Geacht college,

 

In de bomennota “De juiste boom op de juiste plaats”, vastgesteld in de raadsvergadering van 24 juni 2004,  is het Delftse bomen- en kapvergunningenbeleid vastgelegd. In deze nota is aangegeven dat de volgende onderdelen van het bomenbeleid nog uitwerking behoeven:

 

  1. Uitbreiden en vaststellen van de ‘Lijst van monumentale bomen’
  2. Opstellen en vaststellen van een, ‘Lijst van groengebieden met een cultuur-historisch belang’
  3. Houtopstanden in deze lijsten een beschermde status in de bestemmingsplannen geven.

 

In het afgelopen jaar is hier invulling aan gegeven. Daarbij is naar voren gekomen dat de gewenste bescherming van deze houtopstanden, een totaalpakket van samenhangende maatregelen vereist. De volgende instrumenten van het bomenbeleid behoeven daarom eveneens aanpassing:

 

  1. Bomenverordening 1998.
  2. Grens van de bebouwde kom Boswet.

 

De voorliggende nota geeft uitwerking aan hiervoor genoemde onderdelen.

 

 

Voorstel

Om het hierin voorgestelde beleid te effectueren wordt aan het college van burgemeester en wethouders voorgesteld:

 

  1. Vast te stellen: de ‘Lijst van monumentale bomen’, en deze ter kennisname aan de gemeenteraad te zenden;

 

  1. In te stemmen: met het voorstel tot wijziging van de bomenverordening 1998, en dit ter vaststelling aan de gemeenteraad te zenden;

 

  1. Kennis te nemen: van de (concept) ‘Lijst van bijzondere houtopstand met een cultuur-historisch belang’, en deze eveneens ter kennisname aan de gemeenteraad te zenden. (formele vaststelling volgt nadat de gemeenteraad de hiervoor noodzakelijke wijzigingen in de bomenverordening 1998 heeft vastgesteld);

 

  1. In te stemmen: met het voorstel tot wijziging van de grens van de bebouwde kom van de gemeente, vastgesteld ingevolge artikel 1, vijfde lid, van de Boswet, en deze daarmee vrij te geven voor de tervisielegging.

 

 

 

R.A. van Beek, vakteam Beheerplannen.

 

 

 
 
 
Bijlagen

 

Bijlage 1          Lijst van monumentale bomen.

 

Bijlage 2          Lijst van bijzondere houtopstand met een cultuur-

historisch belang.

 

Bijlage 3          Voorstel tot wijziging van de bomenverordening Delft 1998

 

Bijlage 4          Huidige grens van de bebouwde kom Boswet

 

Bijlage 5          Nieuwe grens van de bebouwde kom Boswet

 

Bijlage 6          Tekening met monumentale bomen en bijzondere houtopstand met een cultuur-historisch belang.


Toelichting

 

1.       Uitbreiden en vaststellen van de lijst van monumentale bomen.

In de lijst van monumentale bomen bij de bomennota, ‘De juiste boom op de juiste plaats’ (24 juni 2004), zijn uitsluitend de op dat moment geďnventariseerde gemeentelijke monumentale bomen opgenomen. In de afgelopen periode zijn de gemeentelijke monumentale bomen verder geďnventariseerd en zijn ook de monumentale bomen in particulier bezit aan de lijst toegevoegd.

Conform de bomennota, “De juiste boom op de juiste plaats”, is een boom monumentaal als deze voldoet aan de volgende criteria:

 

-          De boom is ouder dan 50 jaar;

-          heeft nog enkele tientallen jaren te leven en;

-          heeft bijzondere waarde door schoonheid, cultuur-historie of zeldzaamheid.

 

Door opname in de lijst van monumentale bomen wordt aan deze bomen de bijzondere waarde ‘monumentaal’ toegekend. Conform de in het kapvergunningenbeleid vastgestelde criteria wordt voor deze bomen alleen bij zwaarwegende argumenten een kapvergunning verleend.

