Normering
Er is geen norm voor de omvang van de begroting
voor de uitvoering van de WCPV-taken.
Figuur 1Figuur 1Figuur 1 in hoofdstuk 222 toont dat er wel een correlatie is tussen de omvang
van de begroting en de kwaliteit van de GGD. De deskundigheden waarover een GGD
dient te beschikken zijn voorgeschreven in de WCPV.
De inspectie acht het niet verstandig om een norm
te bepalen voor het benodigde bedrag per inwoner. Uitgangspunt is dat elke GGD
dient te voldoen aan de wettelijke vereisten en de vigerende kwaliteitsnormen.
Het bedrag dat hiervoor nodig is wordt door tal van factoren bepaald die per
GGD kunnen verschillen.
Een heldere productdefiniëring en tijdsregistratie
dienen de basis te vormen voor een rationele bepaling van het benodigde bedrag
en de benodigde formatie per dienst.
Bevindingen en beschouwing
Bij het
onderwerp begroting en voorgeschreven deskundigheden zijn de volgende items in
beschouwing genomen:
·
De omvang van de
begroting voor de uitvoering van de WCPV-taken
·
Beschikking over de
in de WCPV voorgeschreven deskundigheden
·
De formatie voor de
jeugdgezondheidszorg
·
De formatie voor de
infectieziektebestrijding
·
De formatie voor de
epidemiologie.
Begroting en formatie
Normering
Om de beleidscyclus adequaat uit te kunnen voeren
dienen alle GGD’en over een document te beschikken waarin het beleid van de
dienst staat verwoord.
Alle GGD’en behoren te beschikken over een recent
gezondheidsprofiel om inzicht te hebben in de gezondheidstoestand van de
bevolking in de eigen regio. Hiermee kan men de gemeenten adequaat ondersteunen
bij het formuleren van gezondheidsbeleid. Om de gezondheidstoestand van de
bevolking te kunnen beoordelen moet de GGD eveneens periodiek de staat van de
infectieziekten in beschouwing nemen.
Hierbij hoort zeker ook het inzicht in de
gezondheidstoestand van kwetsbare groepen. De GGD moet kunnen beoordelen of de
toegankelijkheid van de reguliere zorg voldoende gegarandeerd is voor deze
groepen en of er aanvullende categoriale zorg nodig is gezien het bijzondere
karakter van hun gezondheidsproblematiek. Zonder dit inzicht is rationele
beleidsvorming voor de vangnetfunctie niet mogelijk.
De inspectie heeft als norm gebruikt dat de GGD op
onderdelen een specifiek doelgroepenbeleid dient te voeren. Bij de beoordeling
is ervan uitgegaan dat dit altijd het geval is voor jeugd en asielzoekers
(primaire doelgroepen) en gemeentelijke ambtenaren (secundaire doelgroep),
gezien de kerntaken van de GGD. Onder secundaire doelgroepen verstaat de
inspectie intermediairen als bijvoorbeeld leerkrachten, welzijnswerkers,
sportbegeleiders e.d.
Het is moeilijk om een norm te koppelen aan de
mate van betrokkenheid van de GGD in gemeentelijke beleidssectoren
(“facetbeleid”). Bij de score heeft de inspectie als uitgangspunt genomen dat
de GGD bij tenminste vijf beleidssectoren betrokken zou moeten zijn.
Bevindingen en beschouwing
Bij het onderwerp beleid zijn de volgende items in
beschouwing genomen:
·
Aanwezigheid
beleidsplan (alleen oude vragenlijst, 20 GGD’en)
·
Overzicht
gezondheidsproblematiek
·
Periodieke
beoordeling staat infectieziekten (alleen nieuwe vragenlijst, 24 GGD’en)
·
Inzicht in
gezondheidstoestand kwetsbare groepen (alleen oude vragenlijst)
·
Tijd besteed aan
primaire doelgroepen (alleen nieuwe vragenlijst)
·
Tijd besteed aan
secundaire doelgroepen (alleen nieuwe vragenlijst)
·
Mate van
betrokkenheid in gemeentelijke beleidssectoren (alleen nieuwe vragenlijst)
Beleid nieuwe vragenlijst:
n=24
|
Aantal GGD'en
|
Totaalscore
|
|
6 (3)
|
--
|
|
8 (6)
|
-
|
|
9 (14)
|
+
|
|
1 (2)
|
++
|
Beleid oude
vragenlijst: n=19
|
Aantal GGD'en
|
Totaalscore
|
|
12
|
-
|
|
7
|
+
|
Toelichting tabel:
·
Bij één GGD was geen score te bepalen
Omdat het bij de
oude vragenlijst slechts om drie items ging zijn slechts twee kwalificaties
gebruikt bij de somscore voor dit domein.
Normering
Bij de beoordeling van het kwaliteitsbeleid heeft
de inspectie in aanmerking genomen dat GGD’en als instelling (nog) niet vallen
onder de Kwaliteitswet Zorginstellingen. Alleen de functies
infectieziektebestrijding en jeugdgezondheidszorg zijn onder de werking van
deze wet gebracht.
Wel verwacht de inspectie van de GGD’en een actief
kwaliteitsbeleid. Bij de normering is dit als volgt tot uitdrukking gebracht:
·
Er is een
functionaris aangewezen die de eindverantwoordelijkheid draagt voor het
kwaliteitsbeleid.
·
De dienst heeft een
functionaris aangesteld voor het kwaliteitsbeleid voor tenminste 0,5 fte.
·
De GGD dient te
beschikken over een document waarin het kwaliteitsbeleid verwoord is.
·
Interne audit en
externe certificering dienen onderdeel uit te maken van het kwaliteitsbeleid.
Intercollegiale toetsing vormt een essentieel
onderdeel voor de kwaliteitsborging van het werk van medische beroepsgroepen.
Deze vorm van toetsing dient ook deel uit te maken van de werkwijze van de
GGD’en.
Voor individuele medewerkers dient de dienst te
beschikken over richtlijnen voor het inwerken van nieuwe medewerkers.
Ook dienen tenminste éénmaal per jaar functioneringsgesprekken
te worden gehouden.
Om de deskundigheid van de medewerkers op peil te
houden moet de GGD een gericht bij- en nascholingsbeleid voeren, met een daarop
toegesneden budget. De inspectie acht 1% van het totale budget van de GGD het
minimum om een verantwoord scholingsbeleid te kunnen voeren.
Bevindingen en beschouwing
Bij het onderwerp kwaliteitsbeleid zijn de
volgende items in beschouwing genomen:
·
Het gegeven of de
GGD specifiek de verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van het
kwaliteitsbeleid heeft benoemd;
·
De hoeveelheid
formatie die de GGD voor het kwaliteitsbeleid heeft gereserveerd;
·
De wijze waarop het
kwaliteitsbeleid verwoord is;
·
De aan- of
afwezigheid van interne kwaliteitsaudits;
·
Externe
certificatie;
·
Intercollegiale
toetsing bij afdelingen en/of disciplines;
·
Het bestaan van
richtlijnen voor het inwerken van nieuwe medewerkers (nieuwe vragenlijst, 24
GGD’en);
·
De frequentie van
functioneringsgesprekken;
·
Beleid voor bij- en
nascholing;
·
Bedrag voor bij- en
nascholing als percentage van de begroting.
Kwaliteitsbeleid:
n=43
|
Aantal GGD'en
|
Totaalscore
|
|
12
|
- -
|
|
11
|
-
|
|
15
|
+
|
|
5
|
+ +
|
Toelichting tabel:
Bij één GGD was geen score te bepalen.
Normering
De toedeling van verantwoordelijkheden aan
medewerkers van de diensten dient te voldoen aan de vereisten van de Wet
Beroepen Individuele Gezondheidszorg (wet BIG).
De beleidscyclus moet voorzien in de periodieke
evaluatie van de resultaten van de werkzaamheden. Deze evaluaties moeten een
vast onderdeel vormen van de wijze waarop de dienst haar werkzaamheden
organiseert.
Om de continuïteit van de dienstverlening te
kunnen garanderen acht de inspectie het noodzakelijk dat er ten minste voor de
functies infectieziektebestrijding, jeugdgezondheidszorg, rampenbestrijding en
forensische dienstverlening een regeling is opgesteld voor vervanging bij
langdurige afwezigheid.
De GGD’en dienen 24 uur per dag bereikbaar te
zijn, waarbij burgers en medische beroepsbeoefenaren zonodig met een
dienstdoende arts kunnen spreken. Dit geldt in het bijzonder voor de functie
infectieziektebestrijding, waar deze bereikbaarheid expliciet als norm in het
kwaliteitsprofiel is geformuleerd.
De inspectie heeft zowel in 2001 als in
2002 specifiek onderzoek verricht naar de telefonische bereikbaarheid van de
GGD’en.
In bijlage 4 is een verslag opgenomen van het
onderzoek uit 2002. De eindbeoordeling is meegenomen in de somscore bij het
onderdeel "organisatie werkzaamheden".
Bevindingen en beschouwing
Bij het onderwerp organisatie werkzaamheden zijn
de volgende items in beschouwing genomen:
·
Schriftelijk
vastgelegde regelingen inzake toedeling van verantwoordelijkheden
·
Evaluatie
werkplannen (oude vragenlijst, 20 GGD’en)
·
Periodieke evaluatie
programma's (nieuwe vragenlijst, 24 GGD’en)
·
Regelingen voor
vervanging bij afwezigheid
·
24-uurs
bereikbaarheid van GGD’en
Normering
Klanten van GGD’en zijn zowel de gemeenten als de
burgers.
Om een transparante en klantgerichte relatie met
de gemeenten mogelijk te maken moet de GGD inzicht hebben in de eigen producten
en de kosten daarvan. Voor de gemeenten moet het mogelijk zijn uit verscheidene
takenpakketten te kiezen.
Regelmatig overleg met het (Dagelijks) Bestuur is
een noodzakelijke voorwaarde voor gemeentelijke betrokkenheid. Wanneer dit
overleg minder dan vijf maal per jaar plaatsvindt is er naar de mening van de
inspectie onvoldoende actieve betrokkenheid in de relatie tussen gemeente(n) en
GGD.
Een andere maat voor de kwaliteit van deze relatie
is de frequentie waarmee de dienst gevraagd of ongevraagd een schriftelijk
advies uitbrengt aan de gemeente. Als (arbitraire) norm heeft de inspectie de
grens gelegd bij vijf gevraagde en vijf ongevraagde adviezen.
De toegankelijkheid van de dienstverlening voor de
burger moet goed geregeld zijn.
Ook dienen de GGD’en te beschikken over een geformaliseerde klachtenprocedure.
Een extra stimulans voor goede dienstverlening
vormt een compensatieregeling wanneer afspraken niet worden nagekomen.
De inspectie acht geregeld satisfactieonderzoek
noodzakelijk voor die onderdelen van de dienstverlening waarvoor dit
redelijkerwijs mogelijk is.
Voor alle persoonsgebonden gegevensbestanden
bestaat de wettelijke verplichting voor een privacyreglement en voor melding
aan de Registratiekamer (thans College bescherming persoonsgegevens).
Bevindingen en beschouwing
Bij het onderdeel klantgerichtheid zijn ten
aanzien van de gemeenten de volgende items in beschouwing genomen:
·
Keuze uit
verschillende takenpakketten
·
De frequentie van
het overleg tussen Directie en wethouders, c.q. (Dagelijks) Bestuur
·
Het aantal
schriftelijke adviezen dat de GGD op verzoek van de gemeenten in het
voorafgaande jaar heeft uitgebracht (oude vragenlijst, 20 GGD’en)
·
Het aantal
schriftelijke adviezen dat de GGD ongevraagd in het voorgaande jaar aan de
gemeenten heeft uitgebracht (oude vragenlijst)
Ten aanzien van de burgers gaat het om de volgende
items:
·
De toegankelijkheid
van de dienstverlening (nieuwe vragenlijst, 24 GGD’en)
·
Compensatieregeling
in geval afspraken niet worden nagekomen (nieuwe vragenlijst)
·
Aanwezigheid van een
geformaliseerde klachtenprocedure (oude vragenlijst)
·
Onderzoek naar de
satisfactie van de burgers over de dienstverlening
·
Het waarborgen van
de privacy door adequate regelingen voor persoonsgebonden gegevensbestanden.
Klantgerichtheid
(oude vragenlijst): n=19
|
Aantal GGD'en
|
Somscore
|
|
4
|
- -
|
|
5
|
-
|
|
8
|
+
|
|
2
|
+ +
|
Klantgerichtheid
(nieuwe vragenlijst): n=24
|
Aantal GGD'en
|
Somscore
|
|
2
|
- -
|
|
6
|
-
|
|
12
|
+
|
|
4
|
+ +
|
Toelichting:
·
Bij één GGD kon geen score bepaald worden
Normering
Inventarisatie van de infectierisico’s voor
medewerkers dient voor een dienst, die als één van de kerntaken de
infectieziektebestrijding heeft, een vast onderdeel te zijn van de
risicoanalyse van het ARBO-beleid.
Teneinde de veiligheid van de cliënten te
waarborgen dient de dienst te beschikken over protocollen voor de omgang met
(steriele) medische hulpmiddelen en vaccins.
Tenslotte vormt een adequaat (en geoefend)
ontruimingsplan een verplicht onderdeel van het veiligheidsbeleid.
Bevindingen en beschouwing
In dit domein heeft de inspectie de Directies op
drie items bevraagd:
·
Inventarisatie van
infectierisico's voor de medewerkers
·
Protocollen inzake
de omgang met en conservering van (steriele) medische hulpmiddelen en vaccins
·
Ontruimingsplan
Vanwege het geringe aantal items is geen somscore
bepaald.
De Directies van 30 diensten gaven aan dat de
infectierisico's voor medewerkers zijn geïnventariseerd. Bij 13 diensten bleek
dit niet het geval te zijn.
Normering
De norm volgens de WCPV is dat er minstens een
epidemioloog A of B per GGD is. (AMvB artikel
5 c: de epidemioloog is geregistreerd als epidemioloog A in het register van de
Vereniging voor Epidemiologie of als epidemioloog B door de Stichting voor
opleiding tot Medisch Biologisch Wetenschappelijk Onderzoeker). Als men
geen epidemioloog heeft of alleen personeel met een postacademische nascholing
is dit onvoldoende.
De taken van de epidemiologen behoren
geëxpliciteerd te worden in een werkplan, taak- of functieomschrijving of op
andere wijze schriftelijk te zijn vastgelegd. Volgens het Kwaliteitsprofiel
hoort er een werkplan te zijn dat gebaseerd is op het beleidsplan van de GGD.
