Voorstel

· Kennisnemen van het door de gemeente - in overleg met het hoogheemraadschap - ontwikkelde alternatief voor de afvoer van water uit de polder van Nootdorp;

· Instemmen met het uitvoeren van de verbeteringsmaatregelen in het park De Hertenkamp;

· Instemmen met een bijdrage in de kosten van de verbetermaatregel waar het de verantwoordelijkheid van de gemeente Delft betreft. Concreet gaat het om het baggeren tot keurdiepte en een bijdrage vanwege de afschrijving van de twee bestaande brugconstructies.

· Kennis te nemen van het principe dat zoveel mogelijk grond en vrijkomend baggerspecie verwerkt wordt in het Hertenkamp.

Inleiding

Het waterhuishoudingssysteem van de polder van Nootdorp kenmerkt zich door een langgerekte watergangenstructuur, met een excentrische plaatsing van het poldergemaal. De huidige waterstructuur heeft in het verleden al meerdere malen voor wateroverlast gezorgd. Om die reden heeft het bestuur van Delfland ingezet op realisatie van het verbeterplan in de polder van Nootdorp. Het verbeterplan voorziet ook in verbeteringswerken in het Hertenkamp.
Reeds vanaf 1990 is - met een wisselende intensiteit - tussen het hoogheemraadschap en de gemeente Delft over de benodigde verbeteringsmaatregelen gesproken. Een eerste optie was de verbreding van de Middeljeu. Dit zou echter een onaanvaardbare aantasting betekent hebben van het Hertenkamp. Reden dat de gemeente Delft destijds negatief tegenover de plannen van het hoogheemraadschap stond. De meest recente ontwikkelingsvisie gaat er van uit dat het afvoertracé door het park zelf loopt. In samenwerking met het hoogheemraadschap heeft de gemeente een alternatief afvoertracé opgesteld. Dit alternatief biedt goede kansen voor een evenwichtige oplossing.

Beleid hoogheemraadschap
Het hoogheemraadschap heeft naar aanleiding van de wateroverlast van 1998 en 1999 in het beheersgebied een onderzoek uitgevoerd naar de Afvoer- en BergingsCapaciteit in Delfland. In dit onderzoek zijn maatregelen en alternatieven voorgesteld die gericht zijn op het bergen en/of afvoeren van water.

Ook voor de polder van Nootdorp zijn verbeteringsmaatregelen voorgesteld. Het verbeteringsplan voorziet in een vergroting van de berging (B) en capaciteit (C) van het watersysteem in de polder van Nootdorp. Voor het vergroten van de afvoer (A) wordt een poldergemaal gerealiseerd welke 2^de kwartaal 2003 gereed zal zijn. Ook wordt een extra noodaflaat aan de andere kant van de polder gerealiseerd.

In de polder van Nootdorp wordt ook de nieuwe vinex-locatie Ypenburg gerealiseerd. Het hoogheemraadschap voert het beleid dat nieuw te ontwikkelen stedelijk gebied zoveel mogelijk zelfvoorzienend moet zijn. De Bras voldoet aan een waterbergingsnorm van 325 m³/ha. Ook bij toekomstige ontwikkelingen waarbij glastuinbouw plaats maakt voor woningbouw hanteert het hoogheemraadschap het uitgangspunt dat voldoende waterberging wordt gerealiseerd.

Achtergronden van het Hertenkamp

De Hertenkamp is een van de meest dynamische parken in Delft. Het gebied was al in de eerste helft van vorige eeuw een veel bezocht wandelgebied nabij Delft. Na de oorlog heeft het park een aantal keren van gedaanten gewisseld. Nadat het park na de oorlog opnieuw was opgebouwd was het eerst een recreatief gebied met veel speelvelden. In 1950 vestigde zich een camping in het park. In de tachtiger jaren verdwijnt de camping en krijgt de natuur een kans om te ontwikkelen. Door de relatieve rust is het een belangrijke biotoop voor plant en dier geworden. Ook de wijze van groenbeheer van het laatste decennium draagt daar in een belangrijke mate aan mee.

