Stadskrant Delft: omschrijving
Feitelijke gegevens
Uitgever: Klats publiciteit en reclame
Verspreiding: wekelijks, gratis separaat huis-aan-huis
op donderdag
Oplage: 46.700
Omvang: 8, 12 of 16 pagina's
Bereik: 54% van alle Delftenaren boven de 18 jaar
leest de krant wekelijks (Stadspanel, 1998). In 1996 was dat 37%.
Waardering: lezers waarderen de Stadskrant gemiddeld
met een 7 (Stadspanel, 1998).
Inhoud
De Stadskrant bestaat uit de volgende onderdelen:
A. redactionele gemeentelijke artikelen en
illustraties/fotos
B. verplichte gemeentelijke berichtgeving
C. Uit in Delft (verschijnt ook als poster)
D. Werk in Delft
E. EXIT, maandelijkse jongerenpagina
F. Extra themabijlagen en -paginas
G. Advertenties maximaal 25% van de omvang van de
krant.
Productie
De onderdelen A t/m F worden verzorgd door de
(gemeentelijke) redactie. G wordt verzorgd door Klats. Klats is ook
verantwoordelijk voor layout, wekelijkse opmaak, productiebegeleiding, druk
en verspreiding. De krant wordt gedrukt bij Janssen Pers in Gennep en
verspreid door Perfect Verspreiding.
Bijlage II
Stadskrant Delft - Themabijlagen in 1999
Het afgelopen jaar heeft de Stadskrant een
record aantal extra themapaginas uitgebracht. Het ging om elf extra
themabijlagen (negen maal van 4 en tweemaal van 2 paginas), twee
eenmalige extra paginas (over Sirenes en het Millennium), één nieuwe
maandelijkse pagina (EXIT, voor jongeren) en twee langlopende series (over
Duurzaamheid en Sportvisie). De kosten voor deze extra paginas zijn
betaald door de opdrachtgevende afdelingen/diensten.
Belastingkrant, 25/3 |
Binnenstadskrant, 22/4 en 11/11 |
Wijkenkrant, 29/4 en 9/12 |
3D serie: 9 artikelen, 6/5 - 1/7 |
Sirenepagina, 27/5 |
Begrotingskrant, 17/6 |
Millenniumpagina, 1/7 |
Spoorzone special, 23/9 |
Duurzaamheidskrant, 6/9 |
Monumentenkrant, 6/9 |
Serie sportvisie 8 artikelen, 1/4 - 1/7 |
Midden Delflandkrant, 25/11 |
Delft Kansen voor de Toekomst, 2/12 |
EXIT jongerenpagina, 7/10, 4/11, 2/12 |
Kosten: f 66.325
Bijlage III
Resultaten uit het onderzoek Delftenaren en
lokale media (CCO, september 1998)
Van alle Delftenaren van 18
jaar en ouder leest 54% iedere week de Stadskrant
Vergeleken met 1996 is het aantal niet-lezers (van 18 jaar en ouder)
afgenomen van 27% naar 19%. Het percentage Delftenaren van 18 jaar en ouder
dat de Stadskrant wekelijks leest is toegenomen met 17% (van 38% naar 54%).
(figuur
1).
Wanneer we het lezen van de Stadskrant Delft
naar leeftijdsgroep bekijken zien we dat
het percentage dat elke week de krant leest onder ouderen een stuk groter is
dan onder jongeren. Zo blijkt van de 55-plussers 80% de Stadskrant elke week
te lezen, ten opzichte van slechts 21% onder 18 t/m 24 jarigen.
(zie figuur 2)
Aan de respondenten die weleens de Stadskrant Delft lezen, is gevraagd of ze
bepaalde rubrieken altijd, soms of nooit lezen. Tabel 1 geeft hiervan een
overzicht. De voorpagina wordt door 54% van de Delftenaren van 18 jaar en
ouder altijd gelezen en door 24% soms gelezen. Dit maakt de Voorpagina tot
het meeste gelezen onderdeel van de Stadskrant. De Politieke vergaderagenda
wordt daarentegen maar door 7% van de Delftenaren altijd gelezen.
Aan de lezers van de rubrieken is gevraagd een oordeel over de rubrieken uit
te spreken in de vorm van een rapportcijfer. Alle rubrieken scoren gemiddeld
een 6,5 tot en met een 6,9 (zie ook tabel).
