2. Conclusies per thema

2.1 Inleiding

Dit hoofdstuk beschrijft de belangrijkste conclusies uit de tweemeting van de Monitor Binnenstad Autoluw. Per thema zijn de belangrijkste indicatoren beschreven en wordt de bijbehorende cijfermatige jaarontwikkeling aangegeven en van een conclusie voorzien.

Het bezoekersonderzoek heeft een centrale plaats in de monitor en levert gegevens voor een groot aantal indicatoren. Dit onderzoek heeft in 2003 plaatsgevonden op vrijdag 7 en zaterdag 8.

2.2 Consument

Consument: doelen, indicatoren en resultaten

Doelstelling

Indicator

Resultaat

2000

2001

2002

2003

A. Behouden van de lokale consument

· % bezoek lokaal

· absoluut aantal (in onderzoeksperiode)

· % bewoners van Delft dat in de binnenstad haar dagelijkse artikelen koopt

· % bewoners van Delft dat in de binnenstad haar niet-dagelijkse artikelen koopt

73% 70.290

23%

48%

73%

71.985

75%

61.450

74%

66.525

B. Aantrekken regioconsumenten

· % bezoek regio

· absoluut aantal (in onderzoeksperiode)

· koopkrachttoevloeiing, dagelijkse art.**

· koopkrachttoevloei., niet-dagel. art.**

8.665

11 à 16%

25 à 30%

10%

9.955

5 à 9%

30 à 35%

5.665

12 à 16%

39 à 43%

7.140

18 à 22%

32 à 36%

C. Aantrekken kooptoeristen

· % winkelen algemeen vanuit elders NL

· % toeristisch/recreatief bezoek elders NL

20%

23%

20%

13%

20%

35%

22%

25%

D. Aantrekken cultuurhistorische
toeristen

· % toeristisch/recreatief bezoek

· aantal bezoekers bezienswaardigheden

11%

298.065

395.000

421.100

n.n.b.

E. Consolideren zakelijke toeristen

· % motief werk/zaken

* In 2001, 2002 en 2003 niet onderzocht of gemeten.

** De koopkrachttoevloeiing voor 2000, 2001, 2002 en 2003 is gebaseerd op het bezoekersonderzoek. De resultaten hiervan zijn in dit overzicht gewogen naar weekpatroon. In de rapportage van de nulmeting zijn de (ongewogen) cijfers opgenomen, waardoor een klein verschil ontstaat met hier gerapporteerde cijfers.

Conclusies

· Het absolute aantal bezoekers tijdens de onderzoeksperiode, ligt lager dan in 2000 en 2001, maar hoger dan in 2002 toen het erg slecht weer was tijdens de onderzoeksperiode. Ten opzichte van 2000 zijn de vrijdag overdag (-15%) en de koopavond (-33%) duidelijk minder druk geworden. De zaterdag (+7%) is daarentegen drukker dan in 2000.

· Het percentage lokale bezoekers (ca. driekwart) is constant. De binnenstad behoudt zodoende haar lokale positie. In 2004 wordt het provinciale koopstromenonderzoek uit 1999 geactualiseerd, waardoor er een actueel inzicht ontstaat in de werkelijke koopkrachtbinding van de Delftste binnenstad en de trekkracht van versterkte aankoopplaatsen in de omgeving, bijvoorbeeld Rijswijk in den Bogaard.

· De koopkrachttoevloeiing is in de dagelijkse artikelensector schommelt per jaar sterk. Ten opzichte van eerdere metingen is een relatief hoge koopkrachttoevloeiing gemeten. Waarden tussen 15 en 20% zijn voor binnensteden echter niet ongebruikelijk. Vooral de trend naar grotere drogisterijen midden in winkelgebieden en de aanwezigheid van speciaalzaken (bijvoorbeeld in de Choorstraat) zijn verklaringen voor de toenamen. Vooral op de doordeweekse dag (vrijdag) ligt het aandeel toevloeiing met ca. 27% op een hoog niveau. Op zaterdag en koopavond is dit 9 à 10%.

· Net als in de eerdere monitors in Delft en in andere steden wordt geconstateerd, geven bezoekers van buiten de eigen plaats gemiddeld een hoog bedrag per bezoek uit. In de niet-dagelijkse artikelen ligt het omzetaandeel uit toevloeiing hierdoor in 2003 op het niveau van 2001 (30 à 35%). In 2002 werd een uitschieter in de regionale bestedingen aan niet-dagelijkse artikelen gemeten.

· Van de bezoekers van buiten Delft en de regio, heeft ongeveer een kwart een toeristisch-recreatief bezoekmotief. Dit is iets hoger dan in de nulmeting in 2000, maar wel wat lager dan de hoge uitschieter van vorig jaar. De bezoekersaantallen voor bezienswaardigheden laten de afgelopen jaren eveneens een duidelijk stijgende trend zien. Cijfers voor 2003 zijn hierover echter nog niet beschikbaar.

2.3 Aanbod

Aanbod: doelen, indicatoren en resultaten

Doelstelling	Indicator	Resultaat
		2000	2001	2002	2003
F. Behoud/versterken Historische kwaliteit	· Oordeel sfeer - % tevreden · Oordeel inr. openbare ruimte - % tevreden	7,6 87% 7,0 72%	7,5 85% 7,1 77%	7,4 88% 6,9 69%	7,6 89% 6,9 75%
G.Behoud/versterken Kleinschalig karakter	· Aantal winkels dagelijks · Aantal winkels niet-dagelijks · m² vvo dagelijkse artikelen · m² vvo niet-dagelijkse art. · Gem. m² vvo dagelijks · Gem. m² vvo niet dagelijks · Totaal aantal winkels · Gem. m² vvo totaal · Aantal horecagelegenheden	59 280 7.775 38.215 132 136 339 136 183	-* -* -* -* -* -* -* -* -*	60 291 7.995 38.500 123 132 351 131 188	57 290 6.850 36.570 120 126 347 125 183
H. Behoud breed scala aan functies	· Aant. publieksgerichte functies	711	732	730	733
I. Verhoging omzet	· Omzet dagelijkse artikelen**
	- index (incl. inflatiecorrectie)	100	89	99	110
	- volume in mln. - (idem incl. inflatiecorrectie)	€ 48,0	€ 44,8 (€ 42,9)	€ 51,2 (€ 47,4)	€ 58,2 (€ 52,6)
	· Omzet niet-dagelijkse art.**
	- index (incl. inflatiecorrectie)	100	108	128	106
	- volume in mln. - (idem incl. inflatiecorrectie)	€ 159,3	€ 179,1 (€ 171,6)	€ 220,8 (€ 204,5)	€ 185,7 (€ 167,8)

* In 2001 niet onderzocht of gemeten. Volgens opgave SCMD zijn er weinig relevante aanbodveranderingen ten opzichte van het jaar 2000 .

** Gewogen naar weekpatroon. Inflatiecorrectie[4]: 4,2% in 2001 t.o.v. 2000, 3,3% in 2002 t.o.v. 2001 en 2,1% in 2003 t.o.v. 2002.

Conclusies

· De sfeer in de binnenstad wordt goed beoordeeld en bevindt zich alle jaren op een constant niveau.

· De inrichting van de openbare ruimte wordt eveneens al jaren goed beoordeeld. Het percentage tevreden bezoekers (dat als rapportcijfer een 7 of hoger geeft) is hoog en ligt op het niveau van de jaren 2000 en 2001. Als de bouwwerkzaamheden in het Zuidpoortgebied zijn voltooid en de herinrichting van de Markt is afgerond, zullen deze cijfers waarschijnlijk beter worden.

· Het aantal winkels in de Delftse binnenstad is ten opzichte van vorig jaar met 4 afgenomen, maar ten opzichte van referentiejaar 2000 is dit aantal met 8 toegenomen tot in totaal 347 winkels. Het aantal horecagelegenheden bedraagt in 2003, net als in 2000, in totaal 183.

· Het gemiddelde vloeroppervlak per winkel van zowel de dagelijkse als de niet-dagelijkse artikelensector is iets kleiner dan in eerdere metingen. Dit is echter een nauwelijks noemenswaardig verschil.

· De detailhandel in Delft functioneert gemiddeld bezien op een goed niveau. Hierin bestaan vanzelfsprekend verschillen naar branche, organisatievorm (grootwinkelbedrijf of midden- en kleinbedrijf) en naar vestigingslocatie. Winkels op A1 locaties zullen een hogere omzet per m² vvo - moeten - genereren dan winkels die gevestigd zijn in randen of uitlopers van het kernwinkelgebied.

Dagelijkse artikelensector

· Vooral in de dagelijkse artikelensector is al jaren sprake van een relatief hoge omzet. Dit komt door een hoge lokale binding, een groot inwonertal in de binnenstad (o.a. studenten) en de relatief kleine winkels, waaronder kleine supermarkten. Samen generen deze winkels zodoende een hoge omzet van € 8.500,- per m² vvo.

· Gezien de kleine omvang van de aanwezige supermarkten en de aanwezigheid van een groot aantal speciaalzaken en drogisterijen, is dit een hoge, maar niet extreme waarde. Het Nederlandse gemiddelde ligt rond € 6.300,- per m² vvo, maar door de kleine (supermarkt)panden, de vaak specialistische winkels en de hogere huisvestingslasten in binnensteden, zijn hier doorgaans hogere omzetten noodzakelijk.

· Een deel van de stijging in de benaderde omzet per m², is de hogere koopkrachttoevloeiing uit de regio die vooral op vrijdag is gemeten. Omdat de vrijdag maatgevend is voor de andere doordeweekse dagen resulteert voor het weektotaal een relatief hoge toevloeiing. Wordt hiermee rekening gehouden dan valt de stijging van de omzet lager uit. Er blijft echter sprake van een gemiddeld hoog economisch functioneren.

Niet-dagelijkse artikelensector

· De totale omzet aan niet-dagelijkse artikelen ligt, na inflatiecorrectie, rond het niveau van 2001 en iets hoger dan in 2000. Het jaar 2002 is een duidelijke uitschieter geweest. Naast een landelijk afgenomen detailhandelsbesteding van 5,2%, zijn de weersinvloeden tijdens het veldwerk in 2002, en hierdoor een aanzienlijke hoger gemeten koopkrachttoevloeiing, de voornaamste verklaringen voor de in 2003 gemeten lagere toevloeiing ten opzichte van 2002.

· Gemiddeld bezien is er met een vloerproductiviteit van ca. € 5.100,- steeds sprake van een voldoende tot goed economisch functioneren van deze sector. Voor een uitgebreidere analyse wordt verwezen naar paragraaf 3.3.

2.4 Bereikbaarheid

Bereikbaarheid: doelen, indicatoren en resultaten

Doelstelling

Indicator

Resultaat

2000

2001

2002

2003

J. Voldoende parkeerplaatsen

· Aantal parkeerplaatsen

- Vrije (gratis) parkeerplaatsen

- Betaalde parkeerplaatsen

- Vergunningen parkeerplaatsen

- Mixplaatsen (betaald+vergun.)

· Bezettingsgraad (zaterdagmidd.)

- Vrije (gratis) parkeerplaatsen

- Betaalde parkeerplaatsen

- Vergunningen parkeerplaatsen

- Mixplaatsen (betaald+vergun.)

