Aanvulling
plan van aanpak integrale opzet inburgering Oudkomers Delft 2002:
M.i.v.
1 februari 2002 heeft het Centraal Punt Oudkomers (CPO) te
Delft een eigen vestiging aan de Buitenhofdreef 272. In dienst zijn een
coördinator, zes allochtone contactpersonen en hun begeleider. Het is een
welbewuste keuze geweest onze intrek te nemen in een apart pand waarin ook
ruimte is voor een flink aantal andere, deels niet-gemeentelijke afdelingen en
projecten, die op de enigerlei wijze diensten (kunnen) aanbieden aan Oudkomers.
Dit zijn onder meer het schuldhulpverleningsprogramma IBAS, de ‘bezoekvrouwen’,
het migranten- en vrouwenopbouwwerk en het Sociaal Isolement-programma. De
Brede School en Thuis op straat (TOS) bedienen de doelgroep kinderen en hun
opvoeders. Een deel van de met name op vrouwelijke Oudkomers gerichte activiteiten,
vinden in het pand plaats.
De
contactpersonen vertegenwoordigen de doelgroepen Turken, Marokkanen, Somaliërs,
Irakezen en Iraniërs. Zij fungeren als culturele tolk tussen de
Delftse gemeentelijke en overige instanties en de Oudkomers. Daar waar de
werklozen en opvoeders binnen hun eigen doelgroep nog niet in kaart zijn
gebracht benaderen zij hen, in samenwerking met o.m. het fase 4-team, vindt een
intake plaats en wordt een duaal traject aangeboden. Onderdelen vormen altijd
taal en een sociale aktiverings- dan wel een arbeidsmarkt-toeleidende component.
Daarbij wordt de bestaande samenwerking met het GOA, Activering &
Inburgering (het vroegere fase 4-team en het ROC (Mondriaan College) voortgezet
en uitgebreid.
Zodra de betreffende oudkomer op een duaal traject is geplaatst,
vindt overdracht plaats aan de trajectbegeleider van het betreffende
programma’s (of eventueel de programma’s). Deze werkwijze voorkomt dat de
contactpersonen te veel contacturen per cliënt gaan besteden en daardoor minder
oudkomers kunnen werven. Wel zullen een aantal dagdelen per jaar gereserveerd
worden voor groepstrajectbegeleiding bij het CPO. De contactpersonen houden
dan, samen met een medewerker van Activering, zicht op de voortgang van de
oudkomers en kunnen tevredenheid en (nieuwe) wensen peilen. Deze dagen zijn
uitdrukkelijk ook bedoeld om nieuw geworven oudkomers uit de mond van hun
landgenoten te laten horen aan welke programma’s zij deelnemen en wat het effect daarvan is op hun Nederlandse taalvaardigheid
en maatschappelijk functioneren.
Een
correcte registratie van afgeronde of lopende Oudkomer-programma’s in Delft
vraagt om aanvullende administratieve ondersteuning. Voorts worden
werkzoekenden onder de nieuw geworven Oudkomers nu nog door een tijdelijke
consulent van het fase 4-team uitgenodigd voor een intake-gesprek. Bij
uitbreiding van het aantal trajectbemiddelingen betekent dit een forse
belasting voor dit, algemeen werkende, team. Wanneer de consulent een vaste aanstelling
krijgt kan het houden van vooronderzoeken en intakes onder opvoeders een belangrijke
nieuwe taakinvulling worden.
|
|
Aktiviteit |
Aantal
deelnemers |
Kosten
per jaar |
|
1 |
Uitbreiding
uren coördinator CPO |
Van in totaal 260 naar 300 (werkzoekenden), per jaar |
Euro
11.363 |
|
2 |
Van
tijdelijke naar vaste aanstelling extra consulent |
In totaal 110 (opvoeders) per jaar |
Euro
20.202 |
|
3 |
Monitoring
en cliënt volgsysteem door adm. kracht en kwaliteitsmedewerker |
|
Euro
45.454 |
Nieuw
in het aanbod aan Oudkomers in Delft zijn de zogenaamde ‘Bouwstenen’. In het kader
van de duale trajecten kunnen werkzoekenden en opvoeders een keuze maken uit
een taaltraject, aangevuld met één of meerdere van de onderstaande onderdelen.
