BIJLAGE 1.

ACTIVITEITENPLAN

Ambulante Verslavingszorg Gemeente Delft 2003

Inleiding

De gemeente delft vervult op basis van de Welzijnswet de rol van centrumgemeente ambulante verslavingszorg binnen de regio Delft, Westland, Oostland. Hiertoe ontvangt de gemeente Delft jaarlijks een doeluitkering. Deze doeluitkering wordt in overleg met de regiogemeenten ingezet. In 2003 is vanuit de doeluitkering verslavingsbeleid ongeveer

€ 1.085.500 beschikbaar.

De Nota verslavingszorg 2003 - 2007 van de gemeente Delft maakt onderdeel uit van de Nota lokaal gezondheidsbeleid. De algemene doelstelling van het lokaal gezondheidsbeleid kan omschreven worden als: ”Het bevorderen van gelijke kansen op gezondheid en een gelijke toegang tot de gezondheidszorg voor iedereen”.

Binnen het Delftse gezondheidsbeleid zijn de volgende leidende principes als uitgangspunt gekozen:

1. Uitvoering van wettelijke taken

2. Vraagsturing

3. Toegang tot de zorg

4. Zorg voor risicogroepen

De gemeente Delft hanteert de volgende visie als het gaat om verslavingszorgbeleid:

De centrale doelstelling van het alcohol- en drugsbeleid is het ontmoedigen van gebruik van genotmiddelen en het beperken van de risico’s van het gebruik voor de gebruiker zelf, diens omgeving en de maatschappij als geheel.

Dit betekent dat:

- zoveel mogelijk startend gebruik moet worden tegengegaan en indien er wordt gebruikt er voor te zorgen dat dit verstandig gebeurt (door middel van preventie).

- vermeden moet worden dat verslaafden door hun gebruik in de problemen komen; en als dat toch gebeurt dat zij bij het oplossen van deze problemen worden ondersteund (door middel van zorg).

- gebruikers en verslaafden de aansluiting bij de maatschappij niet verliezen dan wel weer terug krijgen (door middel van maatschappelijk herstel).

Bovendien dient verslavingsbeleid niet alleen vanuit het perspectief van de zorgvrager maar ook vanuit de omgeving, de maatschappij beredeneerd te worden. Dat betekent dat voorkomen moet worden dat de omgeving last heeft van verslavingsproblematiek. Ook de directe sociale omgeving (zoals ouders) verdient de nodige aandacht.

Vanuit deze integrale benadering wordt gekozen voor een ketenbenadering. De verslavingszorgketen bestaat uit de volgende onderdelen:

a. preventie en voorlichting

b. preventie en regelhandhaving

c. signalering en verwijzing

d. ambulante zorg

e. maatschappelijk herstel

Aan deze onderdelen worden aparte hoofdstukken gewijd.

Binnen de keten wordt onderscheidt gemaakt tussen jongeren en volwassenen.

Een samenhangende aanpak van verslavingszorg staat eigenlijk nog in de kinderschoenen. De verschillende onderdelen van de keten zijn veelal los van elkaar georganiseerd, zo ook in Delft. Het is dus van belang hier de komende jaren meer samenhang in te brengen. Vanuit deze integrale benadering is het vanzelfsprekend van groot belang dat er een goede samenwerking en afstemming is tussen de verschillende voorzieningen en beleidsterreinen.

De Nota verslavingszorg 2003 – 2007 vormt een startpunt als het gaat om het opzetten van een integraal verslavingsbeleid. Dit impliceert dat naast de concrete activiteiten die voorgesteld worden, de komende jaren een aantal zaken nog ontwikkeld dienen te worden.

Jaarlijks worden, in samenspraak met de regiogemeenten, de activiteiten en tussentijdse evaluatiegegevens vastgelegd in een activiteitenplan. De gemeente stelt het plan op; de organisaties waarmee afspraken zijn gemaakt leveren de gegevens. De gemeente heeft de rol van coördinator en toezichthouder, maakt prestatieafspraken en checkt de kwaliteit van het geleverde. In 2003 wordt zal een systeem opgezet worden om doelstellingen en afspraken m.b.t. het verslavingsbeleid te kunnen monitoren.

1. Preventie en voorlichting

Voorlichting dient in de eerste plaats gericht te zijn op het (met name jongeren) bewust maken van de risico’s van genotmiddelen. Die risico’s betreffen niet alleen de gezondheid van de middelengebruiker zelf, maar ook zijn of haar (directe) omgeving. Middelengebruik gaat nogal eens samen met overlast, roekeloos gedrag, vandalisme, verkeersongelukken, agressie tijdens het uitgaan of in de relationele sfeer.

Zicht op wie genotmiddelen gebruiken, in welke mate er sprake is van experimenterend, dan wel excessief gebruik en op ontwikkelingen trends is nodig om in te spelen op wat aan preventie gewenst is.

Voorlichting dient vooral effectief te zijn. Goed informeren van m.n. jongeren maar ook hun ouders is belangrijk. De aandacht zal echter niet alleen naar kennisvermeerdering maar vooral ook naar gedragsbeïnvloeding moeten gaan.

Alle activiteiten op het gebied van preventie en voorlichting worden gecoördineerd en afgestemd binnen het Preventieplatform Verslavingsbeleid, onder regie van de GGD.

Activiteiten preventie en voorlichting in 2003

1A. Voorlichting op scholen voor voortgezet onderwijs

Doelen/ doelgroep	Voorlichting over het omgaan met genotsmiddelengebruik aan leerlingen en hun ouders. Ontwikkelen van genotsmiddelenbeleid van de scholen voor voortgezet onderwijs.
Aanpak methode	Voorlichtingsprogramma De gezonde school en genotmiddelen, gericht op leerlingen, ouders, schoolbeleid. Aanvullende voorlichtingsactiviteiten door PRAT. Bijeenkomst met schoolbesturen in 2003. Afsluiten van een convenant.
Beoogd resultaat	Uitbreiding van voorlichtingsactiviteiten naar alle scholen voor voorgezet onderwijs binnen de regio.
Informatie over de voortgang	Inventarisatie uitgevoerd, concept-draaiboek geschreven. Op een aantal scholen draait het programma De gezonde school en genotmiddelen al. PRAT geeft voorlichting op verschillende scholen.
Uitvoerende organisaties	Parnassia, GGD, PRAT
Aansturing en voortgangsbewaking	Preventieplatform onder regie van de GGD.
Overige betrokken organisaties	Gemeente Delft, regiogemeenten, DODB.
Tijdsplanning	Invulling in 2003
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