· Parkeerzoektijd

- % direct plaats

- % > 5 minuten

1.494

1.335

1.021

90%*

102%*

84%*

90%

242

1.306

1.758

416

66%

77%

88%

86%

74%

12%

932

1.830

840

106%

84%

72%

75%

16%

883

1.834

958

90%

79%

77%

72%

13%

K. Goede kwaliteit pp

· Alg. oordeel parkeren

· Oordeel aantal parkeerplaatsen

· Oordeel hoogte tarieven

· Vindbaarheid parkeerplaatsen

- % (erg) gemakkelijk

5,9

5,6

5,4

92%

4,9

4,8

4,5

86%

5,6

5,0

4,1

82%

4,9

3,6

92%

L. Toename OV-gebruik

· % per OV

- per trein

- per tram

- per bus

· absoluut aantal OV-gebruikers

12%

11.340

11%

10.530

15%

12.290

12%

10.395

M. Toename fietsgebruik

· % per fiets

· aantal gestalde fietsen

- zaterdagmiddag

22%

2.038*

21%

2.287

22%

1.329

25%

2.078

* In de nulmeting is op 12 en 13 januari 2001 de parkeerbezetting onderzocht en het aantal gestalde fietsen geteld, in de andere jaren was dat tijdens de onderzoeksperiode begin november.

Conclusies

· Het aantal bezoekersparkeerplaatsen is anno 2003 lager dan in het referentiejaar 2000. Door de toename van het aantal beschikbare ‘gemengde’ parkeerplaatsen, is het aantal parkeerplaatsen waarvan bezoekers gebruik kunnen maken, ten opzichte van vorig jaar, wel licht toegenomen.

· De parkeerbezetting in de binnenstad is lager dan vorig jaar. De bezettingsgraad op de betaalde parkeerplaatsen is gedaald tot een meer acceptabele 90%. (Bij hogere bezettingsgraden dan 90% ontstaat doorgaans zoekverkeer. Daarom zijn hogere bezettingsgraden niet wenselijk.) De bezetting op mixplaatsen is toegenomen ten opzichte van vorig jaar, maar ligt lager dan in 2001, toen voor het eerst mixplaatsen beschikbaar waren.

· De bezoeker is negatief gestemd over de kwaliteit van het parkeren: met name het algemeen oordeel over parkeren en de beoordeling van de parkeertarieven zijn gedaald tot een dieptepunt:

- het algemene oordeel van automobilisten voor het parkeren in de binnenstad van Delft is gedaald van een 5,6 naar een 4,9 en is daarmee terug op het dieptepunt van 2001;

- de hoogte van het parkeertarief wordt voor het derde achtereenvolgende jaar slechter beoordeeld. Dit aspect krijgt wederom een diepe onvoldoende. Dit is zeer opvallend, aangezien de tarieven sinds 2001 niet meer zijn veranderd.

· Net als vorig jaar vindt een grote meerderheid van de bezoekers (77%) het autoluw maken van de binnenstad een goede zaak. Slechts een klein deel van de bezoekers (16%) is een uitgesproken tegenstander van het autoluwe beleid. De bezoekers van de Delftse binnenstad staan dus nog steeds massaal achter de gemaakte keuze om de binnenstad autoluw te maken.

· Na de piek van het vorige jaar, is het openbaar vervoergebruik onder de binnenstadsbezoekers weer terug op het niveau van de nul- en éénmeting. Met name het aantal bezoekers per bus is ten opzichte van de piek van vorig jaar (toen veel mensen vanwege de slechte weersomstandigheden de bus pakten) lager.

· Het aandeel fietsgebruik is duidelijk hoger dan de voorgaande jaren. Het aantal gestalde fietsen in de binnenstad ligt, na een dip vorig jaar (waarschijnlijk door de opruimactie voor de uitvaart van z.k.h. prins Claus ruim drie weken voor uitvoering van het onderzoek 2002), weer op het niveau van de nulmeting in 2000.

· De modal split van de binnenstadsbezoekers in 2003 is bijna hetzelfde als in 2000. Alleen het aandeel voetganger is licht afgenomen ten gunste van het aandeel (brom)fiets.

2.5 Leefbaarheid

Leefbaarheid: doelen, indicatoren en resultaten

Doelstelling	Indicator	Resultaat
		2000	2001	2002	2003
N. Verbeteren woon/leef-klimaat	· Tevredenheid woonomgeving (% (zeer) tevredenen) · Beoordeling woonomgeving	82% -	90% -	94% -	-* 7,4
O.Goed bewonersoordeel autoluwe binnenstad**		-	-	-	-

* Deze vraag is in 2003 op een andere manier gesteld; er is toen gevraagd naar een rapportcijfer.

** In 2000 is het bewonersoordeel over de autoluwe maatregelen, als indicator voor de leefbaarheid van de inwoners van de binnenstad voorgesteld Tot op heden is er geen specifiek onderzoek naar dit oordeel.

Conclusies

· In de afgelopen jaren is, gelijktijdig met het steeds verder autoluw maken van de binnenstad, de tevredenheid over de woonomgeving van binnenstadsbewoners toegenomen. Het is onduidelijk of er een causaal verband bestaat tussen het autoluw maken en de grotere tevredenheid, aangezien aan bewoners nooit specifiek gevraagd is naar hun oordeel over en de effecten van het autoluwe beleid en bijbehorende maatregelen.

3. Aanvullende informatie en analyses

3.1 Inleiding

Aanvullend op de hoofdresultaten en conclusies, zoals die in het vorige hoofdstuk zijn weergegeven, is in dit hoofdstuk het één en ander aan aanvullende informatie opgenomen. Ook zijn enkele aanvullende analyses gemaakt.

3.2 Consument

Om informatie te verkrijgen met betrekking tot de consument zijn een passantentelling en een bezoekersenquête in de binnenstad van Delft uitgevoerd. Verder zijn verschillende statistische gegevens geanalyseerd die betrekking hebben op het toerisme in Delft. Daarnaast zijn als achtergrondinformatie, gegevens met betrekking tot inwoneraantallen in en rond Delft verzameld. Deze geven inzicht in de ontwikkeling van het consumentendraagvlak.

De uitvoering

De bezoekersenquête en -telling is gehouden op:

· vrijdag 7 november 2003 10.00 - 21.00 uur (werkdag en koopavond)

· zaterdag 8 november 2003 10.00 - 17.00 uur

Door middel van een kordontelling zijn alle vertrekkende passanten geteld. Steekproefsgewijs zijn - vergelijkbaar met de opzet voor de nulmeting en de éénmeting - op de belangrijkste punten enquêtes afgenomen. In totaal zijn op beide dagen 784 mensen geënquêteerd.

Weersomstandigheden

De weersvoorspelling was voor beide onderzoeksdagen goed; droog en redelijk zonnig. Zowel op vrijdag als op zaterdag heeft de zon zich, bijna gedurende de hele dag, laten zien. Het was daarbij met name ’s ochtends en ’s avonds (vrijdag tijdens de koopavond) tamelijk fris. Later in de ochtend en in de middag was de temperatuur met ongeveer 8 à 10 ^oC vrij aangenaam. Wel stond er een harde, frisse wind, waardoor het in de wind en uit de zon erg koud aanvoelde.

Waar relevant, wordt de invloed van het weer op de vergelijkingen met eerdere jaren aangegeven.

3.2.1 Totaal aantal bezoekers in de Delftse binnenstad

Op dezelfde locaties rondom de binnenstad als in 2000, 2001 en 2002, zijn gedurende de onderzoeksperiode de vertrekkende voetgangers geteld. In de verantwoording zijn de gegevens naar telpost en tijdstip opgenomen. In de grafiek hieronder zijn de totalen naar onderzoeksdag weergegeven voor de verschillende jaren.

In de onderzoeksperiode bezoeken 95.000 tot bijna 100.00 bezoekers de binnenstad. Zaterdag is alle jaren veruit de drukste dag. Ten opzichte van 2003 laten alle dagen een vergelijkbaar of hoger aantal bezoekers zien. Met name de vrijdag is in 2003 duidelijker drukker dan in 2002. Dit heeft met name te maken met het goede weer van dit jaar en het slechte weer op vrijdag in 2002. Ten opzichte van de nul- en de één-meting ligt het aantal bezoekers nog wel lager.

Wisselend beeld per telpost

Behalve alle uitgaande passanten aan de rand van het centrum, zijn op verschillende locaties (in twee richtingen) in de binnenstad ook alle passanten geteld (druktemeting). Ten opzichte van voorgaande jaren zijn een aantal telpunten toegevoegd. De tellingen op de telpunten G, H, M en N konden op vrijdag niet uitgevoerd worden, omdat er aan de weg gewerkt werd. Op zaterdag is er wel geteld (er werd toen niet gewerkt), maar de doorgang was nog wel deels belemmerd.

Op nevenstaande kaart is het aantal passanten per telpunt gevisualiseerd. Op de volgende pagina zijn de telresultaten van vrijdag en zaterdag in grafiekvorm weergegeven.

Grafiek 3.1: Bezoekersaantallen vrijdag

Grafiek 3.2: Bezoekersaantallen zaterdag

Uit de grafieken blijkt dat het in 2003 op vrijdag op bijna alle posten aanmerkelijk drukker was dan in het voorgaande jaar; alleen bij de posten 8, 9, 10,11, en 12 was het minder druk. De zaterdag geeft een wat meer wisselend beeld; op sommige posten was het drukker, op anderen iets minder druk dan in 2002.

3.2.2 Herkomst bezoekers

Tabel 3.2: Herkomst respondenten op vrijdag, koopavond en zaterdag*

	Delft				Eerste ring				Elders Nederland				Buitenland				Totaal
	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003
Vrijdag	74%	75%	71%	73%	9%	5%	5%	6%	15%	17%	22%	21%	3%	3%	2%	1%	40%	46%	35%	32%
Koopavond	76%	68%	73%	63%	6%	14%	5%	11%	17%	18%	20%	26%	1%	1%	1%	-	10%	11%	6%	5%
Zaterdag	71%	71%	77%	75%	10%	15%	8%	9%	13%	14%	15%	16%	6%	0%	0%	1%	50%	43%	59%	63%
Totaal	73%	73%	75%	74%	9%	10%	7%	8%	14%	16%	18%	18%	4%	1%	1%	1%	100%	100%	100%	100%
Aant. resp.	703	622	705	576	89	86	65	62	138	134	169	141	38	12	6	5	968	855	945	784

* bron: Bezoekersonderzoek Delft, BRO, november 2000, 2001, 2002 en 2003.

Net als in voorgaande jaren komt circa driekwart van de bezoekers uit Delft. Van alle bezoekers komt 15 tot 20% van buiten de eerste ring (uit “elders Nederland”). Zowel op de koopavond als op zaterdag ligt het percentage bezoekers van buiten de regio hoger dan in voorgaande jaren. Het aandeel regiobezoekers (uit de eerste ring) ligt op ongeveer hetzelfde niveau als in de voorgaande jaren.

Opvallend is dat met name op de koopavond, die vorig jaar wat regiobezoekers betreft een duidelijke dip liet zien, het aantal regiobezoekers weer duidelijk hoger ligt. Het aandeel buitenlandse bezoekers in de steekproef blijft relatief laag, en ligt (onafgerond) iets onder het niveau van voorgaande jaren.

3.2.3 Bezoekmotief

Tabel 3.3 op de volgende pagina geeft de belangrijkste reden van bezoek aan de binnenstad.

