Ontwerp

wijzigingsvoorstellen

dienstregeling 2005

Stadsgewest Haaglanden

Openbaar Vervoer

Postbus 66

2501 CB Den Haag

Voorwoord

In de huidige dienstregeling van 2004 is een groot aantal veranderingen in het lijnennet van HTM tram doorgevoerd. Tegelijk hebben HTM en Connexxion een aantal kleinere wijzigingen in het busnet aangebracht. Deze veranderingen waren nodig vanwege een door het Rijk opgelegde bezuinigingstaakstelling. Het feit dat het stadsgewest Haaglanden ervoor heeft gekozen om de taakstelling in de dienstregeling '04 te verwerken, levert nu het voordeel op dat voor het dienstregelingjaar '05 niet opnieuw bezuinigingen moeten worden doorgevoerd.

De ervaring leert dat de reiziger snel vertrouwd raakt met de veranderingen in de dienstregeling 2004. Maar er zijn natuurlijk ook pijnpunten zichtbaar geworden: vele reizigers hebben bijvoorbeeld moeite met de (nog!) trage lijn 3 over de nieuwe route door het centrum, met het feit dat lijn 10 nu een spitsdienst is, en met het gegeven dat lijn 18 tot Clingendael is ingekort. Waar dat mogelijk is worden nog in 2004 kleine verbeteringen in de dienstregelingen aangebracht. De grootste tussentijdse wijziging wordt bereikt als in oktober van dit jaar de Tramtunnel in de Grote Marktstraat in gebruik kan worden genomen.

Voor 2005 en 2006 staan opnieuw belangrijke ontwikkelingen op de agenda. In 2005 kunnen we profiteren van de infrastructuur die nog in 2004 wordt gerealiseerd, zoals de nieuwe route langs Calvé en de brug over de Gaag. In de hele regio wordt hard gewerkt aan de infrastructuur voor RandstadRail, aan nieuwe tram- en buslijnen, aan (nieuwe) stations voor trein en RandstadRail en aan het nieuwe overstapstation Leyenburg. Tegelijk wordt er gewerkt aan de verbetering van de kwaliteit van het product openbaar vervoer: er komen meer fietsenstallingen bij haltes, de informatie aan reizigers wordt verder verbeterd, er is meer aandacht voor het verbeteren van de sociale veiligheid en de eerste stappen op het gebied van het verbeteren van de toegankelijkheid (verhogen van de haltes) zijn al zichtbaar.

Om meerdere redenen kiest Haaglanden ervoor om de wijzigingen voor de dienstregeling 2005 tot een minimum te beperken: voorgesteld wordt om alleen datgene te doen wat echt noodzakelijk is. Daarbij geldt de opgave dat het saldo van de wijzigingen financieel neutraal moet zijn.

De Inspraakvoorstellen omvatten daarom slechts enkele voorstellen die een direct gevolg zijn van wijzigingen in de infrastructuur. Eén voorstel betreft een uitbreiding van het voorzieningenniveau: vooruitlopend op een volwaardige busdienst tussen Leyenburg via het Wateringse Veld naar Delft v.v. wordt alvast gestart met een lijndienst, vanaf de eerste start met een beperkte dienstregeling. Een sober maar doelmatig begin van een nieuwe lijndienst waarmee nieuwe reismogelijkheden in de regio worden geïntroduceerd.

Mr. drs. B.J. Bruins

Portefeuillehouder Verkeer & Vervoer

stadsgewest Haaglanden

1. Beleid Openbaar Vervoer in Haaglanden

Richtinggevend voor het openbaar vervoerbeleid voor Haaglanden is de beleidsnota "Meer en beter Openbaar Vervoer" van augustus 2002. Op basis van deze nota zijn 12 beleidslijnen bepaald waaraan de kwaliteit van het geboden voorzieningenniveau moet worden getoetst:

1. Frequentie en kwaliteit

Zoveel mogelijk handhaven van de huidige kwaliteit en frequenties en bezien waar dit nog kan worden verbeterd, met tot doel een jaarlijkse groei van het aantal reizigerskilometers met 2 à 3%.

2. Financiering

De kosten van het openbaar vervoer worden gedekt door de opbrengsten uit kaartverkoop en de rijksbijdragen. Het huidige voorzieningenniveau, de kosten van de aanloopverliezen in de vinexlocaties en de kosten van aanstaande uitbreidingen van het rail- en busnet moeten gefinancierd worden uit een sluitende meerjarenbegroting voor de periode 2005-2010.