Elke bouwsteen neemt per week minimaal drie uur in beslag.
Voor
de relatief nieuwe doelgroep van (110) opvoeders (per jaar)[1] vormt de bouwstenen-opzet een mogelijkheid om
laagdrempelig en stapsgewijs sociaal actiever te worden. Daarbij zijn
taalverwerving en integratie-bevorderende activiteiten het belangrijkste doel.
Een gunstig neveneffect zou kunnen zijn dat de omslag naar
arbeidsmarkt-toeleidende activiteiten bijna geruisloos en spelenderwijs gemaakt
kan worden.
De
duur en intensiteit van de taaltrajecten binnen het aanbod zijn afhankelijk van
vooropleiding, studievaardigheden, instaptoets en dagbesteding van de
Oudkomers. Oudkomers die in de afgelopen jaren instroomden in bijvoorbeeld een
Leerwerkstage, kunnen dit blijven voortzetten. Ook zij profiteren van de nieuwe
aanpak omdat veel oude programma’s ruimte bieden voor het inzetten van één of
meerdere bouwstenen. De verwachting is dat in totaal 300 werkloze Oudkomers per jaar op
enigerlei wijze gebruik zullen maken van onderdelen van het bouwstenen aanbod. In de eerste jaren van het oudkomersbeleid zijn vooral de
mensen met een geringe afstand tot de arbeidsmarkt uitgestroomd. Het nieuwe
cliënten bestand zal naar verwachting langer in trajectbegeleiding blijven
waardoor een verhoging met 40 per jaar ons reëel lijkt.
Opvoeding;
bouwstenen vanuit het GOA:
Het
streven vanaf 2002 is zo veel mogelijk cursussen opvoedingsvoorlichting om te
buigen naar de duale taal-opvoed-variant. Het reeds bestaande bouwstenen aanbod
bestaat uit:
1)
Taal-Opvoedcursus (voor ouders van peuters),
2)
Oudercursus ‘opvoedingsvoorlichting’ (voor ouders van schoolkinderen).
|
|
Aktiviteit |
Aantal
deelnemers |
Kosten
per jaar |
|
1 |
Omvorming
van ouder- naar taal-opvoedcursussen |
60 |
Euro
18.181 |
Taal;
bouwstenen vanuit het ROC:
Het
Delftse ROC, het Mondriaan College, heeft voor de doelgroep Oudkomers een heel
nieuw aanbod korte cursussen ontwikkeld die ‘stapelbaar’ zijn. Vanuit de
praktijk wordt telkens aan taalverwerving gewerkt. Verder worden de bestaande
taal-werk-stages dusdanig omgevormd dat ze meegenomen kunnen worden in het
bouwstenen-aanbod.
3)
taal-werk-stages,
4)
‘creatief aan de slag’ (o.a. tekenen, kalligraferen, brooddeeg),
5)
‘textiele werkvormen’ (o.a. maken van kleding, tekeningen lezen),
6)
‘klussen in huis’ (o.a. behangen, stekkers aan een lamp plaatsen),
7)
‘budgetteren’ (o.a. leren begroten, sparen, verzekeringen),
8)
‘contact in Delft’ (o.a. vrijetijdsbestedingen in de stad),
9)
‘persoonlijk ontwikkelingsplan’ (o.a. oriëntatie op de werkvloer,
beroepenoriëntatie),
10)
‘kom op verhaal’ (o.a. praten over wat ons bezig houdt),
11)
‘sport’ (o.a. kennis van sportscholen en verenigingen),
12)
‘gezondheidsleer en ziektebeleving’ (o.a. kennis van gezond leven en
eten, heimwee).