Tabel: lezen en beoordeling rubrieken door
lezers Stadskrant
|
leest altijd |
leest soms |
|
gemiddeld |
% onvoldoende |
rubriek: |
% pers |
% pers |
|
rapportcijfer |
% lezers |
Voorpagina |
54% |
24% |
à |
6,9 |
3% |
Delft door de inwoners |
28% |
35% |
à |
6,9 |
5% |
Uw vraag aan de Gemeente |
27% |
31% |
à |
6,9 |
6% |
Uit in Delft |
20% |
38% |
à |
6,9 |
6% |
Werk in Delft |
12% |
27% |
à |
6,6 |
11% |
Strip Opa |
21% |
20% |
à |
6,8 |
11% |
Afvalwijzer |
13% |
33% |
à |
6,8 |
7% |
Wet milieubeheer |
13% |
32% |
à |
6,7 |
6% |
Wet geluidshinder |
10% |
23% |
à |
6,6 |
6% |
Bouwvergunningen |
18% |
27% |
à |
6,8 |
5% |
Politieke vergaderagenda |
7% |
22% |
à |
6,5 |
10% |
Bekendmaking gemeentebesluiten |
21% |
37% |
à |
6,8 |
5% |
Informatie van Burgerzaken |
19% |
41% |
à |
6,8 |
4% |
Een kwart van de Delftenaren van 18 jaar of ouder leest dagelijks de
Delftsche Courant. Daarnaast leest 31% deze krant minder frequent. Het deel
dat de krant (bijna) nooit leest bedraagt 44%.
(figuur 3)
Ruim tweederde van de
Delftenaren van 18 jaar en ouder leest een of twee keer per week de Delftse
Post. Dit huis-aan-huis blad wordt door slechts 8% nooit gelezen.
(figuur 4)
Ruim de helft van alle Delftenaren van 18
jaar en ouder leest iedere week Delft op Zondag, terwijl 20% dit
huis-aan-huisblad nooit leest.
(figuur 5)
Bijlage IV
Redactieformule (algemene uitgangspunten voor
de werkwijze, 1996)
1. Om de doelstelling van de krant te bereiken, moet
de krant ten dienste staan van de relatie tussen bestuur en burger, niet van
het bestuur zelf. De burger is zowel afnemer van gemeentelijke producten als
kiezer/meedenker van het gemeentebestuur. Het is dan ook belangrijk dat de
inhoud aansluit bij de behoeften van de lezers. Datzelfde geldt voor niveau,
schrijfstijl en vormgeving.
2. De Stadskrant moet overkomen als een eigen uitgave
van de gemeente Delft: afzender is de gemeente. Het is daarbij uitdrukkelijk
niet de bedoeling dat de Stadskrant een eenzijdige spreekbuis is: er kunnen
binnen de artikelen visies van belangengroeperingen, direct betrokkenen of
politici aan de orde komen, mits dit weloverwogen gebeurt. De Stadskrant is
ook niet bedoeld als discussiepodium. Die rol blijft voorbehouden aan de
onafhankelijke media.
3. Om het bestuurlijk proces inzichtelijk te maken
kunnen opinies van collegeleden, raadsleden, raadsfracties in een artikel
aandacht krijgen. Maar profilering van personen of politieke partijen valt
buiten de orde van de Stadskrant.
4. De Stadskrant is zo actueel mogelijk, maar primeurs
of nieuws brengen is geen doel van de Stadskrant. Dat blijft voorbehouden
aan de onafhankelijke media.
5. De Stadskrant richt zich op iedereen die woont of
werkt in Delft. Migranten behoren weliswaar tot de doelgroep, maar de
Stadskrant wordt alleen in de Nederlandse taal geschreven. Het belangrijkste
motief hiervoor is, dat integrale vertaling in het blad zelf of met bepaalde
edities te kostbaar wordt. Waar aanvullende informatieverstrekking in de
eigen taal van migranten nodig is, dienen de diensten zelf voor die
informatieverstrekking te zorgen.
6. De Stadskrant biedt journalistieke teksten: goed
leesbaar, aantrekkelijk, toegankelijk, zonder jargon, niet te lang. Zo
mogelijk gaan de artikelen vergezeld van aantrekkelijk illustratiemateriaal.