1B. Voorlichting op basisscholen

Doelen/ doelgroep	Leerlingen uit het basisonderwijs sociaal weerbaar maken en leren omgaan met groepsdruk m.b.t. het (toekomstig) genotmiddelengebruik. Ouders informeren over het experimenteergedrag van hun kinderen en hen ondersteuning bieden m.b.t. vragen en zorgen hierover.
Aanpak methode	Er wordt een voorlichtingsaanbod ontwikkeld- en vervolgens aangeboden aan basisscholen. Uitgangspunt is dat de scholen zelf voorlichting geven. Voorlichting is m.n. gericht op sociaal emotionele ontwikkeling.
Beoogd resultaat	Gestruktureerde, brede aanpak binnen het basisonderwijs in de gehele regio. Basisscholen maken actief gebruik van de voorlichtingsactiviteiten.
Informatie over de voortgang	Werkgroep buigt zich over mogelijkheden en beschikbaar- of te ontwikkelen materiaal. In 2003 wordt gestart met een pilot in Pijnacker – Nootdorp.
Aansturing en voortgangsbewaking	Preventieplatform onder regie van de GGD
Uitvoerende organisaties	Parnassia, GGD, PRAT
Overige betrokken organisaties	Gemeente Delft, regiogemeenten.
Tijdsplanning	Ontwikkeling en eerste aanbod in 2003
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

1C. Participatie www.Drugsweb.nl

Doelen/ doelgroep	Interactieve, laagdrempelige, 24 uurs beschikbare voorlichting aan jongeren.
Aanpak methode	Website over genotmiddelengebruik onder jongeren voor informatie, onderlinge uitwisseling en persoonlijk antwoord op vragen. Specifieke regionale informatie. Promotiecampagne gericht op plaatsen waar jongeren komen.
Beoogd resultaat	Jongeren binnen de regio DWO maken actief gebruik van de website.
Informatie over de voortgang	Medewerking gemeenten is informeel toegezegd.
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia, gemeente Den Haag, JIP Den Haag
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	Gemeente Delft, gemeente Leiden, gemeente Gouda, gemeente Zoetermeer.
Tijdsplanning	In 2003 verdere ontwikkeling en opzet promotiecampagne.
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

1D. Voorlichting aan allochtone jongeren en hun ouders

Doelen/ doelgroep	Voorlichting over de genotmiddelengebruik aan allochtone jongeren en hun ouders
Aanpak methode	Aanvullende voorlichtingsactiviteiten voor allochtone jongeren aansluitend bij activiteiten in het kader van project Opgroeien in Delft. Genotmiddelengebruik onder jongeren bespreekbaar maken onder allochtone ouders via intermediairen uit de eigen cultuur. Uitwisseling met andere initiatieven binnen de regio (Naaldwijk).
Beoogd resultaat	Allochtone jongeren en met name hun ouders hebben basiskennis over genotmiddelen en kunnen daarover met elkaar in gesprek gaan.
Informatie over de voortgang	Plan in ontwikkeling
Aansturing en voortgangsbewaking	Projectleider Opgroeien in Delft
Uitvoerende organisaties	Nader te bepalen
Overige betrokken organisaties	Preventieplatform, Parnassia
Tijdsplanning	2003 en 2004
Financiering	Helft Rijkssubsidie/ helft doeluitkering verslavingszorg

1E. Alcoholpreventieprogramma’s gericht op studenten

Doelen/ doelgroep	Voorlichting over alcoholgebruik aan studenten.
Aanpak methode	Studentencampagne “Ik ben zat en wie ben jij?”, gericht op eerstejaars studenten. Cursus “En morgen is er weer college?!” voor barpersoneel en bestuurders van studentenverenigingen. Barpersoneel krijgt de IVA (Instructie Verantwoord Alcoholgebruik).
Beoogd resultaat	Kennisvermeerdering over de effecten van alcohol. Bewustwording van eigen gebruik. Aanzet geven tot alcoholbeleid en een alcoholbestuursreglement binnen studentenverenigingen. Bijdrage leveren aan het voorkomen van alcoholgerelateerde incidenten.
Informatie over de voortgang	Vindt reeds enkele jaren plaats. Het programma voor barpersoneel en bestuurders wordt geëvalueerd op effectiviteit en mogelijk aangepast.
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia.
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	TU Delft
Tijdsplanning	Jaarlijks
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

1F. Voorlichting binnen sociaal cultureel werk/ jongerencentra

Doelen/ doelgroep	Verslavingspreventie gericht op jongeren die het sociaal cultureel werk (of jongerencentra) bezoeken.
Aanpak methode	Cursus Jongeren, genotmiddelen en dan aan jongerenwerkers gericht op kennisoverdracht, attitudevorming, signalering en het instellingsbeleid. Cursus beleid en regelgeving. Cursus om jongerenwerkers zelf voorlichting te kunnen laten geven. Cursus motiverende gesprekstechnieken. Regionaal krantje Da’s Kicke voor sociaal cultureel werk. Het geven van consultatie aan jongerenwerkers en vrijwilligers.
Beoogd resultaat	Een bijdrage leveren aan het voorkomen van risicovol of problematisch gebruik van genotmiddelen. Signaleren van verslavingsproblematiek. Het beleid m.b.t. Delft dient onderdeel uit te gaan maken van de Taskforce jongeren. Het beleid m.b.t. Westland onderdeel uit laten maken van het preventieplan voor Westlandjongeren.
Informatie over de voortgang	In enkele Westlandgemeenten worden al wat cursussen gegeven en wordt beleid ontwikkeld. In Delft en Pijnacker/Nootdorp moet eea nog volledig van de grond komen. Complicerende factor vormt het gebrek aan jongerenwerkers.
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	Preventieplatform, Taskforce Jongeren, Breede Welzijnsorganisatie Delft, Dario Fo, JIP Delft.
Tijdsplanning	2003: -Beleidsontwikkeling Westland, Delft (Taskforce) en Pijnacker/Nootdorp. vanaf 2004: uitvoering.
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

