1. Inleiding.

In deze startnotitie geeft het college van B&W een beknopte visie op de stand van zaken en de gewenste ontwikkelingen binnen het programma ‘Werk, Inkomen en Zorg’. In paragraaf 2 gaan wij in op de uitgangspunten voor het beleid die in ons collegeprogramma Voorzetten en doorzetten zijn geformuleerd. Daarbij gaan wij ook in op de belangrijkste doelstellingen die wij ons voor de gehele periode 2002 – 2006 hebben gesteld.

In paragraaf 3 geven wij een schets van de actuele ontwikkelingen binnen dit programma. Daarin gaan wij in op zaken in die in 2002 reeds in gang zijn gezet of op korte termijn aan de orde zullen komen. In paragraaf 4 tenslotte geven wij onze visie op de belangrijkste doelen en activiteiten binnen dit programma voor het jaar 2004.

U bent uitgenodigd om tijdens de vergadering van de raadscommissie extern op 22 april a.s uw mening of reactie te geven op deze startnotitie. In dezelfde periode zullen voor de overige twaalf programma’s soortgelijke vergaderingen worden gehouden. De verslagen van deze vergaderingen, waarin uw mening of reactie wordt opgenomen, zullen wij meenemen bij de opstelling van de concept-begroting voor de periode 2004 – 2007. Deze concept-begroting wordt in september a.s. door de gemeenteraad van Delft behandeld.

Wij willen op voorhand wel opmerken dat het waarschijnlijk niet mogelijk zal zijn om alle meningen of reacties die u ons meegeeft in de begroting en in onze beleidsvoornemens te verwerken. Alleen al de financiële speelruimte daartoe is beperkt, zeker in een periode waarin het economisch minder gaat. Wij zijn van plan om voor nieuwe beleidswensen meerjarig een bedrag van half miljoen euro vrij te maken en nog eens een half miljoen euro voor het jaar 2004. Dit bedrag moet echter over dertien programma’s worden verdeeld. Bovendien zullen wij, om deze bedragen vrij te kunnen maken, waarschijnlijk moeten ‘snijden’ in lopende uitgaven in de begroting.

Ondanks deze beperkingen vernemen wij graag uw mening over de gewenste ontwikkelingen in de verschillende beleidsprogramma’s van de Gemeente Delft. Wij zullen dan ook trachten om in onze begroting zo goed mogelijk te verantwoorden hoe wij met uw meningen en ideeën zijn omgegaan.

2. Uitgangspunten van het beleid.

Het aantal mensen in de bijstand stijgt weer. Een groot deel van deze mensen staat ver van de arbeidsmarkt af. Tegelijk komt nu een groep “nieuwe werklozen” in de uitkering. Het college wil voor iedere cliënt een bij die persoon passend traject naar werk, andere vormen van participatie of zorg realiseren. De belangrijkste doelstellingen op een rij:

• De cliënten die in april 2002 in fase 4 zaten zijn aan het einde van deze collegeperiode voor eenderde deel doorgestroomd naar betaald of gesubsidieerd werk en eenderde is actief als vrijwilliger of in de sfeer van beschermd werk.

· Het rendement van scholing en trajecten toeneemt, door verdere verbetering van het aanbod, klantmanagement en een afname van ongeoorloofd verzuim.

· De maatschappelijke participatie van (allochtone) vrouwen/opvoeders neemt toe.

• Extra aandacht voor de begeleiding van werknemers ID/WIW/WSW-banen. De helft van de ID/WIW’ers van april 2002 is in 2006 doorgestroomd naar regulier werk of een doorstroombaan.
• Het bereik van de bijzondere bijstand groeit jaarlijks zowel onder bijstandsklanten als onder overige bevolkingsgroepen.
• Het bereik en het aanbod van de Delftpas wordt vergroot.

Wij willen in iedere wijk een gezondheidscentrum. Dit met het oog op tekorten aan huis- en tandartsen en voor een sterke combinatie met maatschappelijk werk, wijkverpleging en de jeugdgezondheidszorg (zie programma Jeugd en Onderwijs). Wij zijn bereid dit te stimuleren via bijdragen in de te verwachten onrendabele top van dergelijke centra.

Het beleidsveld ‘wonen, zorg en welzijn’ voor ouderen en gehandicapten’ is speerpunt in de stedelijke vernieuwing. Dat is nodig omdat tekorten dreigen in kwantitatieve zin (te weinig geschikte woningen), maar zeker ook in kwalitatieve zin (kleine kamers, meer personen op een kamer, matige aansluiting op voorzieningen). Doelstelling is de zelfstandigheid van mensen, uitgaande van hun eigen wensen en mogelijkheden. De beleidsvorming op dit terrein (Integraal Gehandicaptenbeleid en Delftse WoonZorgWelzijn-visie) loopt iets achter en moet nog in 2003 ingelopen zijn.

Wij willen samenhang in de huisvesting van de gehele maatschappelijke opvang brengen en problemen oplossen met onder meer nieuwe huisvesting van het dienstencentrum Over de Brug en een gebruiksruimte voor verslaafden. Verder willen we met de instellingen een traject in van inhoudelijke versterking en organisatorische en bestuurlijke integratie. Inhoudelijk ligt de nadruk op preventie en nazorg en uitbreiding van capaciteit daar waar nodig. Voorkoming en bestrijding van huiselijk geweld willen wij mede faciliteren via het meld- en adviespunt huiselijk geweld.

