Aan de gemeenteraad voorstellen:
1.
in te stemmen met de programma-aanpak Water.
2.
akkoord te gaan met de 24ste
begrotingswijziging.
2. Aanleiding
Op 27 september 2007 heeft u ingestemd met het
initiatiefvoorstel van de raadsfracties PvdA en VVD ‘Delft maakt werk van
water!’ van augustus 2007. Met het aannemen van het initiatiefvoorstel
heeft het college de opdracht gekregen een ‘programma Water’ op te stellen.
Nadrukkelijk is gesteld dat het niet gaat om een apart programma in de
Programmabegroting. Gekozen is voor een programmatische aanpak. In de
programma-aanpak Water dienen alle bestaande activiteiten met betrekking tot
water te worden ondergebracht alsmede die al dan niet in gang worden gezet naar
aanleiding van het initiatiefvoorstel.
Strekking
Initiatiefvoorstel ‘Delft maakt werk van water!’
Van het college
wordt verwacht dat in de commissie EMCR van februari 2008 een plan van aanpak
wordt gepresenteerd waarbij
-
er een inventarisatie heeft plaats gevonden van de
bestaande initiatieven en de bijbehorende geldstromen;
-
de in het voorstel genoemde pijlers en acties
worden uitgewerkt in concrete plannen;
-
de plannen worden voorzien van een financiële
onderbouwing;
-
de plannen worden gekoppeld aan een meerjarig
tijdpad;
-
een bijbehorende communicatiestrategie wordt
gepresenteerd;
-
én inzicht gegeven wordt in de wijze waarop het
programma wordt ondergebracht in de organisatie.
Voor de periode 2008 – 2010 is jaarlijks een bedrag
van € 200.000,- gereserveerd om de mogelijkheden van water in brede zin
verder vorm te geven binnen de thema’s gebruik, inpassen en functioneren en
kennis en economie. Dit bedrag is gefinancierd uit de reserve economische
structuur (3 × € 1,5 ton) en de gereserveerde gelden voor stadsmarketing
(3 × € 0,5 ton). Het stadsmarketingbudget zal worden ingezet om het thema
water te verbinden met de vier kernwaarden van het merkbeeld van Delft:
historie, technologie, creativiteit en innovatie.
Het in het initiatiefplan genoemde programma water
is een inhoudelijke programma. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling om een
apart programma water in de programmabegroting te maken.
3. Regie en coördinatie Waterthema’s
Binnen de gemeente zijn er meerdere sectoren en
vakteams bij het water betrokken. Bestuurlijk zijn de genoemde waterthema’s
over meerdere portefeuilles verdeeld. In figuur 1 is een overzicht gegeven van
de waterthema’s.
figuur 1: verdeling waterthema’s
Voor
een programmatische aanpak van de wateronderwerpen heeft het college een
ambtelijk coördinator aangewezen. Voorts is een stuurgroep Water ingesteld,
waarvoor wethouder Vuijk voorzitter is. De stuurgroep stuurt op
de uitvoering van het initiatiefvoorstel “Delft maakt werk van water”en draagt
zorg voor afstemming met eventueel aanpalende beleidsterreinen.
4. Programma-aanpak Water
In deze paragraaf worden de in het
initiatiefvoorstel genoemde pijlers uitgewerkt. Deze worden opgehangen aan de
drie al eerdere gebruikte thema’s: gebruik, inpassen en functioneren en kennis.
Het is nadrukkelijk de wens om zichtbaar te maken
dat de gemeente Delft “werkt aan water” binnen de drie verschillende
waterthema’s. Niet alles is echter direct te realiseren, voor sommige onderdelen
is nader onderzoek en/of overleg noodzakelijk. In de programma-aanpak water is
gezocht naar een evenwicht tussen korte en middenlange termijn, oftewel
zichtbaarheid en onderzoek. In de toekomst zal voor nadere uitwerking van
deelprojecten extra budget nodig zijn. Dit wordt meegenomen in de reguliere
votering op basis van de programmabegroting.
In bijlage 2 is een samenvatting van de financiële
consequenties van de programma-aanpak opgenomen.
