1. Aanleiding

 

De gemeenteraad van Delft heeft in september 2002 een motie aangenomen waarin het college opgedragen wordt een Delftse Stadsetiquette te ontwikkelen. Deze motie sloot goed aan bij het streven om de leefbaarheid in de stad te vergroten en onveiligheidsgevoelens weg te nemen. Er liggen belangrijke parallellen met doelen in de wijkaanpak en het collegeprogramma als geheel.

 

Met de motie startte een zoektocht naar een Delftse variant van de stadsetiquette. Eerst heeft hiertoe een oriëntatie bij 2 andere steden plaatsgevonden, Rotterdam en Gouda, en is er overleg geweest met deskundigen. In het najaar van 2003 is ook een internet-enquête uitgevoerd, waarvan de uitkomsten representatief waren voor de Delftse bevolking. Daaruit bleek vooral dat de Delftenaren veel belang hechten aan de volgende thema’s: veiligheid, een prettige woonomgeving en aan respect. Eind november 2003 is een speciale Commissie Extern georganiseerd. De opkomst van de burgers daarbij was helaas zeer beperkt. De workshop bracht wel een grote hoeveelheid ideeën en oplossingsrichtingen naar voren.

 

Na afronding van deze fase van de zoektocht was de gedachte ontstaan om in Delft een stap verder en dieper te gaan dan het opstellen van een tiental gedragsregels en omgangsvormen, zoals in bijvoorbeeld Gouda is gebeurd. Het louter in gang zetten van een proces om tot tien Delftse Stadsregels te komen werd niet meer beschouwd als wenselijk. Immers, ook uit de ervaringen in Gouda werd duidelijk dat flankerend aan de stadsregels aanvullende interventies gewenst waren om de stadsregels effect te laten sorteren op het daadwerkelijk tegengaan van ongewenst gedrag in de openbare ruimte en het stimuleren van betrokkenheid en gemeenschapsgevoel[1].

 

De wens om in Delft een stap verder te gaan werd ook bevestigd tijdens overleg van het bestuur met de belangrijkste partners in de wijkaanpak in oktober 2004, het zogenaamde partneroverleg Wijkaanpak [2]. Duidelijk werd daarin dat bij de partners behoefte is aan een sterk accent op het in gang zetten en voortzetten van acties en initiatieven die gericht zijn op het stimuleren van de betrokkenheid en sociale samenhang enerzijds en het ontmoedigen van asociaal gedrag en het oplossen van ergernissen anderzijds. Dit vanuit de idee dat daarmee een krachtige boodschap de stad in gezonden kan worden dat het menens is met het tegengaan van ongewenst gedrag en overlast. 

 

Het uitvoeringsproces van die acties en initiatieven zou dicht bij de Delftenaren moeten liggen en bestaande samenwerkingsverbanden en structuren in de stad zouden goed moeten worden benut. Dit sluit in feite  aan bij de al ontwikkelde werkwijze van de Delftse wijkaanpak.

 

Het volgende schema illustreert het voorgestelde proces:

 

 

 

Onverschilligheid

 

 

Mentaliteit

 

 

 

Betrokkenheid

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bestrijden

Leefbaarheid

 

Stimuleren

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Overtredingen

Gedrag

Houden aan wetten & regels

 

Asociaal

 

 

Sociaal

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2. Doel van de Delftse variant van de Stadsetiquette

 

Het voorgestelde doel van de Delftse variant van de stadsetiquette is daarmee: vanuit een centrale boodschap gezamenlijk acties en initiatieven in gang te zetten, en ook voort te zetten, die voelbaar en tastbaar maken dat in de stad gewerkt wordt aan het tegengaan van overlast en ongewenst gedrag in de woon- en leefomgeving en het stimuleren van betrokkenheid en sociale samenhang. Gezamenlijk in dit verband betekent dat gemeente, partners, bewoners en bedrijven samen hun krachten bundelen. Zo neemt de stadsetiquette in feite de vorm aan van een paraplu, waaronder een veelheid van inspanningen vallen die er allen op gericht zijn om onverschilligheid en a-sociaal gedrag tegen te gaan en betrokkenheid en sociale samenhang te stimuleren.

 

Het beoogde eindresultaat is een verbetering van de leefbaarheid in de wijken en een versterking van het gevoel van sociale veiligheid in Delft.

