Stuk 50 I Delft,
11 maart 2003.
03/005244
Onderwerp: Wijziging
bouwverordening
Aan de gemeenteraad,
Geachte dames en heren,
Per 1 januari 2003 is de herziening van de
woningwet in werking getreden. Tegelijk zijn drie algemene maatregelen van
bestuur (AmvB) op grond van die wet in
werking getreden, te weten het Besluit bouwvergunningsvrije en
licht-bouwvergunningplichtige bouwwerken, het Besluit indieningsvereisten
aanvraag bouwvergunning en het gewijzigde Bouwbesluit.
De belangrijkste herzieningen in de Woningwet zijn:
1. van drie naar twee categorieën bouwwerken;
2. kortere afhandelingtermijnen
3. mogelijkheid gefaseerde vergunningverlening
4. landelijke uniforme indieningsvereisten
5. transparanter welstandsbeleid.
Ad 1: van drie naar twee categorieën bouwwerken
Het aantal categorieën bouwwerken gaat van drie
(vergunningplichtig, meldingplichtig en vergunningsvrij) naar twee
(vergunningplichtig en vergunningsvrij). Daarbij onderscheidt de categorie vergunningplichtig
zich in licht-bouwvergunningplichtige en regulier vergunningplichtige
bouwwerken.
Vanaf 1 januari 2003 mag er meer vergunningsvrij
worden gebouwd. Het gaat dan vooral om aan- en uitbouwen (serres), dakramen en
–kapellen, kozijn- en gevelwijzigingen en erfscheidingen (schuttingen). Aan de
achterkant van de woning worden deze bouwsels, binnen bepaalde afmetingen,
grotendeels vergunningsvrij. Ook zonnecollectoren en
–panelen worden, of ze nu voor of achter komen,
vergunningsvrij.
Uit oogpunt van welstand is gekozen voor
onderscheid tussen de voor- en achterkant van een gebouw: de voorkant is op dat
punt gevoeliger dan de achterkant. Onder de voorkant wordt in dit verband
verstaan de voorgevel, het voorerf en het dakvlak aan de voorzijde van een
gebouw. Ook de zijkant valt daaronder als die zijde grenst aan een weg of
openbaar groen.
Meer vergunningsvrij bouwen betekent niet
minder werk, maar een verschuiving van toezicht vooraf naar toezicht achteraf.
In handhavende zin betekent het zelfs meer werk. Met name het aspect
constructieve veiligheid is daarbij aandachtspunt.
De categorie licht-bouwvergunningplichtig is nieuw.
Het gaat om bouwwerken die in beginsel als vergunningsvrij zijn aangemerkt,
maar niet voldoen aan de daartoe gestelde voorwaarden, met name op het punt van
de maatvoering dan wel de ligging (voorzijde). Ook de (in beginsel
vergunningsvrije) bouwwerkzaamheden aan een monument of in een beschermd
stadsgezicht zijn licht-vergunningplichtig. (Vergunningsvrij bouwen geldt niet
voor monumenten of door het rijk aangewezen beschermde stads- en
dorpsgezichten. Ook onderhoud aan monumenten is voortaan vergunningplichtig.)
De categorie regulier-vergunningplichtig betreft in
feite de bestaande bouwvergunning.
De ‘fatale’ afhandelingtermijnen voor aanvragen om
bouwvergunning zijn bekort: 6 weken voor een lichte bouwvergunning (geen
verdagingmogelijkheid) en 12 weken (was 13 weken) voor de reguliere
bouwvergunning (met een eenmalige verdagingmogelijkheid van 6 weken).
De aanvrager van een reguliere bouwvergunning kan
ervoor kiezen om de verlening van de vergunning in twee fasen (van elk maximaal
6 weken, behoudens verdaging) te laten plaatsvinden. In de eerste fase wordt
getoetst aan het bestemmingsplan, de stedenbouwkundige voorschriften uit de
bouwverordening, redelijke eisen van welstand en monumentenvergunningvereiste.