In een behoefte-peiling die de contactpersonen onder hun
doelgroepen hebben gedaan, werden (laagdrempelige) taal- & alfabetiseringsprogramma’s
telkens als eerste punt genoemd. Met name vrouwelijke opvoeders weten nu nog
niet goed de weg naar het ROC te vinden. Ons inziens zal een stapsgewijze
aanpak de meeste mensen kunnen bereiken en bedienen. Met conversatiegroepen was
in Delft al eerder een succesvolle start gemaakt. Vanaf het voorjaar van 2002
gaan ook professionele NT2-docenten op lokatie (m.n. bij de zelforganisaties)
een start maken met duale trajecten. Het eerste onderdeel zal bestaan uit
conversatielessen en sport (m.n. zwem- en fietslessen), het tweede onderdeel
uit alfabetisering en sport (en/of één van de bouwstenen van het ROC). Het
derde en laatste taal onderdeel deel bestaat uit de overstap naar een regulier
programma op het ROC[2].
|
|
Aktiviteit |
Aantal
deelnemers[3] |
Kosten
per jaar |
|
1 |
Bouwstenen
ROC |
8
groepen à 15 deelnemers (in totaal 75 deelnemers die 1 tot 3 bouwstenen
kiezen) |
Euro
44.000 |
|
2 |
Alfabetiseringscursussen
bij zelforganisaties / in de wijk |
4
groepen à 8 deelnemers |
Euro
22.000 |
|
3 |
Losse,
intensieve taalprogramma’s (als onderdeel van een duaal traject) |
4
groepen à 15 deelnemers |
Euro
50.000 |
|
4 |
Uitbreiding
aantal conversatiegroepen |
Van
8 naar 16 |
Euro
13.636 |
Sport,
werk en sociale aktivering; bouwstenen in ontwikkeling:
Het
tweede punt dat naar voren kwam uit de behoefte-peiling door de
contactpersonen, was sportprogramma’s voor met name
vrouwen. De nadruk op sport bestond al in Delft vanuit de afspraken gemaakt in
de Taskforce Inburgering. Van dit aanbod maken nu voornamelijk mannen gebruik.
In het bouwstenen-aanbod is daarom de wens gehonoreerd om seksespecifieke
activiteiten aan te bieden.
Voor
geregistreerde werkzoekende Oudkomers worden momenteel binnen het fase-4 team
individuele trajecten uitgezet. De allochtone contactpersonen boren verder een
nieuwe bron met potentiële fase-4 cliënten maar ook fase-3 mensen aan, die nu
nog niet binnen de sluitende aanpak vallen. Het CPO acht het zinvol wanneer
zowel nieuw geworven werkzoekende Oudkomers als mensen die momenteel
‘vastlopen’ in hun individuele traject gezamenlijk een groepstraining Sociale
en/of & Sollicitatievaardigheden gaan volgen. Het zal niet de eerste keer
zijn dat de dynamiek van een groep en de succes-stories van individuen hierbinnen
leiden tot een versnelde uitstroom naar werk. Een andere groepstraining die
zowel tegemoet kan komt aan de uitdrukkelijke wensen van werkzoekenden als
opvoeders is een computertraining (gekoppeld aan taal en/of solliciteren). Het
CPO streeft er wel naar, waar mogelijk, door te verwijzen naar het huidige,
wijkgebonden aanbod op het gebied van computervaardigheden.
Er
blijft natuurlijk altijd een groep Oudkomers bestaan voor wie de afstand naar
werk, ook na het volgen van duale trajecten, te groot blijft. Het is zaak deze
mensen te informeren over vrijwilligerswerk en hen te enthousiasmeren. Een
voorbeeld van een integratie-bevorderende activiteit zou Thuiszorg-bezoeken aan
Nederlanders kunnen zijn. Gezien het lage Nederlandse taalniveau van veel
opvoeders kan ook een gespecialiseerde organisatie als een vrijwilligerscentrale
niet om gerichte acquisitie van plekken heen. In dit kader streeft het CPO er
ook naar binnen allochtone organisaties vrijwilligerwerkzaamheden te werven.