De Stadskrant biedt daarnaast ook service-informatie (zoals telefoonnummers,
tijden, adressen) en formele aankondigingen en uitleg (over bijvoorbeeld
regelingen en evenementen). Dergelijke informatie mag niet overheersen. Om
de aandacht vooral op het beleid te richten, zijn de voorpagina, de
hoofdartikelen en het illustratiemateriaal in eerste instantie voor beleid
ingeruimd.
Aan de inhoud van de artikelen kunnen geen rechten
worden ontleend.
7. Wanneer bestuurders of ambtenaren in de Stadskrant
aan het woord komen, gelden daarvoor de algemene afspraken over
woordvoerderschap.
8. In de Stadskrant profileert de gemeente zich als
een herkenbare eenheid. Het blad moet een gemeentebrede uitstraling hebben.
De verhouding in aandacht tussen onderwerpen/diensten/portefeuilles moet
reëel zijn. De diensten leveren een realistische hoeveelheid materiaal aan:
de ene dienst heeft nu eenmaal meer interessante informatie voor de burger
dan de andere, maar er moet wel een compleet beeld van de gemeente worden
neergezet.
Het expliciet profileren van onderdelen van de
gemeentelijke organisatie valt buiten de orde van de Stadskrant. Door
profilering van de eigen dienstverlening en producten kunnen de diensten
zich vanzelf impliciet profileren.
9. Inhoudelijke elementen:
Vaste elementen: Tijdig aangemelde verplichte
publikaties en advertenties worden altijd geplaatst. De diensten plaatsen
hun verplichte berichten in elk geval altijd in de Stadskrant, dus niet meer
in de Delftse Post of andere bladen.
Variabele elementen: interviews (bijvoorbeeld met
een burger, voor wie een nieuw beleid consequenties heeft), twee-gesprek
(bijvoorbeeld tussen een burger en een bestuurder/ambtenaar),
achtergrondinformatie bij actuele zaken, stand van zaken rond een langlopend
project (bijvoorbeeld Kwaliteitsverbetering Binnenstad), uitleg van nieuwe
regelgeving (bijvoorbeeld nieuwe Algemene bijstandswet), feiten en data
(bijvoorbeeld afsluiting van wegen), agenda's, oproepen, uitnodigingen,
adressen, namen en dergelijke.
Eventueel speciale pagina's, katernen of edities.
Bijlage V
De Bladformule
Met een bladformule worden specifieke keuzes gemaakt
voor bepaalde functies die een artikel (en daarmee het blad) moeten
vervullen voor de lezer, vanuit welke perspectieven wordt geschreven, welke
genres worden gehanteerd en wat de toon is. Die functies gelden in principe
ook voor het beeldmateriaal. Verder wordt de verhouding beeld-tekst
aangegeven. Deze zaken vormen een uitwerking van de doelstellingen van het
blad en moeten aansluiten bij de behoeften van de lezer.
1 Lezersfuncties
Zet een redacteur de kale feiten op een rijtje, of zet
hij de feiten juist in een context zodat de lezer overzicht krijgt, of legt
hij uit waarom iets gebeurt, wat de lezer inzicht verschaft? Met het maken
van een keuze voor een van deze lezersfuncties, wordt bepaald welk resultaat
een artikel bij de lezer beoogt. Andere lezersfuncties zijn: het vermaken
van de lezer, het ontroeren van de lezer of het voorschotelen van een
oordeel.
Omdat de Stadskrant gericht is op toelichten van
beleid, wordt met name gekozen voor de eerstgenoemde functies: het bieden
van feiten (bij korte stukken), overzicht en inzicht. Teksten die als
primair doel hebben vooral te vermaken en te ontroeren komen daarom minder
aan bod. Wel kunnen vermakelijke of ontroerende passages voorkomen, maar zij
vormen geen hoofdmoot. Vermaak zit overigens wel in de wekelijkse strip Opa.
Ontroering kan door een foto teweeggebracht worden.
Over het algemeen geeft deze keuze de Stadskrant een
serieus karakter.
Een andere functie die ook een plaats heeft binnen de
krant is die van het adviseren. Oftewel het uitleggen hoe een bepaald
resultaat bereikt kan worden. In de rubriek Werk in Delft is dat niet
ongewoon (sollicitatietips). Maar ook het bezoeken van informatieavonden of
het indienen van ideeën ter verbetering van een buurt, kunnen hiertoe
behoren.