In de tweede fase vindt de toetsing plaats aan het Bouwbesluit (van de
“bouwtechnische uitwerking” van het bouwplan) en aan de niet-stedenbouwkundige
voorschriften van de bouwverordening.
De indieningsvereisten waaraan een bouwaanvraag
moet voldoen, worden niet langer geregeld in de bouwverordening. Bij AmvB, te
weten het Besluit indieningsvereisten, worden voorschriften gegeven omtrent de
wijze van inrichting en indiening van een aanvraag om bouwvergunning en de
daarbij te overleggen gegevens en bescheiden.
Binnen 18 maanden na inwerkingtreding van de
wetswijziging moet de gemeenteraad, na een inspraaktraject te hebben gevolgd,
een welstandsnota vaststellen. Deze welstandsnota bevat, gedifferentieerd
per gebied en per categorie bouwwerk, zo concreet mogelijk de criteria die het
toetsingskader vormen dat burgemeester en wethouders en de welstandscommissie
hanteren bij de uitoefening van hun wettelijke welstandstaken. Indien er vóór 1
juli 2004 geen welstandsnota is vastgesteld, kunnen bouwaanvragen niet meer
preventief aan welstand worden getoetst.
In de welstandsnota zal ook worden omschreven waar
en wanneer er sprake is van een exces, zodat burgemeester en wethouders
handhavend kunnen optreden wanneer een licht- of regulier vergunningplichtig of
vergunningvrij bestaand bouwwerk in ernstige mate in strijd is met redelijke
eisen van welstand.
Een van de doelstellingen van de herziening van de
Woningwet is de vergroting van de transparantie van het welstandstoezicht, de
versterking van het democratische gehalte (bestuurlijke betrokkenheid) en de
rechtszekerheid in het welstandsproces. Naast de verplichting van de
gemeenteraad om welstandscriteria te ontwikkelen wordt getracht dit te bereiken
door
* de
bepaling dat zowel de welstandscommissie als burgemeester en wethouders
publieke verantwoording afleggen aan de gemeenteraad door middel van
jaarverslagen;
* het voorschrift dat vergaderingen van de welstandscommissie
openbaar zijn;
* de wettelijke beperking van de zittingsduur
van de leden van de welstandscommissie tot maximaal drie jaar met een eenmalige
mogelijkheid van herbenoeming voor nog eens ten hoogste drie jaar;
* de
wettelijk verankerde mogelijkheid voor burgemeester en wethouders om, in het
kader
van een integrale
beleidsafweging, af te wijken van een welstandsadvies, bijvoorbeeld uit
hoofde van
sociaal-economische belangen.
De Woningwet biedt de mogelijkheid om in plaats van
een welstandscommissie een stadsbouwmeester te benoemen. De VNG heeft niet echt
instemmend op de beslissing van de Tweede Kamer gereageerd. De doelstellingen
van vernieuwd welstandstoezicht, vermaatschappelijking, grotere transparantie
qua welstandsadvisering en openbaarheid lijken met de figuur van de
stadsbouwmeester juist niet te worden bereikt. De waardevolle collectieve
oordeelsvorming ontbreekt bovendien bij de keuze voor een stadsbouwmeester,
terwijl hij in de kwesties van smaak, die meespelen bij de welstandsadvisering,
onontbeerlijk kan worden geacht. De VNG heeft de rol en functie van een
stadsbouwmeester in de Modelbouwverordening niet verder uitgewerkt, omdat naar
verwachting maar een zeer beperkt aantal gemeenten voor een stadsbouwmeester zal
kiezen.
Wij onderschrijven die opvatting en geven de
voorkeur aan een welstandscommissie boven een stadsbouwmeester.
In de totstandkoming van de welstandsnota is
inmiddels een volgende stap gezet. In januari is het eerste concept verschenen
van de beschrijving van de aspecten die in (de interpretatie van) de gebouwde
omgeving van belang worden geacht. Zodra over het concept overeenstemming
bestaat, zijn deze aspecten richtinggevend voor de beschrijving van de criteria
per gebied of type bouwopgave. Het zal echter niet zo zijn dat er in alle
gevallen een checklist is die aangeeft “zo wel, zo niet”.