1G. Scholing thuiszorgmedewerkers

Doelen/ doelgroep	Scholen van thuiszorgmedewerkers m.b.t. verslavingsproblematiek.
Aanpak methode	Verzorgen van een module over verslavingsproblematiek binnen de basisopleiding voor nieuwe thuiszorgmedewerkers.
Beoogd resultaat	Thuiszorgmedewerkers zijn in staat om tijdig verslavingsproblematiek te kunnen signaleren. Thuiszorgmedewerkers zijn in staat om te kunnen gaan met mensen met verslavingsproblemen.
Informatie over de voortgang	Wordt nu ongeveer 2x per jaar gegeven.
Aansturing en voortgangsbewaking	Maatzorg
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	Mondriaan, Maatzorg
Tijdsplanning	Doorlopend
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

1H. Voorlichtingscampagnes algemeen publiek

Doelen/ doelgroep	Voorlichting over genotmiddelen aan algemeen publiek
Aanpak methode	- Mailings naar instellingen. - Alcoholtentoonstelling in bibliotheken en gemeentehuizen. - Campagne “Drugs laat je niks wijsmaken”, gericht op jongeren en ouders. - “Ben jij sterker dan drank?”. Jongeren geven voorlichting aan jongeren (oa kennistests waar je iets mee kunt winnen).
Beoogd resultaat	Kennisvermeerdering genotmiddelengebruik en de daaraan verbonden risico’s. Bijdrage aan verbetering van communicatie tussen jongeren en hun ouders over genotmiddelengebruik.
Informatie over de voortgang	Lopende jaarlijkse trajecten. Mailings vinden 3x per jaar plaats. Alcoholtentoonstelling heeft in enkele Westlandgemeenten gestaan.
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia.
Uitvoerende organisaties	Parnassia.
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	2003: evaluatie op effectiviteit (bereik, deelname) en prioriteitsstelling.
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg en landelijke voorlichtingsbudgetten.

2. Preventie en regelhandhaving

Preventiebeleid gericht op genotmiddelengebruik dient onlosmakelijk verbonden te zijn met een goed beleid op het gebied van toezicht en regelhandhaving Het gaat hier niet alleen om het naleven van wettelijke voorschriften en plaatselijke verordeningen. De verslavingszorg dient een adviserende en consulterende rol te vervullen m.b.t. toezicht en regelhandhaving.

Hoe de omgeving met het genotmiddelen en de risico’s van verslaving omgaat is zeker zo belangrijk. Regels (bijvoorbeeld de leeftijdsgrens alcoholverkoop) dienen daadwerkelijk gehandhaafd te worden. Er dient een goed beleid te zijn (o.a. huisregels) op plaatsen waar genotmiddelen worden verkocht en gebruikt. Ook signalering en verwijzing hoort daar onderdeel van uit te maken. Toezicht en verantwoord beleid kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen van misbruik van genotmiddelen.

Willen deze zaken waargemaakt kunnen worden, dan zal er sprake moeten zijn van het ontwikkelen van een meersporenbeleid, waaraan verschillende partijen die in aanraking komen met genotmiddelengebruik hun bijdrage moeten leveren. Zo zullen bijvoorbeeld organisaties en instellingen die in contact komen met jongeren aandacht moeten besteden aan preventiebeleid.

Activiteiten preventie en regelhandhaving 2003

2A. Taskforce jongeren

Doelen/ doelgroep	Aanpakken van drugsgerelateerde overlast door (groepen) jongeren. Preventie gericht op toezicht, huisregels, signalering en interventie.
Aanpak methode	Nader te ontwikkelen.
Beoogd resultaat	Minder drugsgerelateerde overlast door (groepen) jongeren. Verantwoord beleid t.a.v. toezicht, regelgeving, preventie en signalering binnen jongerencentra, horecabeleid, evenementenbeleid, coffeeshops, sportkantines, scholen.
Informatie over de voortgang	Genoemde aanpak gaat deel uitmaken van de Taskforce gericht op problematische jongerengroepen. Hiermee wordt in 2003 een start gemaakt. De Taskforce gaat tevens deel uit maken van het Integraal veiligheidsbeleid. Afstemming is nodig met projecten als Veilig uit en De Veilige School.
Aansturing en voortgangsbewaking	Projectleider Integraal jongerenbeleid. Stuurgroep (gemeente, politie, BWD, Parnassia).
Uitvoerende organisaties	Interventiegroep (politie, ambulant jongerenwerkers), Parnassia
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Start in 2003
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg/ veiligheidsbudget

2B. Alcoholmatigingsbeleid

Doelen/ doelgroep	Maatregelen om onverantwoord alcoholgebruik terug te dringen tijdens het uitgaan in het weekend. Benadering vanuit veiligheids- en gezondheidsoverwegingen.
Aanpak methode	Aanvullende maatregelen ontwikkelen in het kader van het bestaande project Veilig Uit, met name gericht op de binnenstad tijdens de late uren in het weekend.
Beoogd resultaat	Minder alcoholgerelateerde overlast en agressie tijdens en na het uitgaan in het weekend.
Informatie over de voortgang	Start in 2003
Aansturing en voortgangsbewaking	Gemeente
Uitvoerende organisaties	Gemeente, (studenten) Horeca, Politie, Justitie (OM), Parnassia.
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Start in 2003
Financiering	Budgetten veiligheidsbeleid/ Doeluitkering verslavingszorg