‘Winkelen’ en ‘boodschappen doen’ zijn van oudsher de belangrijkste redenen voor een bezoek aan de Delftse binnenstad. Net als in 2001 is winkelen in 2003 het belangrijkste motief, gevolgd door boodschappen doen. Vooral Delftenaren en inwoners van de eerste ring komen meer om te winkelen. De laatste groep heeft ook vaker een meer toeristisch/recreatief motief. De percentages van de overige motieven zijn vergelijkbaar met die van voorgaande jaren.

Tabel 3.3: Belangrijkste redenen van bezoek binnenstad naar herkomst respondent in 2003

	Delft	Eerste ring	Elders NL	Buitenland	Totaal
	Delft	Eerste ring	Elders NL	Buitenland	2000	2001	2002	2003
Winkelen algemeen	34%	38%	22%	-	23%	33%	21%	32%
Boodschappen doen	32%	19%	8%	-	32%	27%	38%	27%
Andere redenen (commercieel)	6%	9%	15%	20%	nb	9%	7%	8%
Toeristisch/recreatief	3%	13%	25%	80%	11%	8%	8%	8%
Ik woon hier	10%	-	0%	-	10%	7%	9%	7%
Bezoek familie/vrienden	1%	9%	19%	-	5%	6%	5%	5%
Andere redenen (niet-commercieel)	6%	7%	5%	-	7%	5%	3%	6%
Bezoek horeca	3%	2%	2%	-	5%	4%	2%	2%
Bezoek warenmarkt	6%	4%	3%	-	2%	1%	6%	5%
Totaal	100%	100%	100%	100%	100%	100%	100%	100%
Totaal aantal respondenten	576	62	141	5	968	855	945	783

* bron: Bezoekersonderzoek Delft, BRO, november 2000, 2001, 2002 en 2003.

Verblijfsduur

In tabel 3.4 is de gemiddelde bezoekduur samengevat. In vergelijking met 2002 is de bezoekduur licht toegenomen. Dit heeft deels een verband met het toegenomen motief ‘winkelen’ en wellicht het slechte weer in 2002. Vergeleken met referentiejaar 2000 blijken in bezoekers uit Delft in 2003 wat korter in de binnenstad te blijven, bezoekers van verder weg blijven juist wat langer.

Tabel 3.4: Gemiddelde bezoekduur naar herkomst*

	Gemiddelde bezoekduur 2000	Gemiddelde bezoekduur 2001	Gemiddelde bezoekduur 2002	Gemiddelde bezoekduur 2003
Delft	1 uur en 30 min.	1 uur en 30 min.	1 uur en 20 min.	1 uur en 20 min.
Eerste ring	1 uur en 30 min.	1 uur en 30 min.	1 uur en 30 min.	1 uur en 40 min.
Elders Nederland	1 uur en 50 min.	2 uur en 10 min.	2 uur	2 uur en 20 min.
Buitenland	1 dag en langer	1 dag en langer	1 dag en langer	1 dag en langer
Totaal	1 uur en 30 min.	1 uur en 40 min.	1 uur en 30 min.	1 uur en 30 min.

* bron: Bezoekersenquête Delft, BRO, november 2000, 2001 en 2002

3.2.4 Koop- en bestedingsgedrag

De bezoekers aan de binnenstad is gevraag of en zo ja hoeveel geld zij tijdens hun bezoek hebben uitgegeven. Net als de andere vragen is deze vraag gesteld op het moment dat zij de binnenstad verlaten.

Aandeel ‘kopers’ constant

Het aandeel bezoekers dat een aankoop doet bij de detailhandel is stabiel, rond 60%. Dit aandeel is vergelijkbaar met de voorgaande jaren. Verdeeld naar sector is wel een kleine verschuiving te zien. Het aandeel kopers van niet-dagelijkse artikelen is ten opzichte van 2000 toegenomen van ca. 32% naar 37% in 2003.

Lokale en regionale bezoekers kopen ongeveer even vaak wat. Het aankoopbedrag ligt voor de (boven)regionale bezoeker echter aanzienlijk hoger (zie hierna). Het aandeel kopers van dagelijkse artikelen wisselt wat meer per jaar en ligt rond 31 tot 36% van alle bezoekers. Afgezet tegen andere steden is dit relatief hoog.

Gemiddelde besteding

· Per kopende bezoeker wordt in Delft gemiddeld € 44,- uitgegeven. In 2000 was dit € 59,-. Het verschil is vooral ontstaan door en gemiddeld lagere besteding aan niet-dagelijkse artikelen. Hier tegenover staat wel een hoger aandeel kopers. De afname van bestedingen wordt ook in andere steden geconstateerd.

· Aan dagelijkse artikelen wordt in Delft in 2003 gemiddeld ca. € 20,- per kopende bezoeker uitgegeven. In voorgaande jaren werd een vergelijkbaar bedrag uitgegeven, variërend van €16,- in 2000 tot € 23,- in 2002. Ten opzichte van andere binnensteden zijn dit redelijk normale bedragen. De aanwezigheid, locatie en kwaliteit van supermarkten en speciaalzaken zijn in de lokale situaties bepalend in de hoogte van de bestedingen.

· De winkels in de dagelijkse artikelensector moeten het vooral hebben van de inwoners uit de stad zelf. Deze groep is goed voor ca. 80% van de omzet. Dit is een normaal aandeel. In voorgaande metingen werd en wat hoger aandeel lokale omzet gemeten.

· Aan niet-dagelijkse artikelen wordt per kopende bezoeker gemiddeld ca. € 56,- uitgegeven. De regiobezoeker geeft hierbij met € 78,- duidelijk meer uit dan de bezoeker uit Delft (€ 48,-). Dit heeft nadrukkelijk te maken met het bezoekmotief en de bezoekfrequentie. Inwoners uit de regio komen meer om (recreatief) te winkelen en in een lagere frequentie.

· Het gemiddeld bestede bedrag per koper aan niet-dagelijkse artikelen, neemt ten opzichte van de eerdere metingen jaarlijks af. Dit beeld is ook in andere steden zichtbaar. Tijdens de economische hoogconjunctuur werd in Delft in 2000 per koper ruim € 90,- uitgegeven. Dit bedrag was mede zo hoog door meerdere grote aankopen, bijvoorbeeld in de woonbranche en bij juweliers (enkele individuele bestedingen van tussen € 2.000 en 5.000,-). In 2001 werd gemiddeld € 75,- uitgegeven, in 2003 iets minder dan € 50,- en nu dus ca. € 56,-. Vooral inwoners van Delft geven, per bezoek, minder hoge bedragen uit.

· Gerelateerd aan het aandeel regiobezoekers (ca. 25%), is in totaal ca. 32% tot 36% van de omzet aan niet-dagelijkse artikelen afkomstig van regiobezoekers.

Tabel 3.5: Aantal bezoekers van bezienswaardigheden en attracties in de binnenstad van Delft*

Bezienswaardigheid/ attractie	1998	1999	2000	2001	2002
Nieuwe Kerk en Oude Kerk ^1,2	105.300	103.020	106.220	178.000	185.600
Stedelijk museum Het Prinsenhof	54.410	58.435	51.515	50.600	66.000
Legermuseum	54.110	52.820	45.810	57.200	61.100
Toren Nieuwe Kerk	31.500	31.995	24.050	36.900	38.600
Museum Lambert van Meerten	21.760	22.355	24.315	22.800	22.500
Volkenkundig Museum Nusantara	21.155	20.225	22.610	23.200	22.500
Techniekmuseum Delft	38.290	18.450	18.495	21.300	17.400
Museum Paul Tétart van Elven³	5.155	5.855	5.050	5.000	7.400
Totaal	331.680	313.155	298.065	395.000	421.100

* bron: VVV Delft (uit Jaarboek Bestuursinformatie, gemeente Delft)

¹exclusief bezoekers tijdens open dagen

²wegens restauratie was de Oude Kerk gesloten van sept. 1997 t/m sept. 2000 ³s winters gesloten

Tabel 3.6: Aantal hotelovernachtingen in Delft*

		1999	2000	2001	2002
Aantal hotelovernachtingen		114.771	126.062	111.370	140.353

* bron: Gemeente Delft, afdeling Belastingen (uit Jaarboek Bestuursinformatie, gemeente Delft)

Tabel 3.7: Bioscoopbezoek in Delft en in de regio*

	1999		2000			2001			2002
	Aantal bezoeken	Gem. per inw.		Aantal bezoeken	Gem. per inw.		Aantal bezoeken	Gem. per inw.		Aantal bezoeken	Gem. per inw.
Delft	183.000	1,9		199.000	2,1		243.000	2,5		243.000	2,5
Regio Haaglanden	1.977.000	3,1		2.152.000	3,3		2.279.000	3,5		2.308.000	3,5

* bron: Nederlandse Federatie voor de Cinematografie (uit Jaarboek Bestuursinformatie, gem. Delft)

Tabel 3.8: Theaterbezoek In de Veste*

	1999/2000	2000/2001	2001/2002	2002/2003
Aantal voorstellingen	214	190	197	209
Aantal bezoekers	65.275	61.272	66.951	72.351

* bron: Theater de Veste (uit Jaarboek Bestuursinformatie, gemeente Delft)

3.2.5 Toerisme, cultuur en horeca

De ontwikkeling van de toeristische en culturele aantrekkelijkheid van de Delftse binnenstad wordt gevolgd met de volgende indicatoren:

· bezoekersaantallen van toeristische trekkers in de binnenstad;

· aantal hotelovernachtingen in Delft;

· aantal bioscoop- en theaterbezoekers.

In tabel 3.5 t/m 3.8 is de beschikbare informatie hierover weergegeven. De getallen over 2003 ontbreken daarbij nog. Uit de bezoekersenquête is al gebleken dat het percentage bezoekers met een toeristisch-recreatief motief in de laatste jaren ongeveer stabiel is. Met name bezoekers van verder weg hebben vaker een toeristisch-recreatief motief.

3.2.6 Ontwikkeling van het draagvlak

Als achtergrond voor de monitor is het waardevol te weten hoe het verzorgingsgebied zich ontwikkelt (zie tabel 3.9). Dit vormt namelijk voor een belangrijk deel het draagvlak van voorzieningen. Het aantal inwoners is daarvoor de indicator.

Tabel 3.9: aantal inwoners op 1 januari*

	2000	2001	2002	2003
Binnenstad Delft	11.575	11.490	11.542	11.611
Delft totaal	96.100	96.180	96.961	96.606
Regionaal verzorgingsgebied**	202.800	207.615	203.395	203.087
Regio Haaglanden	946.360	955.245	962.900	970.758

* Bron: CBS en Gemeente Delft, Burgerzaken (uit Jaarboek Bestuursinformatie, gemeente Delft)

** Het regionaal verzorgingsgebied bestaat uit die plaatsen die voor meer dan 1,0% in de omzet van de Delftse binnenstad bijdragen. Het betreft de volgende plaatsen: Delft, De Lier, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Schipluiden (indeling op basis van: Koopstromenonderzoek Zuid-Holland, BRO, Vught, 1999).

Het draagvlak in de regio Haaglanden neemt gestaag toe. Het draagvlak in het regionaal verzorgingsgebied lijkt vorig jaar iets teruggelopen te zijn. Dit heeft te maken met het feit dat een deel van Nootdorp is geannexeerd door Den Haag, waardoor dit gebied niet meer valt binnen de definitie van ‘regionaal verzorgingsgebied’.