3. Kaartverkoop

De opbrengsten uit kaartverkoop moeten 40% van de kosten van de exploitatie dekken. Het stadsgewest gaat, buiten de inflatiecorrectie om, niet uit van tariefsverhogingen maar kiest voor het beheersen van de kosten bij gelijkblijvende of betere kwaliteit van het OV-product. Binnen randvoorwaarden zijn tariefacties toegestaan en wordt er gewerkt aan de invoering van de chipcard.

4. Drie netwerken en geen parallelle lijnen

Voor de OV-netwerken van Den Haag, Delft en Zoetermeer zijn in hoofdlijnen de frequenties bepaald. Zo wordt voor RandstadRail en de meest belangrijke tram- en buslijnen (op termijn) gestreefd naar een minimum frequentie van een 10-minuten dienst overdag en een kwartierdienst gedurende de avonduren en op zondag. Van andere lijnen worden aanbod en vraag op elkaar afgestemd waarbij ongewenste parallelliteit tussen de lijnen onderling wordt tegengegaan.

5. Voorkeur voor rail

Het aanleggen van raillijnen verdient de voorkeur, maar moet wel voldoen aan redelijke eisen van rentabiliteit; busexploitatie is een prima alternatief voor de minder zware reizigersstromen.

6. Doorstroomsnelheid

De kwaliteit van de doorstroming voor het OV wordt bij het trambedrijf vertaald in een gewenste gemiddelde rijsnelheid van ca. 22 km/uur. In overleg met wegbeheerders worden de mogelijkheden van een vlotte doorstroming voor tram en bus bezien.

7. Fijnmazig netwerk

Haaglanden streeft naar een fijnmazig netwerk (tram en bus) met hoge frequenties. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheden van het reizen met de RegioTaxi. Haaglanden beziet de mogelijkheden tot verbetering van de ketenmobiliteit, de reis 'van deur tot deur'.

8. Goed toegankelijk

De toegankelijkheid van tram en bus moet worden verbeterd. Voor RandstadRail wordt uitgegaan van een gelijkvloerse in- en uitstap tussen perron en voertuig. De overgang tussen perron en tram moet uiterlijk in 2030 gelijkvloers zijn. De gelijkvloerse instap tussen halte en de bus moet uiterlijk in 2010 geregeld zijn: naast de instroom van lagevloerbussen moeten de haltes worden verhoogd en verlegd. Nieuwe haltes worden op de juiste wijze aangelegd.

9. Reisinformatie

Hoewel er al veel aan het verstrekken van goede reisinformatie gedaan wordt kan dit altijd verder worden verbeterd. Haaglanden denkt hierbij aan het verbeteren van de reisinformatie op de perrons en het uitbrengen van een stadsgewestelijke/regionale dienstregeling.

10. Sociale veiligheid

Haaglanden stelt wegbeheerders en vervoerders in de gelegenheid om de kwaliteit van de veiligheid verder te verbeteren; daartoe behoren gerichte acties zoals de controle op geldig kaartbezit; verbeteren van de toezicht en het verhogen van de haltekwaliteit. De geoormerkte subsidie van Rijk zal tevens worden aangewend om alle trams en een deel van de bussen van camera’s te voorzien.

11. Meer marktwerking

De groeiende rol van het stadsgewest als opdrachtgever van het openbaar vervoer heeft geleid tot een verbetering van de aansturing van vervoerders ten gunste van meer en beter openbaar vervoer binnen het stadsgewest. Voor de komende jaren wordt erop gerekend dat de kwaliteit van het OV- voorzieningenniveau op basis van onderhandse contracten nog verder kan worden verbeterd; aanbesteding van het OV is niet uitgesloten.

12. Goede communicatie

Voor een goed functionerend openbaar vervoersysteem is goed overleg met de Provincie, (aangrenzende) kaderwetgebieden en gemeenten en met de consumentenorganisaties en reizigers van groot belang. Waar mogelijk zal dit proces verder worden verbeterd.

2. Randvoorwaarde financiën dienstregeling 2005

Er staan medio 2006 grote veranderingen voor de deur: het gereedkomen van nieuwe OV infrastructuur, de introductie van nieuwe lijnen en, als gevolg daarvan, de wijzigingen in het overige OV voorzieningenniveau (2006 en 2007) hebben geleid tot de wens om het aantal wijzigingen voor de dienstregeling 2005 te beperken tot het minimaal noodzakelijke.