Het concept dat nu ambtelijk bediscussieerd wordt,
bevat een
* gebiedsgerichte beschrijving (wezenlijke
verschillen in bebouwingskarakter)
* typering van het raamwerk van de stedelijke
ruimtelijke hoofdstructuur
* matrix van verschillende begrippen die welstand
hanteert.
Na overeenstemming sturen wij u een exemplaar ter
kennisname toe.
Overeenkomstig de overgangsbepalingen in de bouwverordening,
blijven de ‘oude’ artikelen gelden die betrekking hebben op welstand (bijv. de
redelijke eisen van welstand) totdat de gemeentelijke welstandsnota door
de gemeenteraad bekend is gemaakt, maar uiterlijk tot 1 juli 2004.
Volgens de wetstekst moeten de samenstelling,
inrichting en werkwijze van de welstandscommissie niet in de welstandsnota,
maar in de bouwverordening worden geregeld. Hoofdstuk 9 van de bouwverordening
wordt dan ook geheel gewijzigd. Omdat wij een gecombineerde commissie voor
welstand en monumenten hebben, zal de bestaande Verordening op de
commissie voor Welstand en Monumenten worden aangepast aan de gewijzigde
bouwverordening zodra u deze laatste heeft vastgesteld.
De Modelbouwverordening van de VNG biedt bij
verschillende artikelen alternatieve voorbeeldbepalingen. Zoals bij artikel
9.1: advisering door de welstandscommissie en artikel 9.2: samenstelling van de
welstandscommissie. De benoemingsprocedure voor leden van de welstandscommissie
en de procedurele opzet van de openbare vergaderingen van de welstandscommissie
worden opgenomen in het reglement van orde (bijlage 11 van de bouwverordening
is daarvoor gereserveerd). Aangezien het reglement van orde betrekking heeft op
de gecombineerde Commissie voor Welstand en Monumenten, zal dit tegelijk met de
aanpassing van de verordening op deze commissie aan u worden aangeboden.
De Commissie voor welstand en monumenten in Delft
opereert vrij transparant en klantgericht; de vergaderingen zijn openbaar.
Daarom is gekozen voor die artikelstekst die aansluit bij de huidige
praktijk. In de ter besluitvorming voorliggende bouwverordening zijn de oude
teksten doorgehaald en de nieuwe teksten donker gearceerd weergegeven. De
donker gearceerde alternatieve artikelteksten die niet worden
voorgesteld, zijn daarin doorgehaald.
Ook het Bouwbesluit is per 1 januari 2003
gewijzigd. Correcties en aanvullingen op het in 2001 geconverteerde Bouwbesluit
en de aanpassing van andere besluiten aan het Bouwbesluit zijn in 2002 in het
Staatsblad gepubliceerd. Het gewijzigde Bouwbesluit is in z’n geheel op 1
januari 2003 in werking getreden.
Voorschriften voor brandveiligheidinstallaties in
zowel te bouwen als bestaande bouwwerken worden overwegend in de bouwverordening
opgenomen en niet in het Bouwbesluit. Daarvoor is in het Bouwbesluit 1992
gekozen. Bij het Bouwbesluit 2003 geldt hetzelfde voor vluchtrouteaanduidingen,
die eveneens aan te brengen zijn in te bouwen bouwwerken en noodzakelijk
aanwezig zijn in bestaande bouwwerken. Met de wijziging van de bouwverordening
zal deze volledig complementair zijn aan de brandveiligheidsvoorschriften van
het Bouwbesluit 2003.
In bijgaande concept-bouwverordening is verwerkt:
a. zevende
serie wijzigingen van de Modelbouwverordening VNG;
b. achtste
serie wijzigingen van de Modelbouwverordening VNG;
De teksten die worden gewijzigd zijn in de voor
besluitvorming voorliggende bouwverordening doorgehaald. Kleine
tekstaanpassingen van artikelen ten aanzien van brandveiligheid (aangeleverd
door de Brandweer) en welstand zijn onderstreept.