Grafiek 3.3: Branchering Delft Binnenstad

Grafiek 3.4: Branchering centraal winkelgebied ten opzichte van naar inwonertal vergelijkbare plaatsen

3.3 Detailhandel

3.3.1 Detailhandelsaanbod

In deze paragraaf is het detailhandelsaanbod in de binnenstad van Delft anno 2003 beschreven en de ontwikkeling in de periode 2000 – 2003. De aanbodgegevens voor 2001, 2002 en 2003 zijn afkomstig uit het voorzieningenaanbodbestand van de gemeente Delft en zijn niet door BRO op pandniveau gecontroleerd. Het detailhandelsaanbod voor 2000 (peildatum november) is door BRO geïnventariseerd op basis van gegevens van de gemeente Delft. Hierbij zijn de benedenverdiepingen destijds op pandniveau gecontroleerd.

De binnenstad wordt begrensd wordt door het samenstel van het Rijn-Schiekanaal en de Wateringsewest, Phoenixstraat en Westvest. Het kernwinkelgebied is een deelgebied binnen de binnenstad bestaande uit de gebieden De Klis, De Markt, In de Stede en In de Veste. Het station en de Leeuwenhoeksingel vallen hier buiten.

Stabiele omvang van het aanbod

De binnenstad telt anno 2003 in totaal bijna 350 winkels. Gezamenlijk beslaan deze bijna 43.500 m² verkoopvloeroppervlak (vvo). Het overgrote deel van de winkels en de winkelruimte behoort tot de niet-dagelijkse artikelensector[5] (circa 85% van het verkoopvloeroppervlak). Ten opzichte van 2002 is het totale aanbod licht, maar nauwelijks noemenswaardig afgenomen.

De grafiek op nevenstaande pagina en grafiek 3.10 maken de ontwikkeling van de detailhandel per branche sinds 2000 inzichtelijk. Verschillen ten opzichte van het startjaar 2000 kunnen veroorzaakt worden door de andere meetwijze in dat jaar[6].

Het is duidelijk dat meerdere branches groeien en krimpen in verschillende jaren. ‘Dalers’ zijn de levensmiddelenbranche, de grootschalige branches ‘wonen’ en ‘bruin- en witgoed’ en de kleinschaliger branches ‘antiek/kunst’, ‘plant- en dier' en de verzamelcategorie ‘overige branches’. ‘Media’ en ‘hobby’ zijn lichte stijgers. De samenstelling van het detailhandelsaanbod in de binnenstad van Delft is in de periode 2000 tot 2003 nauwelijks veranderd.

Tabel 3.10: Detailhandel binnenstad in kernwinkelgebied en overig hoofdwinkelapparaat 2000 tot 2003

	2000			2001				2002				2003
	Aantal Winkels	m² vvo		Aantal Winkels		m² vvo		Aantal Winkels		m² vvo		Aantal Winkels		m² vvo
Kernwinkelgebied
Dagelijkse artikelen	47	6.255		47		6.330		47		6.330		46		6.220
Niet-dagelijkse artikelen	222	31.190		228		30.725		229		30.790		229		29.370
Subtotaal	269	37.445		275		37.055		276		37.120		275		35.590
Overig hoofdwinkelapparaat
Dagelijkse artikelen	12	1.520		14		1.665		13		1.060		11		632
Niet-dagelijkse artikelen	58	7.025		63		7.775		62		7.670		61		7.200
Subtotaal	70	8.545		77		9.440		75		8.730		72		7.830
Totaal binnenstad
Dagelijkse artikelen	59	7.775	61		7.995		60		7.390		57		6.852
Niet-dagelijkse artikelen	280	38.215	291		38.500		291		38.460		290		36.570
Totaal	339	45.990	352		46.495		351		45.850		347		43.420

Hoge concentratie van detailhandel in het kernwinkelgebied

Met ruim 80% is anno 2003 nog steeds een groot deel van het binnenstedelijke detailhandelsaanbod in het kernwinkelgebied geconcentreerd (zie tabel 3.10). Dit aandeel is in de loop der tijd nagenoeg gelijk gebleven.

Buiten het kernwinkelgebied neemt het aanbod geleidelijk met enkele winkels per jaar af, vooral in de dagelijkse artikelensector. Voor het tweede opeenvolgende jaar neemt het aantal winkels, na het verdwijnen van de basismarkt in 2002, met twee winkels en enkele honderden vierkante meters af.

Minder aanbod dan gemiddeld

In de eerdere monitors voor de Delftse binnenstad werd al geconstateerd dat het aanbod in Delft minder omvangrijk is dan in naar inwonertal vergelijkbare steden. Dit geldt zowel voor het aantal winkels als het totale verkoopvloeroppervlak. Vooral in de niet-dagelijkse artikelensector is dit verschil duidelijk zichtbaar (zie grafiek 3.4).

De gemiddeld wat kleinere winkelpanden in de historische binnenstad en afbakening en omvang van het centrumgebied zijn bij de vergelijking met dit soort gemiddelden altijd van invloed. Daarnaast speelt in Delft ook de nabijheid van zeer sterke concurrerende aankoopplaatsen buiten de eigen stad én de grote hoeveelheid detailhandel elders in Delft, zoals op Woonboulevard Leeuwensteijn, Ikea Delft en het winkelaanbod in het wijkwinkelcentrum In de Hoven, een belangrijke rol. Met de realisatie van Zuidpoort wordt in 2004 meer detailhandelsruimte toegevoegd.

3.3.2 Branchering

Het merendeel van de branches blijft 10% tot 40% achter bij hetgeen aangetroffen wordt in binnensteden van plaatsen met een vergelijkbaar inwonertal. De branches ‘warenhuis’, ‘schoenen en lederwaren’, ‘juwelier en optiek’, ‘sport en spel’ en ‘bruin- en witgoed’ blijven sterker achter.

Sterke branches zijn nog steeds ‘antiek en kunst’ en ‘overige detailhandel’. Het historische karakter van de binnenstad leent zich uitstekend voor winkels uit de eerst genoemde branche. De sterke vertegenwoordiging van de tweede branche komt o.a. door het grote aantal souvenirzaken. De branches ‘media’ en ‘doe-het-zelf’ zijn ook wat sterker dan gemiddeld.

Tabel 3.11: Branchering binnenstad Delft 2000 - 2002

Branche	2000		2001		2002		2003
	Aantal winkels	m² vvo	Aantal Winkels	m² vvo	Aantal winkels	m² vvo	Aantal winkels	m² vvo
Levensmiddelen	49	6.420	49	6.705	48	6.105	48	5.645
Persoonlijke verzorging	10	1.355	12	1.285	12	1.285	12	1.205
Warenhuis	2	3.505	2	3.160	2	3.160	2	3.160
Kleding en mode	60	9.655	63	9.685	61	9.545	61	9.500
Schoenen en lederwaren	14	1.630	13	1.495	13	1.495	13	1.515
Juwelier en optiek	13	760	13	750	13	750	13	695
Huishoudelijke art. en luxe	21	3.030	21	2.505	19	2.395	19	2.405
Antiek en kunst	20	1.305	23	1.360	23	1.360	23	1.020
Sport en spel	12	1.570	11	1.420	11	1.420	11	1.500
Hobby	15	1.355	16	1.455	16	1.455	16	1.545
Media	16	2.520	16	2.095	16	2.095	16	2.315
Plant en dier	13	935	15	1.065	15	1.065	15	830
Bruin- en witgoed	21	2.315	20	2.445	20	2.445	20	2.250
Fietsen- en autoaccessoires	5	840	5	855	5	855	5	915
Doe-het-zelf	8	1.430	6	1.355	7	1.415	7	1.400
Wonen	31	5.450	30	5.295	30	5.295	30	5.005
Overige detailhandel	29	1.925	37	3.555	40	3.700	40	2.515
Totaal	339	45.990	352	46.490	351	45.840	339	43.425

Tabel 3.12: Aandeel grootwinkel- en filiaalbedrijf in de Delftse binnenstad 2003

	Grootwinkel- en Filiaalbedrijf				Midden- en Kleinbedrijf
	winkels	Aandeel	m² vvo	Aandeel	Winkels	Aandeel	m² vvo	Aandeel
Kernwinkelgebied	89	32%	18.460	52%	186	68%	17.130	48%
Overig binnenstad	4	6%	590	8%	68	94%	7.240	92%
Totaal	93	27%	19.050	44%	254	73%	24.370	56%

Tabel 3.13: Ontwikkeling aandeel grootwinkel- en filiaalbedrijf in de Delftse binnenstad 2000 - 2003

	Winkels				m² vvo
	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003
Kernwinkelgebied	33%	28%	26%	32%	57%	50%	48%	52%
Overig binnenstad	9%	6%	4%	6%	21%	17%	11%	8%
Totaal	28%	23%	21%	27%	50%	43%	41%	44%

3.3.3 Filialisering

Geringe toename van de filialisering

Het aandeel keten- en filiaalbedrijven is dit jaar toegenomen. Zowel in aantallen winkels als in m² vvo. Het aandeel in m² vvo ligt nu op het Nederlandse gemiddelde, het aantal filiaalbedrijven ligt wat hoger dan gemiddeld[7].

De filialisering is in het kernwinkelgebied sterker dan in de rest van de binnenstad. Straten buiten het kernwinkelgebied kennen een lagere passantenintensiteit en zijn daardoor minder aantrekkelijk voor het grootwinkel- en filiaalbedrijf. Voor het (startende) midden- en kleinbedrijf bieden deze straten, mede vanwege het (vaak) lagere huurniveau, wel een aantrekkelijk vestigingsklimaat.

Ontwikkeling in de tijd

De criteria die door Locatus worden gehanteerd om een winkel toe te delen aan het keten- en filiaalbedrijf zijn in de periode 2000 – 2002 veranderd. Deze verandering is voor een belangrijk deel debet aan de ogenschijnlijk grote dynamiek ten opzichte van 2000 die tabel 3.14 laat zien. Gezien de ontwikkeling in het aantal winkels, hebben er zich waarschijnlijk geen grote veranderingen voorgedaan in de filialisering.

Tabel 3.14: Ontwikkeling filialiseringsgraad per branche in de Delftse binnenstad 2000 - 2002

	2000		2001		2002		2003
Branche	winkels	aandeel	Winkels	aandeel	winkels	aandeel	winkels	aandeel
Levensmiddelen	13	27%	11	22%	9	19%	10	22%
Persoonlijke verzorging	7	70%	5	42%	5	42%	6	55%
Warenhuis	2	100%	2	100%	2	100%	2	100%
Kleding en mode	28	47%	20	32%	18	30%	20	36%
Schoenen en lederwaren	7	50%	6	46%	7	54%	9	56%
Juwelier en optiek	5	38%	4	31%	3	23%	4	29%
Huishoudelijke art. en luxe	3	14%	3	14%	3	16%	5	25%
Antiek en kunst	-	-	-	-	-	-
Sport en spel	4	33%	4	36%	3	27%	7	44%
Hobby	3	20%	3	19%	3	19%	7	33%
Media	4	25%	5	31%	5	31%	5	31%
Plant en dier	-	-	-	-	-	-	1	8%
Bruin- en witgoed	12	57%	12	60%	12	60%	11	58%
Fietsen- en autoaccessoires	1	20%	1	20%	1	20%	1	17%
Doe-het-zelf	2	25%	1	17%	1	14%	1	14%
Wonen	2	6%	1	3%	1	3%	2	7%
Overige detailhandel	2	7%	3	8%	2	5%	2	6%
Totaal	95	28%	81	23%	75	21%	93	27%

Tabel 3.15: Economisch functioneren dagelijkse en niet-dagelijkse artikelensector binnenstad Delft 2003

	dagelijkse artikelen	niet-dagelijkse artikelen
Aantal inwoners per 1 januari 2004*	96.600	96.600
Besteding per hoofd per jaar	€ 2.095	€ 2.643
Bestedingspotentieel (mln. per jaar)	€ 202,4	€ 255,3
Koopkrachtbinding (%)**	23%	48%
Totaal gebonden bestedingen (mln. per jaar)	€ 46,5	€ 122,6
Koopkrachttoevloeiing (%)***	18 à 22%	32 à 36%
Omzet door toevloeiing (mln. per jaar)	€ 11,6	€ 63,1
Totale omzet (mln. per jaar)	€ 58,2	€ 185,7
Totaal vvo (m²)	6.850	36.570
Omzet per m² vvo per jaar	€ 8.500	€ 5.100

* Bron: Gemeente Delft, 2004.