 

 

3. Nadere uitwerking: een themagerichte aanpak

 

In het partneroverleg Wijkaanpak van oktober 2004 is voorgesteld om inspanningen in het kader van de Delftse stadsetiquette jaarlijks te richten op twee of drie thema´s. Deze thema’s kunnen jaarlijks bepaald worden in het partneroverleg.

 

Bij de keuze van de thema’s voor 2005 is er vanuit gegaan dat voor het stimuleren van betrokkenheid en sociale samenhang al een zeer ruim scala aan mogelijkheden bestaat. Zoals: de straatfeestcheque-regeling, regeling rondom Fleur-Delft op-acties, het Leukste straat van Delft-initiatief, de Kunst in de Wijken – projecten, de mogelijkheid begroetingsgroepen te starten en leefregelprojecten, de Wijkwebs, Kindlintjes, e.d.  Voor het moment lijken deze mogelijkheden te volstaan bij het stimuleren van betrokkenheid en sociale samenhang en is er geen directe noodzaak deze mogelijkheden uit te breiden of te vernieuwen.

 

Voor 2005 zijn daarom de volgende drie thema’s voorgesteld:

1.       het bevorderen van woonplezier;

2.       het realiseren van schonere wijken;

3.       het stimuleren van de positieve wijze waarop jongeren zich gedragen in de openbare ruimte en het bijdragen aan de positieve beeldvorming van jongeren.

 

Hoewel in relatie tot deze thema’s reeds een heel aantal acties door partners en gemeente zijn genomen, worden extra en beter afgestemde inspanningen wenselijk geacht om meer zichtbare en tastbare resultaten te behalen.

 

Voor de aanpak van ieder thema worden speciaal daarop toegesneden samenwerkingsverbanden van gemeente en partners aangegaan. Zo vormt zich op dit moment een samenwerkingsverband gericht op een betere gezamenlijke aanpak van de woonoverlastproblematiek. Voor het realiseren van schonere wijken  bestaat al een samenwerkingsverband van alle betrokken onderdelen binnen het gemeentelijke apparaat en de corporaties en vindt in het Integrale Handhavingoverleg Openbare Ruimte ook afstemming plaats met de politie.

 

Inspanningen in het kader van de aanpak van deze thema’s zullen niet altijd gericht zijn op de gehele stad. Zij zullen vooral worden toegespitst op die delen van de stad waar dergelijke inspanningen het meest relevant zijn.

 

4. Communicatie: het belang van een centrale boodschap

 

Centraal in de communicatie over de Delftse variant van de stadsetiquette  staan de resultaten die behaald worden. Dit vanuit het belang dat wordt gehecht aan het voelbaar en tastbaar maken dat in de stad echt gewerkt wordt aan het tegengaan van overlast en het stimuleren van betrokkenheid en sociale samenhang. De focus in de communicatie wordt daarbij gericht op de drie jaarlijks gekozen thema’s. Het is van belang gedurende het jaar door op een continue wijze hierover te communiceren en niet op een campagne-achtige wijze te werken.

 

Omdat de term stadsetiquette thans nog te vaak geassocieerd wordt met de wijze waarop er in Gouda en Rotterdam invulling aan is gegeven, is het voor Delft van belang te zoeken naar een centrale boodschap die de Delftse invulling van de stadsetiquette goed dekt. De centrale boodschap kan ondersteund worden door het gebruik van een slogan, motto en/of woordbeeld. Voorbeelden zijn: ‘De Delftse manier’ of ‘In Delft doen we het zo!’

 

De communicatie over initiatieven en resultaten zal steeds vanuit deze centrale boodschap moeten plaatsvinden. Daarmee kan er samenhang ontstaan tussen de veelsoortige initiatieven en resultaten die tot stand worden gebracht in het kader van de Delftse invulling van de stadsetiquette.

De gemeente en betrokken partners kunnen vanuit deze centrale boodschap dan toch op een samenhangende wijze communiceren via de eigen kanalen die zij daartoe ter beschikking hebben.

 

 

5. Organisatie

 

In het partneroverleg wordt de nadere invulling van de Delftse variant van de stadsetiquette bepaald en vormgegeven. Na een verkenning van de meest actuele thema’s door de partners en de gemeente worden jaarlijks uiteindelijk twee of drie thema’s gekozen. Bij de verkenning van de thema’s en bij de samenwerkingsverbanden die vervolgens worden aangegaan om met de gekozen thema’s aan de slag te gaan, kunnen ook andere partners worden betrokken. Dit zal ook vaak wenselijk blijken te zijn.

