10 augustus 2000

Bijlage I Stadskrant
 


naar agenda

 

Stadskrant Delft: omschrijving

Feitelijke gegevens

Uitgever: Klats publiciteit en reclame

Verspreiding: wekelijks, gratis separaat huis-aan-huis op donderdag

Oplage: 46.700

Omvang: 8, 12 of 16 pagina's

Bereik: 54% van alle Delftenaren boven de 18 jaar leest de krant wekelijks (Stadspanel, 1998). In 1996 was dat 37%.

Waardering: lezers waarderen de Stadskrant gemiddeld met een 7 (Stadspanel, 1998).

Inhoud

De Stadskrant bestaat uit de volgende onderdelen:

A. redactionele gemeentelijke artikelen en illustraties/foto’s

B. verplichte gemeentelijke berichtgeving

C. Uit in Delft (verschijnt ook als poster)

D. Werk in Delft

E. EXIT, maandelijkse jongerenpagina

F. Extra themabijlagen en -pagina’s

G. Advertenties maximaal 25% van de omvang van de krant.

Productie

De onderdelen A t/m F worden verzorgd door de (gemeentelijke) redactie. G wordt verzorgd door Klats. Klats is ook verantwoordelijk voor layout, wekelijkse opmaak, productiebegeleiding, druk en verspreiding. De krant wordt gedrukt bij Janssen Pers in Gennep en verspreid door Perfect Verspreiding.

Bijlage II

Stadskrant Delft - Themabijlagen in 1999

Het afgelopen jaar heeft de Stadskrant een record aantal extra themapagina’s uitgebracht. Het ging om elf extra themabijlagen (negen maal van 4 en tweemaal van 2 pagina’s), twee eenmalige extra pagina’s (over Sirenes en het Millennium), één nieuwe maandelijkse pagina (EXIT, voor jongeren) en twee langlopende series (over Duurzaamheid en Sportvisie). De kosten voor deze extra pagina’s zijn betaald door de opdrachtgevende afdelingen/diensten.

Belastingkrant, 25/3

Binnenstadskrant, 22/4 en 11/11

Wijkenkrant, 29/4 en 9/12

3D serie: 9 artikelen, 6/5 - 1/7

Sirenepagina, 27/5

Begrotingskrant, 17/6

Millenniumpagina, 1/7

Spoorzone special, 23/9

Duurzaamheidskrant, 6/9

Monumentenkrant, 6/9

Serie sportvisie 8 artikelen, 1/4 - 1/7

Midden Delflandkrant, 25/11

Delft Kansen voor de Toekomst, 2/12

EXIT jongerenpagina, 7/10, 4/11, 2/12

Kosten: f 66.325

Bijlage III

Resultaten uit het onderzoek Delftenaren en lokale media (CCO, september 1998)

Van alle Delftenaren van 18 jaar en ouder leest 54% iedere week de Stadskrant
Vergeleken met 1996 is het aantal niet-lezers (van 18 jaar en ouder) afgenomen van 27% naar 19%. Het percentage Delftenaren van 18 jaar en ouder dat de Stadskrant wekelijks leest is toegenomen met 17% (van 38% naar 54%).

(figuur 1).

 

Wanneer we het lezen van de Stadskrant Delft naar leeftijdsgroep bekijken zien we dat het percentage dat elke week de krant leest onder ouderen een stuk groter is dan onder jongeren. Zo blijkt van de 55-plussers 80% de Stadskrant elke week te lezen, ten opzichte van slechts 21% onder 18 t/m 24 jarigen.

(zie figuur 2)


Aan de respondenten die weleens de Stadskrant Delft lezen, is gevraagd of ze bepaalde rubrieken altijd, soms of nooit lezen. Tabel 1 geeft hiervan een overzicht. De voorpagina wordt door 54% van de Delftenaren van 18 jaar en ouder altijd gelezen en door 24% soms gelezen. Dit maakt de Voorpagina tot het meeste gelezen onderdeel van de Stadskrant. De Politieke vergaderagenda wordt daarentegen maar door 7% van de Delftenaren altijd gelezen.
Aan de lezers van de rubrieken is gevraagd een oordeel over de rubrieken uit te spreken in de vorm van een rapportcijfer. Alle rubrieken scoren gemiddeld een 6,5 tot en met een 6,9 (zie ook tabel).