2C. Preventieplan jongeren in het Westland

Doelen/ doelgroep	Er dient meer aandacht te komen voor overmatig- en risicovol gebruik van genotmiddelen door Westlandjongeren.
Aanpak methode	Diagnose door Parnassia. Discussiebijeenkomsten met relevante partners teneinde draagkracht te verwerven en voorstellen te doen voor preventiebeleid. Delft stimuleert vanuit de centrumgemeente rol beleidsontwikkeling bij de gemeenten. Speciale aandacht voor “hokkenproblematiek”.
Beoogd resultaat	Binnen de Westlandgemeenten is sprake van samenhangend preventie- en signaleringsbeleid, gericht op jongeren en genotmiddelen.
Informatie over de voortgang	Discussiegroep alcohol en jongeren in het Westland is gestart. Door Parnassia wordt een preventieplan ontwikkeld. Westlandgemeenten zijn uitgenodigd deel te nemen aan het Preventieplatvorm. Westlandgemeenten willen een hoofdstuk verslavingsbeleid opnemen in hun gezamenlijke nota volksgezondheid.
Aansturing en voortgangsbewaking	Preventieplatform onder regie van de GGD.
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	Politie Haaglanden, horeca, Westlandgemeenten.
Tijdsplanning	Discussie en beleidsaanzetten in 2003. Concreet beleid en uitvoering vanaf 2004
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

3. Signalering en verwijzing

De verslavingszorg dient:

- Voor iedere burger binnen DWO toegankelijk te zijn

- Laagdrempelig te zijn

- Geconsulteerd te worden bij gesignaleerde problemen

- Bij burgers en (verwijs)instellingen voldoende bekend te zijn

Aan de andere kant is aan de instellingen en eerste lijnsvoorzieningen om hun verantwoordelijkheid te nemen als het gaat om signalering van (dreigende) problemen en zonodig doorverwijzing naar de verslavingszorg. Goede afspraken over protocollering en samenwerking op dit gebied zijn daarom van groot belang. Dit geld met name als het gaat om risicogroepen zoals experimenterende jongeren.

Er dient antwoord te geven op de vragen: Wie signaleert, gebeurt dat bewust en methodisch, waar kan men z’n signalen kwijt en wie doet er vervolgens wat.

De komende jaren dient gewerkt te worden aan kennisbevordering en beleidsontwikkeling bij potentiële signaleerders en verwijzers m.b.t. verslavingsproblematiek. Speciale aandacht zal daarbij uitgaan naar de risicogroep jongeren.

Activiteiten signalering en verwijzing 2003

3A. Bekendheid lokale verslavingszorg

Doelen/ doelgroep	Meer bekendheid van het aanbod van de lokale verslavingszorg bij potentiële signaleerders en verwijzers.
Aanpak methode	Ontwikkelen van een folder en verspreiden binnen eerstelijns voorzieningen en andere potentiële verwijzers.
Beoogd resultaat	Eerstelijns voorzieningen hebben kennis van het zorgaanbod van de verslavingszorg, verwijzen makkelijker door naar de verslavingszorg en maken meer gebruik van de consultatiefunctie.
Informatie over de voortgang	Realisatie in 2003
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Realisatie in 2003
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

3B. Actief signaleren en verwijzen door potentiële signaleerders van verslavingsproblematiek

Doelen/ doelgroep	Beleidsontwikkeling bij potentiële signaleerders van verslavingsproblematiek, gericht op actief signaleren en verwijzen.
Aanpak methode	- Taskforce jongeren - Preventie jongeren Westland - Alcoholactieplan (zie: Zorg) - Signaleringsoverleg alcoholverslaafden (zie: Zorg) - Netwerkparticipatie Parnassia (zie: Zorg)
Beoogd resultaat	Potentiële signaleerders van verslavingsproblematiek signaleren actief en verwijzen door naar de verslavingszorg.
Informatie over de voortgang	Zie bij de verschillende activiteiten
Aansturing en voortgangsbewaking	Idem
Uitvoerende organisaties	Idem
Overige betrokken organisaties	Idem
Tijdsplanning	Idem
Financiering	Idem

4. Ambulante zorg

Delft dient vanuit haar rol als centrumgemeente zorg te dragen voor een gedegen hulpaanbod op het gebied van de ambulante verslavingszorg. Dit hulpaanbod dient:

- Beschikbaar te zijn voor alle inwoners van DWO.

Er dient gestreefd te worden naar regionale spreiding en er dient overlegd te worden met de regiogemeenten. Beschikbaarheid betekent ook bekendheid met- en laagdrempeligheid.

- Vraaggericht te worden ingevuld.

Dat wil zeggen: Het aanbod dient afgestemd te zijn op de vraag/ behoefte van de doelgroep. Hierbij dient de verslavingszorg zich niet alleen meer te richten op mensen die gemotiveerd zijn om af te kicken maar ook een aanbod te ontwikkelen voor niet gemotiveerde verslaafden

- Kwalitatief van een behoorlijk niveau te zijn.

- Effectief en doelmatig te worden ingezet.

Effectiviteit en doelmatigheid worden onder andere bewaakt middels de prestatieafspraken die de gemeente met de aanbieders van zorg en dagopvang maakt. Jaarlijks vinden subsidieonderhandelingen plaats aan de hand van evaluatie van prestatieafspraken en nieuwe ontwikkelingen.

- Extra rekening te houden met risicogroepen.

Zoals bijvoorbeeld allochtone verslaafden.

Een goede samenwerking en afstemming tussen de verschillende zorgaanbieders binnen de verslavingszorg en tussen de verschillende zorgcircuits, wordt gezien de vermaatschappelijking van de zorg van steeds groter belang. Afstemming dient gezocht te worden met activiteiten op het terrein van (onder meer) maatschappelijk herstel, maatschappelijke opvang en OGGZ.

Activiteiten Ambulante zorg in 2003

4A. Afstemming in de zorg voor alcoholverslaafden

Doelen/ doelgroep	Samenhangend beleid creeëren en mogelijk uitbreiden van de activiteiten gericht op de ambulante en outreachende zorg voor alcoholisten.
Aanpak methode	Afstemmingsoverleg tussen Parnassia, GGZ-Delfland, Zorgkantoor DWO en gemeente Delft. Terugkoppeling in het overleg dubbelproblematiek en het signaleringsoverleg alcoholverslaafden.
Beoogd resultaat	Duidelijke afspraken over werkwijze, taakverdeling en onderscheid tussen welzijnszorg en AWBZ-zorg.
Informatie over de voortgang	Er hebben verkennende gesprekken plaatsgevonden op directie- en managementniveau. GGZ Alcoholpoli is gestart op bescheiden basis. Er is sprake van huisvesting van beide partners op het terrein van GGZ-Delfland.
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia en GGZ-Delfland
Uitvoerende organisaties	Parnassia en GGZ-Delfland
Overige betrokken organisaties	Gemeente Delft, Zorgkantoor DWO
Tijdsplanning	Beleidsontwikkeling (gezamenlijk plan) in 2003
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg/ AWBZ