1. Gebruik - Toerisme, recreatie
en vaarbeheer
Binnen het thema Toerisme, Recreatie en Vaarbeheer
zijn er verschillende aandachtgebieden. Delft heeft tot voor kort weinig
aandacht besteed aan dit thema, ondanks dat er meerdere mogelijkheden zijn om
uit te bouwen. De aandachtsgebieden vertonen een sterke relatie met elkaar en
andere initiatieven binnen de gemeente. Er zullen duidelijke keuzen gemaakt
moeten worden welke onderwerpen worden opgepakt en deze moeten vervolgens
geprioriteerd en gesorteerd worden.
Voor dit thema is het rapport “Delft, knooppunt Water-Stad-Land”,
(november 2005) van de VVD-werkgroep ‘Vervoer over water’ van belang. In deze
rapportage zijn aanbevelingen gedaan ter verbetering van vervoer over water in
en om Delft. Dit rapport heeft ook mede ten grondslag gelegen aan de oprichting
van het regionale samenwerkingsverband waarvan in de aanleiding van deze nota
al melding is gemaakt. Delft heeft een belangrijke rol gespeeld bij de
totstandkoming van dit samenwerkingsverband.
Ook van belang is de nota “LVVP motie Vervoer
over Water” waarin ingegaan is op het gebruik van het Rijn-Schiekanaal door
beroepsvaart (goederenvervoer, motorcharters), pleziervaart (recreanten en
passanten) en sporters (roeiers). Deze nota (nr. 20307152) is op 2 oktober 2007
door het college vastgesteld.
Om de relatie tussen Delft en het thema Water te
benadrukken zal stadsmarketing als instrument worden ingezet. Het thema water
zal worden gekoppeld aan het ‘verhaal van Delft’, waarbij het wordt verbonden
met de vier kernwaarden van de stad: historie, technologie, creativiteit en
innovatie.
Vanuit het initiatiefvoorstel valt onder dit thema
pijler 2 commerciële en recreatieve vaart. Binnen deze pijler worden in
het initiatiefvoorstel vier acties onderscheiden:
1. Het
stimuleren van de recreatieve vaart door faciliteiten en voorzieningen te
bieden.
2. Het
stimuleren van met water verbonden evenementen.
3. Het
bieden van ruimte aan de commerciële vaart door het beschikbaar stellen van
voldoende laad- en loswallen en het stimuleren van innovatieve concepten.
4. Het
waarborgen van de nautische veiligheid door het inrichten van een Delftse
Havendienst, het maken van afspraken (convenant) tussen partijen en het
onderzoeken van de mogelijkheden van een (oefen-) roeibaan binnen Aquapolis.
Ad. 1. recreatievaart
Aan deze actie wordt invulling gegeven door een haalbaarheidsonderzoek
uit te voeren naar de uitbreiding van de passantenhaven en eventueel
recreatie/jachthaven in de Nieuwe Haven conform de nota “Managementbelangen
Rijn-Schiekanaal” van 28 augustus 2007.
Parallel aan dit haalbaarheidsonderzoek wordt een
toekomstvisie ontwikkeld voor de recreatie tourvaart en de recreatie
chartervaart, waarbij ook de initiatieven van het Regionale
Samenwerkingsverband Water – Stad – Land worden betrokken. Onderdeel van het
haalbaarheidsonderzoek is een inventarisatie van de benodigde voorzieningen
voor het ‘wensbeeld’.
Kosten: € 25.000,- eenmalig in 2008
Ad. 2. water verbonden evenementen
Evenementen zijn een belangrijk ‘instrument’ om het
verhaal van Delft uit te dragen, zoals omschreven in de nota stadsmarketing. Om
water te integreren in het merkbeeld van Delft zullen watergebonden evenementen
worden behouden en versterkt. Het is hierbij van groot belang dat het thema
water tijdens deze evenementen in relatie wordt gebracht met de kernwaarden van
Delft. Voorbeelden van evenementen die in dit perspectief een impuls kunnen
krijgen zijn het Varend Corso Westland en de Vloot over de Vliet.
Kosten: € 20.000,- jaarlijks (totaal € 80.000,-)
Voor 2008 is hiervan reeds een bedrag gereserveerd
van € 10.000,- voor ondersteuning van het evenement Ter Land, ter Zee en
in de Lucht.