Tabel: lezen en beoordeling rubrieken door lezers Stadskrant

leest altijd

leest soms

 

gemiddeld

% onvoldoende

rubriek:

% pers

% pers

 

rapportcijfer

% lezers

Voorpagina

54%

24%

à

6,9

3%

Delft door de inwoners

28%

35%

à

6,9

5%

Uw vraag aan de Gemeente

27%

31%

à

6,9

6%

Uit in Delft

20%

38%

à

6,9

6%

Werk in Delft

12%

27%

à

6,6

11%

Strip Opa

21%

20%

à

6,8

11%

Afvalwijzer

13%

33%

à

6,8

7%

Wet milieubeheer

13%

32%

à

6,7

6%

Wet geluidshinder

10%

23%

à

6,6

6%

Bouwvergunningen

18%

27%

à

6,8

5%

Politieke vergaderagenda

7%

22%

à

6,5

10%

Bekendmaking gemeentebesluiten

21%

37%

à

6,8

5%

Informatie van Burgerzaken

19%

41%

à

6,8

4%


Een kwart van de Delftenaren van 18 jaar of ouder leest dagelijks de Delftsche Courant. Daarnaast leest 31% deze krant minder frequent. Het deel dat de krant (bijna) nooit leest bedraagt 44%.

(figuur 3)

 

Ruim tweederde van de Delftenaren van 18 jaar en ouder leest een of twee keer per week de Delftse Post. Dit huis-aan-huis blad wordt door slechts 8% nooit gelezen.

(figuur 4)

 

Ruim de helft van alle Delftenaren van 18 jaar en ouder leest iedere week Delft op Zondag, terwijl 20% dit huis-aan-huisblad nooit leest.

(figuur 5)

 

Bijlage IV

Redactieformule (algemene uitgangspunten voor de werkwijze, 1996)

1. Om de doelstelling van de krant te bereiken, moet de krant ten dienste staan van de relatie tussen bestuur en burger, niet van het bestuur zelf. De burger is zowel afnemer van gemeentelijke producten als kiezer/meedenker van het gemeentebestuur. Het is dan ook belangrijk dat de inhoud aansluit bij de behoeften van de lezers. Datzelfde geldt voor niveau, schrijfstijl en vormgeving.

2. De Stadskrant moet overkomen als een eigen uitgave van de gemeente Delft: afzender is de gemeente. Het is daarbij uitdrukkelijk niet de bedoeling dat de Stadskrant een eenzijdige spreekbuis is: er kunnen binnen de artikelen visies van belangengroeperingen, direct betrokkenen of politici aan de orde komen, mits dit weloverwogen gebeurt. De Stadskrant is ook niet bedoeld als discussiepodium. Die rol blijft voorbehouden aan de onafhankelijke media.

3. Om het bestuurlijk proces inzichtelijk te maken kunnen opinies van collegeleden, raadsleden, raadsfracties in een artikel aandacht krijgen. Maar profilering van personen of politieke partijen valt buiten de orde van de Stadskrant.

4. De Stadskrant is zo actueel mogelijk, maar primeurs of nieuws brengen is geen doel van de Stadskrant. Dat blijft voorbehouden aan de onafhankelijke media.

5. De Stadskrant richt zich op iedereen die woont of werkt in Delft. Migranten behoren weliswaar tot de doelgroep, maar de Stadskrant wordt alleen in de Nederlandse taal geschreven. Het belangrijkste motief hiervoor is, dat integrale vertaling in het blad zelf of met bepaalde edities te kostbaar wordt. Waar aanvullende informatieverstrekking in de eigen taal van migranten nodig is, dienen de diensten zelf voor die informatieverstrekking te zorgen.

6. De Stadskrant biedt journalistieke teksten: goed leesbaar, aantrekkelijk, toegankelijk, zonder jargon, niet te lang. Zo mogelijk gaan de artikelen vergezeld van aantrekkelijk illustratiemateriaal. De Stadskrant biedt daarnaast ook service-informatie (zoals telefoonnummers, tijden, adressen) en formele aankondigingen en uitleg (over bijvoorbeeld regelingen en evenementen). Dergelijke informatie mag niet overheersen. Om de aandacht vooral op het beleid te richten, zijn de voorpagina, de hoofdartikelen en het illustratiemateriaal in eerste instantie voor beleid ingeruimd.