Het Hertenkamp heeft in de huidige vorm een belangrijke functie als natuur- en recreatiegebied. Door de uitbreiding van de woningbouw in de omgeving, zal naar verwachting de recreatiedruk de komende jaren toenemen.

In het waterplan Delft - een gezamenlijk product van het hoogheemraadschap en de gemeente - is als ambitieniveau voor de waterkwaliteit geformuleerd: Water als Natuurgoed. Daarbij ligt het accent op de natuurfunctie. Het water is licht eutroof met grotendeels natuurvriendelijke oevers. De aanvoer van hemelwater via verhard oppervlak vindt zoveel mogelijk plaats via infiltratie (en vertraagde afstroming met het grondwater). Het risico op verontreinigingen is geminimaliseerd (geen overstortlocaties). Er komen veel oever- en waterplanten voor en er is een gevarieerde visstand met ook roofvis. Recreatie wordt alleen toegestaan als dat geen afbreuk doet aan de ecologische kwaliteit

De ontwikkelingsvisie

Het hoogheemraadschap heeft voor de verbetering van de waterhuishouding in de polder van Nootdorp voor het onderdeel ‘De Hertenkamp’ een ontwikkelingsvisie opgesteld. In de ontwikkelingsvisie heeft het hoogheemraadschap twee alternatieve verbeteringsmaatregelen geschetst. In hun visie wordt de ringvijver van de hertenweide voor de afvoer benut en verbreed tot 12 meter. De impact op het park is daarmee aanzienlijk. Naar aanleiding van de ontwikkelvisie ‘De Hertenkamp’ van oktober 2002 heeft de gemeente een eigen visie ontwikkeld: een derde alternatief waarbij de vijver van de hertenweide wordt benut. Het gemeentelijk alternatief zorgt voor een verbetering van de doorstroming van de drie vijverpartijen in het Hertenkamp. In onderstaande figuur is dit alternatief uitgewerkt.

Het hoogheemraadschap wil - net als de gemeente - ecologie een vaste plaats geven in het waterbeheer en een actieve bijdrage leveren aan behoud en ontwikkeling van ecologische waarden. Dit gedachtegoed staat ook beschreven in het Waterbeheersplan 1999 - 2003 van het hoogheemraadschap.

Bij de inpassing van de verbetermaatregel is nadrukkelijk rekening gehouden met dit gedachtegoed. Zo zullen natuurvriendelijke oevers en een amfibieënpoel (lagune) worden aangelegd en mogelijk ook een zwaluw- en/of ijsvogelwand.

Randvoorwaarden voor realisatie

De waterkwaliteit in het park is een belangrijk item. Deze moet goed blijven. Bedreigingen voor de waterkwaliteit zijn het landelijk gebied met verspreid liggende kassencomplexen en de woningbouwlocatie De Bras. In de ontwikkeling van de polder is erin voorzien dat de kassencomplexen plaats maken voor woningbouw. Daarmee verdwijnt een potentiële verontreinigingsbron van bestrijdingsmiddelen. In de woningbouwlocatie De Bras is een verbeterd gescheiden rioolstelsel gerealiseerd. Bij een dergelijk rioleringssysteem wordt een deel van het hemelwater (‘first-flush’) met het afvalwater naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie afgevoerd en het restant op oppervlaktewater geloosd. Daarmee is de emissie naar het oppervlaktewatersysteem vanuit de riolering beperkt.

Om de effecten van de verbeteringsmaatregel op de waterkwaliteit te kunnen beoordelen wordt een monitoringsplan opgesteld. In dit plan is opgenomen dat voorafgaand aan de werkzaamheden een nulmeting wordt uitgevoerd. Indien analyses uitwijzen dat er een achteruitgang in de waterkwaliteit plaatsvindt, dan zal met het hoogheemraadschap onderhandeld moeten worden over het nemen van compenserende maatregelen. Ook kunnen verbeteringsmaatregelen worden doorgevoerd in het park (meer natuurvriendelijke oevers). De uitvoering van het monitoringsplan ligt bij het hoogheemraadschap.

