Dit memo is bedoeld om u te informeren over de stand
van zaken in het onderzoek naar samenwerkingsvormen tussen Reiniging Delft en
Avalex.
Voorgeschiedenis
Het memo “omgevingsoriëntatie reiniging” is door ons
vastgesteld en besproken in de raadscommissie Leefbaarheid van 2 september
2004.
In
dat memo is voorgesteld om een externe oriëntatie uit te voeren naar mogelijke
partners van Reiniging Delft .
Aanleiding
voor het besluit tot externe oriëntatie was dat enkele voormalige klanten van
Reiniging Delft zijn opgegaan in de nieuwe gemeente Westland. Deze nieuwe
gemeente heeft besloten om de taken die nu zijn uitbesteed aan Reiniging Delft
, Europees te gaan aanbesteden. Reiniging Delft heeft een goede naam opgebouwd
in de regio, maar is te klein is om deze positie ook de komende jaren te kunnen
blijven innemen. De Europese regelgeving maakt het voor andere gemeenten
onmogelijk om zonder meer en exclusief voor Delft als leverancier te kiezen.
Het verlies aan klanten en dus opdrachten heeft overcapaciteit tot gevolg.
Krimp van de reiniging in Delft zal leiden tot relatief hogere kosten, met
gevolgen voor kwaliteit, dienstverlening aan burgers en een verslechterde
concurrentiepositie in het algemeen. Het is daarom noodzakelijk dat er iets gebeurt
om minimaal dezelfde omzet te halen als met de huidige klanten, maar beter nog
is het om middels samenwerking te komen tot risicospreiding en
synergievoordelen zoals beperking van de overheadkosten, meer mogelijkheden tot
innovatie, ontwikkeling en inkoopvoordelen.
De
oriëntatie is eind 2004 afgerond. De conclusie is dat samenwerking met Avalex
(Gemeenschappelijke Regeling Avalex) het meest voldoet aan de door ons gestelde
doelstellingen en randvoorwaarden. In vervolg hierop hebben wij op 14 april
2005 besloten tot het verlenen van een opdracht voor een studie naar de
samenwerkingsvormen tussen Avalex en Reiniging Delft.
De
studie naar de samenwerkingsvormen tussen Avalex en Reiniging Delft
is
inmiddels afgerond.
Hieronder
gaan wij in op de afzonderlijke doelstellingen en randvoorwaarden
die in 2004 zijn vastgesteld, als onderdeel van de memo “Omgevingsoriëntatie
reiniging”. Vervolgens gaan wij op hoofdlijnen in op de over te dragen taken,
omgevingsontwikkelingen, de financiële effecten en de nadere uitwerking.
Deze
doelstelling is met toetreding tot de Gemeenschappelijke Regeling (GR) Avalex
zonder meer haalbaar.
Scheiding van rollen en verantwoordelijkheden.
Binnen
de Gemeenschappelijke Regeling is sprake van scheiding tussen de rol van
deelnemer (bestuurlijk) en klant van het bedrijf (ambtelijk) waarmee een
contract wordt gesloten. Daarnaast is er een scheiding tussen de opdrachtgever
(gemeente Delft) en uitvoerder (Avalex). Daarbij blijft de regie op de
afvalinzameling bij de gemeente en de uitvoering bij het bedrijf.
Kostenreductie en opbrengstverhoging.
De
toetreding leidt tot een verlaging van de inzamelkosten door een effectiever
uit te voeren inzameling door Avalex. Tegenover dit voordeel staat dat Delft
verantwoordelijk blijft voor een beperkt aantal taken en voor de kosten door
het wegvallen van een deel van de organisatie en de kosten voor de aanpassing
van de organisatie aan de nieuwe situatie. Daarom gaan wij voorzichtigheidshalve uit van een
gelijkblijvend kostenniveau.
Het
jaar 2010 is het moment waarop bestaande contracten met bijvoorbeeld de
afvalverwerkers en de klanten van het overlaadstation aflopen en nieuwe
afspraken moeten worden gemaakt over de verwerkingskosten en de kosten van
overslag. Dan zal ook blijken wat in zijn effect het voordeel is van het
samengaan. De kosten van overslag en verwerking zullen voor het grotere bedrijf
Avalex minder stijgen dan voor een relatief kleine eenheid zoals Delft.
Daardoor wordt de stijging van de kosten van afvalinzameling afgevlakt.