 

Gemeentelijke bomen

Tot nu toe werden de monumentale bomen in grote groengebieden “als park” in de lijst aangegeven. En werden alleen de meest belangrijke bomen benoemd, (o.a. gevolgd door lijst met totalen per soort). Omdat in deze gebieden vaak meer bomen staan die aan de criteria voldoen, is niet direct duidelijk welke bomen in de lijst genoemd worden. En of er monumentale bomen staan die niet in de lijst genoemd worden. Deze weergave geeft geen volledig inzicht in het totale aantal monumentale bomen in Delft.

Om hierin meer duidelijkheid in te brengen zijn deze gebieden aanvullend geďnventariseerd. En zijn alle bomen die aan de criteria voldoen in de nieuwe lijst opgenomen. Het lijkt hierdoor alsof er opeens veel meer monumentale bomen zijn, het betreft echter een meer volledige weergave. Dit wordt nog enigszins versterkt doordat bij deze inventarisatieronde, een aantal (grote) objecten aan de lijst is toegevoegd. O.a. de doorgaande rij platanen langs het Rijn-Schiekanaal, de kastanjes langs de Bernhardlaan, Jaffalaan en Muyskenspad, en de monumentale bomen in De Hertenkamp.

 

Particuliere bomen

Slecht een beperkt aantal particulieren heeft zijn boom, na de oproepen in de Stadskrant, vrijwillig aangemeld.  De overige particuliere eigenaren zijn, op basis van de in 1998 geactualiseerde lijst van de bomennota ‘Bomen op dreef’ (1993), door de gemeente benaderd. Na toetsing van de bomen aan de hiervoor genoemde criteria zijn de bomen wel/niet in de nieuwe lijst opgenomen.  De betreffende eigenaar is schriftelijk over het resultaat van deze toetsing geďnformeerd. Nadat de lijst van monumentale bomen door burgemeester en wethouders is vastgesteld zullen alle eigenaren schriftelijk over dat besluit geďnformeerd worden, en over de wijze waarop zij daar desgewenst  bezwaar tegen kunnen maken.

 

De hiervoor genoemde acties resulteren in de nu door het college van burgemeester en wethouders vast te stellen lijst van monumentale bomen in  bijlage 1, waarin de meest beschermwaardige Delftse bomen zijn vastgelegd. Deze bomen zijn geografisch aangegeven op de kaart in bijlage 6.

 

 

2.       Opstellen en vaststellen van een lijst van groengebieden met een cultuur-historisch belang.

In de bomennota, ‘De juiste boom op de juiste plaats’ (24 juni 2004) staat dat de gemeente Delft een lijst zal opstellen van: ‘groengebieden met een (cultuur)historisch belang of waar een jong bomenbestand in de toekomst kan uitgroeien tot een monumentaal bomenbestand. In deze groengebieden krijgen alle bomen een bijzondere waarde toegewezen, zodat zij ongeacht dikte of kwaliteit kapvergunningplichtig zijn’….’Bij de actualisatie van de bestemmingsplannen worden deze groengebieden met een beschermde status vastgelegd’.

 

Hieraan is invulling gegeven door het opstellen van een ‘lijst van bijzondere houtopstand met een cultuur-historisch belang’ Een dergelijke lijst heeft bij de wijziging van de  bomenverordening 1998  (24 juni 2004) echter geen betekenis gekregen. Houtopstand op deze lijst is hierdoor niet anders dan alle andere in Delft, en dus pas kapvergunningplichtig bij een stamdiameter van meer dan 25 cm. Zij komen pas na 50 jaar in aanmerking voor opname in de lijst van monumentale bomen.  Het in de bomennota voorgestelde beleid vereist daarom eerst aanpassing van de bomenverordening 1998, alvorens de lijst van bijzondere houtopstand met een cultuur-historisch belang formeel kan worden vastgesteld.