Hier is niet specifiek naar gevraagd.
Bevindingen en beschouwing
Bij het onderwerp formatie werden de volgende
items in beschouwing genomen:
·
De totale formatie
epidemiologie
·
De aard van de
formatie, een epidemioloog A of B of anders opgeleide personen
·
De wijze van
expliciteren van taken.
Gevraagd werd naar de formatie epidemiologie; deze is omgerekend naar
de formatie per 100 000 inwoners.
|
Aantal fte epidemiologie per 100 000 inwoners
|
Aantal GGD’en
|
|
>
0,5 fte /100 000
|
15
|
|
0,4-0,49/100 000
|
6
|
|
0,3 – 0,39/ 100 000
|
10
|
|
<0,3 / 100 000
|
11
|
Opbouw
formatie
Score:
++ epidemioloog B
+ epidemioloog A
- alleen een medewerker
epidemiologie met een posacademische cursus
- - alleen een medewerker
epidemiologie op HBO of MBO niveau.
Zijn
de taken van de epidemiolo(o)g(en) geëxpliciteerd?
Score:
++ taken
geëxpliciteerd in een werkplan én een taak-/functie-omschrijving én een andere
relevante wijze
+ taken geëxpliciteerd in
een werkplan en een taak-/functie-omschrijving
- - taken
niet geëxpliciteerd
Tabel formatie
|
|
Aantal - -
|
Aantal-
|
Aantal +
|
Aantal ++
|
|
Formatie-opbouw
|
0
|
1
|
33
|
8
|
|
Taken epidemiologen geëxpliciteerd
|
4
|
7
|
19
|
12
|
1.1.25.2.2
Activiteiten en Beleid
Normering
De functie epidemiologie voert eigen onderzoek uit
en beoordeelt gegevens die elders verzameld zijn en adviseert over en helpt bij
de interpretatie daarvan.
Een belangrijke taak van de functie epidemiologie
is het zicht houden op de gezondheidstoestand in de eigen GGD-regio. Het
uitvoeren van (eigen) onderzoek wordt hoger gewaardeerd dan activiteiten die
voornamelijk beleidsadvisering, het geven van bijscholing/instructie of
advisering inhouden. Informatie hieruit is nodig om prioriteiten te stellen
binnen het gemeentelijk en GGD beleid en om de effecten van gezondheidsbeleid
te evalueren. Daartoe moet iedere GGD beschikken over een recent
gezondheidsprofiel. Inzicht in de meest kwetsbare groepen is noodzakelijk
gezien de specifieke taken van de GGD.
Daarnaast is het belangrijk om te evalueren wat de
effecten zijn van maatregelen die genomen worden op basis van de gegevens die
door de epidemiologen zijn aangedragen.
Bevindingen en beschouwing
Bij het onderwerp activiteiten en beleid zijn de
volgende items in beschouwing genomen:
·
De belangrijkste
onderdelen van het takenpakket
·
Het beschikken over
een gezondheidsprofiel van het verzorgingsgebied, de uitgebreidheid hiervan en
de wijze van totstandkomen van het profiel
·
De mate van het
inzicht in de omvang en gezondheidsproblematiek van de meest kwetsbare groepenvan de meest kwetsbare groepen.et
profielakket
·
beschouwing genomen:
·
·
De
gezondheidsproblemen die als belangrijkste geïdentificeerd zijn binnen de
regio. Bij 22 GGD’en werd ook gevraagd welke daarvan daadwerkelijk prioriteit
zijn in het lokale gezondheidsbeleid.
Belangrijkste taken
Gevraagd werd welke de belangrijkste
bestanddelen van het takenpakket zijn. Hierbij kon men selecteren uit:
bewerking interne gegevensbestanden, secundaire analyse van elders verzamelde
gegevens, evaluatie bevolkingsonderzoek, analyse van signalen over
ziekte-/sterfteclusters, descriptief onderzoek, interventie-onderzoek,
surveillance/monitoring, bijscholing/advisering van andere GGD-disciplines,
methodiekontwikkeling/protocollering. Het uitvoeren van (eigen) onderzoek,
wordt hoger gewaardeerd dan activiteiten die voornamelijk beleidsadvisering of
lesgeven inhouden.
Score:
++ descriptief onderzoek,
interventie-onderzoek, surveillance/monitoring als de twee belangrijkste
activiteiten
+ overig
- bewerking interne gegevensbestanden,
secundaire analyse van elders verzamelde gegevens, evaluatie
bevolkingsonderzoek of bijscholing/advisering van andere GGD-disciplines als
voornaamste activiteit
- - 3
of meer onderdelen niet uitgevoerd.
Gezondheidsprofiel regio
Gevraagd werd of de GGD over een
gezondheidsprofiel van het verzorgingsgebied beschikt, of het
gezondheidsprofiel het gehele gebied beslaat en of het profiel in belangrijke
mate op grond van zelf verzamelde gegevens is opgebouwd.
Bronnen voor het gezondheidsprofiel konden
zijn analyse/extrapolatie van landelijke registraties, eigen onderzoek
(enquêtes, e.d.), informatie van andere GGD-sectoren (JGZ, SMA, etc),
informatie van lokale/regionale zorgvoorzieningen (huisartsen, ziekenhuizen,
RIAGG, CAD), informatie/signalen van andere (inter)gemeentelijke instellingen
Score:
++ Er is een gezondheidsprofiel voor het
hele gebied: gebaseerd op lokale gegevens.
+ Er is een gezondheidsprofiel voor voor
het hele gebied, deels gebaseerd op lokale gegevens
- Er is een gezondheidsprofiel voor een
deel van de gemeenten of voor specifieke onderwerpen/gezondheidsaspecten of
voor het hele gebied alleen gebaseerd op extrapolatie van landelijke gegevens
- - Er
is geen gezondheidsprofiel
Gezondheid kwetsbare groepen
Aan de GGD’en is gevraagd naar het inzicht in
de omvang en gezondheidsproblematiek van de meest kwetsbare groepen. Als
mogelijkheden werden genoemd: alcoholverslaafden, dak- en thuislozen,
zwerfjongeren, asielzoekers, allochtonen, woonwagenbewoners, gehandicapten, drugsverslaafden,
illegalen.
++ inzicht
in ³ 10 kwetsbare groepen
+ inzicht
in 7-9 kwetsbare groepen
- inzicht
in 4-6 kwetsbare groepen
- - inzicht
in 0-3 kwetsbare groepen
Prioriteiten gezondheidsbeleid
In een tweede versie van de vragenlijst is ook
gevraagd naar de vertaling van de epidemiologische gegevens in prioriteiten in
het beleid. Aan 22 GGD’en is gevraagd wat de belangrijkste gezondheidsproblemen
zijn binnen de regio en welke daarvan daadwerkelijk prioriteit zijn in het
lokale gezondheidsbeleid.
++ 5
prioriteiten in beleid
+ 4
prioriteiten in beleid omgezet
- 3
prioriteiten in beleid omgezet
- - £ 2 prioriteiten in beleid omgezet
Resultaten
Tabel taken epidemiologie
|
|
Aantal - -
|
Aantal-
|
Aantal +
|
Aantal ++
|
|
Bestanddelen van het
takenpakket
|
0
|
2
|
25
|
15
|
|
Gezondheidsprofiel
verzorgingsgebied
|
1
|
8
|
10
|
23
|
|
Inzicht in meest
kwetsbare groepen
|
18
|
16
|
4
|
4
|
|
Prioriteiten in lokale
gezondheidsbeleid
|
13
|
2
|
3
|
4
|
Normering
De functie epidemiologie valt niet onder de
Kwaliteitswet zorginstellingen. Niettemin behoort de normale beleidscyclus ook
bij epidemiologie gevolgd te worden en hoort de afdeling te werken aan
kwaliteit en kwaliteitsverbetering. Er moeten functioneringsgesprekken
plaatsvinden en het zou goed zijn als de functie epidemiologie op de één of
andere wijze extern inhoudelijk getoetst zou worden. Indien recent een interne
en externe audit waren uitgevoerd, werd de maximale score toegekend. Als er
maar één van beide was uitgevoerd of alleen kwaliteitsaudits die langer geleden
waren uitgevoerd werd dit als voldoende beschouwd. Er is nog geen
certificeringschema dat specifiek van toepassing is op de epidemiologie binnen
de GGD, maar certificering is wel mogelijk met algemene schema’s. Medewerkers
behoren op controleerbaar deugdelijke wijze ingewerkt te worden.
Beoordeling
Bij het onderwerp kwaliteitsbeleid werden de
volgende items in beschouwing genomen:
·
Functionerings- en
beoordelingsgesprekken
·
Interne of externe
kwaliteitsaudits
·
Certificering
·
Het inwerktraject.
Functioneringsgesprekken en
beoordelingsgesprekken
Indien er systematisch functionerings- en/of
beoordelingsgesprekken plaatsvinden werd ook gevraagd naar de frequentie.
++ Ja,
³ 1 gesprek per werknemer per jaar
+ Ja,
< 1 gesprek per werknemer per jaar
- Ja,
gepland maar niet daadwerkelijk uitgevoerd
- - Nee
Audits
Er werd gevraagd
naar interne en/of externe kwaliteitsaudits. Indien beiden recent waren
uitgevoerd, werd de maximale score toegekend. Als er maar één van beide was
uitgevoerd of alleen kwaliteitsaudits die langer geleden waren uitgevoerd werd
dit als voldoende beschouwd.
++ Er worden interne en externe
kwaliteitsaudits gehouden en de verslagen hiervan zijn minder dan twee jaar oud
+ Er worden interne en externe
kwaliteitsaudits gehouden en de verslagen hiervan zijn meer dan twee jaar oud
- Er
worden interne of externe kwaliteitsaudits voorbereid
- - Er
worden geen kwaliteitsaudits gehouden.
Certificering
Ten aanzien van de certificering van de
functie epidemiologie werd de volgende benchmarkingsscore aangehouden:
++ indien
de functie gecertificeerd is
+ als
de functie in de toekomst gecertificeerd zal worden
- als
de functie niet gecertificeerd en er ook geen plannen zijn daartoe.
Inwerken
Voor het inwerktraject werd gevraagd hoe
nieuwe (epidemiologische) medewerkers ingewerkt worden: de volgende wijzen
werden aangegeven: begeleiding door een mentor, begeleiding door een collega,
stages (intern en/of extern), of door aanvullende scholing.
++ indien
een inwerktraject drie of meer werkwijzen omvat
+ indien
een inwerktraject twee werkwijzen omvat
- indien
een inwerktraject uit één werkwijze bestaat
- - indien er geen systematische begeleiding
is
Resultaten
Tabel kwalliteitsbeleid
|
|
Aantal- -
|
Aantal-
|
Aantal +
|
Aantal ++
|
|
Functionerings- en/of
beoordelingsgesprekken
|
8
|
5
|
9
|
19
|
|
Interne en externe
kwaliteitsaudits
|
36
|
1
|
4
|
1
|
|
Certificering
|
0
|
21
|
21
|
0
|
|
Inwerken medewerkers
|
9
|
8
|
14
|
11
|
Normering
De medewerkers epidemiologie moeten volgens het
kwaliteitsprofiel de vakkennis op peil houden door de vakliteratuur bij te
houden, door wetenschappelijke bijeenkomsten bij te wonen en door zo nodig
cursussen te volgen. Minstens 1% van het budget beschikbaar voor de
epidemiologie hoort beschikbaar te zijn voor de bij- en nascholing.
Om de onderlinge vergelijkbaarheid van gegevens en
de kwaliteit van het werk te bevorderen wordt waar mogelijk en zinvol volgens
(landelijke) protocollen en standaarden gewerkt. Hierbij kan gedacht worden aan
standaard vragenlijsten of protocollen voor het opzetten van onderzoek. Men scoorde
beter als men op meer terreinen volgens standaarden werkt.
Het Kwaliteitsprofiel geeft aan dat de
deskundigheid van de epidemiologen onderhouden dient te worden door geregelde
werk- en casuïstiekbesprekingen en door uitwisseling van gegevens met andere
instellingen waarmee gezamenlijk onderzoek wordt uitgevoerd. Men kan
samenwerken in de opzet van gezondheidsprofielen, de harmonisatie van
meetinstrumenten, bij de acquisitie van gegevens van derden en bij de
exploratie van grensoverschrijdende vraagstukken (b.v. inzake milieu en
gezondheid). Intercollegiale toetsing hoort plaats te vinden binnen de dienst
of als deze te klein is met collega’s van andere diensten of wetenschappelijk
onderzoeksinstituten.
De wijze van rapportage van epidemiologisch onderzoek
is ook vastgelegd in het Kwaliteitsprofiel. Er moet naast rapportage aan de
professionals in ieder geval ook op “lekenniveau” gerapporteerd worden.
Beoordeling
Bij het onderwerp deskundigheid werden de volgende
items in beschouwing genomen:
·
Het totale budget
voor bij- en nascholing
·
Werken volgens
standaarden en protocollen
·
Samenwerkingsverbanden
met andere GGD’en
·
De verspreiding van
onderzoeksresultaten.
Als er een budget voor bijscholing gereserveerd was werd gevraagd welk
deel van het totale budget van de afdeling dit omvatte.
++ er is een budget voor
bijscholing en dit omvat > 2% van het afdelingsbudget
+ er is een budget voor
bijscholing en dit omvat 1% - 2% van het afdelingsbudget
- er
is een budget voor bijscholing en dit omvat < 1% van het afdelingsbudget of
kosten voor bijscholing of dit is niet een specifiek afdelingsbudget
- - als er geen budget is
voor bijscholing
Werken
volgens standaarden
Gevraagd werd op welke terreinen men volgens standaarden werkt,
gescoord werd het aantal gebieden waarop men volgens standaarden werkt.
++ 5 gebieden
+ 3-4 gebieden
- 1-2 gebieden
- - 0 gebieden
Intercollegiale
toetsing
Gevraagd werd of er een systeem van intercollegiale toetsing bestaat
voor de epidemiologie.
+ ja
-
nee
Samenwerking
met andere GGD’en
Het aantal samenwerkingsverbanden met andere GGD’en werd gescoord;
hierbij werd gevraagd of er samenwerkingsverbanden zijn op het gebied van: de
opzet van gezondheidsprofielen, de harmonisatie van meetinstrumenten, bij de
acquisitie van gegevens van derden en bij de exploratie van
grensoverschrijdende vraagstukken (b.v. inzake milieu en gezondheid). Er was
ook ruimte voor eigen antwoorden.