3. Actuele ontwikkelingen.

Het rijk heeft fors bezuinigd op de gemeentelijke reïntegratiemiddelen. Bij een stijgende werkloosheid komt de sluitende aanpak in de bijstand in het gedrang. Zeker gezien het grotere financiële risico dat bij gemeenten ligt, dreigt het gevaar dat reïntegratiemiddelen met voorrang besteed zullen worden aan kansrijke groepen. Om dit te voorkomen zal nog meer nadruk gelegd moeten worden op het rendement van scholing en trajecten.

De beleidsonzekerheid op het gebied van werk en inkomen is op dit ogenblik groot. Belangrijke onderwerpen als de WAO (!relatie met de bijstand), de gesubsidieerde arbeid, een groter financieel risico voor gemeenten in de ABW en mogelijk minder ruimte voor armoedebestrijding door gemeenten worden (hopelijk) in de formatie van een nieuw kabinet geregeld. De achterliggende trend is echter wel duidelijk. De gemeente anticipeert daarop o.a. door het starten van een project rond bijstandsklanten met ook een WAO-uitkering (Samenlopers), het formuleren van een nieuw beleid rond gesubsidieerde arbeid, nadruk op rendement in trajecten en het optrekken van de grens voor het kunnen verkrijgen van bijzondere bijstand naar 120% van de bijstandsnorm. Risico’s zijn echter financieel en beleidsmatig onmiskenbaar aanwezig, de beheersing van die risico’s zal de komende tijd dan ook de nodige aandacht vragen.

De oplopende werkloosheid vereist hernieuwde aandacht voor het tegengaan van uitstoot van arbeid en het voorkomen van nieuwe langdurige werkloosheid. Het is onwaarschijnlijk dat Delft de doelstelling gehaald zal hebben dat gelet op het budget Fonds Werk en Inkomen op 31 december 2003 2.835 klanten in Delft in de bijstand zitten (Prestatieboek 2003).

Op dit ogenblik wordt met het panel voor werk en inkomen en Delftse werkgevers nagedacht over een model om werkgevers op een concrete én praktische wijze bij deze vraagstukken te betrekken.

Nu het Centraal Punt Oudkomers echt draait en meer zicht is gekomen op de samenstelling van de groep zelfmelders bij Mondriaan komt nadrukkelijk naar voren dat extra inspanningen nodig zijn om voor allochtone mannen en zeker vrouwen een effectief aanbod van taal, praktische vaardigheden (en kinderopvang) te realiseren.

In 2002 werden 3699 Delftpassen verkocht waarmee (ca.) 11% van de primaire doelgroep (minima) bereikt werd. De Delftpas 2003 is uitgebreid met een kinderpas die los van een ouderpas gekocht kan worden. In 2003 wordt onderzocht op welke wijze met de Delftpas vorm kan worden gegeven aan meer vraagsturing in de gemeentelijke subsidieverlening.

Met betrekking tot de gezondheidscentra zijn zes van de zeven locaties met bijbehorende samenwerkingsverbanden in beeld. In 2003 zullen naar verwachting de eerste twee centra in gebruik genomen worden en de JGZ-teams daarin functioneren.

Voor de activering en de bevordering van de zelfredzaamheid van de mensen met een functiebeperking is een integraal, vraaggericht gehandicaptenbeleid essentieel. Dit beleid zal in 2003 ontwikkeld worden, waarbij toegankelijkheid van de leefomgeving centraal staat. Hiertoe wordt in 2003 op het terrein van openbare gebouwen en ruimte in kaart gebracht welke aanpassingen noodzakelijk zijn. Verder wordt het experiment Persoonsgebonden budget voor rolstoelen voorbereid. Het voornemen is om dit experiment eind 2003 te starten. Ondertussen blijkt ook dat het WVG-budget weer onder druk staat als gevolg van een groeiend aantal verstrekkingen. Deze groei veroorzaakt ook extra werk voor het RIO en ook daar druk op het budget.

Momenteel vindt onderzoek plaats naar de haalbaarheid en de wenselijkheid van een gebruiksruimte en wordt gezocht naar nieuwe huisvesting voor de verschillende opvanginstellingen. De dagopvang voor verslaafden heeft daarbij prioriteit.

De opvangcapaciteit is in 2002 uitgebreid met de woonboerderij Schieweg, jongerenopvang 18-, jongerenopvang 18+ en een eerste aanzet voor een slaaphuis aan de Houttuinen.

De nota Verslavingszorg verschijnt in mei 2003.

4. Doelen voor het jaar 2004.

NB.: Veel concrete taakstellingen zijn te vinden in het Prestatieboek 2003 (commissie WZO, 20-2-2003). Op grond van de rapportage 2002 en de dan beschikbare gegevens over 2003 worden nieuwe taakstellingen geformuleerd in het prestatieboek 2004.

· In 2004 is klantmanagement volledig geïmplementeerd.

· Het verzuim in de educatie gaat omlaag (1% per jaar, zie collegeprogramma).

· De centrale huisvesting van Mondriaan is/wordt gerealiseerd.

· Nieuw beleid rond gesubsidieerde en beschermde arbeid is vastgesteld en wordt uitgevoerd.

· Het beleidsplan Trajectorganisatie Combiwerk is vastgesteld en wordt uitgevoerd.

· 2004-2006 realisatie vijf nieuwe/verbeterde gezondheidscentra.

· Visie Wonen/Zorg/Welzijn en nota Integraal Gehandicaptenbeleid zijn vastgesteld en worden uitgevoerd.

· Nieuwe huisvesting Over de Brug en eventueel de huisvesting van een gebruiksruimte wordt voorbereid dan wel gerealiseerd.

· De consultatiefunctie van het Centrum voor Alcohol en Drugs is versterkt (nota Verslavingszorg).