4B. Rapportage Parnassia

Doelen/ doelgroep	Er is behoefte aan gerichtere informatie over het verloop van behandelingen.
Aanpak methode	De verschillende centrumgemeenten onderhandelen met Parnassia over een geschikt informatiesysteem (bijvoorbeeld het halfjaarlijks afnemen van een voortgangsscore bij cliënten).
Beoogd resultaat	Beter zicht op de resultaten van behandeling. Meer beleidsinformatie.
Informatie over de voortgang	Na overleg tussen de verschillende gemeenten wordt met Parnassia onderhandeld over de mogelijkheden.
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	Gemeenten Delft, Den Haag, Leiden, Gouda, Zoetermeer.
Tijdsplanning	Afspraken maken in 2003
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4C. Zorgmijdende alcoholverslaafden

Doelen/ doelgroep	Er dient meer grip te komen op de groep zorgmijdende alcoholverslaafden.
Aanpak methode	Naast de bestaande activiteiten genoemd onder zorg, wordt een signaleringsoverleg alcoholverslaafden gestart.
Beoogd resultaat	Zorgmijdende alcoholverslaafden worden verleid tot zorg.
Informatie over de voortgang	Start in 2003.
Aansturing en voortgangsbewaking	Gemeente Delft.
Uitvoerende organisaties	Gemeente Delft, DODB, Parnassia, GGZ-Delfland, Politie, Maatschappelijke opvang.
Overige betrokken organisaties	GGD, Afstemming met het OGGZ beleid.
Tijdsplanning	Start in 2003
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4D. Overlast harddrugs- en alcoholverslaafden

Doelen/ doelgroep	Verminderen van overlast op straat door harddrugsgebruikers en alcoholverslaafden. Aanpak van (drugsverslaafde) veelplegers.
Aanpak methode	Aan de hand van de uitkomsten van het ES&E onderzoek bepalen welke opvang/ gebruikersvoorzieningen er moeten komen voor alcoholisten en drugsverslaafden. Aanpak van overlast rond de dagopvang door verbetering van huisregelbeleid en mogelijk een afgesloten buitenruimte na verhuizing. Overleg met Politie over de mogelijke bijdrage vanuit de verslavingszorg m.b.t. de aanpak van veelplegers.
Beoogd resultaat	Vermindering van drugs- en alcoholgerelateerde overlast op straat. Terugdringen van het aantal delicten door drugsverslaafde veelplegers.
Informatie over de voortgang	Het onderzoek naar de wenselijkheid van een gebruikersruimte en eventuele alternatieven is nog niet afgerond. Het overleg met politie start in 2003.
Aansturing en voortgangsbewaking	Gemeente Delft
Uitvoerende organisaties	Gemeente Delft, Onderzoeksbureau ES&E, DODB, Maatschappelijke opvang, Parnassia, Politie.
Overige betrokken organisaties	De aanpak van veelplegers maakt onderdeel uit van het integraal veiligheidsbeleid.
Tijdsplanning	Planontwikkeling gebruikersvoorziening in 2003. Overleg over veelplegers in 2003
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg, veiligheidsbudgetten

4E. Kwaliteit van de dagopvang

Doelen/ doelgroep	De kwaliteit voor de dagopvang voor alcohol en drugsverslaafden dient verbeterd te worden
Aanpak methode	Uitbreiding van dagactiviteiten (bv computercursus) Creeëren van een structureel activiteitenaanbod binnen het centrum. Verbetering van het huisregelbeleid in en rond het centrum en de handhaving daarvan. Evaluatie en bijstelling van de budgetondersteuning. Consultatiemogelijkheden binnen het centrum onderzoeken van GGZ-Delfland t.b.v. bezoekres met psychiatrische problematiek. Maken van samenwerkingsafspraken met Parnassia. Rekening houden met kwaliteitseisen bij de verhuizing.
Beoogd resultaat	Verbetering van de kwaliteit voor de dagopvang voor alcohol en drugsverslaafden
Informatie over de voortgang	De eerste initiatieven op het gebied van uitbreiding van activiteiten en een activiteitenprogramma zijn gestart.
Aansturing en voortgangsbewaking	Gemeente Delft, DODB
Uitvoerende organisaties	Gemeente Delft, DODB
Overige betrokken organisaties	Maatschappelijke opvangorganisaties, Parnassia, GGZ-Delfland.
Tijdsplanning	Gesprekken met bestuur, management en team in 2003. Concrete plannen gericht op genoemde activiteiten in 2003.
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4F. Ouderwordende verslaafden

Doelen/ doelgroep	Ouderwordende drugsverslaafden krijgen meer behoefte aan verzorging.
Aanpak methode	Inventarisatie van de doelgroep. Verkenning van mogelijkheden voor ambulante- en intramurale zorg.
Beoogd resultaat	Ouderwordende drugsverslaafden kunnen gebruik maken van verzorgingsfaciliteiten.
Informatie over de voortgang	Moet nog starten
Aansturing en voortgangsbewaking	Gemeente Delft
Uitvoerende organisaties	Maatschappelijke opvang, Verpleeghuiszorg, Thuiszorg
Overige betrokken organisaties	Parnassia, DODB, GGZ-Delfland.
Tijdsplanning	Eerste verkenning van mogelijkheden in 2003
Financiering	AWBZ

4G. Poliklinische voorziening in het Westland

Doelen/ doelgroep	Het creeëren van een laagdrempelige CAD voorziening in het Westland.
Aanpak methode	Starten van een spreekuur (2 dagdelen) in Naaldwijk of ’s Gravenzande als pilot. Huisvesting bij voorkeur binnen een eerstelijns zorgvoorziening.
Beoogd resultaat	Betere spreiding van verslavingszorgvoorzieningen binnen de regio. Westlanders met alcoholproblematiek komen sneller bij de verslavingszorg.
Informatie over de voortgang	Moet nog starten
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	Betreffende gemeente, signaleerders en verwijzers
Tijdsplanning	Plan in 2003 Gesprekken met betreffende gemeente in 2003 Start in 2004.
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4H. Toeleiding naar zorg en consultatie