++ 4 samenwerkingsverbanden
+ 3
samenwerkingsverbanden
- 2
samenwerkingsverbanden
- - 0-1 samenwerkingsverbanden
Openbaarmaken
onderzoeksresultaten
De verspreiding van onderzoeksresultaten werd geïnventariseerd. Men kon
invullen dat deze verspreiding plaatsvond door publicatie van artikelen in
wetenschappelijke tijdschriften, door presentaties op congressen of door
presentaties bij regionaal of landelijk overleg van GGD-epidemiologen. Er was
ruimte voor meer dessiminatiewegen.
++ vier verspreidingswegen
+ twee-drie
verspreidingswegen
- één verspreidingsweg
- - onderzoeksresultaten
worden niet verspreid
Resultaten
|
|
Aantal- -
|
Aantal-
|
Aantal +
|
Aantal ++
|
|
Budget voor bijscholing
|
1
|
22
|
17
|
2
|
|
Werken volgens protocollen
|
10
|
12
|
13
|
6
|
|
Intercollegiale toetsing
|
|
26
|
15
|
|
|
Samenwerkingsverbanden
|
6
|
5
|
11
|
15
|
|
Resultaten onderzoek besproken
|
2
|
15
|
19
|
6
|
1.1.55.2.5
Werkorganisatie
Normering
De afdeling epidemiologie behoort een vraagbaak te
zijn voor de overige afdelingen van de GGD, voor andere relevante organisaties,
voor de gemeente en voor het algemeen publiek. In de communicatie moeten
verantwoordelijkheden duidelijk zijn, er moet afstemming plaatsvinden met de
overige onderdelen van de GGD en er moet continuïteit in de functie zijn.
Beoordeling
Bij het onderwerp werkorganisatie werden de
volgende items in beschouwing genomen:
·
Schriftelijke
vastlegging van bevoegdheden en verantwoordelijkheden ten aanzien van
- rapportage aan opdrachtgevers (gemeenten)
- openbaarmaking van rapporten
- contacten met de pers
·
Structureel
afdelingsoverleg
·
Structureel overleg
met medewerkers van JGZ, AGZ en eventueel andere sectoren
·
Continuïteit in de
werkzaamheden.
Er werd gevraagd of de bevoegdheden en verantwoordelijkheden ten
aanzien van rapportage naar opdrachtgevers (gemeenten), de openbaarmaking van
rapporten en ten aanzien van contacten met de pers schriftelijk zijn
vastgelegd.
++ indien
zowel beleid ten aanzien van rapportage, als openbaarmaking en perscontacten
schriftelijk zijn vastgelegd
+ indien
minstens het beleid tav de rapportage naar opdrachtgevers (gemeenten) of de
openbaarmaking van rapporten schriftelijk is vastgelegd
- indien alleen de
verantwoordelijkheden bij perscontacten op papier staan
- - als niets is
vastgelegd.
Afstemming
Interne afstemming van de epidemiologie op andere functies werd als
volgt gescoord.
++ indien
er structureel afdelingsoverleg was en structureel overleg met medewerkers van
JGZ en AGZ en eventueel andere sectoren
+ indien er ten minste
structureel afdelingsoverleg is
- indien er uitsluitend
ad hoc overleg plaatsvindt
- - indien er geen overleg
is.
Vervanging
bij afwezigheid
De continuïteit in de werkzaamheden van de functie epidemiologie kon
als volgt gewaarborgd zijn:
++ als er een
vervangingsregeling is
+ indien er alleen
externe/interne waarneming geregeld wordt
- als de normale
activiteiten getemporiseerd worden bij afwezigheid van personeel.
- - indien er in het geheel
geen regeling is voor vervanging.
Resultaten
Tabel werkorganisatie
|
|
Aantal- -
|
Aantal -
|
Aantal +
|
Aantal ++
|
|
Bevoegdheden schriftelijk vastgelegd
|
12
|
18
|
3
|
8
|
|
Interne afstemming
|
2
|
7
|
19
|
14
|
|
Continuïteit
|
0
|
10
|
22
|
9
|
1.1.65.2.6
Klantgerichtheid
Normering
Uit het Kwaliteitsprofiel WCPV vloeien de volgende
normen voort: de afdeling epidemiologie is op de hoogte van de
informatiebehoefte van de gemeente, de hulpverleners en de zorgverzekeraars. Ze
informeert de klanten over de beperkingen van de epidemiologie en
onderzoeksresultaten worden op begrijpelijke wijze beschikbaar gesteld. De
afdeling epidemiologie helpt vraagstellers de vraag te verhelderen en te
bepalen welke resultaten tot beleidswijziging zullen leiden. Als goed werd
beoordeeld als men meer dan 10 keer in het afgelopen jaar door een gemeente was
benaderd, en als men door meer dan vier instellingen in het verzorgingsgebied
was benaderd
Beoordeling
Bij het onderwerp klantgerichtheid werden de
volgende items in beschouwing genomen:
·
Differentiatie in
het takenpakket epidemiologie voor de verschillende gemeenten
·
Contact met de
gemeenten inzake epidemiologische prioritering en evaluatie
·
Frequentie van
raadpleging door de gemeente of door andere instellingen in het afgelopen jaar.
Gevraagd werd of er een differentiatie is in
het takenpakket epidemiologie voor de verschillende gemeenten.
+ ja
- nee
Gevraagd werd tevens of er regelmatig contact
met de gemeenten is inzake epidemiologische prioritering en evaluatie binnen
het gezondheidsbeleid.
++ Indien
er met de meeste gemeenten contact is inzake prioritering én evaluatie
+ Indien
er met de meeste gemeenten contact is inzake prioritering of evaluatie
- Indien
er met de sommige gemeenten contact is inzake prioritering en/of evaluatie
- - Indien
er geen contact is met de gemeenten inzake prioritering of evaluatie
Om de klantgerichtheid verder te evalueren
werd nagegaan hoe vaak in het afgelopen jaar de epidemiologie geraadpleegd werd
door de gemeente of door andere instellingen.
Aantal keer dat de afdeling epidemiologie
geraadpleegd was door de gemeente.
++ >
10 maal
+ 5
- 10 maal
- <
5 maal
- - niet
Aantal instellingen in het verzorgingsgebied
dat de afdeling epidemiologie geraadpleegd had in het afgelopen jaar.
++ ³ 5
+ 3
- 4
- 2
- - 0-1
Resultaten
Tabel klantgerichtheid
|
|
Aantal - -
|
Aantal -
|
Aantal +
|
Aantal ++
|
|
Differentiatie voor
verschillende gemeenten
|
|
19
|
23
|
|
|
Contact met gemeenten
over prioritering en evaluatie
|
3
|
18
|
15
|
6
|
|
Door de gemeenten
geraadpleegd
|
0
|
13
|
8
|
20
|
|
Door anderen
geraadpleegd
|
8
|
5
|
11
|
16
|
Normering
Om alle taken uit te voeren dient voldoende geld
en personeel beschikbaar te zijn. Aan de GGD’en is gevraagd hoeveel fte. arts
en verpleegkundige beschikbaar is voor de preventie en bestrijding van
infectieziekten in het algemeen. De formatie en financiering specifiek voor
preventie en bestrijding van tuberculose, SOA en infecties bij reizigers zijn
buiten beschouwing gelaten omdat niet alle GGD’en deze activiteiten uitvoeren
of omdat het om markttaken gaat. Er zijn geen specifieke normen voor het aantal
fte. voor infectieziekten, noch voor de financiële middelen die beschikbaar
gesteld moeten worden door de gemeente.
Beoordeling
Bij het onderwerp formatie en financiering werden
de volgende items in beschouwing genomen:
·
De beschikbare
formatie voor artsen en verpleegkundigen voor bron- en contactonderzoek
·
Het bedrag dat de
gemeenten aan de GGD betalen per inwoner voor preventie en bestrijding van
infectieziekten, exclusief het bedrag voor tuberculose- en soabestrijding en
reizigersvaccinaties.
De betrokkenheid bij
en het inzicht in het vóórkomen van infectieziekten en de preventie ervan door
de GGD komt naar het oordeel van de inspectie het best tot zijn recht als een
GGD zelf alle taken op het terrein van preventie en bestrijding van
infectieziekten in de eigen regio uitvoert. GGD’en die een kleinere regio
dienen, hebben soms niet voldoende aanbod van activiteiten om alle taken kwalitatief
verantwoord uit te voeren. Het is dan te overwegen een deel van de activiteiten
uit te besteden aan andere GGD’en.
In ieder geval is
het noodzakelijk dat er voldoende middelen beschikbaar zijn om de
infectieziektetaken uit te (laten) voeren binnen het werkgebied van de GGD.
Taken door GGD uitgevoerd
Tot de GGD-taken
voor preventie en bestrijding van infectieziekten behoren:
- bron- en contactonderzoek n.a.v.
meldingsplichtige infectieziekten,
- activiteiten voor preventie en
bestrijding van tuberculose,
- activiteiten ter preventie van SOA,
- preventie van infectieziekten door
technische hygiënezorg en
- infectiepreventie voor reizigers.
Score
++ alle taken worden door de GGD uitgevoerd
+ één taak wordt uitgevoerd door een
andere GGD
- twee of meer taken worden uitgevoerd
door een andere GGD
-- de GGD heeft geen duidelijk zicht op de
uitvoering
Formatie
artsen infectieziekten
De beschikbare
formatie per miljoen inwoners voor artsen infectieziekten ten behoeve van bron-
en contactonderzoek n.a.v. meldingsplichtige infectieziekten en preventie van
infectieziekten door technische hygiënezorg.
Score fte arts
++ hoogste kwart
+ middelste helft
- laagste kwart
-- onbekend
Formatie verpleegkundigen
infectieziekten
De beschikbare
formatie per miljoen inwoners voor verpleegkundigen infectieziekten ten behoeve
van bron- en contactonderzoek n.a.v. meldingsplichtige infectieziekten en
preventie van infectieziekten door technische hygiënezorg.
Score fte verpleegkundige
++ hoogste kwart
+ middelste helft
- laagste kwart
-- onbekend
Normering
GGD’en vallen voor wat betreft de
infectieziektebestrijding onder de Kwaliteitswet zorginstellingen. Op grond van
deze wet dient de GGD veilige, toegankelijke en doelmatige zorg te bieden op
basis van professionele standaarden. De inspectie beschouwt de
kwaliteitsprofielen infectieziektebestrijding en technische hygiënezorg als
professionele standaard. Als GGD’en vrijwel geheel aan de kwaliteitsprofielen
voldeden werd dit als voldoende beschouwd. Protocollen, draaiboeken en overige
richtlijnen worden ontwikkeld door onder meer de Landelijke
Coördinatiestructuur Infectieziektebestrijding (LCI), het Landelijk
Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR) en de Commissie praktische
tuberculosebestrijding (CPT). Deze worden door de inspectie als professionele
standaard gezien waaraan de GGD’en moeten voldoen.
Tot de GGD-taken op het terrein van
infectieziekten behoren:
- bron-
en contactonderzoek n.a.v. meldingsplichtige infectieziekten
- activiteiten
voor preventie en bestrijding van tuberculose
- activiteiten
ter preventie en bestrijding van SOA
- preventie
van infectieziekten door technische hygiënezorg
-
infectiepreventie
voor reizigers
Beoordeling
Bij het onderwerp kwaliteit van zorg werden de volgende
items in beschouwing genomen:
·
Het
kwaliteitsprofiel infectieziektebestrijding
·
Het
kwaliteitsprofiel technische hygiënezorg
·
De GGD taken
·
Voldoende
beschikbare formatie voor verantwoorde preventie en bestrijding van
infectieziekten
Voldoet aan het kwaliteitsprofiel infectieziektebestrijding:
Gevraagd is of de
GGD aan alle vereisten voldoet zoals beschreven in het kwaliteitsprofiel
infectieziektebestrijding.
Score
++ voldoet geheel aan de vereisten van het
kwaliteitsprofiel
+ er wordt gewerkt aan de laatste
details om aan het kwaliteitsprofiel
te
voldoen of er wordt op één onderdeel van het kwaliteitsprofiel afgeweken
- er wordt op twee of meer onderdelen
van het kwaliteitsprofiel afgeweken
-- het is niet bekend of de GGD voldoet
aan de vereisten
Voldoet aan het kwaliteitsprofiel technische hygiënezorg:
Gevraagd is of de
GGD aan alle vereisten voldoet zoals beschreven in het kwaliteitsprofiel
technische hygiënezorg.
Score
++ voldoet geheel aan de vereisten van het
kwaliteitsprofiel
+ er wordt gewerkt aan de laatste
details om aan het kwaliteitsprofiel
te
voldoen of er wordt op één onderdeel van het kwaliteitsprofiel afgeweken
- er wordt op twee of meer onderdelen
van het kwaliteitsprofiel afgeweken
-- het is niet bekend of de GGD voldoet
aan de vereisten
Formatie artsen infectieziekten voldoende:
Aan de GGD’en is
gevraagd of de beschikbare formatie als voldoende wordt ervaren voor
verantwoorde preventie en bestrijding van infectieziekten. Er zijn geen normen
vastgesteld ten aanzien van de noodzakelijke of optimale formatie.
Score
++ voldoende formatie beschikbaar
- onvoldoende formatie beschikbaar
-- onbekend of de formatie voldoende is.
Formatie verpleegkundigen infectieziekten voldoende:
Aan de GGD’en is
gevraagd of de beschikbare formatie als voldoende wordt ervaren voor
verantwoorde preventie en bestrijding van infectieziekten. Er zijn geen normen
vastgesteld voor de noodzakelijke of optimale formatie.
Score
++ voldoende formatie beschikbaar
- onvoldoende formatie beschikbaar
-- onbekend of de formatie voldoende is.
Dertien GGD’en vonden de beschikbare formatie voor
de arts infectieziekten voldoende. Voor deze diensten varieerde de formatie van
0,22 fte. – 0,59 fte. per 100 000 inwoners. De dienst met de hoogste opgegeven
formatie arts (0,87) ervoer dit als onvoldoende. Zeven van de 23 GGD’en
ervoeren de formatie voor verpleegkundige als voldoende. De formatie loopt hier
uiteen van 0,45 – 2,41 fte. per 100 000 inwoners en is bij vijf van de zeven
diensten meer dan 1,50 fte. per 100 000 inwoners.
Normering
Een GGD dient regelmatig en expliciet de staat van
de infectieziekten in de eigen regio te beoordelen om op dit gebied tot een
gedegen beleidsvorming te komen. De GGD moet daarbij inzicht verwerven in de
verspreiding van infectieziekten binnen de risicogroepen. Dit inzicht wordt
versterkt door de gegevens van de eigen regio te vergelijken met andere
regio’s, met nationale en internationale gegevens en met gegevens uit de
literatuur.