2 Lezersperspectieven
Ieder artikel is geschreven vanuit een bepaalde
gezichtshoek. Het gevaar voor is dat berichten met nieuws dat door een
institutie wordt gegenereerd, ook vanuit het gezichtspunt van instituties
worden beschreven. Steeds meer instituties, waaronder gemeenten, proberen
immers berichtgeving te beïnvloeden. Berichten vanuit een institutioneel
perspectief (de gemeente heeft besloten dat...) zorgen niet voor
betrokkenheid. Opdracht voor de Stadskrant is dan ook om een maatschappelijk
dan wel mensgericht perspectief te kiezen waarin de betekenis voor het
dagelijks leven in stad, buurt, straat of persoon tot uiting komt. Liefst
verwoord door individuele inwoners of vertegenwoordigers van groepen
inwoners.
3 Toon
De toon van een artikel kan bepalend zijn voor de
lezersbeslissing om al dan niet door te lezen. Om de positie van de
Stadskrant te verduidelijken kan toon grofweg worden omschreven als bestaand
uit twee dimensies. De toon van een artikel kan in het algemeen positief
(optimistisch, aardig) zijn of negatief (cynisch, sarcastisch).
Tegelijkertijd kan de toon ook zakelijk (neutraal) of juist persoonlijk
(beeldend, spitsvondig) zijn. In de Stadskrant wordt doorgaans een
positief-zakelijke toon aangeslagen. De positief-zakelijke toon sluit aan
bij genereren van betrokkenheid. . Op de Jongerenpagina is de toon weer meer
positief-persoonlijk.
3 Genres
Er zijn tal van journalistieke genres:
nieuwsberichten, columns, commentaren, sfeerverhalen, recensies etc. Een
aantal daarvan komt terug in de Stadskrant. Stukken waarin de mening van de
auteur het uitgangspunt vormt, zoals bij recensies, commentaren of
beschouwingen, komen in de Stadskrant niet voor. Dat wil niet zeggen dat er
geen meningen in staan. Maar die zijn met name afkomstig van geïnterviewde
personen. Daarin kan ook kritiek op gemeentelijk beleid vervat zijn. Dit
past bij het principe hoor-wederhoor. Bovendien vergroten meningen
herkenbaarheid en daardoor ook betrokkenheid.
4 Beeld en verhouding tekst/beeld
Fotos moeten vooral aantrekkelijk, herkenbaar zijn
en mogelijkheid tot identificatie bieden. In de Stadskrant worden
uitsluitend professionele fotos gebruikt. De verhouding tekst : beeld
schommelt tussen de 2:1 en de 3:1.
Bijlage VI
Redactiestatuut (1995, behoeft nog
actualisering)
Dit statuut dateert uit de begintijd en beschrijft de
toenmalige situatie. Zo is de ambtelijke verantwoordelijkheid nu bij de
directeur van de Bestuursdienst. Dienstredacteuren bestaan met de komst van
de centrale redactie niet meer.
1. Bestuurlijke verantwoordelijkheid
De bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de
Stadskrant ligt bij de portefeuillehouder Communicatie namens het college
van burgemeester en wethouders.
Wanneer er aanleiding is om wijzigingen aan te brengen
in een onderdeel van de doelstelling, doelgroep, redactieformule of het
redactiestatuut van de Stadskrant is daarvoor een nieuw besluit van B&W
nodig.
2. Ambtelijke verantwoordelijkheid
De ambtelijke verantwoordelijkheid voor de Stadskrant
ligt bij de gemeentesecretaris.
3. Redactie
De redactie wordt gevormd door een eindredacteur van
de Concernafdeling Communicatie en Onderzoek (zie 4.) en de
communicatiemedewerkers van de diensten: per dienst een dienstredacteur (zie
5.). De eindredacteur zit de vergaderingen van de redactie voor. De redactie
vergadert maandelijks, maar zo nodig vaker. Op de agenda staat onder meer:
kopijplanning en onderlinge afstemming, suggesties en signalen, evaluatie.