Doelen/ doelgroep	Toeleiding van verslaafden naar ambulante zorg en AWBZ zorg. Consultatie voor vragen en problemen rond genotmiddelenproblematiek.
Aanpak methode	Intakes en eenmalige contacten. Bereikbaar voor vragen.
Beoogd resultaat	Mensen met verslavingsproblematiek krijgen de juiste hulp. Snelle en adequate beschikbaarheid.
Informatie over de voortgang	Binnen de vestiging van Parnassia zijn gecertificeerde intakers aanwezig. Iedere cliënt stelt samen met de intaker een behandelplan vast. Er is sprake van een stijgend aantal intakes in Delft.
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Doorlopend
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4I. Psychosociale zorg drugs

Doelen/ doelgroep	Individuele begeleiding en behandeling gericht op drugsverslaving.
Aanpak methode	Individueel behandelplan opstellen en begeleiding voor of na de behandeling op gedragstherapeutische basis.
Beoogd resultaat	Verbetering, stabilisatie m.b.t. psychosociaal/ lichamelijk functioneren. Gericht op gecontroleerd gebruik of onthouding.
Informatie over de voortgang	De behandeling is toegankelijk voor alle cliënten met drugsproblematiek en bestaat uit gesprekken door psychologen, maatschappelijke werkers of HBO verpleegkundigen. Medisch onderzoek door een arts kan deel uitmaken van de behandeling.
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Doorlopend
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4J. Methadonverstrekking

Doelen/ doelgroep	Methadonverstrekking aan heroïneverslaafden
Aanpak methode	Methadon-plus programma
Beoogd resultaat	Stabilisatie van psychosociaal en lichamelijk functioneren. Afname van illegaal middelengebruik en criminaliteit
Informatie over de voortgang	In Delft is sprake van een stijging van het aantal methadongebruikers
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Doorlopend
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4K. Psychosociale zorg overig waaronder alcohol

Doelen/ doelgroep	Behandeling gericht op verbetering in psychosociaal functioneren en afname van middelengebruik. Voorbereiding op vervolgzorgprogramma/ maatschappelijk hersteltraject.
Aanpak methode	Individuele behandeling Alcoholgespreksgroep Intake en doorverwijzing gokverslaving
Beoogd resultaat	Verbetering van psychosociaal functioneren Afname van middelengebruik of onthouding.
Informatie over de voortgang	Deze activiteiten worden aangeboden door maatschappelijk werkers, psychologen en HBO verpleegkundigen. Medisch onderzoek maakt deel uit van de behandeling. Gokverslaafden worden verwezen naar behandeling in Den Haag (De Gokgroep)
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Doorlopend
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4L. Zorg aan allochtone verslaafden

Doelen/ doelgroep	Speciale aandacht voor allochtonen in het kader van de psychosociale zorg.
Aanpak methode	Aandachtsfunctionaris allochtonen binnen het lokale verslavingszorgteam. Evt. gebruik maken van deskundigheid preventiefunctionarissen Den Haag
Beoogd resultaat	Betere afstemming van de psychosociale zorg op individuele allochtone cliënten (oa grotere toegankelijkheid) Beleid gericht op allochtone cliënten.
Informatie over de voortgang	Lopende activiteit. Evaluatie in 2003.
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Doorlopend
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4M. Zorgmijders en overlastgevende verslaafden

Doelen/ doelgroep	Adequate (crisis) hulpverlening verstrekken (incl. doorverwijzing) bij spoedeisende situaties, evt. outreachend.
Aanpak methode	Crisisinterventie Casemanagement Outreachende zorg Netwerkparticipatie
Beoogd resultaat	Snelle en adequate hulp ter plekke voor zorgmijdende- en overlastgevende verslaafden (waaronder alcoholisten). Actieve signalering van zorgmijders via netwerkparticipatie.
Informatie over de voortgang	Deze aanpak maakt sinds kort deel uit van het project Mobiel Team Verslavingszorg.
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	Huisartsen, GGZ (oa Crisisdienst), Politie, GGD, BAW.
Tijdsplanning	Doorlopend
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4N. Alcoholactieplan

Doelen/ doelgroep	Intensivering van laagdrempelige alcoholzorg. Gericht op versterking van de eerste lijn, uitbreiding van lichte zorg.
Aanpak methode	Met huisartsen worden afspraken gemaakt over adviesgesprekken, korte motiverende begeleiding, consultatie, medebehandeling, voortgezette behandeling, casemanagement en verwijzing. Dit alles in samenwerking met de lokale verslavingszorg.
Beoogd resultaat	Laagdrempelige zorg aan mensen met alcoholproblematiek. Signalering en verwijzing naar zorg.
Informatie over de voortgang	Het project bevindt zich nog in een pril stadium. Er hebben inmiddels gesprekken plaatsgevonden met een groot deel van de huisartsen binnen de regio.
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia
Uitvoerende organisaties	Parnassia
Overige betrokken organisaties	Huisartsen
Tijdsplanning	Doorlopend
Financiering	AWBZ

4O. Dagopovang voor verslaafden

Doelen/ doelgroep	Laagdrempelige dagopvang voor o.a. alcohol- en drugsverslaafden
Aanpak methode	Huiskamer, activiteiten, maaltijdvoorziening, individule begeleidingsgesprekken, spuitomruil, budgethulp, douchegelegenheid, postadres.
Beoogd resultaat	Laagdrempelige opvang, activering en individule begeleiding van o.a. zorgmijdende verslaafden.
Informatie over de voortgang	De dagopvang maakt onderdeel uit van het fusieproces tussen de maatschappelijke opvang voorzieningen. Zie: Kwaliteit van de dagopvang.
Aansturing en voortgangsbewaking	Gemeente Delft, DODB
Uitvoerende organisaties	DODB
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Doorlopend
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4P. Overleg dubbelproblematiek

Doelen/ doelgroep	Afstemming- , constateren van knelpunten en initiatieven tot verbetering m.b.t. dubbelproblematiek
Aanpak methode	Overleg
Beoogd resultaat	Beter op elkaar afgestemde zorg voor mensen met dubbelproblematiek. Oplossen van knelpunten.
Informatie over de voortgang	Er zijn verbeteracties ingezet op de gebieden: Kortdurende crisisopvang GGZ- en verslavingszorgconsultatie binnen de maatschappelijke opvang en de kortdurende nachtopvang Meer Korsakov-bedden Samenwerking GGZ en Parnassia tav drugs- en alcoholproblematiek
Aansturing en voortgangsbewaking	Parnassia, GGZ-Delfland
Uitvoerende organisaties	Parnassia, GGZ-Delfland, Politie, DODB, Maatschappelijke opvang.
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Het overleg komt halfjaarlijks bijeen ivm voortgangsbewaking en afstemming.
Financiering	n.v.t.