Deze serie bevat slechts aanpassingen aan de
jurisprudentie en de normherzieningen sinds juli 1997, alsmede het herstel van
kleine onvolkomenheden. In de voor besluitvorming voorliggende bouwverordening
zijn deze aanpassingen lichtgearceerd aangegeven.
De belangrijkste mutaties zijn te rubriceren in
vijf categorieën:
1e wijzigingen, die voortvloeien uit de
ingrijpende herziening van het welstandstoezicht in de Woningwet. Hoofdstuk 9
(Welstand) is volledig herzien en uitgebreid met bepalingen over de
samenstelling, inrichting en werkwijze van de welstandscommissie;
2e wijzigingen als gevolg van het vervallen van
artikel 42 Woningwet (meldingplichtige bouwwerken) en de introductie van de
lichte en de gefaseerde bouwvergunning;
3e
het vervallen van de in hoofdstuk 2, paragraaf 1 en 2, respectievelijk bijlage
1 opgenomen bepalingen met betrekking tot de aanvraag om bouwvergunning, als
gevolg van de inwerkingtreding van het Besluit indieningsvereisten;
4e
aanpassingen vanwege de wijziging per 1 januari 2003 van het Bouwbesluit. Het Bouwbesluit bevat de
minimum-technische eisen die betrekking hebben op veiligheid, gezondheid,
bruikbaarheid, energiezuinigheid en milieu;
5e wijzigingen van redactionele/terminologische
aard.
In
de ter besluitvorming voorliggende bouwverordening zijn deze aanpassingen donker
gearceerd aangegeven.
“Doorgehaalde
tekstfragmenten, onderstrepingen en arceringen zullen na de besluitvorming uit
de papieren en de digitale versies van de bouwverordening worden verwijderd met
het oog op de toegankelijkheid en ‘leesbaarheid’ van het document voor publiek
en ambtelijk gebruik, maar wel blijft de hierbij aangeboden versie nadien
beschikbaar”.
Heien
in de binnenstad
Om
bouwprojecten in de historische binnenstad en/of aangrenzende dicht bebouwde
oudere wijken op correcte wijze te realiseren, ook in de beleving van de
omwonenden is het zinvol daaraan nadere regels te stellen. De bouwvergunning
zelf biedt daartoe vrijwel geen mogelijkheid, omdat die uitsluitend is
gebaseerd op regelgeving omtrent het bouwwerk zelf.
Inmiddels
is een technische verkenning uitgevoerd door deskundigen (zowel in- als
extern). Op dit moment wordt onderzocht of een handhavingsinstructie bij
artikel 7.3.2b van de bouwverordening mogelijk is.
Wij stellen u voor de wijziging van de
bouwverordening en de daarvan deel uitmakende bijlagen vast te stellen.
De inwerkingtreding van de wijziging van de
bouwverordening kan geen uitstel lijden. Daarom adviseert de VNG gebruik te
maken van de spoedprocedure als bedoeld in artikel 25 van de Tijdelijke
referendumwet. Dit artikel voorziet in de mogelijkheid voor de gemeenteraad om,
in afwijking van het normale regime, te bepalen dat een referendabel besluit
reeds in werking treedt voor het verstrijken van de zes weken-termijn. Het
besluit kan dan na de inwerkingtreding aan een referendum worden onderworpen.
In bijgaand raadsbesluit wordt expliciet naar dit artikel 25 verwezen.
Hoogachtend,
Burgemeester en wethouders van Delft,
H.M.C.M. van Oorschot ,burgemeester.
N. Roos ,secretaris.
De raad van de gemeente Delft;
gelezen het voorstel van het college van 11 maart
2003;
gelet op artikel 8 van de Woningwet
b e s l u i t :
vast te stellen
I de
wijzigingen van de bouwverordening en daarbij behorende bijlagen, zoals
deze in het bij dit
besluit behorende stuk nr. 50 III zijn aangegeven;
II de
inwerkingtreding van de gewijzigde verordening per 28 maart 2003 onder
toepassing van artikel 25
van de Tijdelijke referendumwet.
Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering
van 27 maart 2003.
,burgemeester.
,griffier.