Het bodemprofiel van de vijverpartijen dient zo aangepast te worden dat de vijverpartijen zowel geschikt zijn voor de afvoer van het water als voor de ontwikkeling van planten en dieren. De oevers van de waterpartijen worden zoveel mogelijk natuurvriendelijk ingericht. Door het introduceren van een nieuwe vegetatievorm wordt de recreatieve functie van het park verhoogd. Hierbij kan gedacht worden aan educatie en voorlichting (waarbij ook een rol voor het Natuur en Milieucentrum “de Papaver” is weggelegd).
De vrijkomende grond en baggerspecie zal zoveel mogelijk binnen het Hertenkamp zelf verwerkt worden.

Door het realiseren van de afvoer door het park heen moeten bestaande brugconstructies aangepast worden aan de nieuwe breedte van 12 meter. Ook dienen enkele nieuwe brugconstructies gerealiseerd te worden (zie onderstaand figuur).

Met het hoogheemraadschap is overeengekomen dat de te vervangen (rood omcirkeld) en nieuw te realiseren (geel omcirkeld) brugconstructies een vergelijkbare materialisatie krijgen als de twee bestaande brugconstructies. De brugconstructie in de hertenweide (groen omcirkeld) wordt uitgevoerd in beton met een grasdek.

Met het hoogheemraadschap zal nog overeenstemming moeten worden bereikt over het beheer en onderhoud van watergang en oevers. De afspraken hierover zullen meegenomen worden met het onderhandelings-proces in het kader van de overdracht van het waterbeheer van de gemeente Delft naar het Hoogheemraadschap (herpolderen).

De gemeente en het hoogheemraadschap hebben belang bij een goede waterkwaliteit, de ontwikkeling van natuurwaarden en het belevingsaspect van watergang en oevers. De verschillende belangen moeten worden verwerkt in een gezamenlijk op te stellen beheer- en onderhoudsvisie.

Financiering
De aanpassing van de Hertenkamp wordt ingegeven door de wens om de waterhuishouding in de polder van Nootdorp te verbeteren. Om die reden ligt de financiering van het realiseren van het afvoertracé primair bij het hoogheemraadschap.

Als gevolg van de maatregelen verdwijnt er struweel en bomen. Binnen het plan zijn compenserende maatregelen opgenomen zoals de ecologische inrichting van oevers en het realiseren van een lagune. De kosten hiervoor worden gedragen door het hoogheemraadschap.

Als gevolg van de aanpassing van het Hertenkamp worden de twee bestaande brugconstructies vervangen en vier nieuwe brugconstructies gerealiseerd. De brugconstructies krijgen een vergelijkbare materialisatie als de bestaande brugconstructies. Een uitzondering wordt gemaakt voor de brug in de hertenweide. Deze wordt in beton uitgevoerd en voorzien van een grasdek.
Van de twee bestaande brugconstructies wordt de huidige waarde bepaald waarna bepaald wordt wat het afgeschreven deel is (staat gelijk aan het virtuele vervangingskrediet). De afschrijving wordt door de gemeente ingebracht, de overige kosten - waaronder de nieuwe brugconstructies - worden door het hoogheemraadschap gefinancierd.

De gemeente is onderhoudsplichtig voor de huidige waterpartijen. Volgens planning moeten de waterpartijen in 2005 op keurdiepte worden gebracht. De gemeente betaald de baggerkosten tot keurdiepte. De verdere verdieping van de watergang komt voor rekening van het hoogheemraadschap evenals de eventueel noodzakelijke afvoer van grond indien deze niet binnen het Hertenkamp verwerkt kan worden.

De monitoring van de effecten van de maatregelen op de waterkwaliteit wordt gefinancierd door het hoogheemraadschap.

Over bovenstaande punten is overeenstemming bereikt met het hoogheemraadschap in de vergadering van 14 april 2003 van de stuurgroep van het waterplan Delft.

Het aandeel van de gemeente in het plan bestaat uit werkzaamheden die in de nabije toekomst toch ook zouden moeten worden uitgevoerd. Omdat deze werkzaamheden niet begroot zijn is er voorfinanciering noodzakelijk hiertoe zal een claim ingediend worden met de programmabegroting 2004 - 2007.