Vervolgens kunnen gemotiveerd prioriteiten worden
gesteld die leiden tot een werkplan.
Beoordeling
Bij het onderwerp beleidsvorming werden de
volgende items in beschouwing genomen:
·
De periodieke
beoordeling van de staat van de infectieziekten in de regio en de systematiek
en frequentie daarvan
·
Inzicht in
specifieke risicogroepen en de verspreiding van infectieziekten binnen die
risicogroepen
·
Prioriteitstelling
binnen infectieziektebestrijding
·
Het werkplan voor
infectieziektebestrijding en voor technische hygiënezorg
·
Evaluatie van de
werkzaamheden binnen infectieziektebestrijding.
Beoordeling infectieziekten:
Gevraagd is of de
GGD periodiek de staat van de infectieziekten beoordeelt in de eigen regio. Van
belang daarbij is dat die beoordeling periodiek plaats vindt (tenminste twee
maal per jaar). Bovendien moet er een bepaalde systematiek zijn om de staat van
de infectieziekten te beoordelen, zoals vergelijken met andere regio’s en
dergelijke.
Score
++ ja, met goede toelichting en ≥
2x/jaar
+ ja, met matige toelichting en/of <
2x/jaar
- nee
-- het is niet bekend
Inzicht in risicogroepen:
De vraag is of
GGD’en inzicht hebben in risicogroepen voor infectieziekten in de regio.
Relevant daarbij is hoe het inzicht is verkregen.
Score
++ ja, via ≥ 2 manieren wordt inzicht
verworven in risicogroepen
+ ja, via < 2 manieren wordt inzicht
verworven in risicogroepen
- nee
-- het is niet bekend
Verspreiding van infectieziekten groepen:
Bestaat binnen de
GGD inzicht in de verspreiding van infectieziekten binnen bepaalde
risicogroepen?
Score
++ ja, met toelichting
+ ja, zonder toelichting of gedeeltelijk
- nee
-- het is niet bekend
Prioriteiten in infectieziektebestrijding:
Zijn er door de GGD
prioriteiten gesteld voor de infectieziektebestrijding?
Score
++ ja, met toelichting en vastgelegd
+ ja
- nee
-- het is niet bekend
Werkplan infectieziekten:
Is er een
schriftelijk vastgelegd werkplan voor de medewerkers infectieziektebestrijding?
Score
++ ja
+ ja, gedeeltelijk en/of niet vastgelegd
- nee
-- het is niet bekend
Werkplan technische hygiënezorg:
Is er een
schriftelijk vastgelegd werkplan voor technische hygiënezorg?
Score
++ ja
+ ja, gedeeltelijk en/of niet vastgelegd
- nee
-- het is niet bekend
Evaluatie werkzaamheden:
Wordt de kwaliteit
van de werkzaamheden in het kader van de preventie en bestrijding van
infectieziekten periodiek geëvalueerd?
+ ja
- nee
-- het is niet bekend
Normering
Volgens de Infectieziektenwet moet een aantal
infectieziekten worden gemeld. Deze melding gebeurt door de diagnosticerende
arts (A en B ziekten) of door het laboratorium waar de ziekte gedetecteerd
wordt (C ziekte). Optimale bereidheid tot aangifte is noodzakelijk om preventie
en bestrijding adequaat uit te voeren. Goede contacten met de potentiële
meldende artsen, laboratoria en instellingen dragen bij tot het optimaliseren
van het melden van infectieziekten. De afspraken tussen melders en GGD over de
meldingen van infectieziekten moeten worden vastgelegd. In artikel 7 van de wet
staat dat ook instellingen in bepaalde omstandigheden infectieziekten moeten
melden. In het Landelijk Overleg Infectieziekten (LOI) zijn nadere afspraken
gemaakt over de wijze van uitvoering van de melding.
Beoordeling
Bij het onderwerp meldingen werden de volgende
items in beschouwing genomen:
·
Het overleg met
huisartsen
·
De afspraken met
ziekenhuizen en microbiologische laboratoria
·
De acties die
ondernomen waren om bekendheid te geven aan de meldingsplicht door instellingen
op grond van artikel 7 van de Infectieziektenwet
·
De afspraken die
gemaakt waren met deze instellingen.
Periodiek overleg huisartsen:
Vindt er periodiek
gestructureerd overleg plaats met een vertegenwoordiging van de huisartsen? De
inspectie verstaat onder periodiek dat het overleg tenminste één maal per jaar
plaatsvindt. Het is gestructureerd als het overleg plaatsvindt aan de hand van
een agenda en er van het overleg een verslag wordt gemaakt.
Score
++ ja, gestructureerd en ≥ 1x/jaar
+ ja, niet gestructureerd en/of
incidenteel
- nee
-- het is niet bekend
Afspraken met ziekenhuizen:
Met hoeveel
ziekenhuizen (medische staven) zijn afspraken gemaakt over meldingen van
infectieziekten op grond van de wet?
Daarbij is het van belang dat de afspraken zijn vastgelegd.
Score
++ ja, met alle ziekenhuizen en schriftelijk
vastgelegd
+ ja, met een deel van de ziekenhuizen
en/of niet vastgelegd
- nee
-- het is niet bekend
Afspraken via microbiologische laboratoria:
Zijn er met de medisch
microbiologische laboratoria in de GGD-regio, die diagnostiek doen op het
gebied van C-ziekten afspraken gemaakt over de melding van die ziekten?
Score
++ ja, met alle laboratoria en vastgelegd
+ ja, met een deel van de laboratoria
en/of niet vastgelegd
- nee
-- het is niet bekend
Afspraken met laboratoria B-ziekten:
Zijn er met de
laboratoria in de GGD-regio, die diagnostiek doen op het gebied van B-ziekten
afspraken gemaakt over de melding van die ziekten?
Score
++ ja, met alle laboratoria en vastgelegd
+ ja, met een deel van de laboratoria
en/of niet vastgelegd
- nee
-- het is niet bekend
Aantal instellingen ex art 7:
Is bekend hoeveel
instellingen er in de GGD-regio zijn die meldingsplichtig zijn op grond van
artikel 7 van de Infectieziektenwet?
Score
++ ja, d.w.z. op basis van een expliciet
uitgevoerde inventarisatie
+ ja, op basis van de door VWS
aangeleverde adressen
- nee / alleen een schatting van het
aantal instellingen
-- het is niet bekend
Afspraken met instellingen ex art 7:
Heeft de GGD afspraken
met instellingen gemaakt over de meldingsplicht ex artikel 7 van de
Infectieziektenwet?
Score
++ ja, d.m.v. schriftelijk vastgelegde
afspraken met ≥ 80% van de instellingen
+ ja, d.m.v. schriftelijk vastgelegde
afspraken met < 80% van de instellingen of
door
toezending van informatie over de meldingsplicht
- nee
-- het is niet bekend
5.3.5 Bereikbaarheid.
Normering
Zoals in het
kwaliteitsprofiel beschreven dient de GGD 24 uur per dag bereikbaar te zijn
voor acute bestrijding van infectieziekten. Buiten kantooruren beschikt de
dienstdoende arts infectieziekten over een protocol voor de eerste opvang bij
acute vragen over infectieziekten. Tijdens kantooruren is altijd een
verpleegkundige en bij voorkeur ook een arts aanwezig, voor wie
infectieziektebestrijding tot het takenpakket behoort. Een arts infectieziekten
is in ieder geval wel bereikbaar tijdens kantooruren.
Beoordeling
Waarneming arts infectieziekten tijdens kantooruren:
Is er een
waarneemregeling voor de arts infectieziekten tijdens kantooruren en is deze
regeling vastgelegd?
Score
++ ja, en vastgelegd
+ ja, niet vastgelegd
- nee
-- het is niet bekend
Realisatie waarneemregeling arts infectieziekten:
Wie neemt waar voor
de arts infectieziekten tijdens zijn/haar afwezigheid?
Score
++ andere arts infectieziekten van de eigen
GGD
+ arts infectieziekten van een andere
GGD, arts AGZ van de eigen GGD of een
andere
arts van de eigen GGD
- niet geregeld
-- het is niet bekend
Waarneming verpleegkundige infectieziekten tijdens kantooruren:
Is er een
waarneemregeling voor de verpleegkundige infectieziekten tijdens kantooruren en
is deze regeling vastgelegd?
Score
++ ja, en vastgelegd
+ ja, niet vastgelegd
- nee
-- het is niet bekend
Realisatie waarneemregeling verpleegkundige infectieziekten:
Wie neemt waar voor
de verpleegkundige infectieziekten tijdens zijn/haar afwezigheid?
Score
++ andere verpleegkundige infectieziekten
van de eigen GGD
+ verpleegkundige infectieziekten van
een andere GGD, verpleegkundige AGZ
van
de eigen GGD of een andere verpleegkundige van de eigen GGD
- niet geregeld
-- het is niet bekend
Aanwezigheid arts of verpleegkundige op GGD tijdens kantooruren:
Is er tijdens
kantooruren altijd een arts of verpleegkundige voor infectieziekten aanwezig op
de GGD voor wie infectieziekten tot het takenpakket behoort?
Score
++ ja, er is altijd één van beide
functionarissen aanwezig en dit is schriftelijk
vastgelegd
+ ja, er is altijd één van beide
functionarissen aanwezig, maar dit is niet
schriftelijk
vastgelegd
- nee
-- het is niet bekend
Bereikbaarheid arts infectieziekten tijdens kantooruren:
Is de arts
infectieziekten tijdens kantooruren altijd bereikbaar?
++ ja, er is altijd een arts infectieziekten
bereikbaar en dit is schriftelijk
vastgelegd
+ ja, er is altijd een arts
infectieziekten bereikbaar, maar dit is niet
schriftelijk
vastgelegd
- nee
-- het is niet bekend
Normering
Volgens de kwaliteitsprofielen moeten op een GGD
tenminste één arts en één verpleegkundige werkzaam zijn die specifiek opgeleid
zijn in preventie en bestrijding van infectieziekten. Indien de arts minstens
de NSPH-module infectieziekten gevolgd heeft en de verpleegkundige de module van
de Leidse Hogeschool werd dit als goed beschouwd. De kennis dient op peil
gehouden te worden via intercollegiaal overleg en door het bijhouden van
actuele literatuur. Nieuwe medewerkers dienen volgens een vooraf schriftelijk
vastgelegd inwerkprogramma te worden geïntroduceerd in de werkwijze van de GGD
op het terrein van de infectieziekten. Voor de eenduidige werkwijze en de
overdracht van werkzaamheden is periodiek werkoverleg noodzakelijk. Als goed
werden beoordeeld het hebben van een werkoverleg infectieziekten, of meer dan
60% deelname aan het provinciaal overleg infectieziekten door de arts of
verpleegkundige. AIs er voor alle medewerkers toegankelijke vakliteratuur op de
GGD aanwezig was, dan scoorde de GGD goed indien het meer dan acht
tijdschriften betrof. De GGD scoorde voldoende bij meer dan vijf tijdschriften.
Beoordeling
Bij het onderwerp deskundigheid werden de volgende
items in beschouwing genomen:
·
Opleiding arts en
verpleegkundige infectieziekten
·
Inwerkplan
medewerkers infectieziekten
·
Overlegvormen
·
Beschikbaarheid
vakliteratuur
Opleiding arts infectieziekten:
Is er tenminste één
arts die de cursus infectieziektebestrijding van de NSPH heeft gevolgd of een
gelijkwaardige opleiding?
Score
++ ja, NSPH-opleiding of gelijkwaardig
+ in opleiding
- nee
-- het is niet bekend
Opleiding verpleegkundige infectieziekten:
Is er tenminste één
verpleegkundige die de verdiepingsmodule infectieziektebestrijding voor
verpleegkundigen van de Leidse Hogeschool heeft gevolgd of een gelijkwaardige
opleiding?
Score
++ ja, verdiepingsmodule Leidse Hogeschool
of gelijkwaardig
+ in opleiding
- nee
-- het is niet bekend
Inwerkplan medewerkers infectieziekten:
Is er een
schriftelijk vastgelegd inwerkplan voor nieuwe medewerkers, gericht op het
specifieke karakter van de infectieziektebestrijding?
Score
++ ja
+ gedeeltelijk
- nee
-- het is niet bekend
Werkoverleg infectieziekten:
Is er werkoverleg
over de inhoud en de werkwijze van infectieziektebestrijding?
Score
++ ja
+
- nee
-- het is niet bekend
Provinciaal overleg artsen infectieziekten:
Participeert de arts
infectieziekten in het provinciaal overleg infectieziektebestrijding?
Score
++ ja, > 60% van de laatste 10
bijeenkomsten bijgewoond
+ ja, ≤ 60% van de laatste 10
bijeenkomsten bijgewoond
- nee
-- het is niet bekend
Provinciaal overleg verpleegkundigen infectieziekten:
Participeert de
verpleegkundige infectieziekten in het provinciaal overleg
infectieziektebestrijding?
Score
++ ja, > 60% van de laatste 10
bijeenkomsten bijgewoond
+ ja, ≤ 60% van de laatste 10
bijeenkomsten bijgewoond
- nee
-- het is niet bekend
Beschikbaarheid vakliteratuur:
Is er vakliteratuur
op de GGD aanwezig en voor alle medewerkers toegankelijk?
++ ja, > 8 tijdschriften zijn aanwezig en
toegankelijk
+ ja, 5 – 8 tijdschriften zijn aanwezig
en toegankelijk
- nee of <5 tijdschriften zijn
aanwezig en toegankelijk
-- het is niet bekend
Normering
De werkwijze dient zo georganiseerd te zijn dat de
GGD snel en volledig op de hoogte is van het vóórkomen van infectieziekten in
de regio en relevante gegevens tijdig doorstuurt naar IGZ. Indien 50% van de
meldingen binnen 24 uur na de diagnose gemeld werd, beoordeelde IGZ dit als
goed. Als de tijd tussen melding aan de GGD en de verdere melding aan IGZ in
75% van de gevallen lag binnen de 24 uur, werd dit ook als goed beoordeeld. Het
is eveneens van belang dat er adequate terugrapportage plaatsvindt naar de
melders. Alle gegevens over infectieziekten dienen eenduidig vastgelegd te
worden in dossiers.
Soms kunnen infectieziekten leiden tot een grote
calamiteit (polio, legionella), met name als deze zich manifesteert als een
plotseling opduikende epidemie. Het is essentieel dat de GGD voor zulke
grootschalige calamiteiten over een protocol beschikt.