4Q. Programma voor kinderen van verslaafden

Doelen/ doelgroep	Opzetten van basiszorgcoördinatie (casemanagement) en hulpaanbod voor kinderen van verslaafden.
Aanpak methode	Werkgroep ontwikkeld een regionaal plan DWO.
Beoogd resultaat	Kinderen van verslaafden krijgen voldoende zorg en aandacht.
Informatie over de voortgang	De werkgroep ontwikkeld in de eerste helft van 2003 een plan van aanpak.
Aansturing en voortgangsbewaking	GGZ-Delfland
Uitvoerende organisaties	GGZ, GGD, Parnassia, Bureau Jeugdzorg, Spel en opvoeding.
Overige betrokken organisaties	Raad voor de Kinderbescherming, AMK, boddaertcentra, SJD, SPD
Tijdsplanning	Eerste half jaar 2003 opstellen plan.
Financiering	AWBZ

4R. Groepscursussen Vrouwengezondheidscentrum

Doelen/ doelgroep
Aanpak methode	Groepscursus voor gokverslaafden Groepscursus voor familieleden van gokverslaafden Groepscursus medicijnverslaving voor allochtone vrouwen
Beoogd resultaat	Deelnemers leren beter om te gaan met medicijn- of gokverslaving.
Informatie over de voortgang	Het betreft 3 pilots. Na evaluatie wordt besloten over eventuele voortzetting.
Aansturing en voortgangsbewaking	Vrouwengezondheidscentrum, gemeente Delft
Uitvoerende organisaties	Vrouwengezondheidscentrum
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Evaluatie in 2003
Financiering	In 2002 vanuit Doeluitkering verslavingszorg

4S. AA Werkgroep (Anonieme alcoholisten)

Doelen/ doelgroep	Zelfhulp door mensen met alcoholproblemen
Aanpak methode	Wekelijkse groepsbijeenkomsten
Beoogd resultaat	Zelfhulp
Informatie over de voortgang	Zelfstandig en onafhankelijk initiatief. Subsidie wordt verleend voor de gespreksruimte.
Aansturing en voortgangsbewaking	AA Werkgroep
Uitvoerende organisaties	AA werkgroep
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Doorlopend
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

4T. Lotus Lotgenoten

Doelen/ doelgroep	Zelfhulp door en voor familieleden van verslaafden.
Aanpak methode	Netwerk van zelfhulpgroepen van familieleden van verslaafden (diverse soorten verslaving). Gespreksleiders zijn geschoolde vrijwilligers
Beoogd resultaat	Familieleden van verslaafden zijn beter in staat om te gaan met verslavingsproblematiek.
Informatie over de voortgang	Er zijn voldoende geschoolde gespreksleiders. Het aantal groepen breidt zich uit. Er wordt een netwerk opgezet met bestaande hulpverleningsinstellingen en eerstelijns gezondheidszorg.
Aansturing en voortgangsbewaking	Lotus Lotgenoten, RPCP
Uitvoerende organisaties	Lotus Lotgenoten
Overige betrokken organisaties	-
Tijdsplanning	Doorlopend. Evaluatie in 2003 ivm eventuele verdere subsidiëring.
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg

5. Maatschappelijk herstel

Maatschappelijk herstel is voor bepaalde groepen verslaafden vaak van doorslaggevende betekenis. Het behouden of herwinnen van een sociale structuur is voor hen van groot belang. Om verslaafden een kans te geven op maatschappelijk herstel zal er geïnvesteerd moeten worden in nieuwe activiteiten en ondersteuning. Naast behandeling en begeleiding van deze groep dient er aandacht te zijn voor wonen, werken, dagbesteding, inkomen en vrije tijdsbesteding. Ook de gewone zaken in hun leven dienen geregeld te worden. De uitdaging is het bouwen van maatschappelijke steunsystemen rond deze langdurig zorgafhankelijke cliënten. Er dienen meer ondersteuningsprogramma’s te komen op het gebied van dagbesteding, wonen, inkomen (budgetbegeleiding, schuldhulpverlening), vrije tijdsbesteding, etc. Een aanpak op maat is hierbij van cruciaal belang, omdat de gevraagde noodzakelijke ondersteuning voor iedere (ex) verslaafde weer anders is. Ook de directe omgeving (sociaal netwerk) en de indirecte omgeving (de maatschappij, burgers die bijvoorbeeld slachtoffer zijn van drugsgerelateerde criminaliteit) hebben hun belang bij maatschappelijk herstel van verslaafden.

De regie rond het bouwen van de steunsystemen dient bij de gemeente te liggen. Het vergt een intensieve samenwerking van o.a. de verslavingszorg, GGZ, maatschappelijke opvang, maatschappelijk werk, GGD, sociale dienst, woningbouwverenigingen en politie.

Activiteiten Maatschappelijk herstel 2003

5A. Fase 4 beleid gericht op reïntegratie van verslaafden

Doelen/ doelgroep	Verslaafden nemen actief deel aan reïntegratieprojecten in het kader van de het fase 4 beleid.
Aanpak methode	Speciale aandacht voor deze groep binnen het beleid klantmanagement (bv. Deskundigheidsbevordering van consulenten) Eventueel inkopen bij Parnassia van bemiddeling naar (vrijwilligers) werk of andere vormen van dagbesteding.
Beoogd resultaat	Een gestructureerde dagbesteding voor verslaafden.
Informatie over de voortgang	Overleg hierover start.
Uitvoerende organisaties	Gemeente Delft.
Aansturing en voortgangsbewaking	Gemeente Delft.
Overige betrokken organisaties	Parnassia, DODB, Maatschappelijke opvang.
Tijdsplanning	Afspraken in 2003.
Financiering	Activeringsbudgetten.