Het stadsgewest Haaglanden gaat uit van een sluitende exploitatiebegroting voor de periode 2005-2010. Hierbij wordt rekening gehouden met aanzienlijke uitbreidingen in het railnet (Randstadrail en tramlijnen) en - voor een deel ter compensatie - op vermindering van het aanbod busvervoer. Voor het dienstregelingjaar 2005 gaat Haaglanden ervan uit dat wijzigingen in de dienstregeling over het geheel genomen budgettair neutraal moeten plaatsvinden. Ook om financiële redenen zal het pakket wijzigingen daarom beperkt zijn.

Om meerdere redenen is echter een spoedige invoering van buslijn 37 noodzakelijk: de kosten van deze, in aanvang beperkte dienstregeling kunnen in de dienstregeling 2005 uit de kostenbesparende (tijdelijke) maatregelen in de overige lijndiensten worden gefinancierd.

3. Randvoorwaarde: beschikbare infrastructuur

In de dienstregeling van 2005 wordt gebruik gemaakt van de volgende in 2004 gerealiseerde infrastructurele werken, geschikt voor openbaar vervoer: de tramtunnel Grote Marktstraat (tramlijnen 2, 3 en 6), de nieuwe verbinding over de Wateringseweg (Calvé) in Delft (lijn 129) en de brug over de Gaag in Den Hoorn (lijn 128).

In 2005 (en 2006) wordt langs de gehele route van de drie RandstadRaillijnen gewerkt aan nieuwe infrastructuur. Vooral in Den Haag zullen tram en bus langs de route van de RandstadRaillijnen 3 en 6 daarvan de nodige hinder ondervinden.

Afhankelijk van de besluitvorming over de wens tot introductie van de te verlengen tramlijn 16 en de nieuwe, hoogwaardige buslijn 37 zullen in Den Haag zuidwest, het Wateringse Veld (en in de Harnaschpolder) ook voor deze lijnen nog infrastructurele werkzaamheden moeten worden uitgevoerd.

Tussen Leidschendam en Delft TU wordt intussen gewerkt aan de infra voor lijn 19; in Leidschenveen en Ypenburg bovendien aan de bouw van de drie stations Ypenburg, Leidschenveen en Forepark.

Vanaf medio 2005 wordt in Den Haag rekening gehouden met het gereedkomen van de Carel van Bylandtlaan (voltooiing van de werkzaamheden voor Shell).

Er is tijdelijk of definitief ook sprake van de uitval van voor het OV geschikte infrastructuur; zo wordt gedurende het eerste halfjaar van 2005 de spoorwegovergang A12/Veenweg in Nootdorp afgesloten.

4. De ontwerp wijzigingsvoorstellen dienstregeling 2005

4.1. Introductie nieuwe lijn 37.

Voor de bediening van de relatie tussen het Wateringse Veld enerzijds en het winkelcentrum Leyweg (zijde Hengelolaan) en ziekenhuis Leyenburg anderzijds is voorzien in een nieuwe busdienst lijn 37. Voor de vervoerrelatie tussen Den Haag Zuidwest, via het Wateringse Veld naar Delft is, naast de bestaande lijndienst 129 behoefte aan een snelle, rechtstreekse lijn (niet via Rijswijk). Door het (nog) ontbreken van OV-infrastructuur in de Harnaschpolder wordt daarbij vooralsnog uitgegaan van de route A4 - prinses Beatrixlaan naar Delft v.v.

In Den Haag zijn werkzaamheden aan de route van lijn 37 in voorbereiding (overstapstation Leyenburg, Leyweg, Hengelolaan, Dedemsvaartweg, Laan van Wateringse Veld). Een en ander geeft aan dat de nieuwe lijn 37 op moment van introductie nog niet over de gewenste infrastructuur kan beschikken. Lijn 37 is nodig, zowel voor Wateringse Veld - Leyweg als in Delft Noord, waar de route van lijn 129 wordt verlegd naar de nieuwe route langs Calvé en er aldus geen buslijn meer langs de halte Persijnlaan en over Ruys de Beerenbrouckstraat zou rijden.

De financiële randvoorwaarde voor de dienstregeling 2005 bepaalt dat lijn 37 in aanvang als een sobere maar doelmatige lijn naast lijn 129 wordt geïntroduceerd; voor de dienstregeling 2006 kunnen bij een dan meer volledige dagdienst van lijn 37 maatregelen op naburige lijndiensten worden voorgesteld.

Ontwerp dienstregeling:

Lijn 37 wordt geïntroduceerd als een lijndienst voor ma. t/m za. overdag; van 7 tot 19 uur (zaterdag vanaf 8 uur) wordt een halfuurdienst v.v. geboden.

