Geacht college,
Bijgaand
treft u aan het rapport: De regionale woonvisie van het stadsgewest Haaglanden,
alsmede de bijlage behorend bij dit rapport.
De
regionale Woonvisie, die formeel door het stadsgewest wordt vastgesteld, dient
ter vervanging van het Regionale volkshuisvestingsplan Haaglanden uit 1996 en
heeft de volgende doelen:
- samenhang brengen
in het gevarieerde woonaanbod in Haaglanden;
- gezamenlijke
ambities gemeenten kenbaar maken;
- afstemming en
bijsturing van lokaal beleid mogelijk maken;
- inspiratie bieden
voor uitwerking in concrete plannen en acties op lokaal niveau;
- handvatten bieden
voor uitvoeringsafspraken met beheerders en investeerders;
- inzet zijn in
gesprekken Stadsgewest met andere partijen zoals provincie, rijk en SVH.
Het
stadsgewest zet met de Woonvisie de te volgen strategie uiteen. Op lokaal
niveau ligt de verantwoordelijkheid voor de uitwerking en de uitvoering. In de
woonvisie worden achtereenvolgens de woonopgave, de ambities van de
regio en de uitvoering beschreven.
De woonopgave
De
Woonvisie beschrijft de woonopgave tussen 2000-2015. Kort samengevat de belangrijkste
conclusies over de regionale woningmarkt:
- de woningmarkt in
Haaglanden is kwantitatief en kwalitatief gespannen; er zijn meer en
andere woningen nodig om de huidige en toekomstige woningvraag te
bedienen.
Huidige mismatch:
a) Er
wordt meer woonkwaliteit gevraagd, dan aangeboden. De vraag naar meer
woonkwaliteit komt voor in alle sectoren (van sociale huurwoning tot luxe
villa) en uit zich vooral in een vraag naar meer ruimte;
b) In
stedelijke woongebieden is een potentieel overschot aan verouderde, vaak kleine
gestapelde huurwoningen en een tekort aan ruimere, liefst grondgebonden
woningen. ‘Groene’ woongebieden zijn in trek.
c) Omdat
de omvangrijke kwaliteitsvraag op dit moment onvoldoende gerealiseerd kan
worden, stokt de doorstroming waardoor zowel de toegang tot de markt (starters)
als het doorlopen van een wooncarriere (doorstromers) onder druk staan;
Toekomstige ontwikkelingen:
d) Kwantitatief;
het aantal huishoudens in het stadsgewest neemt volgens de Primosprognose tot
2015 met 40.000 toe.
e) Kwalitatief;
bij een gematigd economisch scenario neemt de doelgroep af van 36% in 2000 tot
29% in 2015. Deze afname is deels het gevolg van te verwachten economische
ontwikkelingen maar is deels ook autonoom. Zo zal het aantal inkomens per
huishouden nog licht stijgen en zullen de ouderen van de toekomst een vrij goed
pensioen hebben.
f) Het
aandeel jongeren en gezinnen neemt af en het aandeel ouderen groeit. De echte
ontgroening en vergrijzing met toenemende zorgbehoeften zal pas na 2015 haar
beslag krijgen.
Ambities Haaglanden
Haaglanden
is een compacte, groene-blauwe regio met een grote variatie in woonmilieus. Om
zich als regio blijvend te onderscheiden wordt gekozen voor:
- behoud groene en
blauwe kwaliteiten door compact bouwen en streven naar meervoudig
ruimtegebruik;
- versterken
verscheidenheid woonmilieus: a) stedelijk wonen in al zijn verscheidenheid, van dynamisch
centrumstedelijk wonen tot stadse woonmilieus die ook aantrekkelijk zijn
voor gezinnen en b) groenstedelijk wonen in specifieke combinaties van groen en
stedelijk, tot milieus die te
typeren zijn als tuinstad of groene rand;
- aantrekken van
10.000 extra huishoudens van buiten de regio tot 2015; hoewel Haaglanden
er afgelopen jaren in is geslaagd om het vertrek uit de regio tot staan te
brengen, is het aantrekken van nieuwe, liefst koopkrachtige huishoudens
nog onvoldoende van de grond gekomen.
- tegemoet komen aan
de mismatch tussen vraag en aanbod in
kwantitatieve en kwalitatieve zin. Dit gebeurt door middel van 1)
het aanpassen van 30.000 bestaande
woningen (sloop en vervanging, vergaande aanpassingen, samenvoeging) en 2)
nieuwbouw van 60.000 woningen. Het
betreft 40.000 woningen om te
voorzien in de autonome huishoudensgroei, 10.000 woningen ten behoeve van
opheffen huidig woningtekort, ontspanning van de markt en rekening houdend
met extramuralisering van de zorg
en 10.000 woningen voor aantrekken extra huishoudens. 12.000 nieuwe
woningen worden binnenstedelijk, 48.000 op uitleglocaties gerealiseerd. De
transformatie van de bestaande voorraad samen met de nieuwbouw dient de
volgende differentiatie aan ‘nieuwe’ woningen op te leveren:
|
Sector
|
Aantal
|
Procent
|
|
Sociale
huur
Huur
overig
Sociale
koop
Overige
koop
|
18.000
9.000
10.000
53.000
|
20%
10%
11%
59%
|
|
Totaal
Haaglanden
|
90.000
|
100%
|
Per saldo wordt uitgegaan van 30% woningen in de sociale sector.
