaren van een perceel met rioolaansluiting en de
gebruikers van de rioolaansluiting te laten betalen voor de dienst die de
gemeente levert.
De eisen die gelden volgen
uit de comptabiliteitsvoorschriften: er
mag geen winst worden gemaakt op het product riolering, en er mogen geen
oneigenlijke kosten worden toegerekend aan het rioolrecht.
De maatstaf is jaarlijks een
sluitende begroting vast te stellen, waarin de kosten en de baten van het
aansluitrecht en het afvoerrecht in balans zijn.
Sinds de invoer van het
rioolrecht in 2001 is de begroting hier nog niet op ingericht.
De administratieve
opsplitsing tussen variabele en vaste kosten respectievelijk t.l.v. het
aansluitrecht en het afvoerrecht is nog niet helemaal verwerkt. Er is een
nieuwe opzet voor het begrotingsproduct riolering gemaakt, waarbij de vaste en
variabele kosten in nieuwe subproducten zijn geclusterd.
Uitgaande van de
meerjarenraming van deze actualisatie van het GRP wordt voor het jaar 2003 de
begrotingsopzet met nieuwe clustering in subproducten gegeven.
Met ingang van 1 januari
2003 wordt met de nieuwe begrotingsstructuur voor het product rioleringen
gewerkt. Ten gevolge van de juiste kostentoerekening zal (binnen het indexatie
percentage op het totale rioolrecht) het afvoerrecht harder stijgen dan het
aansluitrecht.
Een aspect dat bij het
invoeren van een rioolrecht wel is voorzien, maar niet verder
administratief doorgevoerd, is dat de
kosten voor het beheer van het oppervlaktewater (en grondwater) niet uit het
rioolrecht bekostigd mogen worden. De comptabiliteitsvoorschriften schrijven
dit voor. In de jaren 2001 en 2002 valt dan ook een tekort op het product
rioleringen te zien. Dit tekort diende volgens het “belastingplan Delft 2001”
uit de algemene middelen gedekt te worden.
Het doel is te komen tot een
juiste begrotingssystematiek voor de beheerkosten van het oppervlaktewater en
grondwater.
De eis is te voldoen aan de
comptabiliteitsvoorschriften.
Maatstaf is geen
beheerkosten voor het oppervlaktewater en grondwater meer onder de post 722.0
rioleringen in de begroting van 2003.
Om een duidelijker scheiding
te krijgen tussen riolering en oppervlaktewater/grondwater is de begrotingspost
722.0 Riolering herzien op de inhoud. De kosten die te maken hebben met het
beheer van oppervlaktewater en grondwater zijn berekend. Op grond van het
aantal pompen en gemalen is de verhouding tussen oppervlaktegemalen en
rioolgemalen respectievelijk 20% en 80%. De begroting voor gemalen is in deze
percentages opgesplitst. Voor het jaar 2003 gaat het over een totaal van ca. €
122.000,- aan beheerkosten en € 140.000,- aan kapitaallasten voor het
oppervlaktewater en grondwater beheer.
De totale kosten ad ca. €
262.000,- voor het beheer van het grondwater en het oppervlaktewater worden
overgeheveld naar begrotingspost 221.1 Havens/grachten/waterwegen.
Hiertegenover kan geen rioolrecht als dekkingsmiddel staan, maar moet dekking
elders worden gevonden binnen de gemeentebegroting.
Te zijner tijd zal het
stedelijk waterbeheer worden overgedragen aan het hoogheemraadschap van
Delfland, en zal een deel van deze kosten komen te vervallen. Wanneer de
overdracht van het stedelijk water plaatsvindt valt nog met geen zekerheid te
zeggen.
In deze actualisatie van het
GRP wordt voor het jaar 2003 de begrotingsopzet voor het product 722.0
rioleringen zonder beheerskosten en kapitaallasten voor het waterbeheer
gegeven. De kosten voor het waterbeheer worden in de begroting voor 2003 en
verder in het product 221.1 Havens/grachten/waterwegen opgenomen.
Inleiding
Bij de invoering van het
rioolrecht is er gerekend met 43.000 aansluitingen in de gemeente Delft. De
inmiddels opgeschoonde belastingbestanden leveren een aantal van ca. 46.000
aansluitingen op. Daarnaast moet wel rekening worden gehouden met het feit dat
van de opgelegde belastingaanslagen (kohier) ca. 1,25% als vermindering, 1,25%
oninbaar en 7,5% als kwijtschelding moet worden begroot. Kwijtschelding vindt alleen
bij het afvoerrecht van kleine afvoeren (huishoudens) plaats en bedraagt
jaarlijks ca. € 110.000,-.