Aan de inhoud van de artikelen kunnen geen rechten worden ontleend.

7. Wanneer bestuurders of ambtenaren in de Stadskrant aan het woord komen, gelden daarvoor de algemene afspraken over woordvoerderschap.

8. In de Stadskrant profileert de gemeente zich als een herkenbare eenheid. Het blad moet een gemeentebrede uitstraling hebben. De verhouding in aandacht tussen onderwerpen/diensten/portefeuilles moet reëel zijn. De diensten leveren een realistische hoeveelheid materiaal aan: de ene dienst heeft nu eenmaal meer interessante informatie voor de burger dan de andere, maar er moet wel een compleet beeld van de gemeente worden neergezet.

Het expliciet profileren van onderdelen van de gemeentelijke organisatie valt buiten de orde van de Stadskrant. Door profilering van de eigen dienstverlening en producten kunnen de diensten zich vanzelf impliciet profileren.

9. Inhoudelijke elementen:

• Vaste elementen: Tijdig aangemelde verplichte publikaties en advertenties worden altijd geplaatst. De diensten plaatsen hun verplichte berichten in elk geval altijd in de Stadskrant, dus niet meer in de Delftse Post of andere bladen.

• Variabele elementen: interviews (bijvoorbeeld met een burger, voor wie een nieuw beleid consequenties heeft), twee-gesprek (bijvoorbeeld tussen een burger en een bestuurder/ambtenaar), achtergrondinformatie bij actuele zaken, stand van zaken rond een langlopend project (bijvoorbeeld Kwaliteitsverbetering Binnenstad), uitleg van nieuwe regelgeving (bijvoorbeeld nieuwe Algemene bijstandswet), feiten en data (bijvoorbeeld afsluiting van wegen), agenda's, oproepen, uitnodigingen, adressen, namen en dergelijke.

• Eventueel speciale pagina's, katernen of edities.

Bijlage V

De Bladformule

Met een bladformule worden specifieke keuzes gemaakt voor bepaalde functies die een artikel (en daarmee het blad) moeten vervullen voor de lezer, vanuit welke perspectieven wordt geschreven, welke genres worden gehanteerd en wat de toon is. Die functies gelden in principe ook voor het beeldmateriaal. Verder wordt de verhouding beeld-tekst aangegeven. Deze zaken vormen een uitwerking van de doelstellingen van het blad en moeten aansluiten bij de behoeften van de lezer.

1 Lezersfuncties

Zet een redacteur de kale feiten op een rijtje, of zet hij de feiten juist in een context zodat de lezer overzicht krijgt, of legt hij uit waarom iets gebeurt, wat de lezer inzicht verschaft? Met het maken van een keuze voor een van deze lezersfuncties, wordt bepaald welk resultaat een artikel bij de lezer beoogt. Andere lezersfuncties zijn: het vermaken van de lezer, het ontroeren van de lezer of het voorschotelen van een oordeel.

Omdat de Stadskrant gericht is op toelichten van beleid, wordt met name gekozen voor de eerstgenoemde functies: het bieden van feiten (bij korte stukken), overzicht en inzicht. Teksten die als primair doel hebben vooral te vermaken en te ontroeren komen daarom minder aan bod. Wel kunnen vermakelijke of ontroerende passages voorkomen, maar zij vormen geen hoofdmoot. Vermaak zit overigens wel in de wekelijkse strip Opa. Ontroering kan door een foto teweeggebracht worden.

Over het algemeen geeft deze keuze de Stadskrant een serieus karakter.

Een andere functie die ook een plaats heeft binnen de krant is die van het adviseren. Oftewel het uitleggen hoe een bepaald resultaat bereikt kan worden. In de rubriek Werk in Delft is dat niet ongewoon (sollicitatietips). Maar ook het bezoeken van informatieavonden of het indienen van ideeën ter verbetering van een buurt, kunnen hiertoe behoren.

