Minister Remkes heeft u gevraagd een oordeel te geven over bestaande analyses van de internationale concurrentiepositie van de Randstad en een advies te geven over de rol die bestuurlijke knelpunten daarbij spelen. Ten behoeve van uw advies informeren wij u over de economische positie die Delft inneemt en de ambities en beleidsspeerpunten in de ontwikkeling van deze economie.

 

Wij zijn er van overtuigd dat de Delftse economie een cruciale rol speelt in het behouden en verstevigen van de concurrentiepositie van de Randstad en het realiseren van de Nederlandse bijdrage aan het Lissabon-akkoord. Met voldoende steun vanuit hogere overheden en adequate eigen mogelijkheden en een heldere bestuursstructuur kan Delft als gemeente de rol blijven spelen als stimulator, promotor, aanjager en verbinder van dit economisch succes.

 

Sinds eind jaren ’80 voert Delft de kennisstad strategie. Deze strategie is een antwoord op de teruggang van de meer traditionele industrie in Delft door daar de kracht van de aanwezigheid van de Technische Universiteit Delft (TUD) en andere technologie georiënteerde instituten en bedrijven tegenover te stellen. Kern is bevorderen van innovatie en kennisontwikkeling en bevorderen dat bedrijven en instituten die hierop gericht zijn zich hier vestigen en ruim kans bieden aan vooral technisch innovatieve starters. De afgelopen jaren is hier ook uitdrukkelijk de creatieve economie bij aangehaakt. Ook in de bevolkingsamenstelling wordt deze kracht teruggevonden: in Delft is 46% van de werkzame bevolking HBO of universitair opgeleid en 29% van de werkzame Delftenaren vindt zijn betrekking in de wetenschap en techniek, architec­tuur en ontwerp, onderwijs, kunsten, muziek en entertainment; kortom zijn mensen die in hun werk volledig zijn gericht op het creatieve proces en dus het ontwikkelen van nieuwe ideeën, technologie en/of inhoud.

 

De kennisstad strategie geeft de gemeente vorm in uitdrukkelijke samenwerking met ondernemers, onderzoekinstituten en het onderwijs. De kennisstad strategie is succesvol. Dit blijkt onder meer uit het feit dat Delft mogelijk het grootste Technologisch Innovatieve Complex van Nederland kent en dat dit globaal 250 hectare grote gebied volop in ontwikkeling is. Naar onze stellige overtuiging stoelt de kracht van Delft  met name op deze technisch innovatieve pijler.

 

Tot voor kort werden de onderdelen van dit complex niet in hun onderlinge samenhang bezien en werd ook geen beleid vanuit deze samenhang gevoerd. Het huidig Delfts beleid is er op gericht om door en vanuit de samenhang de kracht te genereren die de kenniseconomische ontwikkelingen snelheid en soliditeit geven. Hierdoor is het complex één van de pijlers van de kenniseconomische krachten van Nederland en één van de dragers van de Randstedelijke economie. Een positie die de komende jaren alleen maar groter en belangrijker zal worden.

 

Het Technologisch Innovatieve Complex van Delft wordt met name gevormd door:

a.        TUDelft gebied. Op dit totaal circa 63 ha grote terrein werken bij de TUD en 20 kennisinstituten ca. 10.000 mensen. De TUD ontwikkelt een ingrijpend vernieuwingsplan waar alle TU activiteiten (faculteiten, laboratoria, studentenhuisvesting, kennisinstituten etc.) worden geconcentreerd.

b.        TNO Zuidpoldergebied. Dit gebied is circa 18 ha groot en bestemd voor TNO. Door - overigens met support en subsidie van het ministerie van EZ- verplaatsen van onderdelen van TNO is een deel van dit terrein leeg komen te staan. Het terrein wordt thans herontwikkeld, waardoor totaal 76.000 m2 bvo ontstaat. 25.000 m2 ten behoeve van TNO, 10.000 m2 voor onderwijs, 20.000 m2 voor bedrijven, 6.000 voor short stay facilities, expositie en services en 15.000m2 kantoren.