Bij het verwerken van nieuwe protocollen,
draaiboeken en andere richtlijnen, moeten deze geparafeerd en gedateerd worden
door de professioneel eindverantwoordelijke arts. Deze moet nieuwe of
bijgestelde protocollen, draaiboeken, richtlijnen e.d. beoordelen op gevolgen
voor de werkwijze en/of de infrastructuur van de afdeling.
Men behoort in principe altijd te handelen volgens
de protocollen infectieziektebestrijding van de LCI. Als er structureel
afgeweken wordt van de landelijke protocollen moet men dit melden aan de LCI.
Bij incidenteel afwijken dient dit in het dossier vermeld te worden.
Beoordeling
Bij het onderwerp werkwijze infectieziekten werden
de volgende items in beschouwing genomen:
·
Protocol grootschalige
calamiteiten
·
Periodieke
terugrapportage van meldingsplichtige ziekten
·
Snelheid van melding
van meldingsplichtige ziekten
·
Procedure meldingen
(al of niet in het kader van de Infectieziektenwet)
·
Procedure van
verwerken van protocollen en het afwijken daarvan
Protocol grootschalige calamiteiten:
Beschikt de GGD over
een protocol voor grootschalige calamiteiten op het
gebied van de
infectieziekten?
Score
++ ja
+ in voorbereiding
- nee
-- het is niet bekend
Terugrapportage meldingsplichtige ziekten:
Is er een vorm van
(periodieke) terugrapportage naar de melders van infectieziekten over de
activiteiten die n.a.v. meldingen zijn ondernomen door bijvoorbeeld:
- Toezenden jaarverslag?
- Toezenden periodiek GGD (waarin
infectieziektebestrijding is opgenomen)?
- Toezenden apart periodiek voor
infectieziektebestrijding?
- Brieven naar inzenders?
- Telefonisch contact met inzenders?
- Organiseren van specifiek op
infectieziektebestrijding gerichte bijeenkomsten?
Score
++ ja, via meerdere mogelijkheden aangegeven
+ ja, incidenteel of op één manier
- nee
-- het is niet bekend
Analyse meldingen:
Analyseert de
afdeling regelmatig hoe het verloop is van het (gemiddeld)
aantal meldingen?
Wordt deze trend vergeleken met vergelijkbare GGD’en?
Score
++ ja, en vergeleken met andere GGD’en
+ ja, geen vergelijking met andere
GGD’en
- nee
-- het is niet bekend
Onderrapportage bekend:
Is de mate van
onderrapportage in de regio bekend? En hoe is het inzicht in mogelijke
onderrapportage verworven, bijvoorbeeld door
- Gericht epidemiologisch onderzoek?
- Door meldingen te vergelijken met
gegevens uit de microbiologische
laboratoria?
- Door meldingen te vergelijken met
gegevens uit huisartsen peilstations?
- Door meldingen te vergelijken met
cijfers van Prismant of andere landelijke
registraties?
- Door de eigen meldingen te analyseren
in vergelijking met wat andere GGD’en
aan
meldingen ontvangen?
Score
++ ja, ≥ 2 mogelijkheden om inzicht
hierop te krijgen
+ gedeeltelijk, < 2 mogelijkheden om
inzicht erop te krijgen of beperkt tot één of
enkele
aandoeningen
- nee
-- het is niet bekend
Tijd tussen diagnose en melding:
Wordt het
tijdsverloop tussen de datum van diagnose en de melding aan de GGD bij
B-ziektes regelmatig geanalyseerd?
Score
++ ja, > 50 % binnen 24 uur
+ ja, > 50 % binnen 48 uur
- nee of < 50 % binnen 48 uur
-- het is niet bekend
Tijd tussen melding GGD en melding IGZ:
Wordt het
tijdsverloop tussen de melding aan de GGD en de melding aan IGZ van B-ziektes
regelmatig geanalyseerd?
Score
++ ja, > 75 % binnen 24 uur
+ ja, > 75 % binnen 48 uur
- nee of < 75 % binnen 48 uur
-- het is niet bekend
Procedure telefonische meldingen:
Is er een
schriftelijk vastgelegde procedure hoe om te gaan met telefonische meldingen
(al dan niet in het kader van de Infectieziektenwet) van gebeurtenissen die
verband houden met de infectieziektebestrijding?
Score
++ ja, procedure is vastgelegd en er is
altijd een arts bij betrokken
+ ja, procedure is niet vastgelegd en/of
arts is er niet bij betrokken
- nee
-- het is niet bekend
Interne procedure meldingen:
Is er een vaste
interne procedure voor de registratie van verplichte en andere meldingen en is
deze procedure schriftelijk vastgelegd?
Score
++ ja, vastgelegd
+ ja, niet vastgelegd of in conceptvorm
aanwezig
- nee
-- het is niet bekend
Dossiervorming:
Wordt elke melding
in het kader van de Infectieziektenwet geregistreerd in een apart dossier?
Score
++ ja, elektronisch
+ ja, op papier
- nee
-- het is niet bekend
Protocollen gedateerd en geparafeerd:
Zijn de protocollen,
draaiboeken en andere richtlijnen geparafeerd en gedateerd door de
professioneel eindverantwoordelijke arts?
++ ja
+ ja, gedeeltelijk
- nee
-- het is niet bekend
Beoordeling nieuwe protocollen:
Beoordeelt de
eindverantwoordelijke arts nieuwe of bijgestelde protocollen, draaiboeken,
richtlijnen e.d. op gevolgen voor de werkwijze en/of de infrastructuur van de
afdeling?
Score
++ ja, en wordt op inhoudelijk overleg
infectieziekten
besproken
(afdelingsoverleg) of via schriftelijke instructie aan medewerkers
bekend gemaakt
+ ja, en wordt mondeling bekend gemaakt
- nee
-- het is niet bekend
Handelen volgens LCI-protocollen:
Handelt de GGD
volgens de protocollen infectieziektebestrijding van de LCI?
Score
++ ja, bij alle meldingen
+ ja, gedeeltelijk, nl. bij 50 % - 100 %
van de meldingen
- nee, bij < 50 % van de meldingen
-- het is niet bekend
Structureel afwijken landelijke protocollen:
Wordt er op
onderdelen altijd afgeweken van protocollen?
Score
++ nee
+ ja, en dan wordt dit teruggekoppeld
naar LCI
- ja, maar dit wordt niet
teruggekoppeld
-- het is niet bekend
Afwijken landelijke protocollen in dossier:
Worden incidentele
afwijkingen van de protocollen (en andere landelijk vastgestelde richtlijnen)
geregistreerd in het dossier van de desbetreffende melding?
++ ja
+ ja, soms
- nee
-- het is niet bekend
Normering
De werkwijze voor technische hygiënezorg dient zo
georganiseerd te zijn dat de beschikbare capaciteit effectief en doelmatig
wordt ingezet. Technische hygiënezorg moet bij voorkeur structureel geboden
worden. Daartoe is het van belang, dat de GGD op de hoogte is van instellingen
die mogelijk voor technische hygiënezorg in aanmerking komen. Op basis van
risico-inschattingen kunnen dan prioriteiten voor de zorg worden gesteld. Men
dient te werken volgens de vastgestelde protocollen. De financiering van de
technische hygiënezorg moet gegarandeerd zijn. Als technische hygiënezorg
verleend werd vanuit de standaardformatie van de GGD, beoordeelde de inspectie
dit als goed. Als voldoende werd beoordeeld wanneer de zorg deels kostendekkend
werd uitgevoerd of als deze op projectbasis gefinancierd werd.
Beoordeling
Bij het onderwerp werkwijze technische hygiënezorg
werden de volgende items in beschouwing genomen:
·
Wijze van aanbieden
van technische hygiënezorg;
·
Aantal instellingen
waaraan technische hygiënezorg wordt aangeboden;
·
Wijze van
financieren van de technische hygiënezorg;
·
Wijze van stellen
van prioriteiten;
·
Protocollen.
Technische hygiënezorg geboden:
Wordt er door de GGD
technische hygiënezorg geboden?
Score
++ ja
+ ja, ad hoc
- nee
-- het is niet bekend
Zorg aan instellingen:
Wordt er door de GGD
structureel technische hygiënezorg geboden aan diverse soorten instellingen
zoals kindercentra, instellingskeukens, campings, enzovoort?
Score
++ ja, aan > 5 soorten instellingen
+ ja, aan 1-5 soorten instellingen
- nee
-- het is niet bekend
Keuze voorzieningen:
Is er bewust aan de
hand van risicofactoren een keuze gemaakt van voorzieningen waarvoor de zorg
beschikbaar is? Met risicofactoren worden bedoeld:
- Aantal mensen dat van een voorziening
gebruik maakt
- Mogelijk overdraagbare
micro-organismen
- Risicofactoren gebruikers
- Technische voorzieningen
- Aanwezige kennis bij personeel en
gebruikers van de verschillende
voorzieningen
Score
++ ja, > 2 factoren zijn meegewogen
+ ja, 1-2 factoren zijn meegewogen
- nee
-- het is niet bekend
Prioriteiten:
Zijn er prioriteiten
aangebracht in het verlenen van zorg? Prioriteiten kunnen gesteld worden op
grond van de volgende factoren:
- Risico-inschatting
- Doelmatigheid van de activiteiten
- Klachten uit de bevolking
- Klachten uit andere bronnen
- Gegevens uit bestaande registratie(s)
- Politieke
belangstelling/maatschappelijke urgentie
- Technische hygiënezorg door derden
- Beschikbare financiële middelen
Score
++ ja
+ zorg wordt op verzoek van instellingen
geboden of n.a.v. een calamiteit
- nee
-- het is niet bekend
Protocollen:
Zijn er binnen de
GGD protocollen voor het bieden van technische hygiënezorg?
Score
++ ja, LCI-protocollen zijn vertaald naar de
GGD
+ ja, LCI-protocollen
- nee
-- het is niet bekend
Instellingen op de hoogte gesteld:
Worden
voorzieningen/instellingen op de hoogte gesteld van deze dienstverlening van de
GGD? Dit kan onder meer door:
- Individuele benadering van
voorzieningen
- De instellingen periodiek te
informeren
- Persoonlijke standaardbrieven vanuit
de Gemeente (mogelijk gekoppeld aan
verordeningen
en vergunningen)
Score
++ ja, individueel
+ ja, via een nieuwsblad of ad hoc
- nee
-- het is niet bekend
Financiering:
Is de financiering
van de technische hygiënezorg geregeld?
Score
++ ja, onderdeel van de standaard formatie
GGD
+ ja, zorg wordt (deels) kostendekkend
geboden (instellingen betalen) of wordt
gefinancierd
op project basis
- nee
-- het is niet bekend
Normering
Binnen de GGD dient gewerkt te worden conform
wetten en richtlijnen op het terrein van medische (steriele) hulpmiddelen,
arbeidsomstandigheden (preventie van transmissie van bloedoverdraagbare
aandoeningen), de koude keten voor de opslag van vaccins en afvalverwerking met
betrekking tot specifiek ziekenhuisafval. Onder meer zijn de richtlijnen van de
Werkgroep Infectiepreventie hier van toepassing.
Beoordeling
Bij het onderwerp procesbeheersing en veiligheid
werden de volgende items in beschouwing genomen:
·
Het beheerssysteem
·
Steriele medische
hulpmiddelen
·
Hergebruik van
medische hulpmiddelen
·
Afval-protocol en
afvalverwerking
·
Reiniging van
ruimten
·
Desinfecteren
·
Opslag van vaccins en
medicijnen
·
Persoonlijke hygiëne
en prikaccidenten
·
Vaccinatiestatus van
de medewerkers ten aanzien van hepatitis B.
Beheerssysteem:
Is er een
beheerssysteem ten aanzien van onderwerpen zoals:
- steriele medische hulpmiddelen?
- hergebruik medische instrumenten?
- afvalverwerking?
- reiniging ruimten?
- desinfecteren?
- opslag vaccins en medicijnen?
- koude keten?
Score
++ ja, voor alle onderdelen die van
toepassing zijn
+ ja, voor een deel van de onderdelen
die van toepassing zijn
- nee
-- het is niet bekend
Steriele medische hulpmiddelen/logboek:
Wordt er ten aanzien
van steriele medische hulpmiddelen aandacht besteed aan de volgende aspecten:
- opslag?
- first in, first out?
- uiterste gebruiksdatum?
Alle aspecten met
betrekking tot medische hulpmiddelen dienen in een logboek vastgelegd te zijn.
Score
++ ja, voor alle onderdelen
+ deels /+ ja, er is logboek
- nee /- nee, er is geen logboek
-- het is niet bekend /-- het is niet bekend
Hergebruik medische hulpmiddelen/logboek:
Wordt er ten aanzien
van het hergebruik van medische instrumenten aandacht
besteed aan de
volgende aspecten:
- desinfectie?
- reiniging?
- sterilisatie, al dan niet in eigen
beheer?
- uiterste gebruiksdatum?
- opslag?
Alle aspecten met
betrekking tot reprocessing van medische hulpmiddelen dienen in een logboek
vastgelegd te zijn.
Score
++ ja, voor alle onderdelen
+ ja, deels /+ ja, er is een logboek
- nee /- nee, er is geen logboek
-- het is niet bekend /-- het is niet bekend
Afval/protocol:
Wordt er ten aanzien
van afvalverwerking aandacht besteed aan de volgende aspecten
- interne procedure voor afval?
- externe procedure voor afval?
- afvoer van gebruikte naalden?
- specifiek ziekenhuisafval?
- contract voor de afvoer van specifiek
ziekenhuisafval?
- protocol voor de afvalverwerking?
Score
++ ja, voor alle onderdelen
+ ja, deels /+ ja, er is een protocol
- nee /- nee, er is geen protocol
-- het is niet bekend /-- het is niet bekend
Ruimten/logboek:
Wordt er ten aanzien
van de reiniging van ruimten aandacht besteed aan de volgende aspecten:
- schoonmaakschema?
- schoonmaakfrequentie?
- schoonmaakwerkzaamheden per ruimte
vastgesteld?
- uitgevoerd door eigen personeel of
door een extern bureau?
- logboek?
Score
++ ja, voor alle onderdelen
+ ja, deels /+ ja, er is een logboek
- nee /- nee, er is geen logboek
-- het is niet bekend /-- het is niet bekend
Desinfectie/protocol:
Wordt er ten aanzien
van desinfecteren aandacht besteed aan de volgende aspecten:
- indicaties voor desinfectie?