** Bron: Koopstromenonderzoek Zuid-Holland 1999

*** Uitgedrukt als aandeel van de totale omzet

Tabel 3.16: Index van omzetindicatoren*

	2000	2001	2002	2003
Dagelijkse artikelensector
· Totale omzet	100	89	99	110
· Omzet per m² vvo	100	89	99
· Koopkrachtbinding	23%	23%	23%	23%
· Koopkrachttoevloeiing**	11 à 16%	5 à 9%	12 à 16%	18 à 22%
Niet-dagelijkse artikelensector
· Totale omzet	100	108	128	106
· Omzet per m² vvo	100	108	128
· Koopkrachtbinding	48%	48%	48%	48%
· Koopkrachttoevloeiing**	25 à 30%	30 à 35%	39 à 43%	32 à 36%

* Het jaar 2000 is 100. De totale omzet alsmede de omzet per m² vvo zijn gecorrigeerd voor inflatie.

** Als aandeel van de totale omzet.

Tabel 3.17: Toonbankbestedingen in Nederland en in de Delftse binnenstad

	2000		2001		2002		2003
	abs.	index	abs.	index	abs.	index	abs.	index
Toonbankbestedingen in Nederland[8] · dagelijkse artikelen · niet-dagelijkse artikelen	1.829 2.560	100 100	1.916 2.669	105 104	1.967 2.790	108 109	2.095 2.643	115 103
Inflatie[9]		n.v.t.		4,2%		3,3%		2,1%
Omzet x € 1 mln. in Delftse binnenstad · dagelijkse artikelen · niet-dagelijkse artikelen	48 159,3	100 100	44,8 179,1	93 112	51,2 220,8	107 139	58,2 185,7	121 117

3.4 Huidig economisch functioneren

In tabel 3.15 is het economisch functioneren van het aanbod in de dagelijkse en niet-dagelijkse artikelensector in de binnenstad in 2003 benaderd. Hierbij is van de volgende gegevens uitgegaan:

· Het gemiddeld besteedbaar inkomen in de gemeente Delft komt volgens de meest recente gegevens overeen met het Nederlandse gemiddelde van circa € 11.000,-[10]. De gemiddelde bestedingen aan de detailhandel van inwoners van Delft komen daarmee overeen met de landelijk gemiddelde bestedingen in de detailhandel. Deze zijn respectievelijk € 2.095,- in de dagelijkse en € 2.643,- in de niet-dagelijkse artikelensector. De landelijke bestedingen zijn ten opzichte van 2002 met ca. 5,2% afgenomen.

· De meest recente gegevens over de koopkrachtbinding van de inwoners van Delft zijn afkomstig uit de nulmeting uit 2000. De winkels in de dagelijkse artikelensector in de binnenstad van Delft wisten toen 23% van de koopkracht van de inwoners van Delft te binden. Voor de niet-dagelijkse artikelensector bedraagt de koopkrachtbinding 48%. Net als in voorgaande monitors gaan wij uit van een handhaving van deze cijfers.

· De koopkrachttoevloeiing is bepaald aan de hand van het bezoekersonderzoek[11] en bedraagt 18% tot 22% van de totale omzet in de dagelijkse artikelensector in de binnenstad. In de niet-dagelijkse artikelensector bedraagt de toevloeiing 32% tot 36% van de totale omzet in deze sector.

Om te komen tot de omzet per m² vvo detailhandel (de vloerproductiviteit) is de totale omzet in de dagelijkse en niet-dagelijkse artikelensector gedeeld door het totale verkoopvloeroppervlak binnen deze sectoren.

Tabel 3.16 geeft op basis van indexcijfers de ontwikkeling van de totale omzet en de omzet per m² vvo weer. De cijfers zijn gecorrigeerd voor inflatie. Daarnaast is voor de afzonderlijke jaren de koopkrachtbinding en de koopkrachttoevloeiing als aandeel van de totale omzet gegeven.

Dagelijkse artikelen

· De koopkrachttoevloeiing is in de dagelijkse artikelensector is ten opzichte van 2003 met ca. 6% toegenomen tot ca. 20% Vooral op vrijdag ligt het aandeel met ca. 27% erg hoog. Op zaterdag en koopavond is dit 9 à 10%.

· De totale omzet in de dagelijkse artikelensector is mede hierdoor licht toegenomen. Dit jaar is vooral op vrijdag een hogere toevloeiing uit de regio gemeten. Omdat de vrijdag maatgevend is voor de andere doordeweekse dagen resulteert voor het weektotaal een relatief hoge toevloeiing. Door de toegenomen omzet en een afname van het verkoopvloeroppervlak is er sprake van een hoog economisch functioneren voor de hele branche van ca. € 8.500,- per m² vvo.

· Deze omzet van circa € 8.500,- per m² vvo per jaar (de gemiddelde vloerproductiviteit) in de dagelijkse artikelensector is gezien de aard, omvang en samenstelling van het binnenstedelijke aanbod hoog tot zeer hoog. Het Nederlandse gemiddelde ligt rond € 6.800,-. Voor binnenstedelijk aanbod is een hoger gemiddelde echter wel reëel én noodzakelijk.

· De benaderde vloerproductiviteit is een gemiddelde, binnen de branches zijn er wel verschillen naar winkelomvang, type winkel of locatie.

Niet-dagelijkse artikelen

· In de niet-dagelijkse artikelen ligt het omzetaandeel uit toevloeiing op het niveau van 2001 (30 à 35%). Ten opzichte van de hoge meting uit 2002 is een afname van ca. 7% te zien. Vooral de vrijdag overdag en de koopavond laten een lagere toevloeiing zien. De zaterdag is vergelijkbaar met 2002.

· De totale omzet aan niet-dagelijkse artikelen ligt, na inflatiecorrectie, rond het niveau van 2001. Ten opzichte van 2002 ligt de omzet een stuk lager (ca. 18%). Belangrijke oorzaken liggen in:

- de landelijk afgenomen toonbankbesteding aan niet-dagelijkse artikelen (‑5,2%);

- een aanzienlijk lagere omzettoevloeiing van buiten Delft dan in 2002 werd verondersteld (-7% omzetaandeel).

· Ondanks de lagere totale omzet in de niet-dagelijkse artikelensector, is de benaderde gemiddelde vloerproductiviteit van ca. € 5.100 nog steeds als voldoende tot goed te kwalificeren. Rondom dit gemiddelde bestaan wel verschillen naar branche, omvang en locatie van de winkel.

Het is mogelijk dat de omvang van de werkelijk gegenereerde omzet in de dagelijkse en niet-dagelijkse artikelensector afwijkt van de benaderde omzet zoals weergegeven in de tabellen 3.15 t/m 3.17, aangezien de ontwikkeling van de locale koopkrachtbinding in de jaren 2001, 2002 en 2003 niet opnieuw is gemeten.

3.5 Bereikbaarheid

3.5.1 Parkeerbezetting

Het aantal parkeerplaatsen in de Delftse binnenstad bedraagt 3.747 (momentopname: november 2003). In tabel 3.18 (op de volgende pagina) is weergegeven hoe dit aantal is onderverdeeld over de categorieën betaalde, vergunningen- en mixparkeerplaatsen. Alle vrije (gratis) parkeerplaatsen zijn inmiddels verdwenen in en rond de binnenstad. Daarnaast is het aantal betaalde plaatsen afgenomen. Door de stijging van het aantal mixplaatsen is het aantal bezoekersplaatsen ten opzichte van vorig jaar gestegen, maar wel nog altijd lager dan in vergelijking met 2000 en 2001.

Tabel 3.18: Aantal parkeerplaatsen in Delftse binnenstad

	2000*	2001**	2002*	2003*
Vrije (gratis) parkeerplaatsen	1.494	242	0	0
Betaald parkeerplaatsen	1.335	1.306	932	883
Vergunningparkeerplaatsen	1.021	1.758	1.830	1.834
Mixplaatsen (zowel betaald als vergunning)	-	416	840	958
Invalideparkeerplaatsen	-	91	74	72
Parkeerplaatsen beschikbaar voor bezoekers	2.829	1.964	1.772	1.841
Totaal aantal parkeerplaatsen	3.850	3.813	3.676	3.747

* bron: Gemeente Delft

**bron: tellingen BRO, november 2001

De parkeerbezetting in de binnenstad is gemeten op alle parkeerlocaties die tot de binnenstad worden gerekend. In de tabellen 3.19 t/m 3.22 zijn de resultaten van de nulmeting, de éénmeting, de één-plus-meting en de tweemeting weergegeven.

In de 2003 lagen de bezettingsgraden lager dan in de nulmeting van 2000. De bezettingsgraden liggen ook iets lager dan die in 2003. Op vrijdag (met name koopavond) was de bezetting wat hoger, op zaterdag wat lager. Wel valt op dat de bezetting op de betaalde parkeerplaatsen op de koopavond lager ligt dan in voorgaande jaren.

Op zaterdagmiddag is in het centrumgebied, met een bezettingsgraad van 90%, sprake van een goede bezetting van de betaalde parkeerplaatsen. (Bij hogere bezettingsgraden dan 90% ontstaat namelijk zoekverkeer, omdat mensen dan moeite hebben om een vrije plaats te vinden.) De mixplaatsen worden beter benut dan vorig jaar, maar daar is nog wel sprake van enige restcapaciteit. De vergunningenplaatsen worden minder goed benut dan in alle voorgaande jaren.

Expliciet is nog gekeken naar de parkeerbezetting op de runshopplaatsen. (Dit zijn betaalde parkeerplaatsen, ten behoeve van bezoekers die een snelle, gerichte aankoop in de binnenstad willen doen, waar maximaal 30 minuten geparkeerd kan worden.) De bezettingsgraad op deze runshopplaatsen ligt op het drukste moment (zaterdagmiddag) op een relatief lage 69%.

Tabel 3.19: Parkeerbezetting (in %) in de Delftse binnenstad, nulmeting (januari 2001)*

	Vrijdag 14.30u	Vrijdag 16.00u	Vrijdag 19.00u	Zaterdag 10.00u	Zaterdag 11.30u	Zaterdag 13.00u	Zaterdag 14.30u
Vrij parkeren	81%	82%	92%	92%	88%	91%	90%
Betaald parkeren	36%	63%	78%	43%	70%	92%	102%
Vergunningen parkeren	53%	75%	86%	83%	81%	93%	84%
Totaal	58%	74%	86%	73%	80%	92%	93%

*bron: parkeertellingen BRO, 12 en 13 januari 2001

De getallen zijn aangepast aan nieuwe gebiedsbegrenzing zoals die vanaf 2002 is gehanteerd.