Uit
het voorgaande punt blijkt dat aan deze doelstelling zonder meer wordt voldaan.
Een van de redenen om samenwerking te onderzoeken was juist het risico dat de
afname van het aantal klanten tot gevolg heeft dat de totale inzamelkosten voor
Delft sterk zouden gaan stijgen. Dat risico wordt beperkt door toe te treden
tot een groter bedrijf en de daarmee gepaard gaande schaalvoordelen.
Met
toetreding wordt aan deze doelstelling voldaan. Een grotere schaal betekent
simpelweg dat de dienstverlening beter gegarandeerd is en dat er ook meer massa
is om eventuele risico’s op te vangen.
Exploitatie overlaadstation verruimen.
Het
overlaadstation van Delft is gebouwd voor een veel grotere overslag dan Delft
zelf kan genereren. Andere inzamelaars maken op dit moment ook gebruik van onze
overslag maar deze afspraken zijn op termijn onzeker en het risico van een niet
volledig kostendekkende exploitatie is realistisch. Met toetreding tot Avalex
is er voor het overlaadstation een veel zekerder dekking en worden de
exploitatierisico´s gedeeld.
Afschermen financieel risico commerciële taken.
Reiniging
Delft heeft naast de inwoners van Delft ook particuliere klanten. Dat zijn
altijd contracten voor een bepaalde periode en daarom onzeker. Het is mogelijk
om binnen de Gemeenschappelijke Regeling daarvoor een afzonderlijke exploitatie
te maken waarmee ongewenste kruisbestuiving wordt voorkomen. Door toetreding
tot Avalex is het afzonderen van deze taak beter te realiseren.
Het
spreekt voor zich dat met toetreding in een Gemeenschappelijke Regeling hieraan
wordt zonder meer voldaan.
Het
principe van Avalex is het cafetariamodel. Dit betekent dat per gemeente
afspraken worden gemaakt over de frequentie, de wijze van inzamelen en de
bijbehorende kosten. Dit in tegenstelling tot veel andere reinigings-GR´s waar
sprake is van een standaard pakket aan diensten. Binnen Avalex blijven de
deelnemende gemeenten zelf het afval- en
reinigingsbeleid bepalen.
De
doelstelling is tenminste een gelijkblijvende kwaliteit van de dienstverlening.
In dat geval zal de verandering niet zonder meer merkbaar zijn voor de burger.
Kort voor de daadwerkelijke toetreding zullen de burgers van Delft en de
overige klanten van Reiniging Delft vanzelfsprekend worden geïnformeerd over de
toetreding zelf en de eventuele wijzigingen in de dienstverlening die dit tot
gevolg heeft.
Aan
deze randvoorwaarde zal zonder meer worden voldaan.
Veranderkosten
op termijn terugverdienen, met als effect structurele kosten omlaag
Uit
de samenwerking komen synergievoordelen voort. Daar staat tegenover dat bij de
ontvlechting van de reiniging er wel een bepaalde stijging van de structurele
kosten bij de gemeente ontstaat. Er verdwijnt immers een onderdeel waaraan geen
of slechts beperkt algemene kosten kunnen worden toegerekend. Per saldo zal er
in de eerste jaren dus geen sprake zijn van verlaging van de kosten in zijn totaliteit.
Op
termijn (vanaf 2010) worden de verdergaande voordelen van de samenwerking beter
zichtbaar. Uitgaande van gelijkblijvende omstandigheden is dan zeker een betere
beheersing van de kostenontwikkeling te verwachten. In de situatie van autonome
en onbeïnvloedbare toekomstige prijsstijgingen (zoals AVR), wordt met de
samenwerking tenminste een demping van dit soort kostenverhogingen voor de GR
bereikt.
Avalex
voldoet aan dit criterium. Werknemers van een GR behouden hun ambtelijke
status. Bij de overdracht van de reinigingstaken wordt het principe ‘mens volgt
werk’ gehanteerd.
Het
afgelopen half jaar is gewerkt aan het vergroten van het draagvlak. De
ondernemingsraad is betrokken bij het proces en ook alle medewerkers zijn
regelmatig op de hoogte gesteld van de ontwikkelingen. Dat heeft zeker geleid
tot draagvlak en een goede basis voor het voorbereiden van de definitieve
toetreding.
Welke
taken over te dragen.