 

Door de verregaande beperkingen die aan de houtopstanden in deze gebieden wordt opgelegd dient spaarzaam en zorgvuldig met de aanwijzing van deze gebieden te worden omgegaan. Om willekeur bij de aanwijzing van deze gebieden te voorkomen, dienen soortgelijke houtopstanden, in soortgelijke gebieden, op soortgelijke wijze te worden benaderd,

 

Het resultaat van de eerste inventarisatieronde is weergegeven in de (concept) lijst van bijzondere houtopstand met een cultuur-historisch belang in bijlage 2, en geografische weergegeven op de kaart in bijlage 6. Bij de samenstelling van deze lijst zijn de volgende criteria gehanteerd:

 

-          Het groengebied heeft een relatie met: een Rijksmonument of gemeentelijk monument, cultuur-historische bebouwing, beschermd stadsgezicht, historisch park of tuin, e.d. (bij voorkeur ook als zodanig aangegeven of beschreven in het bestemmingsplan)

-          De beschermwaardige houtopstanden in deze gebieden hebben een relatie met de aan deze objecten toegekende cultuur-historische waarde.

 

 

 

 

Deze lijst kan ter kennisname aan de gemeenteraad worden gezonden. Nadat de gemeenteraad de noodzakelijke wijzigingen in de bomenverordening 1998 heeft vastgesteld zal deze lijst  ter vaststelling aan het college van burgemeester en wethouders worden aangeboden.

 

 

3.       Bescherming van de monumentale bomen en de bijzondere houtopstand met een cultuurhistorisch belang in de Bestemmingsplannen.

 

Conform het in de bomennota vastgelegde beleid worden de monumentale bomen, en de bijzondere houtopstand met een cultuur-historisch belang, met een beschermde status in de bestemmingsplannen opgenomen.

 

Monumentale bomen

Bij de herziening van de bestemmingsplannen worden de bomen in de lijst van monumentale bomen, door middel van een locatieaanduiding (r = 8 m.) op de plankaart aangegeven. In de bepalingen van de bestemmingsplannen wordt opgenomen dat binnen deze straal van 8 meter, gemeten uit het hart van de stam, niet gebouwd mag worden. Voor zover deze bomen in de bestemming ‘Park’ staan is het bovendien verboden om zonder schriftelijke vergunning van het college de volgende werken of werkzaamheden uit te voeren:

 

-          het ontgronden, afgraven, egaliseren, diepploegen  en ophogen van gronden;

-          het aanbrengen van oppervlakte verhardingen;

-          het aanleggen van  halfverharde paden en wegen;

-          het aanleggen van voorzieningen ten behoeve van het recreatief medegebruik of educatief mede gebruik;

-          het aanbrengen van drainage;

-          het aanleggen van ondergrondse en bovengrondse transport, energie- en/of communicatieleidingen.

 

Deze werken of werkzaamheden zijn slechts toelaatbaar indien en voor zover de cultuur-historische waarde van het park als geheel niet onevenredig wordt geschaad. Binnen de lopende procedures tot herziening van de bestemmingsplannen wordt, in overleg met het vakteam Ruimtelijke Ordening, bekeken hoe deze aanlegvoorschriften, binnen een straal  van 8 meter, voor alle monumentale bomen van toepassing kunnen worden.

 

Bijzondere houtopstand met een cultuur-historisch belang

Monumenten, beschermde stadsgezichten, objecten met een cultuur-historisch belang, etc. worden in de bestemmingsplannen als zodanig aangeduid en beschreven. De daarbij behorende groengebieden hebben vaak de bestemming ‘Park’, waardoor binnen deze gebieden de hiervoor genoemde aanlegvoorschriften van kracht zijn. Ook hier wordt in overleg met het vakteam Ruimtelijke Ordening gezocht naar mogelijkheden om deze bescherming uit te breiden.


4.       Voorstel tot wijziging van de bomenverordening 1998

 

Conform de bomennota ‘De juiste boom op de juiste plaats' wordt aan alle houtopstanden binnen een groengebied met een (cultuur)historisch belang een bijzondere waarde toegekend, zodat zij ongeacht dikte of kwaliteit kapvergunningplichtig zijn. Conform de in het kapvergunningenbeleid vastgestelde criteria wordt voor houtopstanden met een bijzondere waarde alleen bij zwaarwegende argumenten een kapvergunning verleend.