 

Het partneroverleg heeft ook een belangrijke rol in het monitoren van de voortgang van en het vaststellen van de geboekte resultaten met de wijze waarop de Delftse variant van de stadsetiquette is vormgegeven.

 

Het projectleiderschap voor de Delftse variant van de stadsetiquette berust bij het vakteam Wijkzaken. Dit vakteam is verantwoordelijk voor de coördinatie van en afstemming tussen activiteiten die bijdragen aan het beoogde doel van de Delftse variant voor de Stadsetiquette. Ook is dit vakteam verantwoordelijk voor de voorbereiding van het partneroverleg en de rapportage over de voortgang van initiatieven in het kader van de stadsetiquette. Voor de uitwerking van de centrale boodschap, het opstellen van een communicatieplan en de uitvoering daarvan, wordt ondersteuning geboden door het vakteam Communicatie.

 

6. Kosten en dekking

 

Met de financiering van de inspanningen in het kader van de aanpak van  de twee of drie jaarlijkse thema’s zullen vooral bijdragen zijn gemoeid uit reeds beschikbare budgetten van gemeente en partners: bijvoorbeeld de wijkbudgetten, EZH-gelden of de leefbaarheidsbudgetten van de corporaties. In de samenwerkingsverbanden wordt uitgewerkt welke middelen precies nodig zijn en op welke wijze financiering zal plaatsvinden.

 

Aanvullende financiële middelen zijn benodigd voor de uitwerking van de centrale boodschap van de stadsetiquette en de communicatie over de inspanningen en de resultaten in het kader van de stadsetiquette.

 

De kosten die hiermee gemoeid zijn worden geschat op een totaal bedrag van €25.000 voor de jaren 2005-2006. Hieruit worden de volgende activiteiten gefinancierd:

 

Activiteit

Opmerking

Bedrag

Het ontwikkelen van een slogan en logo

De gemeente moet volledig beschikken over de rechten voor gebruik.

Gebruik moet passen binnen huisstijl van de gemeente.

  5.000,-

Uitdragen van de boodschap en resultaten in de periode 2005-2006: via advertenties in lokale kranten, via wijkkranten, folders, bijeenkomsten, een resultatenboekje, e.d.

 

€ 20.000,-

Media-aandacht

Persberichten e.d.

           0,-

Totaal

 

€ 25.000,-

 

 

Dekking:

Vanuit de eerste fase van de uitwerking van de Delftse variant van de stadsetiquette resteert nog een bedrag van €5000,- euro. Voorgesteld wordt het resterende bedrag, zijnde € 20.000 euro, als volgt te dekken:

 

€ 17.000 uit Participatie woonconsument (projectno. 20618)

   3.000 uit Wijkbudgetten Algemeen (projectno. 60130)

 

 

Voorstel

 

·         In te stemmen met de voorgestelde invulling van de Delftse variant van de stadsetiquette

·         In te stemmen met de voorgestelde dekking van de kosten

·         Het voorstel ter kennisname aan de raad aan te bieden

 

 



[1] Dit werd bevestigd door een evaluatieonderzoek eind 2004 van het Verwey-Jonkerinstituut naar het project Tien Gouden Stadsregels in Gouda.

[2] Aan het partneroverleg Wijkaanpak nemen thans de volgende partners deel: het bureauhoofd van de politie Delft, de directeuren van de corporaties Woonbron, Vestia, Duwo en Vidomes, de directeur van het Grotius college als vertegenwoordiger van het voorgezet onderwijs, de directeur van Breed Welzijn Delft (BWD) en de directeur van Stichting Ouderenwerk Delft (SOD). Afhankelijk van de onderwerpen die worden besproken in het partneroverleg worden desgewenst ook andere partners uitgenodigd tot deelname. Het partneroverleg is eind 2003 gestart op initiatief van wethouder Torenstra. Afhankelijk van de onderwerpen nemen ook andere bestuurders deel aan het overleg. Zo heeft  wethouder Baljé diverse malen deelgenomen aan het overleg over de stadsetiquette.