2 Lezersperspectieven

Ieder artikel is geschreven vanuit een bepaalde gezichtshoek. Het gevaar voor is dat berichten met nieuws dat door een institutie wordt gegenereerd, ook vanuit het gezichtspunt van instituties worden beschreven. Steeds meer instituties, waaronder gemeenten, proberen immers berichtgeving te beïnvloeden. Berichten vanuit een institutioneel perspectief (‘de gemeente heeft besloten dat...’) zorgen niet voor betrokkenheid. Opdracht voor de Stadskrant is dan ook om een maatschappelijk dan wel mensgericht perspectief te kiezen waarin de betekenis voor het dagelijks leven in stad, buurt, straat of persoon tot uiting komt. Liefst verwoord door individuele inwoners of vertegenwoordigers van groepen inwoners.

3 Toon

De toon van een artikel kan bepalend zijn voor de lezersbeslissing om al dan niet door te lezen. Om de positie van de Stadskrant te verduidelijken kan toon grofweg worden omschreven als bestaand uit twee dimensies. De toon van een artikel kan in het algemeen positief (optimistisch, aardig) zijn of negatief (cynisch, sarcastisch). Tegelijkertijd kan de toon ook zakelijk (neutraal) of juist persoonlijk (beeldend, spitsvondig) zijn. In de Stadskrant wordt doorgaans een positief-zakelijke toon aangeslagen. De positief-zakelijke toon sluit aan bij genereren van betrokkenheid. . Op de Jongerenpagina is de toon weer meer positief-persoonlijk.

3 Genres

Er zijn tal van journalistieke genres: nieuwsberichten, columns, commentaren, sfeerverhalen, recensies etc. Een aantal daarvan komt terug in de Stadskrant. Stukken waarin de mening van de auteur het uitgangspunt vormt, zoals bij recensies, commentaren of beschouwingen, komen in de Stadskrant niet voor. Dat wil niet zeggen dat er geen meningen in staan. Maar die zijn met name afkomstig van geïnterviewde personen. Daarin kan ook kritiek op gemeentelijk beleid vervat zijn. Dit past bij het principe hoor-wederhoor. Bovendien vergroten meningen herkenbaarheid en daardoor ook betrokkenheid.

4 Beeld en verhouding tekst/beeld

Foto’s moeten vooral aantrekkelijk, herkenbaar zijn en mogelijkheid tot identificatie bieden. In de Stadskrant worden uitsluitend professionele foto’s gebruikt. De verhouding tekst : beeld schommelt tussen de 2:1 en de 3:1.

 

Bijlage VI

Redactiestatuut (1995, behoeft nog actualisering)

Dit statuut dateert uit de begintijd en beschrijft de toenmalige situatie. Zo is de ambtelijke verantwoordelijkheid nu bij de directeur van de Bestuursdienst. Dienstredacteuren bestaan met de komst van de centrale redactie niet meer.

1. Bestuurlijke verantwoordelijkheid

De bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de Stadskrant ligt bij de portefeuillehouder Communicatie namens het college van burgemeester en wethouders.

Wanneer er aanleiding is om wijzigingen aan te brengen in een onderdeel van de doelstelling, doelgroep, redactieformule of het redactiestatuut van de Stadskrant is daarvoor een nieuw besluit van B&W nodig.

 

2. Ambtelijke verantwoordelijkheid

De ambtelijke verantwoordelijkheid voor de Stadskrant ligt bij de gemeentesecretaris.

3. Redactie

De redactie wordt gevormd door een eindredacteur van de Concernafdeling Communicatie en Onderzoek (zie 4.) en de communicatiemedewerkers van de diensten: per dienst een dienstredacteur (zie 5.). De eindredacteur zit de vergaderingen van de redactie voor. De redactie vergadert maandelijks, maar zo nodig vaker. Op de agenda staat onder meer: kopijplanning en onderlinge afstemming, suggesties en signalen, evaluatie.

4. Eindredacteur

De eindredacteur wordt geleverd door de Concernafdeling Communicatie en Onderzoek en wordt zo nodig ondersteund door medewerkers van deze afdeling. De eindredacteur legt via de gebruikelijke lijn verantwoording af.