Tabel 3.20: Parkeerbezetting (in %) in de Delftse binnenstad, éénmeting (november 2001)*

	Vrijdag 14.30u	Vrijdag 16.00u	Vrijdag 19.00u	Zaterdag 10.00u	Zaterdag 11.30u	Zaterdag 13.00u	Zaterdag 14.30u
Vrij parkeren	57%	60%	67%	67%	63%	68%	66%
Betaald parkeren	44%	43%	65%	36%	52%	64%	77%
Vergunningen parkeren	70%	73%	91%	91%	87%	89%	88%
Mixplaatsen	72%	72%	95%	91%	87%	87%	86%
Totaal	60%	61%	79%	69%	72%	77%	81%

*bron: parkeertellingen BRO, 9 en 10 november 2001

De getallen zijn aangepast aan nieuwe gebiedsbegrenzing zoals die vanaf 2002 is gehanteerd.

Tabel 3.21: Parkeerbezetting (in %) in de Delftse binnenstad, één-plus-meting (november 2002)*

	Vrijdag 14.30u	Vrijdag 16.00u	Vrijdag 19.00u	Zaterdag 10.00u	Zaterdag 11.30u	Zaterdag 13.00u	Zaterdag 14.30u
Betaald parkeren	60%	60%	65%	57%	75%	95%	106%
Vergunningen parkeren	68%	70%	83%	80%	89%	86%	84%
Mixplaatsen	60%	59%	63%	71%	77%	77%	72%
Totaal	63%	64%	72%	71%	81%	84%	85%

*bron: parkeertellingen BRO, 8 en 9 november 2002

Tabel 3.22: Parkeerbezetting (in %) in de Delftse binnenstad, tweemeting (november 2003)*

	Vrijdag 14.30u	Vrijdag 16.00u	Vrijdag 19.00u	Zaterdag 10.00u	Zaterdag 11.30u	Zaterdag 13.00u	Zaterdag 14.30u
Betaald parkeren	65%	39%	59%	40%	71%	87%	90%
Vergunningen parkeren	70%	71%	86%	82%	80%	81%	79%
Mixplaatsen	65%	61%	82%	68%	72%	74%	77%
Totaal	67%	61%	80%	68%	76%	81%	82%

*bron: parkeertellingen BRO, 7 en 8 november 2003

Binnen of buiten het centrumgebied

Aan automobilisten is gevraagd of ze binnen of buiten het centrumgebied geparkeerd hebben.

Tabel 3.23: Parkeerlocatie naar herkomst respondent in 2003*

	Delft	Eerste ring	Elders Nederland	Buitenland	Totaal
	Delft	Eerste ring	Elders Nederland	Buitenland	2000	2002	2003
Binnen centrumgebied	64%	47%	63%	100%	85%	56%	61%
Buiten centrumgebied	36%	53%	37%	0%	15%	44%	39%

*bron: bezoekersenquête Delft, BRO, november 2003

Uit de tabel blijkt dat bijna 40% van de binnenstadsbezoekers de auto buiten de binnenstad parkeert, iets minder dan vorig jaar. In 2000 parkeerde echter slechts ca. 15% van de bezoekers de auto buiten het centrumgebied. In 2001 is deze vraag niet expliciet gesteld. Wel bleek toen dat ruim 42% van de ondervraagden de auto had geparkeerd op een gratis parkeerplaats, terwijl destijds nog slechts een klein deel van de parkeerplaatsen in het centrumgebied gratis was.

3.5.2 Vervoerwijzekeuze

In tabel 3.24 is de vervoerwijzekeuze van bezoekers van de Delftse binnenstad weergegeven. Het meest opvallend is dat de modal split van het totaal aantal binnenstadsbezoekers in 2003 bijna hetzelfde is als in 2000. Alleen het aandeel voetganger is licht afgenomen ten gunste van het aandeel fiets en bromfiets.

Tabel 3.24: Vervoerswijzekeuze bezoekers binnenstad Delft naar herkomst*

	Delft				Eerste ring				Elders Nederland				Buitenland				Totaal
	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003
Te voet	58%	50%	55%	52%	3%	5%	1%	3%	4%	3%	1%	5%	4%	-	-	8%	43%	38%	41%	39%
Fiets	26%	25%	26%	30%	21%	18%	33%	31%	7%	4%	3%	4%	9%	8%	-	1%	22%	21%	22%	25%
Bromfiets	0%	2%	0%	3%	1%	10%	1%	4%	-	-	-	0%	-	-	-	-	0%	3%	0%	2%
Auto	9%	15%	7%	10%	63%	59%	53%	55%	57%	58%	65%	52%	37%	74%	41%	74%	22%	27%	21%	22%
Auto+Delftpendel	-	0%	0%	0%	-	-	3%	-	-	0%	1%	1%	-	-	-	-	-	0%	1%	0%
Motor	0%	-	-	0%	-	-	-	-	2%	-	0%	0%	-	-	-	-	0%	-	0%	0%
Bus	4%	4%	9%	4%	6%	2%	5%	5%	3%	1%	5%	3%	13%	-	31%	-	4%	3%	8%	4%
Tram	2%	2%	2%	1%	5%	3%	5%	2%	4%	4%	2%	10%	9%	4%	-	17%	3%	2%	2%	3%
Trein	1%	0%	0%	0%	1%	2%	-	-	21%	28%	23%	24%	28%	13%	28%	-	5%	5%	5%	5%
Anders	0%	1%	0%	0%	-	3%	-	-	1%	3%	0%	0%	-	-	-	-	0%	2%	0%	0%

*bron: bezoekersenquête Delft, BRO, november 2000, 2001, 2002 en 2003

Ten opzichte van vorig jaar is de belangrijkste verandering dat (wellicht mede onder invloed van de weersomstandigheden) het aandeel bus is afgenomen, en het aandeel fiets is toegenomen. Het aandeel auto is vergelijkbaar met dat van vorig jaar.

3.5.3 Beoordeling bereikbaarheid

In tabel 3.25 zijn de rapportcijfers voor verschillende bereikbaarheidsaspecten weergegeven. In vergelijking met vorig jaar scoren de meeste aspecten ongeveer hetzelfde als vorig jaar. Wel is het algemeen oordeel over parkeren behoorlijk lager dan vorig jaar, en wordt de hoogte van de parkeertarieven opnieuw duidelijk lager beoordeeld. Opvallend hierbij is dat met name de OV-reizigers erg negatief zijn over de auto-aspecten.

Tabel 3.25: Rapportcijfers bereikbaarheidsaspecten binnenstad Delft in 2003*

	Automobilisten		Fietsers	OV-reizigers	Voetgangers	Totaal 2000	Totaal 2001	Totaal 2002	Totaal 2003
Bereikbaarheid per auto		5,9	4,9	5,3	4,9	5,5	5,2	5,3	5,2
Bereikbaarheid per (brom)fiets		8,0	8,1	7,8	7,9	8,1	8,1	8,0	8,0
Bereikbaarheid per OV		6,8	6,9	7,6	6,8	6,7	6,8	7,0	7,0
Aantal autoparkeerplaatsen		5,3	5,1	4,3	4,5	5,1	4,8	5,0	4,9
Hoogte parkeertarieven		3,9	3,5	3,2	3,6	5,4	4,5	4,1	3,6
Kwaliteit Phoenixgarage		6,9	6,7	6,1	6,8	-	6,6	6,9	6,7
Kwaliteit overige parkeerplaatsen		6,1	6,2	5,8	6,0	-	5,8	6,1	6,1
Algemeen oordeel parkeren**		4,9	-	-	-	5,9	4,9	5,6	4,9
Aantal stallingsplaatsen fiets		5,9	5,8	5,2	5,5	5,6	5,3	5,5	5,6
Kwaliteit stallingsplaatsen fiets		5,6	5,9	5,5	5,7	5,6	5,4	5,7	5,7

* bron: Bezoekersonderzoek Delft, BRO, november 2000, 2001, 2002 en 2003.

** alleen gevraagd aan bezoekers per auto of motor

Een directe verklaring voor met name de zeer slechte beoordeling van de parkeertarieven is niet te geven; in Delft is tussen de éénmeting (2001) en de tweemeting (2003) namelijk geen sprake geweest van een tariefsstijging.

Het algemene oordeel dat automobilisten hebben over het parkeren in Delft is terug op het dieptepunt van 2001. Destijds werd geconcludeerd dat dit lage cijfer vooral te verklaren was vanwege de onduidelijke parkeersituatie op straat (onder andere onduidelijke bebording) hetgeen bij gebruikers zou kunnen leiden tot onzekerheid en frustraties. Bovendien was toen net de eerste fase van het autoluwe beleid ingevoerd. In 2002 leek het lek boven te zijn, gezien de duidelijk verbeterde beoordeling van automobilisten.

Voor de nieuwe daling van deze beoordeling in 2003 is geen directe verklaring te geven. Immers, de parkeerzoektijd is niet duidelijk verslechterd ten opzichte van 2002, de vindbaarheid van parkeerlocaties is duidelijk verbeterd, de beoordeling van de autobereikbaarheid ligt op een vergelijkbaar niveau en de kwaliteit van de parkeerplaatsen wordt ook niet significant anders beoordeeld dan in voorgaande jaren.

Het feit dat de tijdelijke situatie rondom de parkeer- en bereikbaarheidssituatie (tijdens de bouwwerkzaamheden in het Zuidpoortgebied) voortduurt, zonder duidelijke positieve functionele veranderingen in het centrum van Delft, leidt waarschijnlijk tot een kritische houding van de consument. Dit heeft, in combinatie met een steeds prijsbewustere houding van consumenten, tot gevolg dat de bezoekers van Delft minder positief oordelen over de binnenstad, en met name de parkeertarieven.

Beoordeling autoluwe binnenstad

In tabel 3.26 is te zien wat bezoekers van de Delftse binnenstad ervan vinden dat een deel van de binnenstad autoluw is gemaakt:

Net als vorig jaar vindt een zeer grote meerderheid van de bezoekers van de Delftse binnenstad (77%) het een goede zaak dat een deel van de binnenstad autoluw is gemaakt. Slechts 16% van de bezoekers van de binnenstad vindt het autoluwe beleid een slechte zaak.

Tabel 3.26: beoordeling binnenstad autoluw*

	Delft	Eerste ring	Elders Nederland	Buitenland	Totaal
Goede zaak	77%	75%	76%	71%	77%
Slechte zaak	17%	14%	14%	-	16%
Weet niet/ Geen mening	6%	11%	10%	29%	8%

* bron: Bezoekersonderzoek Delft, BRO, november 2003

Openbaar vervoergebruik

Het busgebruik is in vergelijking met vorig jaar duidelijk lager. Eén van de redenen hiervoor kan zijn dat het dit jaar duidelijk beter weer was tijdens de onderzoeksperiode dan vorig jaar. Veel mensen die vorig jaar, vanwege het slechte weer, gekozen hebben voor de bus, hebben dit jaar gekozen om te gaan fietsen. Het gebruik van de tram en de trein blijft al vanaf 2000 elk jaar ongeveer gelijk. De beoordeling van de bereikbaarheid per OV is gelijk aan die van vorig jaar.