Ad. 3. ruimte voor commerciële vaart
In Delft zijn in de huidige situatie voldoende los-
en overslag plaatsen. De havenmeesters houden hierop toezicht en begeleiden dit
zonodig. Er zijn meerdere initiatieven die van invloed zijn op de beschikbare
locaties. De belangrijkste is de ontwikkeling in de Nieuwe Haven, maar ook de
plannen voor Schie-oevers.
Kosten: in dit stadium niet
Innovatieve concepten, zoals de mogelijkheid voor
het bevoorraden over het water van winkels en bedrijven in de binnenstad,
moeten worden ondersteund en gestimuleerd. Dit zal in samenhang gedaan moeten
worden met de milieuzone plannen voor de binnenstad.
Kosten: € 10.000,- (uit te geven in 2009)
Ad. 4. nautische veiligheid
Voor de korte termijn (zichtbaar) wordt een
tijdelijk havenkantoor ingericht in Hooikade 13.
Kosten: € 20.000,- jaarlijks (totaal € 80.000,-)
In de haalbaarheidsstudie naar extra ligplaatsen
voor de recreatievaart (uitbreiding passantenhaven en eventueel
recreatie/jachthaven in de Nieuwe Haven) – zoals bedoeld in de nota “Management
belangen Rijn-Schiekanaal” – wordt ook aandacht gegeven aan de organisatie
van het nautisch toezicht (taken, formatie en locatie) alsmede de inrichting,
locatie en formatie van de havendienst.
Kosten: zijn opgenomen onder ad.1
Schaalvergroting van de beroepsvaart is in het
nadeel van de roeiers en recreatievaart: meer schepen en hogere golven. Roeiers
hebben - vanwege het golfdempend vermogen - baat bij een zachte oever met
rietkraag. Ook vanuit de Kaderrichtlijn Water is dit gewenst. Bij het verbreden
van de Schie zal als insteek voor het gesprek met de provincie ingezet worden
op het golfdempend vermogen van de oever.
Kosten: in dit stadium niet
2.
Inpassen en functioneren - Waterbeheer en Ruimtelijke Ordening
Het thema Waterbeheer en Ruimtelijke Ordening is
goed ingebed in de gemeentelijke organisatie. Het waterplan Delft is het
verbindende kader. De waterstructuurvisie is het instrument om het
ruimtevraagstuk ruimtelijk vorm te geven. Besluitvorming hierover heeft in
april 2005 en maart 2006 plaatsgevonden. Het uitvoeringsprogramma van het waterplan
wordt in overleg met en mede gefinancierd door het Hoogheemraadschap van
Delfland gerealiseerd.
Via communicatie wordt de samenhang tussen de
verschillende onderdelen van het waterplan zichtbaar gemaakt. Ambtelijk wordt
verkend welke extra inspanning nodig is om ook de samenhang tussen de
verschillende projecten te benadrukken op een uniforme en eenduidige manier.
Het waterplan omvat -
naast het visiedeel uit april 2000 - een zestal documenten. Daarnaast is er een
sterke link met het Gemeentelijk Rioleringsplan en de Ecologienota Delft. In
Bijlage 1 is in schema de samenhang weergegeven tussen de verschillende
wateronderwerpen en de daaraan gerelateerde onderwerpen als Rioleringsplan
en Ecologieplan.
Vanuit het initiatiefvoorstel valt onder dit thema
pijler 5 ruimtelijke ordening. Binnen deze pijler worden in het
initiatiefvoorstel twee acties onderscheiden:
1. Het
opnemen van kwantitatieve en kwalitatieve richtlijnen in het handboek
bestemmingsplan voor de fysieke inpassing van water in de bebouwde omgeving.
2. Het
beschermen en herstellen van het historische en culturele aspecten van het
gebruik van water en het aangrenzende land.
Ad. 1. inpassing water in bebouwde omgeving
In deze nota is in paragraaf 4. waterthema’s onder
het tweede thema (Inpassen en functioneren) beschreven hoe de wateropgave wordt
ingepast in de bebouwde omgeving. In de waterstructuurvisie heeft de
wateropgave ruimtelijk plaats gekregen. In
de bestemmingsplanprocedure worden projecten die voorzienbaar binnen de
bestemmingsplanprocedure worden uitgevoerd, positief bestemd. Voor de overige
projecten, wordt wel globaal – detaillering vindt plaats met de ruimtelijke
ontwikkeling – de locatie aangegeven en wordt (zoveel mogelijk) het mogelijk
gemaakt binnen de bestemming van de desbetreffende gronden.