- vastgesteld aantal en soort middelen?
- protocol?
Score
++ ja, voor alle onderdelen
+ ja, deels /+ ja, er is een protocol
- nee /- nee, er is geen protocol
-- het is niet bekend /-- het is niet bekend
Vaccinopslag/logboek:
Wordt ten aanzien
van de opslag van vaccins en medicijnen aandacht besteed aan de volgende
aspecten:
- Is er een administratie van de
voorraad?
- Wordt de aflevering van producten
vastgelegd?
- Is het toezicht door de apotheker
geformaliseerd?
- Is er een overeenkomst met de
Provinciale Entadministratie?
- Is er aandacht voor de cold chain?
- Is er aandacht voor first in, first
out?
- Is er een logboek?
Score
++ ja, voor alle onderdelen
+ ja, deels /+ ja, er is een logboek
- nee /- nee, er is geen logboek
-- het is niet bekend /-- het is niet bekend
Koude keten/logboek:
Wordt er ten aanzien
van de koude keten (bijvoorbeeld voor vaccins) aandacht besteed aan de volgende
aspecten:
- temperatuurbewaking permanent?
- temperatuurbewaking incidenteel?
- alarmering?
- ontvangst goederen?
- preventief onderhoud
koelkasten/diepvriezer?
- first in, first out?
- storingsregeling?
- een logboek?
Score
++ ja, voor alle onderdelen
+ ja, deels /+ ja, er is een logboek
- nee /- nee, er is geen logboek
-- het is niet bekend /-- het is niet bekend
Persoonlijke hygiëne:
Is er een protocol
voor de persoonlijke hygiëne van medewerkers?
Score
+ ja
- nee
-- het is niet bekend
Prikaccidenten:
Is er een protocol
voor prikaccidenten bij medewerkers?
Score
+ ja
- nee
-- het is niet bekend
HBV-vaccinatie:
Zijn medewerkers at
risk gevaccineerd tegen HBV?
Score
+ ja
- nee
-- het is niet bekend
Binnen de GGD vormt de JGZ over het algemeen een aparte
afdeling (38x). In totaal zes maal maakt de JGZ onderdeel uit van een grotere
afdeling (collectieve) preventie o.i.d. In één geval was het niet mogelijk om
de positionering van de JGZ te beoordelen. In het kwaliteitsprofiel wordt de
positionering verder niet beschreven. Aan dit onderdeel is geen score gegeven.
Normering
JGZ is als uitvoerende
taak in de WCPV vastgelegd en vormt daarom een kerntaak van de GGD. Om deze
kerntaak adequaat te kunnen organiseren wordt in het kwaliteitsprofiel JGZ
aangegeven dat de doelgroep qua omvang en samenstelling nauwkeurig omschreven
dient te zijn. De omvang van de populatie is in dit onderdeel meegenomen; de
samenstelling komt in de paragraaf ‘Beleid en strategie’ aan de orde.
Er dient voldoende budget
te zijn om het takenpakket adequaat te kunnen uitvoeren en de daarvoor
benodigde formatie in te kunnen zetten. Volgens het kwaliteitsprofiel dienen
omvang en deskundigheid van de medewerkers gerelateerd te zijn aan in het
beleidsplan opgenomen doelstellingen en de uitwerking daarvan in het werkplan.
Ter concretisering hiervan is gekeken naar de omvang van de formatie per
100.000 4-19 jarigen.
Het opleidingsniveau van
de medewerkers dient conform de omschrijving van de deskundigheidsniveaus in de
WCPV te zijn. De dienst moet over alle voor de JGZ beschreven soorten
deskundigen beschikken. Kwantitatieve eisen worden hierbij niet gesteld. Het
gaat hierbij om de volgende deskundigen:
-
arts met opleiding
sociale geneeskunde, tak jeugdgezondheidszorg (jeugdarts),
-
verpleegkundige HBOV
of met MGZ-opleiding (verpleegkundige HBOV/MGZ),
-
gedragswetenschapper
met opleiding tot psycholoog of pedagoog,
-
tandheelkundig
preventief medewerker (tpm’er) met opleiding mondhygiënist of tandarts.
Om beoordeling en
onderlinge vergelijking mogelijk te maken is ook hier gekeken naar de formatie
artsen en verpleegkundigen per 100.000 4-19 jarigen. Voor de andere twee
deskundigen is bij de weging alleen gekeken naar de aanwezigheid.
Logopedie wordt niet als
JGZ-taak in de WCPV genoemd. Het is dus te beschouwen als een plus-taak van de
GGD. In totaal 33 GGD’en hebben logopedie voor jeugdigen in het takenpakket.
Meestal maakt dit onderdeel uit van de JGZ, maar een enkele maal is sprake van
een aparte afdeling logopedie. Enkele aanvullende gegevens: bij 27 GGD’en is
sprake van preventieve logopedie, bij 12 GGD’en hiervan ook van curatieve
logopedie en in zes gevallen is het niet te beoordelen. De absolute formatie
logopedist per GGD varieert van één fte. tot ruim 18 fte.
In deze rapportage zal
verder niet op de logopedie worden ingegaan.
Bevindingen en
beschouwing
Bij het onderwerp
organisatie algemeen werden de volgende items in beschouwing genomen:
·
Omvang verzorgingsgebied
Er is gekeken naar het totaal aantal 4-19 jarigen afgerond op duizenden. Dit is
gebruikt om een indeling te maken van de JGZ naar grootte en om de formatie per
100.000 jeugdigen te bepalen.
·
Formatie
Naast de totale formatie ten behoeve van JGZ (excl. logopedie) is gevraagd naar
de omvang van de formatie van de beroepsgroepen, waarvan de discipline als
vereiste in de WCPV is opgenomen. De totale formatie jeugdarts en
verpleegkundige
HBO-V/MGZ is omgezet in fte. per 100.000 4-19 jarigen.
Omvang populatie.
De omvang van de populatie 4-19 jarigen varieert van ±25.000
tot ±190.000. In de meeste gevallen zijn deze getallen door de JGZ zelf
ingevuld. Waar dit niet het geval was, is gebruik gemaakt van gegevens uit
jaarverslagen, begrotingen e.d. In niet alle gevallen werd door de JGZ de
precieze omvang gegeven, maar is gebruik gemaakt van schattingen. In tabel 1 is
het aantal afdelingen (met) JGZ (JGZ’s genoemd) naar grootte weergegeven.
Tabel 1. Aantal JGZ's
naar omvang van de populatie.
|
Omvang populatie
4-19 jarigen
|
Aantal JGZ’s
|
|
25.000 – 30.000
|
3
|
|
30.000 – 40.000
|
11
|
|
40.000 – 50.000
|
7
|
|
50.000 – 60.000
|
6
|
|
60.000 – 70.000
|
4
|
|
70.000 – 100.000
|
7
|
|
≥ 100.000
|
7
|
Budget.
De meeste afdelingen JGZ beschikken over een eigen budget.
Door 12 GGD’en kon de omvang hiervan ten tijde van het onderzoek niet worden
aangegeven. Gevraagd is ook naar het bedrag dat per inwoner van de GGD-regio
aan de JGZ wordt besteed. Tweederde van de JGZ’s konden dit aangeven. Absoluut
loopt dit bedrag uiteen van fl. 7,22 tot fl. 18,94
(3,28 tot 8,61 euro). In de volgende
tabel wordt dit in categorieën weergegeven. Het betreft in totaal 44 JGZ’s; van
één JGZ konden de gegevens niet meer nagegaan worden.
Tabel 2. Bedrag per
inwoner naar aantallen JGZ en de beoordeling daarvan.
|
Bedrag per inwoner
in guldens (euro's)
|
Aantal JGZ’s
|
|
Onbekend
|
12
|
|
5 – 10 (2,27 - 4,54)
|
5
|
|
10 – 15 (4,54 - 6,82)
|
21
|
|
15 – 20 (6,82 - 9,09)
|
7
|
De absolute formatie van de JGZ loopt uiteen van 8,5 fte.
tot 78 fte. Over het algemeen ligt het aantal JGZ-medewerkers nog veel hoger,
omdat vaak sprake is van een groot aantal parttimers per afdeling JGZ. Er wordt
in elk geval niet altijd voldaan aan de in het Kwaliteitsprofiel neergelegde
eis dat voor de JGZ (niet projectmatig) werkzame professionals minstens een
half-time aanstelling dienen te hebben. In het kader van deze rapportage is dat
verder niet meegenomen.
Wel is gekeken naar de omvang van de totale JGZ-formatie in
fte. (zonder logopedie) omgerekend naar 100.000 4-19 jarigen. In de volgende
tabel wordt dit weergegeven. Van één JGZ kon de formatie niet achterhaald
worden, zodat in de navolgende tabellen de gegevens van 44 JGZ’s zijn
weergegeven.
Tabel 3. Omvang en
beoordeling van de totale JGZ-formatie per 100.000 4-19 jarigen.
|
Totale formatie in
fte.
per 100.000 4-19
jarigen
|
Beoordeling
|
Aantal JGZ’s
|
|
< 30
|
--
|
4
|
|
30 – 35
|
-
|
6
|
|
35 – 40
|
-
|
13
|
|
40 – 45
|
+
|
7
|
|
45 – 50
|
+
|
8
|
|
50 – 55
|
++
|
4
|
|
≥ 55
|
++
|
2
|
In WCPV omschreven
deskundigen voor de JGZ.
In de volgende tabellen wordt het aantal fte. jeugdartsen en
het aantal fte. verpleegkundigen met HBOV of MGZ-opleiding per 100.000 4-19
jarigen weergegeven. De totale formatie aan artsen en verpleegkundigen kan
hoger zijn, maar er is hier alleen gekeken naar de formatie die voldoet aan het
gestelde in de WCPV. Het betreft hier gegevens van 44 JGZ’s.
Tabel 4. Aantal
jeugdartsen per JGZ per 100.000 4-19 jarigen.
|
|
Beoordeling
|
Aantal JGZ’s
|
|
< 5
|
--
|
2
|
|
5 – 10
|
-
|
11
|
|
10 – 15
|
+
|
23
|
|
≥ 15
|
++
|
8*
|
* waarvan 1x >20
Tabel 5. Aantal verpleegkundigen met HBOV of MGZ
per JGZ per 100.000 4-19 jarigen.
|
|
Beoordeling
|
Aantal JGZ’s
|
|
0 – 2
|
--
|
3
|
|
2 – 5
|
-
|
6
|
|
5 – 10
|
+
|
21
|
|
≥ 10
|
++
|
14*
|
* waarvan 1x >15
De in de WCPV vereiste formatie aan jeugdarts is altijd
aanwezig, maar kan bij bijna 1/3 van de JGZ’s als (te) beperkt beschouwd
worden. Bij 20% is de formatie verpleegkundigen met de vereiste opleiding (te)
krap. Hieronder bevindt zich één JGZ waar verpleegkundigen zelfs geheel ontbreken;
één JGZ beschikt over in totaal één verpleegkundige, die nog in opleiding is;
bij één JGZ is de kwaliteit niet te beoordelen, maar is in elk geval sprake van
een zeer beperkte formatie.
De navolgende tabel geeft een overzicht van de
beschikbaarheid van de andere voor de uitvoering van het takenpakket van de JGZ
benodigde deskundigen.
Hierbij blijken in totaal 20 GGD’en over een
gedragswetenschapper en 25 over een tpm’er te beschikken. Hierbij moet nog
aangetekend worden, dat de tpm’er niet altijd onderdeel uitmaakt van de
JGZ-formatie.
Tabel 6. Beschikbaarheid van andere voor de JGZ in
de WCPV beschreven deskundigen.
|
|
Aantal JGZ’s
|
|
gedragswetenschapper én tpm’er
|
11
|
|
alleen gedragswetenschapper
|
9
|
|
alleen tandheelkundig preventief medewerker
|
14
|
|
geen van beide deskundigen
|
11
|
De absolute formatie aan gedragswetenschappers loopt uiteen
van 0,2 fte. tot 5,2 fte. Als verklaring voor het feit, dat de GGD niet over
deze deskundigheid beschikt voert een aantal JGZ’s aan, dat zij gebruik maken
van de elders (Jeugdzorg) aanwezige deskundigheid op dit gebied of dat zij deze
– indien nodig – daar altijd zouden kunnen ‘inhuren’.
De formatie aan tpm’er in absolute zin loopt uiteen van 0,1
(!) fte. tot 1,4 fte. Organisatorisch zijn de tpm’ers niet altijd bij de JGZ
ondergebracht; 17 x is dat wel het geval en in de andere acht gevallen vallen
zij onder de AGZ.
Hier wordt soms als verklaring voor het totaal niet aanwezig
zijn van deze deskundigheid aangegeven, dat men liever beschikt over een GVO-er
die op het gebied van de tandheelkunde wordt bijgeschoold, dan over een
mondhygiëniste als tpm’er, die in de praktijk veel moeilijker voor andere
GVO-taken kan worden ingezet. Er is in elk geval veel meer bijscholing nodig.
Er is verder ook gekeken of de JGZ’s die niet beschikken
over een tpm’er onvoldoende scoorden op het onderdeel tandheelkundig
preventieve zorg (zie paragraaf 3.3. Uitvoering) en andersom: wel een tpm’er –
voldoende score voor de tandheelkundige preventie. In de volgende tabel wordt
dit weergegeven. Bij zo’n 3/4 van de JGZ’s zonder tpm’er is de tandheelkundig
preventieve zorg als onvoldoende of slecht beoordeeld. De aanwezigheid van de
tpm’er heeft echter geen duidelijke invloed op de score.
Tabel 7. Relatie tussen
de aanwezigheid van de tpm’er en de uitvoering van de tandheelkundig
preventieve zorg (THPZ)
|
Aanwezigheid tpm’er
|
Beoordeling THPZ
|
Aantal JGZ’s
|
|
Tpm’er aanwezig
|
score +/++
|
12
|
|
Tpm’er aanwezig
|
score -/--
|
13
|
|
Geen tpm’er
|
score +/++
|
5
|
|
Geen tpm’er
|
score -/--
|
14
|
Normering
Het kwaliteitsprofiel JGZ
geeft aan dat het GGD-beleid vastgelegd dient te zijn in een door het bestuur
goedgekeurd beleidsplan. Het beleidsplan en het daarvan afgeleide takenpakket
dienen gebaseerd te zijn op inzicht in de gezondheidssituatie van de jeugdigen.