Volgens de laatste inzichten
is er in het jaar 2001 € 5.686.000,- aan rioolrechten geïnd terwijl er €
6.061.676,- was begroot. In het jaar 2002 is bovendien een grote gebruiker, DSM
Gist, gestopt met lozen via de riolering. Dit geeft een minderopbrengst van het
rioolrecht van ca.
€ 600.000,- per jaar.
Het aantal aansluitingen
waarmee het rioolrecht wordt berekend wordt aangepast. In de meerjarenbegroting
wordt rekening gehouden met een lagere opbrengst van de rioolrechten als gevolg
van een gedeelte vermindering, oninbaar en kwijtschelding. De ramingen voor
deze posten worden in de begroting onder de post 67222 Rioolrechten opgenomen
(zie tabel op bladzijde 10).
Inleiding
Alle hiervoor geschetste
ontwikkelingen zijn naast het huidige beheer en onderhoud in een
meerjarenraming 2003 - 2007 geplaatst. Hieruit kan, uitgaande van een 100%
dekking, het rioolrecht worden bepaald. Ter vergelijking worden ook de
vastgestelde meerjarenramingen uit het GRP 2001 en de gemeentebegroting 2002
gegeven.
Indexaties
Bij het opstellen van de
begroting 2002 zijn de bedragen uit de meerjarenraming jaarschijf 2002 van het
GRP meegenomen. Aan de kostenkant van het onderhoud en de nieuwe aanleg is
echter geen indexering berekend, derhalve zijn cijfers prijspeil 2000 gebruikt.
In het bijgevoegde meerjaren perspectief zijn alle bedragen prijspeil 2003
opgenomen, voor het bepalen van het werkelijk benodigd budget dient in de
komende jaren na 2003 telkens een indexatie voor de loonkosten, materiaalkosten
en leveranties te worden meegenomen. De gemeente brede indexatie van de cijfers
van 2002 naar 2003 is berekend op 6%.
Met het Hoogheemraadschap
van Delfland vinden jaarlijks een aantal verrekeningen plaats. Aan de ene kant
krijgt het hoogheemraadschap een vergoeding voor het verpompen van het
afvalwater van de gemeente Delft naar de afvalwaterzuivering. Aan de andere
kant krijgt de gemeente Delft een vergoeding van Delfland voor het
transporteren van afvalwater van de gemeenten Pijnacker-Nootdorp en Schipluiden
door het rioolstelsel van Delft. Over de jaren heen heeft de gemeente meer geld
gekregen van Delfland dan de gemeente heeft moeten betalen aan Delfland. De
overschotten zijn beland in de “Voorziening Hoogheemraadschap”. Het batig saldo
van de “Voorziening Hoogheemraadschap” per 1-1-2002 was € 417.000,-.
Voorgesteld wordt om deze reserve samen te voegen met de egalisatiereserve
rioleringen en de verrekeningen met Delfland voortaan via de egalisatiereserve
te laten plaatsvinden
Egalisatiereserve gemeentelijk
rioleringsplan
De egalisatiereserve
rioleringen dient om kleine schommelingen in het uitgavenpatroon en de
inkomsten uit het rioolrecht op te vangen.
Bij de invoering van het
rioolrecht op 1 januari 2001 was het noodzakelijk om de egalisatiereserve
met € 1.043.695,- uit de algemene
reserve aan te vullen om op een nul saldo uit te komen. In het begrotingsjaar
2001 is de egalisatiereserve door tegenvallers bij de uitvoering van
rioleringswerkzaamheden en bij de opbrengsten van het rioolrecht weer op
€ 935.083,- negatief
geraakt. Dit werd veroorzaakt door:
·
€ 380.282,- bijdrage aan
riolering Schieweg
- de aanleg van riolering
Schieweg (buitengebied) was wel in de planning , maar niet in de
meerjarenbegroting opgenomen.
·
€ 22.793,- bijdrage aan riolering Jorisweg
- aanleg van nieuwe
openbare riolering t.b.v. appartementencomplex.
·
€ 375.588,- lagere inkomsten
rioolrechten subfunctie 722.2
- tegenvaller ten gevolge
van de hoeveelheden kwijtschelding en oninbaar, alsmede het later kunnen heffen
bij de grootverbruikers.
·
€ 256.420,- hogere kosten
subfunctie 722.0
-
diverse kleine overschrijdingen op verschillende onderhoudsbudgetten.
Na het samenvoegen met de
voorziening Hoogheemraadschap van Delfland resteert er een negatief saldo van €
518.083,-
Verder wordt er van het
Hoogheemraadschap van Delfland nog een subsidie van € 35.000,- verwacht voor de
aanleg riolering Schieweg. Deze subsidie wordt ook in de egalisatiereserve
gestort, waarna er nog een negatief saldo van € 483.083,- resteert.