 

Om de gewenste kapvergunningplicht te effectueren worden de volgende wijzigingen in de bomenverordening 1998 voorgesteld:

 

Artikel 1: Begripsomschrijvingen

 

Vervangen: lid 1 a. door:

 

a. boom: een houtachtig, opgaand gewas met een dwarsdoorsnede van de stam van minimaal 10 centimeter op 1,3 meter hoogte boven het maaiveld. In geval van meerstammigheid geldt de dwarsdoorsnede van de dikste stam. In afwijking van het hiervoor gestelde kan de  dwarsdoorsnede kleiner zijn dan 10 cm op 1,3 meter boven het maaiveld, indien sprake is van:

-          een houtopstand in het kader van een herplant- of instandhoudingsplicht als bedoeld in de artikelen 14 en 15;

-          een bijzondere houtopstand met een cultuur-historisch belang, als bedoeld in artikel 8, lid 4;

 

Artikel 8: Kapverbod

 

Vervangen: lid 4 door:

 

  1. Burgemeester en wethouders stellen een lijst van monumentale bomen en een lijst van bijzondere houtopstand met een cultuur-historisch belang vast. Houtopstanden op deze lijsten zijn, in afwijking van het bepaalde in lid 2 en 3, kapvergunningplichtig.

 

Wegstrepen: geheel lid 5

 

Verder wordt voorgesteld de volgende correcties door te voeren:

 

Artikel 8: Kapverbod

 

Vervangen: in lid 3 g.  “artikel 17” door “artikel 14 en 15”

 


Artikel 9: Aanvraag vergunning

 

Vervangen: lid 2 door:

 

Wanneer door of namens de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aan Burgemeester en Wethouders een afschrift is toegezonden van de ontvangstbevestiging als bedoeld in artikel 2 van de Boswet, beschouwen Burgemeester en Wethouders dit afschrift mede als een vergunningsaanvraag.

 

 

Het Voorstel tot wijziging van de bomenverordening Delft 1998, is bijgevoegd in bijlage 3.

 

 

5. Voorstel tot wijziging van de grens van de bebouwde kom Boswet.

 

De grens van de bebouwde kom van de gemeente, vastgesteld ingevolge artikel 1, vijfde lid, van de Boswet is bij raadsbesluit 25 maart 1993 voor het laatst gewijzigd, en op 22 juni 1993 door gedeputeerd staten vastgesteld. Destijds naar aanleiding van de uitbreiding van het gemeentelijke grondgebied met de ‘Hoornse Hof’. De op dit moment actuele ‘bebouwde kom Boswet’ is aangegeven op de kaart in bijlage 4. De volgende ontwikkelingen geven aanleiding de grens van de ‘bebouwde kom Boswet’ opnieuw te actualiseren:

 

  1. De gemeentelijke grenscorrecties per 1 januari 2004;

 

  1. De gewenste bescherming van (monumentale) bomen en andere houtopstand buiten de huidige bebouwde kom Boswet.

 

Voorgesteld wordt: de grenzen van de bebouwde kom, vastgesteld ingevolge artikel 1, vijfde lid, van de Boswet te wijzigen tot de omvang van het gebied zoals aangegeven in bijlage 5.

 

Overeenkomstig de wettelijke bepalingen in de Boswet zal het voorstel tot wijziging  van de grens van de bebouwde kom Boswet, 30 dagen ter inzage worden gelegd. Na verwerking van eventueel ingekomen zienswijzen, zal het wijzigingsvoorstel ter vaststelling aan de gemeenteraad worden aangeboden, en zal op het raadsbesluit de goedkeuring van gedeputeerde staten worden gevraagd.

 

 

Toelichting

 

Boswet

De Boswet (20 juli 1961) bevat regelgeving ter bewaring van bossen en andere houtopstanden. Zij heeft tot doel het handhaven en zo mogelijk uitbreiden van het oppervlak aan bosareaal in Nederland, zowel uit het oogpunt van economische waarde als van natuurschoon.