Verder dient daarbij de samenstelling van de doelgroep van de JGZ nauwkeurig
omschreven te zijn. Indien de doelstellingen van JGZ waren geformaliseerd in
een recent en door het bestuur vastgesteld beleidsplan van de GGD behaalde men
de maximale score. Daarnaast is beoordeeld of er een herkenbare relatie was
tussen aangegeven risicogroepen en problematiek bij jeugdigen en de
prioriteiten in het beleidsplan en takenpakket JGZ. Gezondheidsprofielen van de
jeugd vormen hierbij een goed instrument.
In het onderzoek is
nagegaan of er voor GGD en/of JGZ een beleidsplan aanwezig is. Er dient bij
voorkeur sprake te zijn van een GGD beleidsplan; alleen een beleidsplan van de
JGZ geeft wel de prioriteiten voor de JGZ aan, maar dat is onvoldoende
ingebouwd in het totale GGD-beleid. Zonder beleidsplan kan niet goed aangegeven
worden welke taken de JGZ wil uitvoeren en in welke omvang, op welke
doelgroepen zij zich richt en welke prioriteiten hierbij worden gesteld. Met
een beleidsplan kan eveneens getoetst worden of doelstellingen gehaald worden.
Het beleidsplan dient door het bestuur vastgesteld te zijn, omdat alleen op
deze manier steun voor de gewenste financiering en uitvoering verkregen kan
worden. IGZ stel tevens als eis, dat sprake moet zijn van een actueel (<
vier jaar oud) beleidsplan.
Voor het maken van beleid
en het stellen van prioriteiten in de uitvoering is het noodzakelijk om inzicht
te hebben in populatie en problematiek. Hiervoor is nagegaan in hoeverre de JGZ
in staat is om aard en omvang van risicogroepen en de voornaamste bij jeugdigen
in de regio spelende problemen aan te geven. Veel JGZ’s proberen met behulp van
het opstellen van gezondheidsprofielen een beeld te geven van de populatie en
de problematiek bij jeugdigen. Deze profielen vormen veelal ook weer input voor
het beleid.
Verder is getracht een
indruk te krijgen over de mate waarin de JGZ zich bij de uitvoering van de
taken ook daadwerkelijk richt op de in hun regio geconstateerde risicogroepen
en de bij jeugdigen vastgestelde problematiek.
De JGZ moet in staat zijn om de omvang van
andere dan de ‘klassieke’ JGZ-risicogroepen (leerlingen speciaal onderwijs,
leerlingen op achterstandsscholen en jeugdige allochtonen) in de regio aan te
geven of te schatten. Ook moet de JGZ meer dan alleen ‘klassieke’ JGZ-problemen
(psychosociale problemen, kindermishandeling) in de regio kunnen identificeren.
Verder is de informatie waar gebruik van wordt gemaakt niet alleen afkomstig
uit eigen individuele JGZ-onderzoeken, maar berust deze ook op andere eigen
(GGD-) gegevens (enquêtes, monitoring) en op externe gegevens (andere regionale
instellingen, peilstations, extrapolatie landelijke gegevens).
Daarbij is tevens
nagevraagd of de JGZ gebruik maakt van gezondheidsprofielen.
Tot slot is gekeken naar
de contacten die er tussen JGZ en de gemeenten in de regio bestaan om het
beoogde beleid nader vorm te kunnen geven en steun voor de uitvoering ervan te
verkrijgen. In het kwaliteitsprofiel komt dit niet expliciet aan de orde. IGZ
beschouwt het onderhouden van structurele contacten tussen JGZ en gemeenten wel
als een belangrijk onderdeel. Een JGZ die zowel op bestuurlijk als op ambtelijk
niveau minstens één maal per jaar contact heeft met de gemeente werd als
voldoende aangemerkt.
Bevindingen en
beschouwing
Bij het onderwerp beleid
en strategie werden de volgende items in beschouwing genomen:
·
Het beleidsplan
·
De mate van inzicht in aard en omvang van de
populatie jeugdigen (inclusief risicogroepen) en hun problematiek
·
De aard van de
informatie die hiervoor wordt gebruikt
·
Aard van het contact
met de gemeenten.
In totaal 27 GGD’en beschikken over een beleidsplan, waar de
JGZ onderdeel van uitmaakt; in twee gevallen is echter sprake van een verouderd
plan. In zo’n 40% van alle gevallen is sprake van een actueel én door het
bestuur vastgesteld beleidsplan en bij nog eens 20% is aangegeven, dat het plan
op korte termijn vastgesteld zal worden. Van de resterende 40% geeft 1/3 aan
dat er alleen een JGZ plan is, 1/3 heeft geen plan en 1/3 is bezig met de
ontwikkeling van een beleidsplan. Het betreft in deze laatste twee gevallen
veelal net gefuseerde GGD’en of GGD’en die fusieplannen hebben en met het
opstellen van het nieuwe beleidsplan willen wachten tot na de fusie.
In de volgende tabel wordt een overzicht gegeven van de
aanwezigheid van
beleidsplannen.
Tabel 8. De
aanwezigheid van beleidsplannen.
|
Aard beleidsplan
|
Beoordeling
|
Aantal
JGZ’s
|
|
door bestuur vastgesteld actueel GGD-beleidsplan*
|
++
|
17
|
|
GGD-beleidsplan* aanwezig, maar nog niet vastgesteld
|
+
|
8
|
|
alleen JGZ-plan aanwezig
|
+
|
7
|
|
GGD-beleidsplan* in ontwikkeling
|
-
|
6
|
|
geen actueel beleidsplan
|
-
|
2
|
|
geen beleidsplan, ook niet in ontwikkeling
|
--
|
5
|
* incl. JGZ.
Gezondheidsprofielen.
In 25 gevallen heeft de JGZ aangegeven dat men over actuele
(< 4 jaar oud) gezondheidsprofielen beschikt; in nog eens twee gevallen
betreft het verouderde profielen. Heel vaak is daarbij sprake van
deelprofielen, b.v. op het niveau van individuele gemeenten of scholen of naar
leeftijdsgroep (b.v. 12-19 jarigen). Slechts een enkele JGZ beschikt over een
profiel van de gehele regio wat betreft de 4-19 jarigen. In totaal 18 JGZ’s
beschikken over geen enkel(e vorm van) gezondheidsprofiel. Gezien de grote
diversiteit aan profielen was dit onderdeel niet goed te beoordelen. Het is dan
ook niet in de beoordeling meegenomen.
Inzicht in populatie
en problematiek en relatie met beleid en takenpakket.
Over het algemeen kan gesteld worden, dat het takenpakket
van de JGZ
‘historisch’ is gegroeid, gebaseerd op risico’s en
problemen, waar men in de loop der tijd mee is geconfronteerd dan wel een
wettelijke taak bij had (so) en daarom aandacht aan is gaan besteden. Onderzoek
was er veelal niet naar verricht en expliciet beleid werd er dan ook meestal niet
op gemaakt. Van oudsher is de JGZ wél min of meer ‘automatisch’ een deel van de
formatie hiervoor in blijven zetten. Hierbij kan gedacht worden aan taken ten
behoeve van leerlingen in het speciaal onderwijs, aan leerlingen op
achterstandsscholen en aan extra zorg besteed aan leerlingen die naar
aanleiding van eerder JGZ onderzoek onder controle worden gehouden. In de loop
der tijd zijn daar m.n. psychosociale problemen, risicogedrag (zoals roken,
drinken, ongezonde voeding) en kindermishandeling als ‘standaardproblemen’
bijgekomen.
Tabel 9. Inzicht in
risicogroepen en problemen bij jeugdigen.
|
|
Beoordeling
|
Aantal JGZ’s
|
|
Inzicht in risicogroepen en problemen is breed en
gebaseerd op interne (JGZ én GGD) en externe informatie
|
++
|
15
|
|
Inzicht in risicogroepen en problemen is redelijk breed en
minimaal gebaseerd op interne (JGZ en GGD) informatie
|
+
|
17
|
|
Inzicht is beperkt en alleen gebaseerd op interne
informatie
|
-
|
7
|
|
Niet of nauwelijks inzicht
|
--
|
6
|
Zelfs al heeft een JGZ voldoende inzicht dan is dat niet altijd
terug te vinden in de prioriteiten. In de volgende tabel wordt dit weergegeven.
Tabel 10. De relatie
met de gevonden problematiek en de prioriteiten in takenpakket/uitvoering JGZ en de beoordeling hiervan.
|
|
Beoordeling
|
Aantal
JGZ’s
|
|
duidelijke relatie tussen prioriteiten en gevonden
risicogroepen en problematiek
|
++
|
6
|
|
enige relatie tussen prioriteiten en gevonden
risicogroepen of problematiek aanwezig
|
+
|
10
|
|
alleen ‘klassieke’ prioriteiten in takenpakket
|
-
|
10
|
|
geen/onvoldoende informatie om prioriteiten te kunnen
stellen
|
--
|
19
|
Relatie met gemeenten.
Tenslotte is gekeken naar de structurele (minstens één maal
per jaar) contacten met de gemeenten. Het contact tussen JGZ en de gemeente
over beleid en uitvoering laat nog wel eens te wensen over. Iets minder dan 1/3
van de JGZ’s heeft zowel bestuurlijk als ambtelijk contact op structurele
basis. In vier gevallen is er zelfs helemaal geen structureel contact. Dat
maakt het moeilijk, zo niet onmogelijk, om binnen de gemeenten voldoende
draagvlak voor de JGZ te creëren.
In de volgende tabel wordt dit weergegeven.
Tabel 11. De
structurele contacten van JGZ met de gemeenten.
|
Contacten JGZ en gemeente
|
Beoordeling
|
Aantal JGZ’s
|
|
structureel, bestuurlijk en ambtelijk
|
+
|
16
|
|
structureel alleen bestuurlijk of alleen ambtelijk
|
-
|
25
|
|
geen structurele contacten
|
--
|
4
|
Bij dit onderdeel is nagegaan of sprake is van een voor alle
gemeenten uniform JGZ-pakket. Bij 17 JGZ’s is dat het geval. Bij de overige
JGZ’s is ook sprake van ‘plus-taken’ (buiten reguliere WCPV-taken en
overeengekomen basispakket JGZ vallend), die naar keus tegen aparte betaling
door de gemeenten of ‘derden’ kunnen worden afgenomen. Het betreft hier andere
plus-taken dan de eerder genoemde logopedie.
Een enkele maal is bij dit onderdeel aangegeven, dat er
(meestal om financiële redenen) geen overeenstemming is tussen de gemeenten en
GGD over het takenpakket JGZ.
Normering
Voor dit onderdeel is
voor een deel van de JGZ’s gebruik gemaakt van het in 2000 uitgevoerde
thematische onderzoek naar de uitvoering van de JGZ. Na dit onderzoek is de
voor het algemeen toezicht gebruikte vragenlijst aangepast aan de onderdelen
die in het nieuwe Basistakenpakket JGZ 0-19 worden beschreven met de daarbij
behorende indeling en terminologie.
Om toch voor de gehele
periode uitspraken te kunnen doen over de uitvoering van de JGZ 4-19 is gekeken
naar die onderdelen die in alle voor de JGZ gebruikte vragenlijsten terugkomen.
De volgende onderdelen van de uitvoering komen daarom in dit rapport aan bod:
I. Uitvoering op
individueel niveau:
-
Aantal en aard van
de contactmomenten.
-
Extra zorg voor
risicokinderen/zorg op indicatie.
-
Zorg voor leerlingen
in het speciaal onderwijs.
II. Uitvoering (mede) op
groepsgericht niveau:
-
Gezondheidsvoorlichting
en –opvoeding (GVO).
-
Samenwerking met
andere bij (de zorg voor) jeugdigen betrokken instellingen en beroepsgroepen.
-
Betrokkenheid bij
beleid van derden.
-
Uitvoering
Rijksvaccinatieprogramma (RVP) en bewaken vaccinatiegraad.
-
Tandheelkundige
preventieve zorg voor jeugdigen.
In 2001 is het nieuwe
Basistakenpakket JGZ 0-19 door de staatssecretaris vastgesteld. Nadere
invulling hiervan moet op verschillende onderdelen nog plaatsvinden. Waar
mogelijk is voor de beoordeling het vastgestelde pakket gebruikt. In de andere
gevallen is gebruik gemaakt van het concept zoals dat in 1998 door de werkgroep
Basistaken JGZ is opgesteld. Indien nodig is op een enkel onderdeel
teruggevallen op de invulling, zoals die wordt beschreven in het in 1994 door
de LVGGD (nu GGD Nederland) uitgegeven Basistakenpakket “Zorgen voor Jeugd”.
Het nieuwe
Basistakenpakket wordt onderscheiden in een uniform (verplicht) deel en een
maatwerk deel. De beschreven taken vallen deels onder het uniforme deel, deels
onder het maatwerk. Ze dienen als zodanig wél allemaal uitgevoerd te worden.
Het maatwerk deel kan onder regie van de gemeente nader ingevuld worden. Alleen
de tandheelkundig preventieve zorg – expliciet onderdeel van de WCPV van 1990 –
komt in het nieuwe Basistakenpakket als zodanig niet meer terug.
De zorg voor leerlingen in het speciaal onderwijs (so) betreft onderzoek
ten behoeve van toelating en begeleiding, rapportage hierover, deelname aan
begeleidings- en plaatsingscommissies en soms nog andere activiteiten zoals
extra overleg e.d. Een deel van deze activiteiten is niet wettelijk meer
vastgelegd; betrokkenheid daarbij kan dan ook niet als ‘eis’ worden gesteld.
Met dit in het achterhoofd blijken alle JGZ’s op dit onderdeel voldoende tot
goed te scoren. Bij de totale beoordeling van de individueel gerichte zorg is
het onderdeel zorg voor leerlingen van het speciaal onderwijs dan ook niet meer
meegenomen.
Bevindingen en
beschouwing
I. Individueel gerichte zorg.
In het nieuwe
Basistakenpakket JGZ worden vier contactmomenten voorgesteld:
·
in de onderbouw van
het basisonderwijs (bao), bij voorkeur een preventief gezondheidsonderzoek
(PGO) van een jeugdarts rond het 5e levensjaar,
·
in de
midden/bovenbouw van het bao,
·
in 1e of
2e klas voortgezet onderwijs (vo),
·
rond het beëindigen
van de leerplichtige leeftijd (het zgn. exit-onderzoek).