In het handboek bestemmingsplan is deze procedure
omschreven.
Kosten: past binnen reguliere begroting
Ad. 2. historische en
culturele aspecten
Delft is een historische stad dat altijd verbonden
is geweest met water. Oude elementen die verloren zijn gegaan kunnen weer
hersteld worden. Gedacht kan worden aan het teruggraven van de gracht op de
Nieuwe Langedijk.
Voor 2008 is een concrete bijdrage gevraagd van
€ 15.000,- voor het instandhouden van cultureel varend erfgoed.
Voorgesteld wordt dit verzoek te honoreren en voorts om jaarlijks een bedrag
van € 15.000,- beschikbaar te stellen voor cultuurhistorische projecten
(haalbaarheidsonderzoeken herstel oude elementen en subsidiebijdragen voor
cultureel varend erfgoed).
Kosten: € 15.000,- jaarlijks (totaal € 60.000,-)
Om water in de stad meer zichtbaar te maken, wordt
voorgesteld een fontein in de stad te realiseren. Geschikte locaties zijn het
Delflandplein, de spoorzone of het TU-Noord gebied. Vanuit het programma-aanpak
Water wordt een bijdrage voorgesteld van € 30.000,-. Deze bijdrage is voor
onderzoek naar haalbaarheid en voor realisatie. Afhankelijk van uitvoering zal
aanvullend budget nodig zijn. Voor het beheer en onderhoud zal in de reguliere
begroting budget beschikbaar gesteld moeten worden. Het is niet wenselijk om
dergelijke kostenposten onder te brengen binnen onderhavige programma-aanpak
Water. De kosten zijn afhankelijk van de uitvoering van de fontein.
Kosten: € 30.000,- (uit te geven in 2009)
3. Kennis en Economie -
Waterkennis en kenniseconomie
Het thema Waterkennis en Kenniseconomie sluit aan
bij de ‘Delft Kennisstad’-strategie. Ook binnen dit thema zijn er mogelijkheden
om uit te bouwen. Delft moet zich meer internationaal profileren. Delft staat
bekend als technologiestad en als water(technologie)stad. Met het Unesco IHE
instituut heeft Delft ook een uniek wereldwijd opleidingscentrum. Samen met Den
Haag, - stad van internationaal recht en vrede - kan Delft een (grote) rol gaan
spelen bij wereldwijde watervraagstukken. Bijvoorbeeld bij conflicten over de
verdeling van water, waterschaarste e.d. Den Haag heeft initiatief genomen tot
het oprichten van een internationaal instituut voor preventie van conflicten.
Het gezamenlijk optrekken door Delft en Delfland biedt levert wederzijds
synergie.
Vanuit het initiatiefvoorstel vallen onder dit
thema pijler 1 waterkennis in de kenniseconomie, pijler 3 educatie
en pijler 4 toerisme.
Binnen pijler 1 worden in het initiatiefvoorstel vijf acties onderscheiden:
1. Het
inrichten van Aquapolis – centrum voor water- en water/land-gerichte bedrijven
op Technopolis;
2. Het
aantrekken van nieuwe bedrijven rond Deltares (Technopolis en Aquapolis) door
het scheppen van optimale voorwaarden;
3. Het
creëren van een aantrekkelijk en gedifferentieerd woon- en werkmilieu;
4. Het
stimuleren van duurzaam gebruik van water;
5. Het
actief inzetten op het verwerven van water gerelateerde subsidies.
Binnen pijler 3 wordt één actie voorzien:
6. het
oprichten van een educatief watercentrum door Delft en haar partners.
Binnen pijler 4 wordt eveneens één actie voorzien:
7. Het
in de stadsmarketing presenteren van Delft als stad van waterkennis.
Ad. 1/2. Aquapolis en aantrekken bedrijven
Het idee achter Aquapolis (ook wel Deltapolis
genoemd) is het stimuleren van werkgelegenheid in de kennissector water. Voor
het aantrekken van bedrijven kan zowel nationaal als internationaal gekeken
worden.