c.        Delftechpark. Een 9 ha groot bedrijventerrein waar zich alleen R&D bedrijven mogen vestigen. Op zit terrein werken momenteel ca. 1200 mensen bij ca. 100 R&D bedrijven en instellingen.

d.        Technopolis Innovation Park, dat thans wordt ontwikkeld als science park van Europese betekenis. De opzet is dat op dit bijna 120 ha grote terrein over 20 jaar ca. 12.000 tot 15.000 mensen werken. Inmiddels is ca. 50 ha. van dit terrein in gebruik. Omdat duurzaamheid een belangrijk aspect is bij de ontwikkeling is voor een compacte opzet voor ca. 600.000 m2 bvo ten behoeve van bedrijven met een belangrijke R&D component gekozen

e.        Station Zuid. Totaal circa 25 ha van ondermeer het 86 ha. grote en van oorsprong traditionele bedrijfsterrein Schieoevers is pioniersgebied voor het ‘stedenbaanplan’. Dit houdt in dat rond deze ov-halte tot 2020 ca. 135.000 m2 kantoren, leisurefuncties en woningen worden gebouwd. Station Zuid raakt nagenoeg het Technopolis gebied.

 

Hoewel het Technologisch Innovatief Complex relatief goed is ontsloten, is dit nog niet optimaal: het gebied is gelegen naast de A13 en heeft met ‘Delft Zuid’ een op/afrit op deze snelweg. Door het gebied loopt de N470 (Kruithuisweg), verbindingsweg tussen A13 en A4. Op het gebied is het OV-station Delft Zuid gelegen. Op geringe afstand ten noorden van het gebied ligt station Delft, dat in het kader van de ondertunneling van het spoor geheel vernieuwd wordt. In voorbereiding is tramverbinding 19, waarmee het gebied direct op ondermeer Den Haag wordt aangesloten. De tussen de deelgebieden lopende Rotterdamseweg heeft een scharnierfunctie tussen de oude Delftse Binnenstad, het TUD gebied en het Technopolis Innovation Park. Langs deze weg zijn onder meer gevestigd een bedrijfsverzamelgebouw voor jonge ondernemingen, HBO opleidingen van de Haagse Hogeschool en ‘In Holland’ met totaal ca. 3000 studenten, studenten woningen, een evenemententerrein van 1 ha., oude fabrieksgebouwen, magazijnen en kantoren met ruimtes voor creativiteit en de aardewerkfabriek ‘De Porceleyne Fles’, waar sinds 1654 het Delfts Blauw Aardewerk gemaakt wordt.  De verkeerskundige ontsluiting van het gebied is met een directe aansluiting van Technopolis op de A13 te optimaliseren. De ruimtelijke kwaliteit is te verbeteren door de A13 verdiept aan te leggen.

 

Zoals gesteld werkt de gemeente nauw samen met het bedrijfsleven en instituten aan het verder verstevigen van de kracht en potentie van het Technologisch Innovatief Complex om dit uit te laten groeien tot hèt Randstedelijk topmilieu in de kenniseconomie. Dit vereist veel investeringen van zowel bedrijfsleven en instituten als van de overheid. De gemeente kan de  publieke investeringen niet volledig voor haar rekening nemen en zal hogere overheden verzoeken bij te dragen. Hierbij wordt gedacht aan de ontwikkeling van de Stedenbaan locatie  Station Delft-Zuid; extra bruggen over de Schie voor autoverkeer en voor langzaam verkeer om de relatie met Station Zuid te optimaliseren en Schieoevers beter met de TUD en Technopolis  te verbinden; doortrekken van tramlijn 19 en lijn 16/37; een OV verbinding Technopolis - Schieveen - Rotterdam Airport - Rotterdam Alexander, een extra auto aansluiting op de A13 ter hoogte van Technopolis en verdiepte aanleg van de A13.

 

Het Technologisch Innovatief Complex biedt volop kansen voor versterken van de positie van de Randstad in Europa en in de wereld. Wij zien de volgende voorwaarden om deze kansen voor de toekomst goed te benutten.