In
beginsel is uitgangspunt om alle inzameltaken en reinigingstaken over te dragen
aan Avalex
In
de verdere uitwerking zal nog een besluit moeten worden genomen over een aantal
taken. Deze taken, reinigingsinspectie, plaagdierbestrijding, de werkplaats en
het meldpunt grofvuil, zijn voor de besluitvorming niet van doorslaggevend
belang. De uitwerking van deze taken en het bepalen waar deze taken het beste
kunnen worden uitgevoerd is erg tijdsintensief. In de tijd gezien past het
daarom beter om de uitwerking hiervan ter hand te nemen nadat een principe
beslissing over de toetreding is genomen.
Andere
taken waarvoor Avalex op termijn belangstelling heeft, zoals
gladheidbestrijding, maken nog geen deel uit van de besluitvorming omdat de
organisatie van Avalex zich momenteel vooral wil beperken tot integrale
inzameling.
Het
“vegen” is onderdeel van het onderzoek en een taak die Avalex graag van Delft
wil overnemen om daarmee haar takenpakket te verbreden. Wij zijn echter van
mening dat de prioriteit van Delft voor een schone stad en een integrale
wijkaanpak, een dusdanige regie vraagt op deze taak, dat wij hebben besloten om het geheel van vegen, zowel
handmatig, als machinaal als het onkruidborstelen, bij Delft te houden en onder
te brengen bij Stadsbeheer.
Stadsbeheer
wordt daarmee integraal verantwoordelijk voor een stad die ‘schoon, heel en
groen’ is. Stadsbeheer kan hierdoor optimaal vormgeven aan de ingezette
integrale wijkaanpak.
Het
reinigingsbeleid gaat evenmin over naar Avalex, de gemeente blijft haar eigen
afvalinzamelingbeleid bepalen, daarvoor zullen enkele functies bij Delft
achterblijven, die nu nog onderdeel zijn van de reiniging.
Onlangs
heeft de gemeente Wassenaar besloten toe te treden tot de GR Avalex en de
reinigingstaken in haar geheel over te dragen. Daarover is overeenstemming. De
toetreding zal per 1-1- 2006 een feit zijn.
De
gemeenteraad van Zoetermeer heeft op 29 oktober besloten om voor de
afvalinzameling aansluiting te zoeken bij de overheidsgedomineerde organisatie
Avalex. Het voornemen is om per 1-1- 2007 toe te treden. Wij beschouwen dit als
een positieve ontwikkeling die de Gemeenschappelijke Regeling kan versterken.
Met
de toetreding van Wassenaar, Zoetermeer en Delft wordt de schaal van Avalex
driemaal groter dan voorheen. Dat betekent het nodige voor de organisatie en de
aansturing. Hierover wordt in 2006 overleg gevoerd tussen de drie betrokken
partijen.
De overdracht van de reinigingstaken aan Avalex is
vooral op termijn voordelig voor Delft (risicobeperking, beheersing
tariefsontwikkeling) En overigens ook voor Avalex. Voor de huidige gemeenten in
Avalex gaat het voordeel direct al tellen vanaf de fusie. Delft heeft dit
voordeel natuurlijk ook. Maar door de ontvlechtingskosten zal dit niet direct
merkbaar zijn. Schommelingen kunnen worden opgevangen in het gesloten circuit.
De
verdere uitwerking in 2006.
Wij
hebben ingestemd met de conclusie dat toetreding aan te bevelen is, daartoe zal
zo mogelijk al in januari 2006 een intentieovereenkomst worden gesloten die ons
wordt aangeboden door het Algemeen
Bestuur van de GR Avalex. Daarbij geldt als de voorwaarde dat de huidige
kwaliteit van dienstverlening behouden blijft en het kostenniveau in ieder
geval hetzelfde blijft.
Wij
hebben het voorstel om over te gaan tot uitwerking van de toetreding om advies
voorgelegd aan de Ondernemingsraad.
Na
het sluiten van de intentieovereenkomst zal in 2006 de toetreding verder worden
voorbereid met als doel om per 1-1- 2007 de toetreding te effectueren. De
organisatie van de afvalinzameling in Delft zal in 2006 niet wijzigen, wel zal
de organisatie zoveel mogelijk worden voorbereid op een vloeiende inpassing in
de nieuwe organisatie Avalex.
Het
college van burgemeester en wethouders van Delft