Dit aandeel betreft de optelsom van zowel de
verbeterde sociale
bestaande huurwoningen in herstructureringsgebieden
als de
nieuwbouw ten behoeve van vervanging en uitbreiding
van de
voorraad. Dit geeft gemeenten met een grote
herstructureringsopgave (zoals ook Delft) de nodige
armslag om
zowel binnen nieuwbouwprojecten als in
herstructureringsgebieden
die kwaliteiten te realiseren die vanuit de markt
gevraagd worden.
Tegelijkertijd betekent het voor gemeenten met een
beperkte
hersructureringsopgave een grotere verplichting ten aanzien van
realisatie van sociale huurwoningen in de
nieuwbouw.
Het effect
op het totale woonaanbod in Haaglanden is als volgt:
|
Woningtype
|
2000
|
2015
|
Verschil
|
|
Grondgebonden
koop
Grondgebonden
koop luxe
Appartementen
koop
Grondgebonden
huur
Appartementen
huur
|
85.000
22.000
68.000
56.000
193.000
|
109.000
47.000
99.000
60.000
169.000
|
+ 24.000
+ 25.000
+ 31.000
+ 4. 000
- 24.000
|
|
Totaal
Haaglanden
|
424.000
|
484.000
|
+60.000
|
Het totale aandeel huurwoningen
loopt terug van 59% naar 47% en
het aandeel grondgebonden woningen
groeit van 38% naar 45%.
Uitvoering en
werkwijze
Om te
waarborgen dat lokale plannen en initiatieven per saldo aansluiten op de
regionale ambities, heeft het stadsgewest de volgende werkwijze voor ogen:
- De Woonvisie
onderscheidt een 8-tal woongebieden met elk hun eigen identiteit en van regionaal belang.
Voor Delft wordt handhaven van de
positie van Delft als historische stad en als studentenstad met een accent
op kennis en technologie genoemd. Binnen ieder woongebied zijn
transformatieprojecten benoemd die nadere uitwerking vragen. Voor Delft
betreft het de Spoorzone waar ontwikkeling van centrum stedelijk wonen
voor de hand ligt, en de ontwikkeling van Harnaschpolder waar een
samenhang met de ontwikkelingen in Voorhof gezocht wordt .
- Voor 15 september geven gemeenten een
eerste reactie op de vraag welke lokale accenten en prioriteiten zij
leggen bij de vertaling van het regionale ambitieprogramma met betrekking
tot hun gebiedsprofiel. Vanuit de gemeente Delft zal worden aangegeven dat
het accent ligt op:
1) transformatie
van eenzijdig samengestelde wijken en buurten met als inzet het kwalitatief
versterken van de sociale sector, toevoegen van woonkwaliteit en meer
differentiatie;
2) een
nieuwbouwprogramma toevoegen met een accent op de koopsector in de middeldure
en duurdere prijssegmenten, waarmee doorstroming beoogd wordt.
- De gemeentelijke
reacties vormen onderwerp voor gezamenlijke bespreking;
- De provincie
hanteert de gebiedsprofielen, aangescherpt door gemeenten, samen met het
regionale ambitieprogramma als kader bij de toetsing van ruimtelijke
planinitiatieven van gemeenten;de gebiedsprofielen en het ambitieprogramma
kunnen worden beschouwd als een nadere uitwerking van de woonparagraaf uit
het Regionaal Structuurplan.
- De lokale
uitwerking die gemeenten aan de transformatieprojecten en de
gebiedsprofielen geven, kunnen voor de niet-rechtstreekse gemeenten mede
ingang vormen voor het indienen van ISV-aanvragen bij de provincie.
Monitoring
woningmarkt
Toetsing
of de Woonvisie het gewenste resultaat oplevert gebeurt aan de hand van:
- jaarlijks te meten
cijfers over de woningmarkt;
- een jaarlijks te
organiseren platform voor betrokken partijen (gemeenten,
woningcorporaties, projektontwikkelaars, provincie, stadsgewest) waar in
een woonvisiedebat met elkaar de stand van zaken wordt besproken (over
successen, knelpunten, bijstellingen en mogelijke oplossingen);
- een jaarlijks te
organiseren woonvisiedag waar gemeenten en woningcorporaties projecten en
ervaringen uit de praktijk kunnen presenteren.
Voorstel
Ik
stel u voor om:
- in te stemmen met
de norm voor realisatie van minimaal 30% woningen in de sociale sector; De
norm betreft de optelsom van zowel bestaande verbeterde sociale
huurwoningen in herstructureringsgebieden als nieuwbouw ten behoeve van
vervanging en uitbreiding. Dit geeft gemeenten als Delft, met een grote
herstructureringsopgave en een groot aandeel sociale huurwoningen, de
ruimte om de door de markt gewenste transformatieslag in de woningvoorraad
te maken.
- een voorbehoud te
maken met betrekking tot de beoogde nauwe samenhang tussen de
ontwikkelingen in Harnaschpolder en Voorhof; deze moet uitdrukkelijk nog
nader worden onderzocht. Ondanks eerder verzoek onzerzijds is de tekst tot
op heden niet naar wens aangepast.
- in te stemmen met
de Delftse invulling van locale accenten en prioritering bij:
1) transformatie
van eenzijdig samengestelde wijken en buurten met als inzet het kwalitatief versterken van de sociale sector,
toevoegen van woonkwaliteit en meer differentiatie;
2) een
nieuwbouwprogramma toevoegen met een accent op de koopsector in de middeldure
en duurdere prijssegmenten, waarmee doorstroming beoogd wordt.
- in te stemmen met
de te realiseren ambities en woonopgave in de regio en de te hanteren
werkwijze en uitvoering, zoals beschreven in de bijgaande rapportage.
- in te stemmen met
bijgaande conceptbrief voor het Stadsgewest met daarin de gemeentelijke
reactie op de regionale Woonvisie.