Het
totaal aan bouwstenen in ontwikkeling, ziet er dus als volgt uit:
13)
sportlessen voor vrouwen (bijv. zwemmen, fietslessen en aerobics),
14)
training communicatie en sociale vaardigheden
15)
sollicitatietraining
16)
computerlessen
17)
vrijwilligerswerk
|
|
Aktiviteit |
Aantal
deelnemers |
Kosten
per jaar |
|
1 |
sportlessen
voor vrouwen |
6
groepen van 15 |
6.283 |
|
2 |
ontwikkeling
en uitvoering training communicatie en sociale vaardigheden |
4
groepen van 15 |
30.272 |
|
3 |
ontwikkeling
en uitvoering sollicitatietraining |
6
groepen van 15 |
22.909 |
|
4 |
computerlessen |
4
groepen |
8.495 |
|
5 |
acquisitie
en begeleiding vrijwilligerswerk |
30 |
uit
stimuleringsregeling sociale aktivering |
|
|
Aktiviteit |
Aantal
deelnemers |
Kosten
per jaar |
|
1 |
Uitbreiding
uren coördinator CPO |
Van
260 naar 300 (werkzoekenden) |
Euro
11.363 |
|
2 |
Van
tijdelijke naar vaste aanstelling extra consulent |
110
(opvoeders) |
Euro
20.202 |
|
3 |
Monitoring
en cliënt volgsysteem door adm. kracht en kwaliteitsmedewerker |
|
Euro
45.454 |
|
4 |
Omvorming
van ouder- naar taal-opvoedcursussen |
60 |
Euro
18.181 |
|
5 |
Bouwstenen
ROC |
8
groepen à 15 deelnemers (in totaal 75 deelnemers die 1 tot 3 bouwstenen
kiezen) |
Euro
44.000 |
|
6 |
Alfabetiseringscursussen
bij zelforganisaties / in de wijk |
4
groepen à 8 deelnemers |
Euro
22.000 |
|
7 |
Losse,
intensieve taalprogramma’s (als onderdeel van een duaal traject) |
4
groepen à 15 deelnemers |
Euro
50.000 |
|
8 |
Uitbreiding
aantal conversatiegroepen |
Van
8 naar 16 |
Euro
13.636 |
|
9 |
Sportlessen
voor vrouwen |
5
groepen |
Euro
6.283 |
|
10 |
Ontwikkeling
en uitvoering training communicatie en sociale vaardigheden |
4
groepen |
Euro
30.272 |
|
11 |
Ontwikkeling
en uitvoering sollicitatietraining |
6
groepen |
Euro
22.909 |
|
12 |
Computerlessen |
4
groepen |
Euro
8.495 |
|
13 |
Acquisitie
en begeleiding vrijwilligerswerk |
30 |
Uit
stimuleringsregeling sociale activering |
|
|
Totaal |
|
Euro
292.795 |
[1] Naast de reeds 60 mensen die via het GOA oudercursussen
volg(d)en.
[2] Het idee achter deze opzet is dat oudkomers die uit een sociaal isolement komen er allereerst mee gebaat zijn Nederlands te leren spreken op het niveau van boodschappen doen of een praatje maken met de buren. Deze conversatielessen zullen daarna, in een vloeiende aanpak, worden uitgebreid met een alfabetiseringscursus. Tegelijkertijd is het streven de deelnemers een eerste rotonde-programma op het ROC te laten volgen. Pas in de laatste fase zal deze doelgroep voldoende bagage hebben om, zonder uitval, daadwerkelijk een intensief taaltraject op het ROC te volgen.
[3] Let op: in de onderstaande twee tabellen worden telkens
oudkomers opgesomd die reeds meegeteld zijn in het totaal van 300 werkzoekende
oudkomers en 170 opvoeders. Dit hangt samen met het Delftse
‘bouwstenen-aanbod’, waarbij oudkomers telkens 2 of meer programma’s tegelijk
volgen.