De route wordt: Leyweg - Hengelolaan - Dedemsvaartweg - Laan van Wateringse Veld - via A4 en prinses Beatrixlaan - R.de Beerenbrouckstraat - Phoenixstraat - station Delft.

Voor de haltes wordt uitgegaan van: Leyenburg, Meppelweg, busstation Leyweg, halte nabij Meppelweg/Dedemsvaartweg, Steenwijklaan, Limastraat, Oosteinde, Paul Steenbergenlaan, Persijnlaan en de overige bestaande haltes in Delft langs de route van lijn 37 nieuw.

Lijn 37: nieuwe lijn van Leyenburg via Wateringse Veld naar Delft

4.2. Verplaatsing eindpunt lijn 17 van het Lage Veld naar de Dorpskade

Gedurende de bouwfase van het Wateringse Veld is indertijd lijn 17 aangelegd met een tijdelijk eindpunt op het Lage Veld. Nu de bouw in deze omgeving nagenoeg is voltooid dient lijn 17 deze tijdelijke keerlus te verlaten en naar het uiteindelijk bedoelde definitieve eindpunt Essellanden nabij de Dorpskade in de deelgemeente Wateringen te worden verlegd. Tegelijk wordt dan de definitieve halte Parijsplein aangelegd.

Over de Laan van Wateringse Veld komt buslijn 37 te rijden. Binnenkort wordt een besluit verwacht over de gewenste verlenging van tramlijn 16 naar Essellanden. Naar verwachting zullen de werkzaamheden voor 16/17/37 binnenkort aanvangen, waarbij het gedeelte langs de Middenweg met voorrang zal worden gerealiseerd. Op enig moment in de dienstregeling van 2005 moet daarom rekening worden gehouden met het verleggen van lijn 17 van het huidige naar het nieuwe eindpunt.

Lijn 17: eindpunt wordt verlegd van Lage Veld naar Dorpskade / Essellanden

4.3. Tijdelijke maatregelen i.v.m. afsluiting spoorwegovergang A12/Veenweg Nootdorp

Als gevolg van de werkzaamheden aan de spoorwegovergang A12/Veenweg Nootdorp zal het gedurende het eerste halfjaar van 2005 niet mogelijk zijn om hier de spoorwegovergang te kruisen. Op de bewuste locatie worden ook geen voorzieningen getroffen voor fietsers en voetgangers: het is dus niet mogelijk om een overstap tussen busdiensten aan weerszijden van de A12 te realiseren. Het autoverkeer wordt omgeleid. Het langzaam verkeer tussen de beide wijkdelen Leidschenveen en Ypenburg is voor dat halfjaar aangewezen op de (fiets-) omleidingsroute via de Westvlietweg of de 's Gravenweg of anders ook via Den Haag CS.

Lijn 33 zal gedurende die periode tijdelijk worden ingekort tot een tijdelijk keerpunt nabij Het Witte Paard in Nootdorp. Reizigers uit Leidschenveen met bestemming station Rijswijk e.o. of de Plaspoelpolder kunnen gedurende dat halfjaar met lijn 42 via Den Haag CS reizen en daar overstappen op lijn 17 naar Rijswijk. Gelet op het huidige gebruik van lijn 33 is een tijdelijke verhoging van de frequentie op lijn 17 of lijn 42 niet nodig.

Lijn 131 zal tussen Nootdorp en Den Haag CS komen te vervallen. Ook nà introductie van RandstadRail vervalt dit lijndeel. Voorgesteld wordt om met ingang van dienstregeling 2005 dit lijndeel definitief te laten vervallen. Voor het reizen van/naar Den Haag CS zijn reizigers op lijn 15 aangewezen. De dienstregeling van de huidige lijn 131 blijft voor het deeltraject Pijnacker - Nootdorp vooralsnog gehandhaafd; i.o.m. de gemeente en Connexxion wordt nader bezien op welke wijze deze vervoerrelatie definitief kan of moet worden verzorgd.

4.4. In gebruikname Carel van Bylandtlaan (lijnen 5 en 13)

Vanaf medio 2005 zal de Carel van Bylandtlaan (bouwactiviteiten voor Shell) weer worden opengesteld. Dat betekent dat lijn 5 in beide richtingen de definitieve route Ruychrocklaan - Oostduinlaan - Carel van Bylandtlaan - Laan Copes van Cattenburchlaan kan gaan rijden. De tijdelijke omrijroute Oostduinlaan - Wassenaarseweg - Raamweg komt daardoor te vervallen.

