Inleiding

Het Dagelijks Bestuur van het Stadsgewest Haaglanden heeft op 23 juni jl. besloten om lijn 19 als tramlijn te gaan aanleggen. Dit besluit moet op 22 sep­tember a.s. nog worden bekrachtigd door het Algemeen Bestuur. De achterliggende redenen voor het genomen besluit zijn de hogere kwali­teit van de tram, wat betreft reizigersaantallen en snelheid, de betrouwbaarheid en de uitstraling. Bovendien beantwoordt een tram meer aan de gewekte verwachtingen in de afgelopen jaren. Ter informatie is de voortgangsnotitie van 24 mei bij­gevoegd.

 

Belangrijke randvoorwaarde was dat SGH de tram zou kunnen betalen, zowel qua infrastructuur als qua exploitatie. Zowel de gemeente Delft als de gemeente Leidschendam-Voorburg hebben zich tot het uiterste ingespannen om de verschillen tussen tram en bus te verminderen, zodat het extra beslag van de tram op de infra- en exploitatiemiddelen van SGH beperkt blijft tot wat reeds bestuurlijk was afgesproken.

 

Investeringskosten

Het budget voor de totale tramlijn 19 (van Leidschendam tot Delft TU wijk, net na de Kruithuisweg) is € 130 mio. Hiervoor kan de lijn ook inderdaad worden aangelegd, volgens ramingen van Arcadis en ons Ingenieurs­bureau, die nog eens gecheckt zijn door Gemeentewerken Rotterdam.

 

De dekking voor de € 130 mio is als volgt opgebouwd:

·       € 91 mio uit de GDU plus, zijnde het bedrag dat in het MIT ook zou zijn uitgetrokken voor tram

·       € 25 mio uit de GDU, zijnde het bedrag dat in het MIT bestemd was voor Agglonet en geoormerkt voor de doortrek van lijn 19 in Delft

·       € 5,6 mio, die in het Mobiliteitsfonds is gereserveerd voor de eigen bijdrage aan lijn 19

·       € 6 mio als extra eigen bijdragen van de gemeenten Delft en Leidschendam-Voorburg om het verschil tussen tram en bus te helpen overbruggen (ieder voor € 3 mio)

·       € 2,3 vanuit het BOR fonds, dat voor dit onderdeel is verhoogd vanuit de zgn. Peijs-enveloppe (in 2005 toe te voegen aan het BOR-fonds)

 

De extra eigen bijdragen van Delft en Leidschendam-Voorburg worden gegeven onder de voorwaarde dat die weer beschikbaar komen als blijkt dat er als gevolg van aanbestedingswinst minder dan € 130 mio nodig is voor de aanleg. Dit is niet uit te sluiten, gezien het feit dat nog € 100 mio van de € 130 mio moet worden aanbesteed. Aanbestedingsvoordelen worden ge­lij­ke­lijk verdeeld over deze gemeenten tot een bedrag van maximaal € 6 mio. Als Delft de € 3 mio (of een deel daarvan) beschikbaar krijgt zal Delft dit geld, dat uit eigen Delftse middelen komt, besteden aan financiering van doortrekking van lijn 19 naar het definitieve eindpunt in Technopolis.

 

De Delftse eigen bijdrage van € 3 mio wordt gedekt uit de bovenwijkse voorzieningen voor Technopolis. Deze post kan pas worden aangesproken als het 1e deel van het geplande vastgoed in Technopolis in ontwikkeling is. Indien dit nog niet het geval is, zal voorfinanciering door de gemeente moeten plaatsvinden.

 

Exploitatiekosten

Er is een verschil in exploitatietekort tussen de jaren 2007-2010 (de contractperiode met HTM) en de langere termijn, na 2010 wanneer ook trams moeten worden vervangen en beheer en onderhoud aan de baan moet worden gepleegd. Lijn 19 zou als HOV bus een jaarlijks tekort opleveren van € 3,1 mio. Tramexploitatie kost echter structureel € 6,4 mio Bij deze berekening is voor de tramexploitatie uitgegaan van de gemiddelde kosten van trams en van beheer en onderhoud van de infrastructuur en van de behoudende raming van de reizigersaantallen van Haaglanden.

 

Dat structurele verschil is verminderd doordat ook weer de gemeenten Delft en Leidschendam-Voorburg bereid zijn gebleken bij keuze voor tram aanpassingen te doen in het eigen busnet voor een bedrag van € 2,4 mio op jaarbasis (Delft € 1,4 mio* en Leidschendam-Voorburg € 1 mio). Daardoor wordt het verschil structureel teruggebracht:

 

Structurele tekorten (na 2010/2015)                    HOV bus                      Tram

Kosten                                                 € 5,2 mio                      € 8,7 mio

Opbrengsten                                                    € 2,1 mio                      € 2,3 mio

Exploitatietekort                                               € 3,1 mio                      € 6,4 mio

Aanpassing buspakket i.v.m. tram                                                         € 2,4 mio

Netto extra exploitatietekort                               € 3,1 mio                      € 4,0 mio

 

Voor de jaren 2007-2010 ligt er een offerte van HTM voor gemiddeld € 2,9 mio. Gelet op de aanpassingen van het busnet van € 2,4 mio is het extra exploitatietekort van lijn 19 in de jaren 2007-2010 “ slechts” € 0,5 mio per jaar. Dit bedrag zal worden opgenomen in de OV-begroting van Haaglanden voor de jaren 2007-2010.

