Als
doelstellingen voor het Buurtacademieprogramma zijn geformuleerd:
·
Bieden
van activiteiten die de zelfredzaamheid en het volwaardig deelnemen aan de
Delftse samenleving van bewoners vergroten.
·
Bieden
van ontwikkelingskansen, met name voor achterstandsgroepen.
·
Geven
van een aanzet tot doorstroming naar reguliere activiteiten bij organisaties.
·
Bieden
van mogelijkheden voor en activeren tot deelname aan zinvolle
vrijetijdsbesteding.
·
Bieden
van continuďteit na de Brede School .
·
Vergroten
betrokkenheid bij de directe leefomgeving.”
Bij
de verdere uitwerking van het project bleek de opzet te ambitieus. Het
uitgangspunt in het voorstel, dat de Buurtacademie qua concept vergelijkbaar
zou zijn met de Brede school, wordt dan ook losgelaten. Het beschikbare budget
blijkt qua menskracht en middelen niet toereikend voor het opzetten van een
dergelijk breed project. Ter vergelijking: voor de Brede School is jaarlijks
een budget beschikbaar van ruim meer dan een miljoen euro en voor de
Buurtacademie is dat € 340.335,00 voor zes jaar.
Het
budget wordt nu direct ingezet voor een tweetal projecten die een bijdrage
leveren aan het versterken van de sociale cohesie in de wijken en aan de
vernieuwing van de programmering van het buurt- en wijkwerk: ‘Herinneringen uit
de wijk’, waarover in deze nota besluitvorming plaatsvindt en het ‘Wijktheater’
dat al eerder is gestart. De inhoudelijke doelstellingen voor de besteding van
het budget zijn niet gewijzigd.
Er
bestaat een afstand tussen wijkbewoners
waarvan die tussen ouderen en jongeren en die tussen allochtonen en autochtonen
het meest in het oog springen. Het sociaal-cultureel werk kan een belangrijke
bijdrage leveren aan bevorderen van contact en daarmee aan het verbeteren van
het sociale leefklimaat in een wijk.
Maar dan is het wel nodig dat de
programmering van het sociaal-cultureel werk de komende periode een antwoord
geeft op de veranderde vraag naar activiteiten en naar vrijetijdsbesteding in
het algemeen. Voorwaarde voor een succesvolle verandering is dat activiteiten
worden aangeboden die mensen met een verschillende culturele achtergrond en
leeftijd aanspreken. Ook is het belangrijk dat de activiteiten niet tot het
buurthuis beperkt blijven.
Het project ‘Herinneringen uit de wijk’ voldoet aan
de hierboven beschreven voorwaarden en heeft een wervend karakter waardoor ook
nieuwe groepen zich aangesproken voelen tot de activiteiten. Bovendien maakt samenwerking van het
sociaal-cultureel werk met andere disciplines in de wijk deel uit van het
project. In het project worden herinneringen gebruikt om contact en
communicatie tussen jong en oud en tussen mensen met een verschillende
achtergrond te stimuleren. De
geschiedenis, de belevingswereld en de woon- en leefsituatie van deelnemers met
heel verschillende achtergronden worden voor hen inzichtelijk gemaakt.
‘Herinneringen uit de wijk’ levert een bijdrage aan de vernieuwing van het
aanbod van het sociaal-cultureel werk en aan het bevorderen van contact tussen
de verschillende groepen in een wijk.
De uitvoering van het project bestaat per wijk
steeds uit drie fasen:
· In eerste instantie halen, in een aantal kleine, vertrouwde
groepen, ouderen samen herinneringen op. Door de gebruikte methodiek leren de
deelnemers dit gaandeweg op een gestructureerde manier te doen en te koppelen
aan gebeurtenissen in het heden.
· In de
tweede fase van het project gaan de verschillende groepen de herinneringen met
elkaar delen, waarbij ze leren hun herinneringen op een aansprekende manier te
vertellen. Per wijk zijn bij deze beide eerste fasen tenminste twee groepen van
tien personen betrokken.
· In de
derde fase trekken zij de wijk in om op allerlei plekken verhalen en ervaringen
uit te wisselen en mensen uit te nodigen om op hún beurt hun herinneringen te
vertellen: op scholen, in het verzorgingshuis, de bibliotheek, het
jongerencentrum, de zelforganisatie, enz. Daarmee ontstaan steeds nieuwe
‘kringen’ van vertellers. Eén zo’n hele
cyclus neemt ruim een jaar in beslag. De gebruikte methode is ontwikkeld door
het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn in het kader van het Nationaal
Stimuleringsprogramma ‘De buurt voor alle leeftijden’ en met succes toegepast
in o.a. de Utrechtse wijk Lombok en in een aantal wijken in Amsterdam en Breda.
Gedurende het proces
beslissen de deelnemers, zoveel als mogelijk is, zelf waar, voor wie en hoe ze
hun activiteiten aanbieden. Op die
manier betrekken zij hun eigen netwerk in de wijk bij de activiteiten en worden
die netwerken aan elkaar geknoopt, zodat steeds meer en andere personen en
organisaties in de wijk betrokken
raken. Met deze manier van werken ontstaan bovendien nieuwe
samenwerkingsverbanden in de wijk, bijvoorbeeld een koppeling tussen de
activiteiten van een verzorgingshuis en een school.