 

Bebouwde kom Boswet

Conform de Boswet is iedere Nederlandse gemeente verplicht om bij raadsbesluit vast te stellen, welke voor de toepassing van de Boswet de grenzen van de bebouwde kom of kommen der gemeente zijn. Buiten deze ‘bebouwde kom Boswet’ is de Boswet van toepassing, daarbinnen niet. Dit besluit behoeft goedkeuring van gedeputeerde staten. Als deze grens niet wordt vastgesteld is de Boswet van toepassing op het gehele gemeentelijke grondgebied, hetgeen zowel vanuit de doelstellingen van de Boswet, als het gemeentelijk belang, niet noodzakelijk/wenselijk is.

 

Regelgeving

Buiten de ‘bebouwde kom Boswet’, geldt de meldingsplicht, van het voornemen bos en houtopstanden te vellen, aan het Ministerie van LNV. En een herplantplicht voor de eigenaar van de te vellen houtopstanden. Het Ministerie van LNV kan ter bewaring van natuur en landschapsschoon, telkens voor ten hoogste vijf jaar, een ministerieel  kapverbod opleggen. Voor bepaalde bosgebieden kan het Ministerie van LNV vrijstelling van de meldplicht of herplantplicht verlenen. Subsidieregelingen voor de aanplant en het beheer van bossen en andere houtopstanden zijn in de meeste gevallen voorbehouden aan bos- en houtopstanden die onder de Boswet vallen

 

Probleemstelling

De vaststelling van de grens ‘bebouwde kom Boswet’ dient in principe alleen ter afbakening van het toepassingsgebied van de Boswet. Sinds de wijziging van de Bomenverordening 1998 (24 juni 2004) wordt deze begrenzing in Delft echter ook gehanteerd voor de afbakening van het toepassingsgebied van het kapverbod in de bomenverordening. Binnen de ‘bebouwde kom Boswet’ is sindsdien alleen het kapverbod van de bomenverordening van toepassing, Buiten de ‘bebouwde kom Boswet’ alleen nog de meldingsplicht van de Boswet. Bij het actualisering van de lijst van monumentale bomen is naar voren gekomen dat dit recent genomen besluit een aantal ongewenste neveneffecten kent die om een oplossing vragen.

 

A.  Gemeentelijke grenscorrecties.

Door de gemeentelijke grenscorrecties per 1 januari 2004, is het gemeentelijke grondgebied o.a. uitgebreid met de nieuwbouwlocaties “Harnaschpolder’ en ‘Molenbuurt’ (vrm. VDD-terrein) en het recreatiegebied ‘Kerkpolder’. De ‘bebouwde kom Boswet’ is niet gelijktijdig aan deze grenscorrecties aangepast. Doordat deze grens ook het toepassingsgebied van het kapverbod in de Delftse bomenverordening bepaalt, is dit kapverbod nog niet in deze gebieden van toepassing. Daarom wordt voorgesteld deze gebieden toe te voegen aan het gebied  binnen de ‘bebouwde kom Boswet’. Hierdoor wordt de regelgeving in deze gebieden gelijk aan de overige Delftse wijken en de Delftse Hout.


 

B.      (monumentale) bomen en andere houtopstand buiten de ‘bebouwde kom Boswet’.

Na verwerking van de onder A voorgestelde wijzigingen, beperkt het gebied buiten de ‘bebouwde kom Boswet’ zich tot de gebieden ‘Midden Delfland’ en ‘Ruiven’. Het kapverbod van de gemeentelijke bomenverordening is hier niet van toepassing, waardoor de bescherming van de hier aanwezige houtopstanden zich beperkt tot de reikwijdte van de Boswet. De Boswet richt zich echter op het behoud van bossen, en andere houtopstand met enige omvang. En sluit daarom een fors aantal houtopstanden uit van haar toepassing:

 