Taken van de eindredacteur:

• De eindredacteur toetst in alle redelijkheid het door de diensten aangeleverde materiaal, aan de hand van de doelstelling en de redactieformule. De eindredacteur kan artikelen op grond hiervan weigeren, terugsturen of aanpassen. De verplichte publicaties worden zoals tot dusver gebruikelijk geplaatst.

  • De eindredacteur bewaakt de planning van de Stadskrant.
  • De eindredacteur heeft zoveel mogelijk wekelijks (telefonisch) overleg met de afzonderlijke dienstredacteuren.
  • De eindredacteur draagt zorg voor 1 à 2 journalistieke bijdragen per nummer met illustratiemateriaal of besteedt dit extern uit.
  • De eindredacteur is voorzitter van de redactie.

5. Dienstredacteur (is vervallen)


6. Geschillen

Bij eventuele geschillen is beroep mogelijk bij de gemeentesecretaris of in volgende instantie bij het college.

7. Evaluatie

De Stadskrant wordt voorlopig jaarlijks geëvalueerd in de raadscommissie Middelen en via het Stadspanel-onderzoek of een vergelijkbaar instrument, dat de mening van de Delftenaar peilt. Afspraken met Klats aangaande evaluaties zijn in een contract vastgelegd.

Bijlage VII

Kostenoverzicht stadskranten vier grote steden (exclusief personeelskosten).

Stadsnieuws Amsterdam

Oplage: 100.000

Omvang: 8 pagina’s op A3-formaat

Frequentie: 10 keer per jaar

Kleur: 1 steunkleur

Verspreiding: via 300 verspreidingspunten, waaronder stadsdeelkantoren, filialen van Albert Heijn, eerste week in bussen en trams

Budget: 250.000 gulden per jaar

Organisatie: een vaste eindredacteur (parttime), een freelancer voor een dag per nummer.

Ofwel: f 3125,- per pagina (oplage 100.000, via verspreidpunten).

Stadskrant Den Haag

Oplage: 230.000

Omvang: minimaal 16 pagina’s, waarvan 4 advertentiepagina´s en twee wettelijk verplichte

Frequentie: elke twee weken, 21 keer per jaar, niet in juli en augustus.

Kleur: fullcolour op de voorpagina, binnenwerk zwart-wit

Verspreiding: huis-aan-huis en toezending aan een aantal organisaties

Budget: 1,2 miljoen gulden per jaar (750.000 gulden uit inkomsten van bijlagen, advertenties e.d. en 450.000 gulden op de begroting drukkend)

Organisatie: vaste redactie van drie mensen, incidenteel freelancers.

Ofwel: f 2857,- per pagina, bij een gemiddelde van 20 pagina’s per editie (oplage 230.000, huis-aan-huis verspreid)

Stadskrant Rotterdam

Oplage: 160.000

Omvang: 4 of 8 pagina’s

Frequentie: eens in de drie weken (17 keer)

Kleur: steunkleur, regelmatig fullcolour

Verspreiding: op 500 vaste plaatsen, waaronder metrostations, tram, bus, supermarkten

Budget: circa 293.000 gulden per jaar.

Organisatie: redactie van anderhalve formatieplaats

Ofwel: f 2872,- per pagina, bij een gemiddelde van 6 pagina’s per editie (oplage 160.000, via verspreidpunten)

Gemeentekrant Utrecht

Oplage: 115.000

Omvang: wisselend 12 of 16 pagina’s

Frequentie: elke twee weken, 26 keer per jaar

Kleur: fullcolour op de voor- en achterpagina, 1 steunkleur op de middenpagina´s

Verspreiding: huis-aan-huis, postverzending naar een aantal adressen

Budget: 870.000 gulden per jaar, waarvan zo´n 150.000 gulden van bijlagen en advertenties van gemeentelijke onderdelen

Organisatie: vaste redactie van eindredacteur van de afdeling Communicatie, drie externe redacteuren.

Ofwel: f 2390,- per pagina bij een gemiddelde van 14 pagina’s (oplage 115.000, huis-aan-huis verspreid).

(Bron: Comma, december 1999)

terug naar boven