 


Aanpassingen bus-/stadsnet Delft

Met de invoering van tramlijn 19 in 2007 worden een aantal huidige bus­lijnen, die hetzelfde traject rijden en/of hetzelfde gebied bedienen, over­bodig. Het gaat hierbij om de lijnen 63 (Delft CS – TU – Delft Zuid v.v.) en 69 (Delft CS – TU v.v.). Dit levert een besparing op in de OV-exploitatie van € 0,2 mio op jaarbasis. Voor de resterende € 1,2 mio heeft Haaglanden een voorstel gedaan om tot extra besparingen en efficiency­winsten te komen.

Het voorstel van Haaglanden is tweeledig. Het sluit enerzijds aan bij de Delftse wens om na de ingebruikname van lijn 19 een aantal regionale buslijnen* een lokale functie binnen Delft te laten vervullen, door deze lijnen niet (altijd) te laten eindigen bij station Delft CS, maar via een gestrekte route door te trekken naar bijvoorbeeld Tanthof of IKEA. Hierdoor zijn efficiencywinsten te behalen die ca. € 0,2 mio per jaar opleveren.

 

Daarnaast stelt Haaglanden voor het resterende stadsnet, met behoudt van haar ontsluitende functie, elke 30 minuten te laten rijden (dat is nu in de spits elke 15 min en daarbuiten elke 30 min) en om bepaalde lijnen te combineren, zoals lijn 61/66 op het traject Delft CS – Wippolder – Ruyven. Deze aanpassingen leveren een besparing op van ca. € 1,0 mio op jaar­basis. Haaglanden heeft aangegeven open te staan voor discussie/ gedachtewisseling omtrent haar voorstellen. Uitgangspunt daarbij is dat alternatieven bespreekbaar zijn die dezelfde besparingen opleveren.

 

Als gemeente hebben we aangegeven geen voorstander te zijn van het terugbrengen van de spitsfrequentie op het resterende stadsnet. Wel kunnen we ons vinden in het combineren van lijnen, maar dan vanuit een breder concept. In de visie van Delft zal het stadsnet moeten ontwikkelen tot een servicenet: een doelgericht en efficiënt stadsvervoerssysteem dat directe verbindingen biedt met belangrijke bestemmingen binnen Delft (zoals scholen, ziekenhuis en winkelcentra) en dat goed aansluit op het overige OV. Door nu de tramlijnen 1 en 19 en de streeklijnen de kern te laten vormen van de nieuwe Delftse OV-net, ontstaat er een duidelijke behoefte aan een lokaal vervoers­systeem dat slim aansluit op het regionale openbaar vervoer en dat een alternatief kan bieden voor de andere vervoerwijzen. Dit noemen we het servicenet. Daar­naast blijft een systeem van vraagafhankelijk vervoer (zoals regiotaxi) nood­zakelijk voor meer bijzondere bestemmingen en vervoer van deur tot deur.

 

Samen met Haaglanden – en onder de paraplu van het LVVP – zullen de gedachten van het servicenet nader worden uitgewerkt en gekwantificeerd. In het licht van de naderende aanbesteding van het stadsnet (2005/2006) is een dergelijke exercitie op dit ogenblik dubbel relevant.

 


Voorstel

1. Akkoord gaan met eigen investeringsbijdrage voor de realisatie van tramlijn 19 van € 3,0 mio uit de bovenwijkse voorzieningen Technopolis onder de voorwaarde dat dit bedrag bij aanbestedingsvoordelen weer terugvloeit. In dat geval zal dit bedrag worden ingezet voor de door­trekking van de lijn naar haar definitieve eindpunt. De post “boven­wijkse voorzieningen Technopolis” kan pas worden aangesproken als het 1e deel van het geplande vastgoed in Technopolis in ontwikkeling is. Indien dit nog niet het geval is, zal voorfinanciering door de gemeente moeten plaatsvinden. Te zijner tijd zal een kredietvoorstel aan de raad worden aangeboden.

 

2. Akkoord gaan met het besluit tot aanpassing van het Delftse busnet na invoering van tramlijn 19, ter besparing van € 1,4 mio op de OV-exploitatie van Haaglanden per jaar, door het schrappen van de huidige buslijnen 63 en 69 (besparing ca. € 0,2 mio), de streeklijnen in Delft een lokale functie te laten vervullen (besparing ca. € 0,2 mio) en het resterende stadsnet, met behoud van haar ontsluitende functie, aan te passen danwel om te vormen tot een servicenet (besparing € 1,0 mio).



* Om een idee te krijgen wat een besparing van € 1,4 mio betekent: de huidige buslijn 61 (Kuyperwijk-Wippolder) kost in de OV-exploitatie op jaarbasis ca. € 1,4 mio.

* In dit kader wordt lijn 60/62 tussen Delft CS en Nootdorp gezien als een regionale lijn