Fietsenstallingsplaatsen

In de binnenstad zijn nog steeds te weinig stallingsplaatsen aanwezig om het fietsparkeren te faciliteren. Op zaterdagmiddag 8 november 2003 stonden er in de binnenstad ruim 2.000 fietsen gestald (zie ook verantwoording), terwijl er maar voor maximaal zo’n 1.150 fietsen stallingsruimte aanwezig is. Daardoor staan veel fietsen buiten de stallingen. Het is opvallend dat een stad als Delft niet beschikt over een bewaakte fietsenstalling in de binnenstad.

Het aantal stallingsplaatsen en de kwaliteit van de stallingsplaatsen voor de fiets worden ongeveer vergelijkbaar beoordeeld als in voorgaande jaren; respectievelijk met een 5,6 en een 5,7.

3.6 Leefbaarheid

Het verbeteren van de leefbaarheid van de binnenstad is één van de doelstellingen in het kader van de kwaliteitsverbetering binnenstad. Om hierover uitspraken te kunnen doen, zijn hierover in de afgelopen jaren veelvuldig vragen gesteld aan het Delft Internet Panel (DIP). In de onderstaande tabellen zijn de beschikbare gegevens, voor zover relevant, opgenomen.

Algemene cijfers

Jaarlijks wordt aan het DIP gevraagd om rapportcijfers te geven over een aantal aspecten van hun wijk. Opvallend is dat de rapportcijfers die bewoners van de binnenstad geven over de verschillende aspecten van de binnenstad in 2003 lager liggen dan in voorgaande jaren. Met name de bereikbaarheid van de binnenstad per auto springt er in negatieve zin uit. In 2003 zijn deze rapportcijfers niet gevraagd in de andere wijken in Delft, zodat een referentie ontbreekt.

Tabel 3.27: Rapportcijfers inwoners*

	Binnenstad Delft				Delft totaal gemiddeld
	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003
Verkeersveiligheid	-	6,6	6,0	5,8	-	6,5	6,3	-
Bereikbaarheid per auto	-	5,7	5,9	4,8	-	7,2	7,3	-
Bereikbaarheid per OV	-	6,9	7,1	6,6	-	7,3	7,4	-
Bereikbaarheid per fiets	-	8,1	8,4	8,4	-	8,1	8,3	-
Sfeer/ gezelligheid	-	-	-	7,8	-	-	-	-
Mate van schoonhouden	-	-	-	6,8	-	-	-	-
Aantrekkelijkheid algemeen	-	-	-	7,7	-	-	-	-

* bron: gemeente Delft, afdeling Onderzoek & Statistiek, gegevens uit het DIP

Parkeren

De mening over het aantal parkeerplaatsen in de binnenstad liep in 2001 en 2002 niet veel uiteen. In 2003 is deze vraag niet gesteld aan het DIP.

Tabel 3.28: Voldoende parkeerplaatsen volgens inwoners*

	Binnenstad Delft				Delft totaal gemiddeld
	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003
Ja, ruim voldoende	-	8%	8%	-	-	21%	16%	-
Ja, net voldoende	-	15%	17%	-	-	30%	29%	-
Nee, net te weinig	-	19%	19%	-	-	17%	25%	-
Nee, veel te weinig	-	47%	49%	-	-	26%	25%	-
Weet niet	-	11%	6%	-	-	6%	5%	-

* bron: gemeente Delft, afdeling Onderzoek & Statistiek, gegevens uit het DIP

Ontwikkeling van de binnenstad volgens bewoners

In 2002 waren de bewoners van de binnenstad positiever over hun wijk dan in 2001 (ook in vergelijking met de andere wijken in Delft). In 2003 is deze vraag niet gesteld aan het DIP.

Tabel 3.29: Wijk er in afgelopen jaar op vooruit gegaan of achteruit gegaan volgens inwoners*

	Binnenstad Delft				Delft totaal gemiddeld
	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003
Vooruit gegaan	-	15%	26%	-	-	11%	17%	-
Achteruit gegaan	-	23%	28%	-	-	20%	26%	-
Gelijk gebleven	-	53%	39%	-	-	60%	53%	-
Weet niet	-	9%	7%	-	-	9%	10%	-

* bron: gemeente Delft, afdeling Onderzoek & Statistiek, gegevens uit het Stadspanel

Verhuisgeneigdheid

In 2003 is de vraag aan het DIP over de verhuisgeneigdheid anders gesteld dan in voorgaande jaren. Op de vraag of men van plan is binnenkort te verhuizen antwoordde in 2003 14% van de bewoners in de binnenstad ‘ja’. Voor heel Delft ligt dit percentage ook op 14%. Zie voor de verhuisgeneigdheid in voorgaande jaren tabel 3.30.

Tabel 3.30: Verhuizen door inwoners als dat maar enigszins mogelijk was*

	Binnenstad Delft			Delft totaal gemiddeld
	2000	2001	2002	2000	2001	2002
Ja, zeker weten	-	3%	3%	-	11%	7%
Ja, misschien	-	12%	7%	-	17%	18%
Nee, waarschijnlijk niet	-	32%	36%	-	30%	32%
Nee, zeker niet	-	50%	53%	-	37%	40%
Weet niet	-	2%	1%	-	5%	3%

* bron: gemeente Delft, afdeling Onderzoek & Statistiek, gegevens uit het DIP

Tevredenheid over woonomgeving

Ook de tevredenheid over de woonomgeving is in 2003 op een andere manier bevraagd. In tabel 3.31 is te zien dat inwoners van de binnenstad in de voorgaande jaren over het algemeen tamelijk tot zeer tevreden waren over hun woonomgeving. In 2003 is gevraagd om voor dit aspect een rapportcijfer te geven. Bewoners van de binnenstad geven gemiddeld een 7,4, het gemiddelde voor heel Delft ligt in 2003 op een 7,0.

Tabel 3.31: Tevredenheid over woonomgeving inwoners*

	Binnenstad Delft			Delft totaal gemiddeld
	2000	2001	2002	2000	2001	2002
Zeer tevreden	-	26%	32%	-	27%	31%
Tamelijk tevreden	-	64%	62%	-	55%	53%
Tevreden noch ontevreden	-	8%	5%	-	13%	11%
Tamelijk ontevreden	-	2%	1%	-	4%	4%
Zeer ontevreden	-	0%	0%	-	2%	1%

* bron: gemeente Delft, afdeling Onderzoek & Statistiek, gegevens uit het DIP

Oordeel Delftenaren over de binnenstad

Los van wat bewoners van de binnenstad over hun eigen wijk vinden, is in 2002 en 2003 ook aan bewoners van andere wijken gevraag wat zij van de binnenstad vinden. De resultaten zijn in de onderstaande tabel weergegeven. De rapportcijfers van 2003 liggen op een vergelijkbaar niveau als die van 2002. Alleen de bereikbaarheid per fiets ligt in 2003 duidelijk hoger dan het jaar ervoor.

Tabel 3.32: Rapportcijfers binnenstad van inwoners van andere wijken*

	2002	2003
Verkeersveiligheid binnenstad	6,3	6,1
Bereikbaarheid binnenstad per auto	4,3	4,3
Bereikbaarheid binnenstad per OV	6,8	6,8
Bereikbaarheid binnenstad per fiets	8,0	8,4
Sfeer/ gezelligheid binnenstad	7,5	7,5
Mate van schoonhouden binnenstad	6,8	6,7
Aantrekkelijkheid binnenstad algemeen	7,3	7,4

* bron: gemeente Delft, afdeling Onderzoek & Statistiek, gegevens uit het DIP

Verantwoording 1: Algemene tabellen

Tabel V1a: Busbezetting (gemiddeld aantal reizigers per werkdag) op Delftse buslijnen*

			2001		mei 2002**		mei 2003**
Lijn	Traject	Telpunt	Heen	Terug	Heen	Terug	Heen	Terug
48	Deflt-Leiden	Station centrum	154	-
		Binnenwatersloot	-	183
60	Voorhof-Nootdorp	Station centrum	663	626	476	534	490	500
		Markt	-	623	-	434
61	Kuyperwijk-Wippolder	Bolwerk	462	-	478	-	484	-
		Station centrum	350	396	418	433	407	428
		In de Veste	-	373	-	387	-	449
62	Station Zuid-Nootdorp	Station centrum	682	590	453	528	519	533
		Markt	-	612	-	444
63	Station Centrum-Station Zuid	Station centrum	122-	-	175	-	197	-
		In de Veste	-	267	-	406	-	293
64	Tanthof-Delftse Hout	Station centrum	899	1.123	733	900	797	1.008
		In de Veste	-	790	-	577	-	630
69	Station Centrum-TU Wijk	Station Centrum					658	-
		In de Veste					-	285
121	Delft-Zoetermeer	In de Veste	569	-	804	-	707	-
128	Deflt-Hoek van Holland	Station centrum	603	-	610	-	495	-
129	Den Haag-Rotterdam	In de Veste	467	-	1.593	-	1.072	-

* Bron: ConneXXion (uit Jaarboek Bestuursinformatie, gemeente Delft)

** Indicatieve cijfers, aangezien de bezettingscijfers gebaseerd zijn op 1 of 2 metingen

Tabel V1b: Instappende tramreizigers in Delft op lijn 1 (gemiddeld aantal instappers per werkdag)*

	2000	2001**	2002
Delft richting Den Haag	4.700	3.258	6.753
Den Haag richting Delft	5.200	2.063	3.212

* Bron: Haagsche Tramweg Maatschappij (uit Jaarboek Bestuursinformatie, gemeente Delft)

** In 2001 heeft tramlijn 1 in de maanden juni, juli en augustus niet gereden i.v.m. renovatie van o.a. de Reineveldbrug, gedurende deze periode reed er wel een alternatieve buslijn 1.

Tabel V1c: Gemiddeld aantal in- en uitstappende treinreizigers in Delft op werkdagen (ma/di/wo/do)*

	1999/2000	2000/2001	2001/2002
Delft	22.731	22.223	22.480
Delft-Zuid	2.726	2.883	2.920
Totaal	25.457	25.106	25.400

* Bron: Nederlandse Spoorwegen (uit Jaarboek Bestuursinformatie, gemeente Delft)

Tabel V1d: Aantal gestalde fietsen in de Delftse binnenstad op vrijdag en zaterdag (2003)

Locatie/ Straatnaam	Capaciteit (2001)	Vr 14.30u	Vr 16.00u	Vr 19.00u	Za 10.00u	Za 11.30u	Za 13.00u	Za 14.30u
Choorstraat	66	105	96	64	55	93	111	121
Papenstraat	0	7	5	3	8	10	12	11
De Vlouw	0	16	16	19	9	8	14	14
Hippolytusbuurt	40	65	69	64	39	60	63	65
Halsteeg	0	0	2	2	2	3	3	2
Camaretten	0	18	18	32	11	12	14	14
Voldersgracht	0	52	51	52	27	46	47	54
Bonte Ossteeg	0	9	4	7	3	2	4	5
Oudemanhuissteeg	0	3	3	3	1	3	3	3
Vrouw Juttenland	24	45	48	51	48	58	55	80
Vrouwenregt	12	11	18	9	7	7	11	11
Markt	136	109	112	99	73	112	143	141
Kerkstraat	4	5	8	10	1	1	1	1
Oude Langendijk	26	76	86	84	31	66	84	173
Wijnhaven	42	50	51	57	40	52	58	78
Waagsteeg	0	11	10	11	7	7	8	6
Koornmarkt (noordelijk stukje)	2	36	32	19	26	27	31	29
Kromstraat	8	28	28	41	25	31	49	61
J. Gerritstraat	0	15	15	15	6	12	17	13
Brabantse Turfmarkt	28	127	141	137	171	176	189	208
Burgwal	114	73	65	56	74	101	121	124
Jozefstraat v/h Molenpoort	0	0	5	2	4	8	8	12
Beestenmarkt	89	66	58	103	46	56	78	84
Pieterstraat	16	19	13	13	9	20	24	31
Congregatiehof	0	0	0	0	0	0	0	0
Paradijspoort	52	45	123	85	37	70	102	118
Gasthuislaan	66	29	26	17	17	33	34	69
Achterom (noordelijk stukje)	0	1	8	10	11	12	12	16
Zuiderstraat	102	71	63	78	53	68	83	77
Asvest	8	7	4	11	2	3	3	1
Vesteplein	0	4	3	11	3	5	4	4
Molslaan	88	72	71	53	56	87	125	137
Kruisstraat	69	35	77	25	5	61	77	108
Pynepoort	34	44	38	22	17	27	44	44
Achtersack	10	15	12	8	4	16	25	39
Vestpoort	0	14	10	8	2	7	12	22
Bastiaanpoort	45	36	30	13	11	54	65	102
TOTAAL	1081*	1319	1419	1294	941	1414	1734	2078

* De totale capaciteit in 2003 is ca. 1150 plaatsen.