Kosten: binnen programma Kennisstad en economie
Ad. 3. aantrekkelijk en gedifferentieerd woon- en
werkmilieu
De gemeenteraad heeft op 27 april 2000 het Delfts
Ontwikkelings Programma Stedelijke Vernieuwing vastgesteld. Dit ontwikkelings
programma gaat uit van een optimale toekomstige ontwikkeling van Delft voor
haar bewoners.
Kosten: in dit stadium niet
Ad. 4. Stimuleren duurzaam gebruik van water
Om duurzaam gebruik van water in Delft door burgers
en vooral bedrijven te bevorderen zal voorlichtingsmateriaal worden ontwikkeld
en eventueel een stimuleringsregeling worden ontwikkeld.
Kosten € 40.000,- ( uit te geven in 2009 en
2010)
Ad. 5. Verwerven watergerelateerde subsidies
Het waterprogramma omvat een groot aantal projecten
die kansrijk zijn voor subsidieverkrijging (nationaal en Europees).
Subsidieprojecten dragen ook bij aan een positieve uitstraling binnen het thema
water.
Kosten: € 50.000,- ( uit te geven in 2008 en
2009)
basis inhuur menskracht ½ dag per week gedurende 2
jaar
Ad. 6. Watercentrum
Het beoogde watercentrum bestaat uit de combinatie
van een wetenschappelijke en museale functie. Op 20 februari 2007 is/wordt een
waterconferentie gehouden met als insteek om dit centrum samen met
andere geïnteresseerde partijen (waaronder TU-Delft, Deltares en bedrijfsleven)
vorm te geven. Medio 2008 zal (naar verwachting) een tweede conferentie
gehouden worden.
Kosten: € 25.000,- (uit te geven in 2008 en 2009)
Kosten zijn voor ondersteuning 2de
bestuurlijke conferentie (1ste conferentie (20 februari 2008)
is/wordt vanuit regulieren middelen gedekt) en voor het - met andere partners -
opzetten van een business case.
Ad. 7. Water en Stadsmarketing
De nota Stadsmarketing 2008-2011 heeft het
startsein gegeven voor een betere positionering van Delft. Vanuit de nota zal
ondersteuning worden geboden aan onderhavige nota ‘Water in Delft’. Een deel
van het beschikbare budget wordt ingezet ter ondersteuning van nieuwe en
watergebonden evenementen (zie pagina 22, ad. 2).
Evenementen zijn niet het enige middel om het thema
water tot uiting te laten komen in de stadsmarketing van Delft. Het
stadsmarketingbudget wordt daarom tevens ingezet voor een bijdrage aan
(promotionele) activiteiten die het merkbeeld van Delft, en de rol van water
daarin, versterken. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan activiteiten
die de relatie tussen Delft en het thema water (inter)nationaal op de kaart
zetten
Kosten: € 15.000,- jaarlijks (totaal € 60.000,-)
Delft Kennisstad, maar bijvoorbeeld ook Delft
Toeristenstad, vergt internationale profilering. Het uitbouwen van de contacten
met Chinese bedrijven en het maken van nieuwe contacten met Amerikaanse
instanties en bedrijven lijkt kansrijk en zo ook een slimme benadering van de
Europese Unie in verband met kennisuitwisseling en subsidies.
Delft en Den Haag hebben reeds contacten met twee
bedrijven uit India. Het eerste bedrijf - de Indian Society of International Law
- is een vooraanstaand instituut op het gebied van educatie, onderzoek en
bevordering van internationaal recht, vooral op het gebied van trends in het
milieurecht. Dit bedrijf werkt ook samen met het Nederlandse TMC Asser
Instituut. Het tweede bedrijf - International Centre for Peace Initiatives /
Strategic Foresight Group - is in 1990 opgericht als NGO met als doelstelling
om voor Zuid-Azië moderne middelen voor conflict beheersing tussen overheden te
ontwikkelen en als instituut gefocust op preventieve diplomatie. Bij een groot
aantal (wereld)problemen speelt water in al zijn breedte een rol. Delft heeft -
samen met het ministerie van Economische zaken - (verkennende) gesprekken lopen
met China. Het bedrijf MWH (Montgommery Watson Harza) dat onlangs Syncera Delft
heeft overgenomen biedt perspectieven in de Verenigde Staten.