4. Eindredacteur
De eindredacteur wordt geleverd door de
Concernafdeling Communicatie en Onderzoek en wordt zo nodig ondersteund door
medewerkers van deze afdeling. De eindredacteur legt via de gebruikelijke
lijn verantwoording af.
Taken van de eindredacteur:
De eindredacteur toetst in alle redelijkheid het
door de diensten aangeleverde materiaal, aan de hand van de doelstelling en
de redactieformule. De eindredacteur kan artikelen op grond hiervan
weigeren, terugsturen of aanpassen. De verplichte publicaties worden zoals
tot dusver gebruikelijk geplaatst.
- De eindredacteur bewaakt de planning van de
Stadskrant.
- De eindredacteur heeft zoveel mogelijk wekelijks
(telefonisch) overleg met de afzonderlijke dienstredacteuren.
- De eindredacteur draagt zorg voor 1 à 2
journalistieke bijdragen per nummer met illustratiemateriaal of besteedt
dit extern uit.
- De eindredacteur is voorzitter van de redactie.
5. Dienstredacteur (is vervallen)
6. Geschillen
Bij eventuele geschillen is beroep mogelijk bij de
gemeentesecretaris of in volgende instantie bij het college.
7. Evaluatie
De Stadskrant wordt voorlopig jaarlijks geëvalueerd
in de raadscommissie Middelen en via het Stadspanel-onderzoek of een
vergelijkbaar instrument, dat de mening van de Delftenaar peilt. Afspraken
met Klats aangaande evaluaties zijn in een contract vastgelegd.
Bijlage VII
Kostenoverzicht stadskranten vier grote
steden (exclusief personeelskosten).
Stadsnieuws Amsterdam
Oplage: 100.000
Omvang: 8 paginas op A3-formaat
Frequentie: 10 keer per jaar
Kleur: 1 steunkleur
Verspreiding: via 300 verspreidingspunten, waaronder
stadsdeelkantoren, filialen van Albert Heijn,
eerste week in bussen en trams
Budget: 250.000 gulden per jaar
Organisatie: een vaste eindredacteur (parttime), een
freelancer voor een dag per nummer.
Ofwel: f 3125,- per pagina (oplage 100.000, via
verspreidpunten).
Stadskrant Den Haag
Oplage: 230.000
Omvang: minimaal 16 paginas, waarvan 4
advertentiepagina´s en twee wettelijk verplichte
Frequentie: elke twee weken, 21 keer per jaar, niet in
juli en augustus.
Kleur: fullcolour op de voorpagina, binnenwerk
zwart-wit
Verspreiding: huis-aan-huis en toezending aan een
aantal organisaties
Budget: 1,2 miljoen gulden per jaar (750.000 gulden
uit inkomsten van bijlagen, advertenties e.d. en
450.000 gulden op de begroting drukkend)
Organisatie: vaste redactie van drie mensen,
incidenteel freelancers.
Ofwel: f 2857,- per pagina, bij een gemiddelde van 20
paginas per editie (oplage 230.000, huis-aan-huis verspreid)
Stadskrant Rotterdam
Oplage: 160.000
Omvang: 4 of 8 paginas
Frequentie: eens in de drie weken (17 keer)
Kleur: steunkleur, regelmatig fullcolour
Verspreiding: op 500 vaste plaatsen, waaronder
metrostations, tram, bus, supermarkten
Budget: circa 293.000 gulden per jaar.
Organisatie: redactie van anderhalve formatieplaats
Ofwel: f 2872,- per pagina, bij een gemiddelde van 6
paginas per editie (oplage 160.000, via verspreidpunten)
Gemeentekrant Utrecht
Oplage: 115.000
Omvang: wisselend 12 of 16 paginas
Frequentie: elke twee weken, 26 keer per jaar
Kleur: fullcolour op de voor- en achterpagina, 1
steunkleur op de middenpagina´s
Verspreiding: huis-aan-huis, postverzending naar een
aantal adressen
Budget: 870.000 gulden per jaar, waarvan zo´n 150.000
gulden van bijlagen en advertenties van
gemeentelijke onderdelen
Organisatie: vaste redactie van eindredacteur van de
afdeling Communicatie, drie externe redacteuren.
Ofwel: f 2390,- per pagina bij een gemiddelde van 14
paginas (oplage 115.000, huis-aan-huis verspreid).
(Bron: Comma, december 1999)
|