Het project ‘Herinneringen uit de wijk’ wordt uitgevoerd
door de BWD in samenwerking met de VAK en start begin 2004 in de Wippolder;
daarna volgen, tot en met 2007, de andere wijken. De VAK is verantwoordelijk voor het overdragen van de methodiek
aan de groepen. Daarnaast begeleidt de buurtwerker van de betrokken wijk de
groepen, zodat de resultaten van het project direct invloed hebben op de
werkwijze.
Zo wordt een bijdrage
geleverd aan de gewenste vernieuwing van de programmering van o.a. de
buurthuizen en sluit het zo goed mogelijk aan bij de bestaande (informele)
sociale infrastructuur.
Het formele projectjaar
geldt in iedere wijk als ‘aanjager’. Daarna wordt gedurende twee jaar de werkwijze ingebed in de programmering van de organisaties. Ook het aantal
deelnemers, deelnemende organisaties en samenwerkingsverbanden kan in die
periode verder wordt uitgebreid. In de
begroting is hiervoor per wijk een budget opgenomen.
Begroting per
wijk totaal
Coördinatie uitvoering
project € 3.571,43 € 25.000,00
Personeelskosten €
12.857,14 € 90.000,00
Organisatiekosten € 2.857,14 € 20.000,00
Overdracht methodiek aan
begeleiders € 2.142,86 € 15.000,00
Inbedding in de
programmering van het
buurt- en wijkwerk en
andere organisaties € 8.619,29 € 60.335,00
€
30.047,86 € 210.335,00
Onder personeelskosten
vallen de uren die besteed worden aan het werven van deelnemers, het
voorbereiden van de bijeenkomsten, het begeleiden van de groepen, het zoeken van samenwerkingspartners in de
wijk, enz. Onder organisatiekosten vallen o.a. de kosten voor PR, eventuele
huur en aankleding van te gebruiken ruimtes en kopieer- en portokosten.
3. Verwante projecten
De
afgelopen periode is een tweetal projecten gestart dat raakvlakken heeft met
het project ‘Herinneringen uit de wijk’; deze projecten zijn te scharen onder
de thema’s ‘Verhalen’ en ‘Herinneringen’. De projecten worden hieronder kort
beschreven.
Wijktheater
In het Wijktheater vormen
de eigen verhalen van de deelnemers over leven en leefomstandigheden
uitgangspunt voor de invulling van een theaterstuk.
Het onderliggende doel van
het Wijktheater is dat mensen elkaar ontmoeten en over elkaars achtergrond en
daarmee hun normen en waarden leren.
Over de uitvoering van dit
project is een contractafspraak gemaakt met de VAK. Inmiddels is het project in
de Wippolder afgerond met een drietal optredens en is in Tanthof gestart met
het Wijktheater. Binnenkort volgt Voordijkshoorn/Hof van Delft en daarna de
andere wijken; in 2006 is het project in alle wijken afgerond. Het
Wijktheaterproject is in 2002 gestart en wordt voor een belangrijk deel gefinancierd
uit het budget van het buurtacademieprogramma.
De
activiteiten rond ‘Herinneringen uit de wijk’ sluiten voor een deel aan bij de
resultaten van het Wijktheater. Tijdens de repetities van het Wijktheater komen
bij de deelnemers veel herinneringen en verhalen boven over het verleden in
Delft en/of elders. Vandaar ook dat ‘Herinneringen uit de wijk’ steeds start na
de afronding van het Wijktheaterproject in een wijk.
‘Verhalen
in de Buurt’ (een project van het Gemeentearchief) stelt Delftenaren in de
gelegenheid via internet, dus altijd en overal, kennis te nemen van en vorm te
geven aan de (beeld)geschiedenis van hun eigen woonomgeving. Daartoe worden als
opmaat de Delftse erfgoedcollecties, beheerd door Gemeentearchief, Archeologie
en Gemeentemusea, gedigitaliseerd in een originele volgorde: per buurt en
daarbinnen per straat. Door deze buurtgerichte aanpak is het zeer omvangrijke
digitaliseringstraject goed te faseren. Bovendien kunnen de resultaten vanaf
het begin heel dicht bij de bevolking worden gebracht.
De
bedoeling is dat in de toekomst iedereen in de gelegenheid wordt gesteld de
beelden en verhalen aan te vullen, te becommentariëren of zelfs te corrigeren.
En bovendien kan iedereen dan zijn of haar eigen beelden en verhalen toevoegen.
Het Gemeentearchief gebruikt het project
‘Herinneringen uit de wijk’ als één van de vindplaatsen om materiaal te
verzamelen.
Beschikbaar
budget Buurtacademie 2003 – 2007 € 306.227,00
Besteding
budget:
· Herinneringen uit de wijk €
210.335,00
· Bijdrage aan het Wijktheater € 80.000,00
· Personeelskosten voorbereiding
activiteiten door programmamakelaar
buurtacademie 2003 € 15.892,00
€
306.227,00
Instemmen met
‘Herinneringen uit de
buurt’.
Hoogachtend, Voor
akkoord:
J.A.
Marck, J.P.
van den Berg,
beleidsmedewerker hoofd sector
Leefbaarheid