In de accountantsverklaring
over 2001 is opgemerkt dat deze reserve in principe geen negatieve stand kan
vertonen. Geadviseerd wordt om de reserve aan te vullen. Voor de
egalisatiereserve geldt dat deze op basis van een meerjaren dekkingsplan moet
worden aangevuld tot een positief saldo. In deze actualisatie wordt daaraan
voldaan.
In 2003 en 2004 wordt binnen
de bestaande budgetten € 483.083 inverdiend waardoor de reserve in 2005 weer
positief is. Er wordt eenmalig circa 5000 meter minder riool vervangen. Dit is
planningstechnisch, in samenhang met wegenonderhoudsplanning etc. mogelijk
gebleken. Thans vindt een nadere inventarisatie plaats van de
onderhoudssituatie van het bestaande rioolstelsel. Op grond daarvan zal het
komend jaar de onderhoudsstrategie opnieuw tegen het licht worden gehouden. De
langere termijn consequenties daarvan zullen bij de nota actualisatie GRP 2004
worden betrokken. Een betere budgetdiscipline moet er voor zorgen dat
dergelijke overschrijdingen niet meer voorkomen.
Meerjarenramingen
riolering x € 1.000.000,-
Prijspeil 2001
67220 riolen en gemalen uitgaven |
2003 2004 2005 2006 2007 -6,0 -6,0 -6,0 -6,1 -6,1 |
67222 rioolrechten inkomsten |
6,0 6,0 6,0
6,0 6,0 |
prijspeil 2002
67220 riolen en gemalen saldo |
2003 2004 2005 2006 2007 -5,8 -5,8 -5,8 -5,8 -5,8 |
67222 rioolrechten saldo |
5,8 5,8 5,8
5,8 5,8 |
Prijspeil 2003 (geen verdere
indexatie toegepast!)
67220 riolen en
gemalen
|
2003 2004 2005 2006 2007 |
|
vaste
kosten oude
kapitaallasten kapitaallasten basisinsp. totaal
vaste kosten |
-3,6 -3,6 -3,6 -3,6 -3,6 -0,9 -0,9 -0,9 -0,8 -0,8 -0,1 -0,2 -0,3 -0,4 -0,5 -4,6 -4,7 -4,8 -4,8 -4,9 |
|
variabele
kosten: |
-1,6 -1,6 -1,6 -1,6 -1,6 |
|
totaal
riolering |
-6,1 -6,2 -6,3 -6,4 -6,5 |
67222 rioolrechten
|
2003
2004 2005 2006 2007 |
aansluitrecht afvoerrecht
klein afvoerrecht
groot overig
(HHD) totaal |
4,5 4,6 4,7 4,8 4,9 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 |
jaarlijkse
stijging (2003
incl. indexatie, jaren 2004-2007 exclusief indexatie) |
8% 2% 2% 2% 1% |
In het GRP werd uitgegaan
van een vast rioolrecht (exclusief indexering) voor de jaren 2001 – 2006. De
hoogte van het benodigd rioolrecht in het GRP was becijferd op € 119,80. Bij de
vaststelling van het belastingplan 2001 is een apart aansluitrecht en
afvoerrecht ingevoerd van respectievelijk € 87,70 en € 25,20, bij elkaar €
112,90 (voor grote afvoeren gold € 0,18 en 0,10 per M3). Vanaf 2001 is er te
weinig rioolrecht geheven om het GRP in zijn geheel uit te voeren. De
jaarlijkse tekorten worden steeds groter. Hierdoor is er een gelijkmatige
stijging van 2% per jaar voor de jaren 2003 tot 2007 nodig om op het gewenste
investeringsniveau te komen. Bij de vaststelling van het rioolrecht voor 2002
is alleen van de indexatie (5,75 %)
uitgegaan. De tarieven voor 2002 kwamen hierdoor op respectievelijk € 92,74 en
€ 26,64 (0,19 en 0,11 per m3 voor grote afvoeren).
Rioolrecht zonder
indexatie (2003 incl. indexatie), prijspeil 2003:
2003 2004 2005
2006 2007
stijging aansluitrecht
7% 2% 2% 2% 1%
aansluitrecht 99,23 101,22 103,24 105,31 106,40
stijging afvoerrecht
11% 0% 0% 0% 0%
afvoerrecht klein
29,56 29,56 29,56 29,56 29,56
rioolrecht totaal 128,79 130,78 132,80 134,86 135,96
stijging totaal 8% 2% 2% 2% 1%
afvoerrecht groot
0,21 0,21 0,21 0,21 0,21
afvoerrecht groot
0,12 0,12 0,12 0,12 0,12
De totale stijging van 8 %
in 2003 is opgebouwd uit 6% indexatie en 2% om op het gewenste
investeringsniveau te komen.
