Nieuwkomers
Onder een Nieuwkomer wordt verstaan: een vreemdeling aan wie het op grond
van artikel 6 of 10, eerste lid, onder b, van de Vreemdelingenwet is
toegestaan in Nederland te verblijven en die voor de eerste keer tot
Nederland is toegelaten (zie artikel 1 van de Wet Inburgering
Nieuwkomers). Nieuwkomers in Delft worden door het Bureau Nieuwkomers
begeleid bij het volgen van een inburgeringscursus en de aansluiting
hiervan op een scholingstraject of een bemiddelingstraject naar werk. Dit
totale traject duurt anderhalf tot twee jaar. Gedurende dit traject hebben
Nieuwkomers recht op maatschappelijke begeleiding.
De groep Nieuwkomers bestaat uit migranten (circa 20%) en vluchtelingen (circa 80%). Uit praktijkervaring van het Bureau Nieuwkomers en de SVD is gebleken dat Nieuwkomers met een vluchtelingenstatus tijd nodig hebben om weg wijs te worden in Delft en tijd nodig hebben om zich zelfstandig te kunnen redden in Delft. Zij hebben in meer of mindere mate te maken met:
- Sociaal-psychologische problemen als gevolg van hun traumatische ervaringen in het land van herkomst, de vlucht uit hun land, de asielprocedure en een opgebroken gezinssituatie;
- Hindernissen en/of problemen bij het realiseren van gezinshereniging met gezinsleden;
- Onbekendheid met de wijze waarop in Nederland instanties en organisaties georganiseerd zijn en hoe bijv. formulieren van instanties ingevuld moeten worden;
- Moeite met het ‘settelen’ in een woning en het wennen aan de Nederlandse maatschappij omdat terugkeer naar het land van herkomst vaak niet wordt uitgesloten.
Nieuwkomers die migrant zijn, hebben niet specifiek sociaal-psychologische problemen zoals vluchtelingen-nieuwkomers dat hebben. Ook worden migranten-nieuwkomers vaak opgevangen en wegwijs gemaakt in Delft door naaste familieleden of andere leden uit de ‘eigen’ gemeenschap die al langer in Nederland wonen.
De gemeente Delft ontvangt voor de opvang van Nieuwkomers jaarlijks een structurele bijdrage van het rijk op basis van de Wet Inburgering Nieuwkomers.
ROA-cliënten
Geschat wordt dat in het jaar 2000
circa 25 personen in een ROA-woning van de gemeente zullen blijven wonen.
Het merendeel van de ROA-cliënten is reeds lang in de procedure voor het
verkrijgen van een status verwikkeld en bevindt zich in de laatste fase.
Zij hebben geen recht om te werken, maar hebben wel het recht om
Nederlandse taallessen te volgen. De combinatie van de lange procedure, de
eindfase daarvan en de beperkte integratiemogelijkheden brengt spanningen
en psychologische problemen met zich mee.
ROA-cliënten ontvangen op grond van de Regeling Opvang Asielzoekers zak- en kleedgeld van de gemeente Delft. Deze regeling en de daaruit voortvloeiende decentrale opvang wordt door het rijk afgebouwd. De huidige ROA-cliënten kunnen in deze vorm van opvang blijven wonen totdat definitief over hun asielverzoek is beslist.
VVTV-cliënten
Geschat wordt dat er in Delft in
2000 circa 25 personen zullen zijn met een voorlopige voorwaardelijke
vergunning tot verblijf. VVTV-cliënten ontvangen op grond van de Zorgwet
VVTV zak- en kleedgeld van de gemeente Delft. Jaarlijks krijgt de gemeente
Delft een taakstelling van het rijk opgelegd over het aantal VVTV-cliënte
dat gehuisvest moet worden. De schatting van het aantal VVTV’ers in het
jaar 2000 is gebaseerd op de circulaire d.d. 11-11-1999 van het ministerie
van BZK waarin de huisvestingstaakstelling voor VVTV’ers voor het eerste
half jaar van 2000 bekend wordt gemaakt.
VVTV-cliënten hebben in het eerste jaar beperkt recht op werk en scholing. In drie jaar tijd lopen de rechten op totdat men de volledige mogelijkheid heeft om te werken. De wettelijke mogelijkheden voor het volgen van inburgeringsprogramma’s zijn echter beperkt omdat VVTV-cliënten op grond van een rijksbesluit niet meer deel mogen nemen aan inburgeringsprogramma’s voor Nieuwkomers zoals voorheen wel mogelijk was. Zij kunnen wel Nederlandse taallessen volgen.
Oudkomers
Uit gegevens uit het cliëntenbestand van de SVD is gebleken dat circa de helft van de personen die als Nieuwkomer bij de SVD cliënt zijn geworden, na twee jaar nog af en toe hulp vraagt bij de SVD. Deze personen met een geldige verblijfsstatus die langer dan 2 jaar in Delft wonen, worden ook wel ‘oudkomers’ genoemd. Geschat wordt dat 170 ‘vluchtelingen-Oudkomers’ die in 1998 in Delft kwamen wonen nu individuele hulp vragen van de SVD: dit is ongeveer de helft van het aantal Nieuwkomers uit 1998. De problemen die een aantal Oudkomers specifiek heeft, zijn:
- problemen in onderlinge verhoudingen in het gezin vanwege de hernieuwde gezinshereniging
- knelpunten bij huisvestingssituatie vanwege gezinshereniging
- vragen t.a.v. bijv. het verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit en het rijbewijs
Door het rijk is vanaf het jaar 2000 de Regeling Inburgering Oudkomers (circulaire ministerie BZK d.d. 26 oktober 1999, kenmerk CIM99/90462) ingesteld. Hierdoor ontvangt de gemeente gedurende 5 jaar een structurele bijdrage van het rijk voor Oudkomers. Analoog aan het Grote Stedenbeleid dient de gemeente Delft een Meerjarig Ontwikkelingsprogramma voor Oudkomers op te stellen dat goedgekeurd moet worden door het rijk.
Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers
In Delft wonen circa 65 AMA’s in gastgezinnen of in kleine woonéénheden van de Stichting Jeugdhulpverlening Delft. Stichting De Opbouw heeft de voogdij over de kinderen en regelt zaken als zakgeld, onderwijs en juridische begeleiding. Omdat de verantwoordelijkheid voor AMA’s bij De Opbouw ligt, ontvangt de gemeente Delft geen financiële middelen voor AMA’s. Echter in de praktijk is gebleken dat AMA’s erg kwetsbaar zijn omdat zij alleen naar Nederland zijn gekomen en geen ouders hebben om op terug te vallen. Daarom krijgen de AMA’s een intakegesprek bij de SVD waarin aangegeven wordt dat zij met hulpvragen op maatschappelijk en psycho-sociaal gebied bij de SVD terecht kunnen en wordt hen wegwijs gemaakt in Delft v.w.b. sociaal-culturele activiteiten. Hiervoor ontvangt de SVD geen financiële middelen. De reden hiervoor is dat op landelijk niveau de afspraken t.a.v. de begeleiding van AMA’s opnieuw worden bezien en het rijk het AMA-beleid herijkt.
Daarnaast wordt door de woningcorporatie Vestia een project gesubsidieerd dat zich richt op Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers die bijna de leeftijd van 18 jaar bereiken en daardoor zelfstandig moeten gaan wonen (het gastgezinnenproject) en wordt door de gemeente Delft een project gesubsidieerd voor ex-AMA’s die ouder zijn dan 18 jaar, die nog geen definitieve verblijfsstatus hebben en waarbij de steun van het gastgezin of de SJD wegvalt