-          houtopstanden op erven en in tuinen;

-          wegbeplantingen en eenrijige beplantingen op of langs landbouwgronden, beide voorzover bestaande uit populieren of wilgen;

-          Italiaanse populier, linde, paardenkastanje en treurwilg;

-          vruchtbomen en windschermen om boomgaarden;

-          fijnsparren, niet ouder dan twaalf jaren, bestemd om te dienen als kerstbomen en geteeld op daarvoor in het bijzonder bestemde terreinen;

-          kweekgoed;

-          Houtopstanden van minder dan 10 are (zelfstandige eenheid);

-          Rijbeplantingen van minder dan 20 bomen (zelfstandige eenheid);

-          Uitvoering van een werk overeenkomstig een goedgekeurd bestemmingsplan.

 

De Boswet biedt dus geen bescherming aan de 5 monumentale bomen op de erven en tuinen van Abtswoude 19, Schieweg 162 en 166, en Rijkstraatweg 145 (Manege Prinsenstad). En ook niet aan de overige houtopstand op erven en tuinen; knotwilgen, Italiaanse populieren, linden, paardenkastanjes en treurwilgen; niet commercieel geëxploiteerde boomgaarden; houtwallen, bosjes, en andere kleine landschapselementen.

Omdat de bomenverordening wel in de gewenste bescherming kan voorzien ligt het voor de hand om dit gebied onder het kapverbod van de bomenverordening te brengen. Dit zou in principe kunnen door:

a.       de grens van de ‘bebouwde kom Boswet’ te laten samenvallen met de gemeentegrens of;

b.       door het kapverbod in de bomenverodening (weer) van toepassing te verklaren op het gehele gemeentelijke grondgebied.

 

Ad. a. In tegenstelling tot de in A toegevoegde gebieden hebben de nieuwe bosgebieden in Midden Delfland, Abtswoudse bos en Ackerdijkse bos, wel relevantie voor de toepassing van de Boswet. Subsidieregelingen voor de realisatie en het beheer van nieuwe bosgebieden, zijn veelal voorbehouden aan bosgebieden die onder de Boswet vallen. Het Recreatieschap Midden Delfand heeft aangegeven dat zij ook in de toekomst van deze subsidiemogelijkheden gebruik wensen te maken. Het is hierdoor niet wenselijk, en zal waarschijnlijk ook niet door gedeputeerde staten worden toegestaan, om deze bosgebieden aan het toepassingsgebied van de Boswet te onttrekken.

 

Ad. b. Door de realisatie van het recreatiegebied Midden Delfland is in dit voormalig weidegebied inmiddels veel bos andere houtopstand aangeplant. Uitbreiding van het kapverbod naar deze gebieden zal een toename van het aantal af te handelen kapaanvragen, en bijbehorende juridische procedures, tot gevolg hebben. Kapaanvragen uit een gebied dat nagenoeg volledig bij het recreatieschap Midden Delfland in beheer is, en waar vrijwel geen gemeentelijk toezicht aanwezig is. Afgezien van de toenemende kosten, zal de tijd die aan de afhandeling van deze aanvragen besteedt moet worden, ten koste van de afhandeling van de overige kapaanvragen gaan.

 

Resultaat afwegingen

Om de hiervoor genoemde redenen is gezocht naar een begrenzing van de ‘bebouwde kom Boswet’ die de meest beschermwaardige houtopstanden onder het toepassingsgebied van het kapverbod in de bomenverordening brengt, maar de bij het recreatieschap Midden Delfland in beheer zijn de bosgebieden onder het regime van de Boswet laat. (bijlage 5)

 

Procedure

Overeenkomstig de wettelijke verplichtingen zal het voorstel tot wijziging  van de grens van de bebouwde kom Boswet, 30 dagen ter inzage worden gelegd. Na verwerking van ingekomen zienswijzen, zal het wijzigingsvoorstel aan het college en de gemeenteraad worden aangeboden, en zal op het raadsbesluit goedkeuring van gedeputeerde staten worden gevraagd.