Het afvoerrecht stijgt in
2003 met 11% om tot de juiste kostentoerekening tussen variabele en vaste
kosten te komen. Het aansluitrecht stijgt in 2003 met 7% om op een totaal
stijging van 8% uit te komen. In de jaren daarna vindt alleen stijging van het
aansluitrecht plaats vanwege de kosten voor de basisinspanning en buitengebied
die ten laste van het aansluitrecht dienen te worden gebracht.
Jaarlijks zal in het
begrotingsproces en bij de vaststelling van de nieuwe tarieven een berekening
van het rioolrecht gemaakt moeten worden waarbij de indexatie en de verdeling
over de vaste en variabele kosten worden vastgelegd.
2003 2004 2005 2006 2007
Aansluitrecht |
€ 4.484.781,- |
€ 4.574.477,- |
€ 4.665.966,- |
€ 4.759286,- |
€ 4.806.879,- |
Kohier |
€ 4.564.663,- |
€ 4.655.956,- |
€ 4.749.075,- |
€ 4.844.057,- |
€ 4.892.497,- |
Vermindering |
- € 22.826,- |
- € 23.279,- |
- € 23.745,- |
- € 24.220,- |
- € 24.462,- |
Oninbaar |
- € 57.058,- |
- € 58.199,- |
- € 59.363,- |
- € 60.550,- |
- € 61.156,- |
Afvoerrecht |
€ 1.385.587,- |
€ 1.385.587,- |
€ 1.385.587,- |
€ 1.385.587,- |
€ 1.385.587,- |
Kleine afvoeren |
€ 1.359.728,- |
€ 1.359.728,- |
€ 1.359.728,- |
€ 1.359.728,- |
€ 1.359.728,- |
Kwijtschelding |
- € 101.980,- |
- € 101.980,- |
- € 101.980,- |
- € 101.980,- |
- € 101.980,- |
Grote afvoeren |
€ 165.982,- |
€ 165.982,- |
€ 165.982,- |
€ 165.982,- |
€ 165.982,- |
Vermindering |
- € 19.071,- |
- € 19.071,- |
- € 19.071,- |
- € 19.071,- |
- € 19.071,- |
Oninbaar |
- € 19.071,- |
- € 19.071,- |
- € 19.071,- |
- € 19.071,- |
- € 19.071,- |
Er zijn drie risico’s te
benoemen in deze risicoparagraaf. Het eerste risico betreft de
bezwaarschriftprocedure die loopt ten aanzien van de aanslagen van voor 2001
(invoering nieuwe verordening rioolrechten) van een aantal grote lozers
(o.a.TU-Delft). Mochten de grote lozers onverhoopt van de bestuursrechter gelijk
krijgen, dan volgt er een eenmalige inkomstenderving van in totaal ca. € 0,7
miljoen.
Hiernaast ligt er het
verzoek van het Hoogheemraadschap van Delfland om € 1,7 miljoen bij te dragen
aan het nieuwe transportsysteem voor het afvalwater naar de nieuw te bouwen
AWZI Harnaschpolder. Delft heeft deze claim tezamen met de overige gemeenten in
Regio Haaglanden gemotiveerd afgewezen.
De toekomst zal moeten uitwijzen waar de kosten uiteindelijk thuishoren.
Wil de gemeente Delft
voldoen aan haar wettelijke verplichtingen, dan moet er in de periode tot 2008
nog voor een bedrag van ca. € 7,4 miljoen worden geïnvesteerd in de riolering
(basisinspanning en riolering buitengebied). De werken worden gefaseerd
uitgevoerd en de kosten worden over meerdere jaren afgeschreven en ten laste
gebracht van het aansluitrecht. Het aansluitrecht zal hierdoor van 2003 tot
2007 per jaar met 2% en in 2007 mat 1% bovenop de jaarlijkse inflatie stijgen.
De jaarlijkse kosten voor
het grondwaterbeheer en oppervlaktewaterbeheer ad € 262.000,- worden
overgeheveld van begrotingspost 722.0 Rioleringen naar begrotingspost 221.1
Havens/grachten/waterwegen.
De begrotingspost 722.0
rioleringen wordt zo ingericht dat er een heldere scheiding ontstaat tussen de
vaste en variabele kosten. In 2003 zal het afvoerrecht harder stijgen dan het
aansluitrecht om voor de variabele kosten kostendekkend te worden. Daarna zal
het aansluitrecht harder stijgen ten gevolge van de investeringen.
De nieuwe inzichten brengen
mee, dat de opbrengsten uit het rioolrecht minder optimistisch worden geraamd
ten gevolge van oninbare aanslagen, vermindering en kwijtschelding.
Voorgesteld wordt:
A.J.
Rijsdijk
Projectleider
rioleringen.