Voor lijn 13 ontstaat de mogelijkheid om de vertragingsgevoelige éénrichtingsroute via de Javastraat te verlaten; de route van lijn 13 wordt voor beide richtingen verlegd naar Javastraat - Nassauplein - Laan Copes van Cattenburch - Oostduinlaan - J. Israëlsplein.

De haltes Wassenaarseweg/Jan van Nassaulaan worden niet meer aangedaan (NB. mogelijk te reserveren voor lijn 18). Voor lijn 13 zijn nieuwe haltes nodig nabij de kruising van de Wassenaarseweg/Oostduinlaan. Voor beide lijnen 5 en 13 zijn nieuwe haltes nodig op de Carel van Bylandtlaan. Verder moeten de lijnwijzigingen in de verkeerslichtenregelingen (vetag) worden doorgevoerd.

Lijn 33: tijdelijk ingekort tot A12/Nootdorp Lijnen 5 en 13: beide via de C. van Bylandtlaan

4.6 Zomerdienstregeling

Connexxion overweegt om gedurende de zomerperiode op een aantal lijndiensten minder ritten uit te voeren. Enerzijds omdat dit vaak studentenritten betreft die in de zomer minder worden gebruikt, anderzijds in het kader van een betere efficiency (kostenbesparing). De voorstellen hiervoor zijn nog niet uitgewerkt; Haaglanden gaat ervan uit dat de reiziger steeds een redelijk alternatief heeft als zijn of haar rit zou komen te vervallen.
5. Procedure

Voor de dienstregelingwijziging per 25 november 2004 is door het dagelijks bestuur van stadsgewest Haaglanden de te volgen procedure voor de dienstregeling 2005 vastgesteld (zie par. 2) waarbij op diverse momenten plaats is voor inbreng en inspraak van burgers, wijkinstellingen en gemeenten.

In de voorbereiding voor de wijzigingsvoorstellen, zoals die nu ter inzage liggen, zijn de volgende stappen gezet:

- de inwoners en consumentenorganisaties van Haaglanden zijn gevraagd om mee te denken over de nieuwe dienstregeling. Hierop zijn ruim 20 reacties binnengekomen;

- bij de gemeenten is geïnventariseerd welke wensen daar leven;

- de vervoerbedrijven hebben gereageerd op de vraag om zelfstandig voorstellen in te dienen en om een aantal door Haaglanden aangedragen ideeën uit te werken.

De wensen en voorstellen zijn vervolgens getoetst aan de eerdergenoemde, vastgestelde beleidsuitgangspunten. De wensen die hieraan voldeden zijn voorzien van kosten en opbrengsten en gecheckt op uitvoerbaarheid. Het geheel heeft geleid tot de in deze nota opgenomen voorstellen voor wijziging van de dienstregelingen van HTM en connexxion die per 12 december 2004 van kracht zullen worden.

Vanaf 5 april 2004 liggen de Ontwerp wijzigingsvoorstellen ondermeer ter inzage op het kantoor van elke (deel)gemeente en stadsdeelkantoor binnen Haaglanden en is deze te lezen op de website van Haaglanden. Alle belanghebbenden kunnen tot 24 april 2004 schriftelijk reageren. Voor betrokken gemeenten, naburige overheden en leden van het Consumenten Platform geldt een reactietermijn tot uiterlijk 14 mei 2004.

Reacties kunnen worden gezonden aan:

Stadsgewest Haaglanden, afdeling Openbaar Vervoer

Postbus 66

2501 CB Den Haag

onder vermelding van ‘Inspraakreactie dienstregeling 2005’.

Conform de vastgestelde procedure worden de ingekomen reacties gewogen en in een advies aan de commissie van Verkeer, Vervoer en Economische zaken verwerkt. In de bijeenkomst van deze commissie op 10 juni 2004 bestaat nog de mogelijkheid om de reactie desgewenst nader toe te lichten. Het dagelijks bestuur van het stadsgewest Haaglanden zal in haar vergadering van 23 juni 2004 de definitieve "Wijzigingsvoorstellen dienstregeling 2005" vaststellen.

In december wordt de dienstregeling door HTM en connexxion vastgesteld, overigens nadat vervoerders de conceptdienstregeling aan het Consumentenplatform en Haaglanden ter toetsing aan het genomen besluit hebben voorgelegd en deze door hen van advies zijn voorzien. Nadat de dienstregeling is vastgesteld kan eventueel bij de vervoerders een bezwaar worden ingediend; mocht de reactie van de vervoerder daartoe aanleiding geven kan het bezwaar desgewenst worden voorgelegd aan de Geschillencommissie voor het Openbaar Vervoer.