 

a.        Een beleid waarin vooral op rijksniveau gericht en bewust wordt ingezet op versterking van de economische Randstedelijke samenhang en synergie. Een goed recent voorbeeld hiervan is het kabinetsbesluit tot  oprichting van het Delta Instituut, waarin de kennis op het gebied van watermanagement wordt samengebald, gekoppeld aan vestiging van dit instituut in Delft waar ook andere instellingen op dat gebied en aangrenzende vakgebieden gevestigd zijn. Voorkomen moet in ieder geval worden dat maatregelen om andere regio’s te versterken ten koste gaan van de Randstedelijke economische samenhang.

b.        Het stevig op de kaart zetten van de kracht en potentie van het Technologisch Innovatief Complex, onder meer in de Europese Unie. Uiteraard ligt hierin een taak voor de gemeente Delft die thans ook met elan wordt opgepakt. Hierin ligt ook een taak voor de Rijksoverheid.

c.        In bijzonder is beleidsmatige en financiële aandacht  vanuit het ministerie van EZ geïndiceerd. Immers juist in Delft zijn synergie effecten te boeken en zijn er kansen en ook ambities voor de TUD om door te groeien naar de internationale top 10[GW1] .

d.        De huidige Randstad heeft naar ons idee last van een overmaat aan bestuursstructuren, overleggen en coördinatiepunten. Als lagere overheid ervaren wij de nadelen van deze bestuurlijke drukte in een gebrek aan slagkracht en snelheid die vereist is om adequaat in te spelen op ontwikkelingen. Het is voor de gehele randsstedelijke concurrentiepositie dienstig dat een heldere, eenvoudige en eenduidige structuur gevormd wordt. De drie lagen van het ‘huis van Thorbecke’ zijn hiertoe nog steeds een uitstekend leidend principe.

e.        De Delftse lokale overheid speelt een op onderdelen essentiële rol in het bevorderen en faciliteren van kenniseconomische ontwikkelingen. Om deze rol succesvol te kunnen blijven spelen is een krachtige gemeente nodig die zelfstandig over voldoende bestuursrechtelijke en financiële middelen beschikt. Wij pleiten er dan ook voor dat in een bestuurlijk ‘nieuwe Randstad’ het subsidiariteitsbeginsel voor zowel lokaal als middenbestuur voluit wordt toegepast.

f.          Het Technologisch Innovatieve Complex is een cruciaal onderdeel van  kenniseconomische structuren en verbanden langs de lijn Leiden -  Den Haag -  Delft - Rotterdam. Delft is aan de ene kant aangesloten bij Stadsgewest Haaglanden. Economisch gezien heeft Delft een gelijke, maar dan niet formeel bestuurlijk geborgde verbondenheid met Rotterdam. Een voorbeeld hiervan is de A13 Kennisboulevard. De gemeenten Rotterdam en Delft en de universiteiten TUD en Erasmus Universiteit Rotterdam hebben de handen ineengeslagen om dit project te realiseren. Voor de versteviging van de Randstedelijke concurrentiepositie moet bij het vormen of herschikken van middenbestuur de lijn Leiden t/m Rotterdam zich onder één bestuurlijke entiteit zichtbaar kunnen ontplooien

 

Resumerend: Delft beschikt over mogelijk het grootste Technologisch Innovatief Complex van Nederland; een complex dat volop in ontwikkeling is. Dit complex speelt een cruciale rol in de versteviging van de randstedelijke concurrentiepositie. Deze rol kan bestuurlijk goed ondersteund worden door

a. het rijk: door een beleid te voeren gericht op randstedelijke economische samenhang en synergie en het samen met de lokale partijen stevig op de kaart zetten van dit complex in onder meer de EU.

b. een provinciaal middenbestuur: door in staat te zijn om de as Leiden-Den Haag-Delft-Rotterdam als één entiteit verder tot ontwikkeling te brengen

c. de gemeente Delft: door te beschikken over voldoende autonomie en voldoende bestuursrechtelijke en financiële middelen.

 

Uiteraard zijn wij zeer bereid u over de Delftse economische ontwikkeling of onze economische en andere ambities en wijze van samenwerken met het bedrijfsleven en instituten nader te informeren.

 

Hoogachtend,

 

het college van burgemeester en wethouders van Delft

 

                                               , burgemeester

 

 

                                               , secretaris

 [GW1]