Voor de komende periode gaat het voor Delft om
aansluiten, actief deelnemen aan en het organiseren van seminars.
Het Netherlands Water Partnership (NWP), gevestigd in Delft, is een publiekprivate netwerkorganisatie die opereert als onafhankelijk coördinatie- en informatiepunt voor de Nederlandse watersector. Het NWP faciliteert innovaties in delta- en watertechnologie, organiseert marktbewerking, handelsmissies en beurzen, zorgt voor de uitwisseling van informatie en nieuws en voert, met de EVD, het programma Partners voor Water uit.
Van 14 juni tot en met 14
september van dit jaar vindt in Zaragoza (Spanje) de wereldtentoonstelling Expo
2008 plaats. Centraal thema: Water en Duurzame ontwikkeling, een thema dat –
zeker sinds Al Gores ‘An inconvenient truth’ - ook in ons land de media
beheerst. De ministerraad heeft dan ook besloten om met een Nederlands
Paviljoen aan Expo 2008 deel te nemen.
Het projectmanagement van de Nederlandse inzending ligt in handen van de
unit Wereldtentoonstellingen van EVD Internationaal Ondernemen en Samenwerken,
dat weer deel uitmaakt van het ministerie van EZ. In nauwe samenwerking met het
Delftse NWP heeft de EVD de volgende paviljoenthema’s geformuleerd: watertechnologie,
deltatechnologie, klimaatverandering en het feit dat 2008 door de Verenigde
Naties is uitgeroepen tot ‘The International Year of Sanitation’
(afvalwaterverwerking).
De presentatie in het paviljoen moet Nederland positioneren als een innoverende
natie op het gebied van watermanagement- en waterbeheersing. Delft heeft op dit
gebied de toporganisaties van de wereld in huis, te weten Unesco IHE
(watermanagementopleidingen) en Deltares (deltatechnologie). Omdat Delft zich
op deze gebieden wil positioneren, heeft NWP de gemeente nadrukkelijk
geadviseerd om nu en in de toekomst deel te nemen aan beurzen met de
bovengenoemde thema’s. Deelname aan de wereldtentoonstelling in Zaragoza is een
eerste stap voor Delft om zich wereldwijd te positioneren. Dit kan middels één
van de acht permanente informatiezuilen.
Kosten € 50.000,- eenmalig (uit te geven in
2008) en vanaf 2009 € 10.000,- jaarlijks (totaal € 80.000,-)
Ambtelijke coördinatie, evaluatie
en communicatie
Coördinatie en ondersteuning
programma water
Het programma water omvat een groot aantal diverse
onderwerpen. Bij het merendeel van deze onderwerpen draait het om
zichtbaarheid. Het is nodig om de samenhang van onderwerpen in beeld te brengen
en om ‘individuele’ projecten te promoten.
Om voldoende voortgang te kunnen garanderen, wordt
de programma-aanpak bewaakt. Dit gebeurt door de ambtelijk coördinator.
Jaarlijks wordt de voortgang geëvalueerd en middels een voortgangs-rapportage
ter kennisname aan de gemeenteraad voorgelegd.
De mijlpalen van de programma-aanpak Water worden
geaccentueerd door middel van communicatie via de stadskrant, persberichten,
lezingen en eventueel publicaties in vakbladen. Met goede communicatie kan
Delft meer nadrukkelijk als waterstad op de kaart worden gezet.
Kosten: € 15.000,- jaarlijks (totaal € 60.000,-)
5. Gebruikte literatuur / bronnen:
▪
collegevoorstel initiatief Regionaal
Samenwerkingsverband Water-Stad-Land nr. 20164537)
▪
initiatief-plan “Delft maakt werk van water”
(september 2007) van de raadsfracties PVDA en VVD.
▪
nota “Management belangen Rijn-Schiekanaal”,
nr. 20308684 van 28 augustus 2007
▪
nota “LVVP motie Vervoer over Water”, nr.
20307152 van juli 2007
▪
Delft, knooppunt Water-Stad-Land”,
(november 2005) van de VVD-werkgroep ‘Vervoer over water’
▪
Nota “Stadsmarketing 2008-2011”, nr.
20324379 van 12 november 2007