5B. Dagactiviteiten voor verslaafden

Doelen/ doelgroep	Het aanbieden van zinvolle dagactiviteiten aan verslaafden.
Aanpak methode	Opzetten van een structureel dagactiviteitenprogramma binnen de dagopvang. Uitbreiding van laagdrempelige dagactiviteiten (vergelijkbaar met het schoonhoudproject en het fietsenproject). Haalbaarheid en wenselijkheid onderzoeken van apart dagactiviteitencentrum (evt. in samenwerking met GGZ-Delfland) Mogelijkheden onderzoeken van een uitzendbureau tbv cliënten van dagopvang, maatschappelijke opvang.
Beoogd resultaat	Verslaafden besteden hun dag op een zinvolle wijze.
Informatie over de voortgang	Projecten Schoonhouden openbare ruimte en Weesfietsen lopen. Binnen de dagopvang worden plannen gemaakt voor een dagprogramma. 5 tot 10 bezoekers van de dagopvang krijgen job-coaching van Bureau Wesseling.
Uitvoerende organisaties	Gemeente Delft, DODB, Maatschappelijke opvang
Aansturing en voortgangsbewaking	Gemeente Delft, DODB
Overige betrokken organisaties	Parnassia
Tijdsplanning	Onderzoek naar verdere mogelijkheden in 2003 Uitbreiding van dagactiviteiten dagopvang in 2003.
Financiering	Doeluitkering verslavingszorg, p.m.

5C. Budgetbegeleiding en schuldhulpverlening

Doelen/ doelgroep	Het bieden van een laagdrempelige vorm van budgetbegeleiding en schuldhulpverlening aan verslaafden.
Aanpak methode	Onderzoek van mogelijkheden.Nader overleg met verschillende gemeentelijke instanties.
Beoogd resultaat	Verslaafden krijgen budgetbegeleiding en schuldhulpverlening die bij hen past.
Informatie over de voortgang	De dagopvang doet zelf aan budgetbegeleiding en schuldbemiddeling. Men mist hiervoor de expertise en de mogelijkheden van een professionele instantie. Bovendien leidt het tot veel conflicten met cliënten
Uitvoerende organisaties	Gemeente Delft (Beleid&Projecten, Inkomen, Budgetwinkel, Duit),
Aansturing en voortgangsbewaking	Gemeente Delft
Overige betrokken organisaties	Evt. externe bureau’s
Tijdsplanning	Beleidsontwikkeling in 2003
Financiering	p.m.

Begroting 2003

Delft ontvangt als centrumgemeente DWO jaarlijks een doeluitkering verslavingszorg van het ministerie van VWS. Vanaf 2001 zijn de uitkeringen van verslavingszorg en maatschappe-lijke opvang samengevoegd tot 1 budget. De gezamenlijke uitkering bedroeg in 2002 € 1.481.988 (incl. accres). Jaarlijks mag maximaal 30% overgeheveld worden naar het volgende jaar.

Indicatie budget 2003

Bijdrage 2002 MO/VZ	1.427.326
Accres 2002	54.662*
Overheveling 2002	379.938
Totaal	1.861.926
VZ (58.3 %)	1.085.503

* Het jaarlijks accres wordt pas de tweede helft van het jaar bekend gemaakt.

Activiteit	Kosten 2003	Doeluitkering Verslavingszorg	Andere financiering
Preventie en voorlichting
1A. Voorlichting VO scholen
1B. Voorlichting op basisscholen	p.m.	p.m.
1C. Participatie www.Drugsweb.nl	3.960 (+ promotie p.m.)	3.960
1D. Voorlichting allochtone jongeren en hun ouders	37.000	18.500	18.500 preventie jongeren
1E. Alcoholpreventie studenten
1F. Voorlichting sociaal cultureel werk
1G. Scholing thuiszorgmedewerkers
1H. Voorlichting algemeen publiek
Totaal preventie Parnassia (behalve 1B, 1C, 1D)	91.771	91.771
subtotaal	132.731	114.231
Preventie en regelhandhaving
2A. Taskforce jongeren	p.m.	p.m.	Preventie jongeren
2B. Alcoholmatigingsbeleid	p.m.	p.m.	Veiligheidsbeleid
2C. Preventie jongeren Westland	Preventiebudget Parnassia	Preventiebudget Parnassia
subtotaal	p.m.	p.m.
Signalering en verwijzing
3A. Bekendheid lokale verslavingszorg	2.300	2.300
subtotaal	2.300	2.300
Ambulante zorg
4A. Afstemming alcoholzorg	p.m.	p.m.	AWBZ
4B. Rapportage Parnassia	p.m.	p.m.
4D. Aanpak overlast alcohol- en drugs verslaafden	p.m.	p.m.	Veiligheidsbeleid
4E. Verbetering kwaliteit dagopvang	p.m.	p.m.
4G. Poliklinische voorziening Westland	33.400	33.400
4H. Toeleiding naar zorg	39.225	39.225
4I. Psychosociale zorg drugs	38.520	38.520
4J. Methadonverstrekking	73.399	73.399
4K. Psychosociale zorg overig	79.087	79.087
4M. Bemoeizorg alcoholverslaafden	83.744	83.744
4N. Alcoholactieplan			AWBZ
4O. Dagopvang DODB	246.108	246.108
4Q. Programma kinderen van verslaafden			AWBZ
4R. Groepscursussen VGC	p.m.	p.m.
4S. AA Werkgroep	964	964
4T. Lotus Lotgenoten	2.720	2.720
subtotaal	597.167	597.167

Maatschappelijk herstel
5A. Fase 4 beleid	p.m.		activeringsbudgetten
5B. Uitbreiding dagactiviteiten	p.m.	p.m.	p.m.
5C. Budgetbegeleiding en schuld- hulpverlening	p.m.	p.m.	p.m.
subtotaal	p.m.	p.m.	p.m.
Overhead Parnassia (huisvesting)	29.160	29.160
Ambtelijke capaciteit	24.287	24.287
subtotaal	53.447	53.447
Totaal	785.645	767.145