Verantwoording 2: Tabellen bezoekersonderzoek

Tabel: Aantal uitgaande passanten op onderzoeksdagen*

	Absoluut				Gemiddeld per uur				Verschil t.o.v. 2002	Verschil t.o.v. 2000
jaartal	2000	2001	2002	2003	2000	2001	2002	2003
Vrijdag (11.00u – 18.00u)	35.830	30.740	25.330	30.420	5.119	4.391	3.619	4.346	20,1%	-15,1%
Koopavond (vrijdag, 18 – 21 uur)	14.720	12.690	6.720	9.840	4.907	4.230	2.240	3.280	46,4%	-33,2%
Zaterdag (11.00u – 17.00u)	46.370	55.520	50.320	50.130	7.728	9.253	8.387	8.355	-0,4%	8,1%
Totaal	96.920	98.950	82.370	90.390	6.058	6.184	5.148	5.649	9,7%	-6,7%

* bron: Bezoekersonderzoek Delft, BRO, november 2000, 2001, 2002 en 2003.

Verantwoording 3: Winkel en voorzieningenaanbod

Tabel: Functies en voorzieningen binnenstad

	BRO	Locatus/gem. Delft
	2000	2001	2002	2003
Levensmiddelen	49	49	48	46
Persoonlijke verzorging	10	12	12	11
Warenhuis	2	2	2	2
Kleding en mode	60	63	61	56
Schoenen en lederwaren	14	13	13	16
Juwelier en optiek	13	13	13	14
Huishoudelijke en luxe artikelen	21	21	19	20
Antiek en kunst	20	23	23	20
Sport en spel	12	11	11	16
Hobby	15	16	16	21
Media	16	16	16	16
Dier en plant	13	15	15	12
Bruin- en witgoed	21	20	20	19
Fietsen en autoaccessoires	5	5	5	6
Doe-het-zelf	8	6	7	7
Wonen	31	30	30	30
Detailhandel overig	29	37	40	35
Subtotaal detailhandel	339	352	351	347
Automotive	2	3	3	3
Horeca	178	187	188	183
Cultuur	28	31	31	35
Ontspanning	6	5	3	3
Verhuur	5	5	5	5
Ambacht	19	47	46	46
Financiële dienstverlening	7	14	11	10
Part. dienstverlening	84	48	49	48
Overheid	6	7	6	5
Subtotaal overige functies	335	347	342	338
Leegstand	37	33	37	48
Totaal	711	732	730	733

Tabel: Verdeling detailhandel binnenstad Delft in kernwinkelgebied en overig hoofdwinkelapparaat

	Aantal Winkels	m² vvo	Gemiddeld m² vvo per winkel	Aandeel m² vvo
Kernwinkelgebied
Dagelijkse artikelen	46	6.220	138	14%
Niet-dagelijkse artikelen	229	29.370	137	68%
Subtotaal	275	35.590	137	82%
Overig hoofdwinkelapparaat
Dagelijkse artikelen	11	632	63	1%
Niet-dagelijkse artikelen	61	7.200	120	17%
Subtotaal	72	7.830	112	18%
Totaal generaal	347	43.420	131	100%

Tabel: Aanbodgegevens binnenstad Delft 2003 en centrale winkelgebieden in vergelijkbare steden

	Delft (ca. 96.600 inw.)				Vergelijkbare steden (50.000 tot 100.000 inwoners)*
	Winkels	m² vvo	m² vvo/ winkel	Aandeel m² vvo	m² vvo	Aandeel m² vvo
Dagelijkse artikelen	57	6.850	125	16%	8.600	13%
Niet-dagelijkse artikelen	290	36.570	133	84%	58.150	87%
Totaal	347	43.420	132	100%	66.750	100%

* Aan het inwonertal van Delft gerelateerd gemiddelde. Bron: Retailhandboek 2003, Locatus, 2003. (Aantal winkels en gemiddelde m² vvo per winkel is niet te benaderen).

Tabel: Branchering Delft binnenstad 2003 en centra van naar inwonertal vergelijkbare plaatsen*

	Delft (ca. 96.960 inwoners)			Vergelijkbare steden (50.000 tot 100.000 inw.)		% verschil
Branche	Aantal w.	m² vvo	Aandeel	m² vvo	Aandeel	m² vvo
Levensmiddelen	48	5.645	13%	6.472	10%	-13%
Persoonlijke verzorging	12	1.205	3%	2.125	3%	-43%
Warenhuis	2	3.160	7%	7.148	11%	-56%
Kleding en mode	61	9.500	22%	16.036	24%	-41%
Schoenen en lederwaren	13	1.515	3%	4.733	7%	-68%
Juwelier en optiek	13	695	2%	1.352	2%	-49%
Huishoudelijke en luxe art.	19	2.405	6%	3.284	5%	-27%
Antiek en kunst	23	1.020	2%	676	1%	51%
Sport en spel	11	1.500	3%	3.284	5%	-54%
Hobby	16	1.545	4%	1.449	2%	7%
Media	16	2.315	5%	2.029	3%	14%
Dier en plant	15	830	2%	773	1%	7%
Bruin- en witgoed	20	2.250	5%	4.154	6%	-46%
Fietsen en autoaccessoires	5	915	2%	966	1%	-5%
Doe-het-zelf	7	1.400	3%	966	1%	45%
Wonen	30	5.005	12%	9.563	14%	-48%
Detailhandel overig	40	2.515	6%	1.739	3%	45%
Totaal	339	43.425	100%	66.751	100%	-35%

* Aan het inwonertal van Delft gerelateerd gemiddelde. Bron: Retailhandboek 2003, Locatus, 2003.

Tabel: Keten- en filiaalbedrijf naar branche 2003

	Keten- en filiaalbedrijf		Midden- en Kleinbedrijf		Totaal
	aantal winkels	Aan-deel	Aantal Winkels	Aan-deel	Aantal Winkels	Aan-deel
Levensmiddelen	10	22%	36	78%	46	100%
Persoonlijke verzorging	6	55%	5	45%	11	100%
Warenhuis	2	100%	-	-	2	100%
Kleding en mode	20	36%	36	64%	56	100%
Schoenen en lederwaren	9	56%	7	44%	16	100%
Juwelier en optiek	4	29%	10	71%	14	100%
Huishoudelijke art. en luxe	5	25%	15	75%	20	100%
Antiek en kunst	-	-	20	100%	20	100%
Sport en spel	7	44%	9	56%	16	100%
Hobby	7	33%	14	67%	21	100%
Media	5	31%	11	69%	16	100%
Plant en dier	1	8%	11	92%	12	100%
Bruin- en witgoed	11	58%	8	42%	19	100%
Fietsen- en autoaccessoires	1	17%	5	83%	6	100%
Doe-het-zelf	1	14%	6	86%	7	100%
Wonen	2	7%	28	93%	30	100%
Overige detailhandel	2	6%	33	94%	35	100%
Totaal	93	27%	254	73%	347	100%

[1] Beoordeling nota autoluw(plus), BRO, Vught, mei 2000.

[2] Stichting Centrummanagement Delft, Monitor Binnenstad Autoluw Nulmeting 2000, BRO, Vught, mei 2001.

[3] Stichting Centrummanagement Delft, Monitor Binnenstad Autoluw, Eénmeting 2001, BRO, Vught, maart 2002

[4] Bron inflatiecijfers: CBS, januari 2004

[5] Dit zijn alle detailhandelsbranches met uitzondering van de branches voedings- en genotmiddelen en persoonlijke verzorging/drogisterijartikelen. Deze vallen onder de dagelijkse artikelensector.

[6] Zie bijvoorbeeld de warenhuizen. In het voorzieningenbestand van 2000 is een andere (grotere) omvang opgenomen dan uit de latere metingen van Locatus is gebleken.

[7] In binnensteden behoort gemiddeld circa 26% van de winkels en circa 52% van het verkoopvloeroppervlak tot een het keten- of filiaalbedrijf. Retail Handboek 2003, Locatus, Woerden 2003.

[8] bron: Bestedingen en marktaandelen, EIM, 2002

[9] bron inflatiecijfers: CBS, januari 2004

[10] CBS, Regionale inkomensverdeling 1999, kerncijfers, 2002.

[11] Het aandeel van de bestedingen door bezoekers van buiten Delft in de totale onderzoeksperiode vormt de basis voor het bepalen van de koopkrachttoevloeiing. Bij het bepalen van de koopkrachttoevloeiing wordt in distributie-planologisch onderzoek doorgaans uitgegaan van een gemiddelde ‘winkelweek’. Tijdens het bezoekersonderzoek is er gedurende de vrijdag, koopavond (vrijdagavond) en zaterdag geënquêteerd. De resultaten van het bezoekersonderzoek zijn daarom gewogen om tot een representatief beeld voor een week te komen.

nummer	108X00196.10487

datum	16 maart 2004

Samenvatting en conclusies

1. Inleiding

1.1 Aanleiding

1.2 Doel van de monitor

1.3 Stand van zaken

1.4 Leeswijzer

2. Conclusies per thema

2.1 Inleiding

2.2 Consument

2.3 Aanbod

2.4 Bereikbaarheid

2.5 Leefbaarheid

3. Aanvullende informatie en analyses

3.1 Inleiding

3.2 Consument

3.2.1 Totaal aantal bezoekers in de Delftse binnenstad

3.2.2 Herkomst bezoekers

3.2.3 Bezoekmotief

3.2.4 Koop- en bestedingsgedrag

3.2.5 Toerisme, cultuur en horeca

3.2.6 Ontwikkeling van het draagvlak

3.3 Detailhandel

3.3.1 Detailhandelsaanbod

3.3.2 Branchering

3.3.3 Filialisering

3.4 Huidig economisch functioneren

3.5 Bereikbaarheid

3.5.1 Parkeerbezetting

3.5.2 Vervoerwijzekeuze

3.5.3 Beoordeling bereikbaarheid

3.6 Leefbaarheid

Verantwoording

Verantwoording 1: Algemene tabellen

Verantwoording 2: Tabellen bezoekersonderzoek

Verantwoording 3: Winkel en voorzieningenaanbod