Dit laatste onderzoek
wordt nog ‘nergens’ door de JGZ 4-19 uitgevoerd. Bij de beoordeling is dan ook
uitgegaan van systematische uitvoering van de eerste drie contactmomenten. Om
als een voldoende contactmoment aangemerkt te kunnen worden moet aan de
volgende eisen worden voldaan:
-
het betreft de
volledige leeftijdsgroep of jaarklasse op alle schooltypen,
-
het vindt plaats op
bovengenoemde eerste drie momenten,
-
het eerste
contactmoment is een PGO rond het vijfde levensjaar,
-
het houdt meer in
dan alleen een screening (op b.v. gehoor, gezichtsvermogen en/of houding) of
het toepassen van alleen een vragenlijst.
In de praktijk zal naast
een PGO (uitvoering door arts) ook sprake kunnen zijn van een PVO (uitvoering
door verpleegkundige).
Extra zorg voor risicokinderen
Hierbij is gekeken naar de mate waarin voor risicokinderen binnen het
takenpakket (en indien aanwezig in werkplannen) ruimte/tijd is voor extra zorg
en in welke vormen (extra consulten, extra gesprekken met betrokkene/ouders
en/of intermediairen, extra telefonische contacten, huisbezoeken, telefonische
spreekuren of spreekuren op school, consultatie JGZ door derden). Verder is
nagegaan of, wat de risicokinderen betreft, gestructureerde overdracht en
terugkoppeling met JGZ 0-4 en follow-up van verwijzingen naar derden (m.n.
huisarts en Bureau Jeugdzorg) als regel plaatsvinden.
De zorg voor leerlingen van het so wordt door alle JGZ’s in
voldoende mate uitgevoerd. In de navolgende tabel wordt de beoordeling van de
overige twee onderdelen weergegeven.
Tabel 12. Beoordeling
van de individueel gerichte zorg naar onderdelen.
|
|
++
|
+
|
-
|
--
|
|
Contactmomenten
|
23
|
11
|
6
|
5
|
|
Extra zorg risicokinderen
|
16
|
27
|
2
|
0
|
II. Groepsgerichte zorg.
Gezondheidsvoorlichting en –opvoeding (GVO)
Hierbij is gekeken naar
de mate waarin groepsgerichte GVO-activiteiten voor de jeugd worden uitgevoerd,
of hierbij gebruik wordt gemaakt van landelijk ontwikkelde materialen en of
aangesloten wordt bij landelijke projecten (zoals b.v. ‘Gezonde school en
genotmiddelen’) en of ook wordt ingespeeld op meer lokaal (b.v. school,
buurthuis) geconstateerde problemen en behoeften – met gebruikmaking van al dan
niet zelf ontwikkelde middelen en materialen.
Samenwerking met andere bij jeugdigen betrokken
instellingen en beroepsgroepen
De JGZ is een belangrijke
‘speler’ in het gehele veld, dat zich bezighoudt met de zorg aan jeugdigen. De
samenwerking beperkt zich daarbij niet tot de JGZ 0-4, de 1e- en 2e-lijns
gezondheidszorg en het onderwijs, maar strekt zich ook uit tot de Jeugdzorg
(inclusief Advies- en Meldpunten Kindermishandeling) en jeugdhulpverlening. Ook
genoemd worden: welzijn, politie, Raad voor Kinderbescherming. De opsomming is
niet limitatief.
Betrokkenheid bij beleid van derden
In toenemende mate wordt
door derden, m.n. gemeenten, onderkend dat de JGZ een belangrijke rol kan
spelen bij gemeentelijk beleid. Hierbij kan gedacht worden aan: jeugdbeleid,
onderwijsvoorrangsbeleid, armoedebeleid, veiligheidsbeleid, gezonde
gemeentebeleid, (kleine) criminaliteitsbeleid. Ook deze opsomming is niet
limitatief. Naast de betrokkenheid bij beleid mag van de JGZ verwacht worden,
gezien de vele informatie over jeugdigen waar zij over kan beschikken, dat zij
(schriftelijke) beleidsadviezen over jeugdigen uitbrengt.
Uitvoering Rijksvaccinatieprogramma (RVP) en
bewaking vaccinatiegraad
De inspectie hanteert als uitgangspunt, dat de JGZ 4-19 in elk geval de tot hun
populatie behorende jeugdigen zelf vaccineert conform het RVP als
(onlosmakelijk) onderdeel van de preventieve zorg voor deze jeugdigen en
bewaakt, dat de populatie over een goede vaccinatiegraad beschikt. Dat houdt
in, dat in het kader van het RVP de 9-jarigen door de JGZ 4-19 (en niet door
andere afdelingen van de GGD of door de JGZ 0-4) worden gevaccineerd, dat inhaalspreekuren
voor RVP-vaccinaties worden gehouden, dat de vaccinatiegraad actief wordt
bewaakt en dat zo nodig contacten met de entadministraties worden onderhouden.
Tandheelkundige preventieve zorg voor jeugdigen
(THPZ)
De uitgangspunten: vanuit de JGZ wordt zowel individueel als groepsgericht
aandacht aan de mondgezondheid besteed, waarbij zeker ook activiteiten op dit
gebied ten behoeve van risicogroepen worden uitgevoerd. Ter verbetering van de
zorg en ter stimulering van het tandartsbezoek door jeugdigen wordt deelgenomen
aan een regionaal platform jeugdtandzorg (dan wel door de GGD zelf
gecoördineerd).
Tabel 13. Beoordeling
van de groepsgerichte zorg naar onderdelen.
|
|
++
|
+
|
-
|
--
|
|
GVO
|
25
|
12
|
4
|
3
|
|
Samenwerking
|
34
|
9
|
2
|
0
|
|
Betrokkenheid bij beleid
|
19
|
19
|
4
|
3
|
|
Uitvoering en bewaking RVP
|
20
|
17
|
4
|
4
|
|
Tandheelkundig preventieve zorg
|
13
|
3
|
17
|
12
|
Uit het onderzoek blijkt, dat de JGZ 4-19 over het algemeen
op een (zeer) breed terrein samenwerkingscontacten onderhoudt ten behoeve van
de regionale zorg voor jeugdigen. Structurele (en vaak ook schriftelijk
vastgelegde) contacten zijn er zonder uitzondering met de JGZ 0-4, met
Onderwijs (b.v. betrokkenheid bij zorgteams, bij ‘Weer samen naar school’,
contacten met onderwijsbegeleidingsdiensten, schoolbesturen e.d.) en vaak ook
met de Bureaus Jeugdzorg (incl. AMK) en Jeugdhulpverlening (RIAGG ed.). In wat
mindere mate zien we contacten met 1e- en 2e-lijns gezondheidszorg (huisartsen,
kinderartsen), verslavingszorg, politie, maatschappelijk werk, betrokkenheid
bij VTO en deelname aan buurt/wijknetwerken.
Ook op de onderdelen GVO, betrokkenheid bij beleid en
uitvoering RVP wordt door een groot deel voldoende tot goed gescoord.
GVO-activiteiten blijken breed opgezet te worden binnen de
GGD en over het algemeen ook vrij breed binnen het veld van de zorg voor
jeugdigen te worden aangeboden. De JGZ blijft hierbij toch wel primair op het
onderwijs gericht.
Vrijwel zonder uitzondering is de JGZ betrokken bij het
jeugdbeleid in de grotere gemeenten in de regio; ook de betrokkenheid bij het
onderwijsvoorrangsbeleid komt relatief vaak voor. Betrokkenheid bij de andere
vormen treffen we (veel) minder aan. Verder zien we dat m.n. gemeenten de JGZ
toch al zeer regelmatig weten te vinden voor het uitbrengen van beleidsadviezen
over jeugdigen.
De vier JGZ's die onvoldoende uitvoering geven aan het RVP
laten dat in drie gevallen volledig over aan de Thuiszorg (JGZ 0-4) en in één
geval aan de AGZ binnen de GGD. Verder houdt men zich ook niet of nauwelijks
bezig met inhaalspreekuren en het bewaken van de vaccinatiegraad. Contacten met
de entadministratie zijn er helemaal niet. Bij de overige JGZ’s is dit onderdeel
meestal als voldoende tot goed beoordeeld.
Wat de tandheelkundige preventieve zorg betreft is het
minder goed gesteld; minder dan 1/3 krijgt hier het predikaat voldoende tot
goed. Dat blijkt overigens nauwelijks samen te hangen met de aan- of afwezigheid
van een tpm’er (zie formatie). Een platform tandzorg wordt nog maar bij een
beperkt aantal JGZ’s aangetroffen. Verder richt de zorg zich nog met name op de
individuele kinderen (bij PGO en PVO) en (maar in mindere mate) op extra
aandacht voor de gebitten en tandverzorging bij kinderen uit risicogroepen.
Normering
Het betreft hier het
algemene kwaliteitsbeleid, zoals dat door de JGZ als onderdeel van het
kwaliteitsbeleid van de GGD wordt ontwikkeld. Op het niveau van de GGD is
gekeken naar de aanwezigheid van een aparte kwaliteitsfunctionaris en van
documenten ten behoeve van de ontwikkeling van kwaliteitsbeleid
(kwaliteitsbeleidsplan, werkplannen e.d. – een kwaliteitsjaarplan valt hier
niet onder), mede t.b.v. de JGZ. Op het niveau van de JGZ is verder gekeken
naar het houden van interne en externe audits en eventuele certificering.
Uitgangspunt hiervoor vormt de Kwaliteitswet Zorginstellingen.
Bevindingen en
beschouwing
Bij het onderwerp
kwaliteitsbeleid werden de volgende items in beschouwing genomen:
·
De
kwaliteitsfunctionaris
·
Kwaliteitsdocumenten
·
Uitvoering van
audits
·
Certificering.
Naast de beoordeling van het systeem op de eerder genoemde
onderdelen is nagevraagd wie eindverantwoordelijk is voor het kwaliteitsbeleid
binnen de JGZ. Op één na alle JGZ’s geven aan, dat het afdelingshoofd daarvoor
is aangewezen. Bij die éne JGZ was (nog) geen enkele verantwoordelijke
aangewezen. In de volgende tabel wordt weergegeven wat al aanwezig is wat
betreft (de ontwikkeling van) het kwaliteitsbeleid ten behoeve van de JGZ.
Sommige GGD’en beschikken over meer dan één onderdeel, zodat het totaal hoger
dan 45 ligt.
Tabel 14. Stand van
zaken kwaliteitsbeleid JGZ en GGD.
|
|
aanwezig
|
|
Kwaliteitsfunctionaris binnen GGD
|
30
|
|
Kwaliteitsdocumenten GGD*
|
19
|
|
Interne audits JGZ
|
7
|
|
Externe audits JGZ
|
4
|
|
Certificering JGZ op korte termijn
|
2
|
|
Certificering JGZ
|
2
|
Bij de 38 JGZ’s waar nog geen aantoonbaar kwaliteitsbeleid
(nog geen audits of certificering) binnen de afdeling zelf tot stand is
gekomen, is nagevraagd of men uiteindelijk wel streeft naar certificering. Meer
dan de helft (20) geeft aan op termijn de JGZ wel te willen certificeren, maar
bij de helft hiervan is zelfs in de GGD nog niets aantoonbaars op het gebied
van kwaliteitsbeleid aanwezig.
Normering
In het kwaliteitsprofiel
JGZ wordt aangegeven, dat het opleidingsniveau van de professionals conform de
omschrijving in de WCPV dient te zijn (zie hiervoor de par. Organisatie JGZ
algemeen). Verder moet elke medewerker in staat gesteld worden om relevante
bij- en nascholing te volgen. De dienst dient hiertoe een actief beleid te
voeren. Er moet een opleidingsplan met bijbehorend opleidingsbudget aanwezig
zijn. Dit budget is gerelateerd aan het aantal functionarissen. Er dient
structureel intercollegiale toetsing plaats te vinden en de dienst dient het
functioneren van de medewerkers systematisch te beoordelen d.m.v.
functionerings- en beoordelingsgesprekken.
Op basis van dit kader is
bij dit onderwerp gekeken naar de mate waarin binnen de JGZ aan het op peil
brengen en houden van de deskundigheid van de medewerkers wordt gewerkt. Hoewel
het goed inwerken van nieuwe medewerkers niet als voorwaarde in het
kwaliteitsprofiel wordt genoemd, is dit als relevant onderdeel wel door IGZ in
de weging meegenomen.
Er is gekeken of de
volgende vijf onderdelen voor alle medewerkers van de JGZ aanwezig zijn:
·
Een formeel
(schriftelijk vastgelegd) inwerkplan voor nieuwe JGZ’ers
·
Een schriftelijk bij-
en nascholingsplan
·
Een herkenbaar
budget ten behoeve van de bij- en nascholing
·
Een operationeel
systeem van functionerings- en beoordelingsgesprekken
·
Een systeem van
intercollegiale toetsing voor minimaal de jeugdartsen
Bij de weging van het
onderdeel budget is als uitgangspunt gehanteerd, dat het voor de JGZ aanwezige
bij- en nascholingsbudget minimaal 1% van de loonsom dient te bedragen, dan wel
uit een vast bedrag per medewerker dient te bestaan om als voldoende aangemerkt
te kunnen worden.
Intercollegiale toetsing is binnen GGD’en pas goed op gang gekomen nu voor
jeugdartsen in het kader van de BIG-wet elke vijf jaar een herregistratie moet
plaatsvinden. Intercollegiale toetsing dient een vast onderdeel daarvan te
vormen. Voor verpleegkundigen is herregistratie op dit moment nog niet aan de
orde. Daarom is dit voor deze groep bij het onderzoek niet systematisch
nagevraagd.
Bevindingen en
beschouwing
Bij het onderwerp
deskundigheidsbevordering werden de volgende items in beschouwing genomen:
·
De aanwezigheid van
een formeel inwerkplan
·
Functionerings en
beoordelingsgesprekken
·
Planning en
financiering van bij- en nascholing
·
Intercollegiale
toetsing
In de volgende tabellen wordt aangegeven bij hoeveel JGZ’s
de verschillende onderdelen tijdens het AT werden aangetroffen.
Tabel 15. De
aanwezigheid van een schriftelijk inwerkplan.
|
|
Beoordeling
|
Aantal JGZ’s
|
|
Schriftelijk plan voor alle medewerkers aanwezig
|
++
|
19
|
|
Schriftelijk inwerkplan in ontwikkeling
|
+
|
5
|
|
Geen schriftelijk inwerkplan aanwezig
|
-
|
20
|
Bij één JGZ was dit onderdeel niet te beoordelen.
Tabel 16. De
aanwezigheid van een schriftelijk bij- en nascholingsplan.
|
|
Beoordeling
|
Aantal
JGZ’s
|
|
Schriftelijk bij- en nascholingsplan voor alle medewerkers
aanwezig
|
++
|
10
|
|
Schriftelijk plan voor deel van de medewerkers aanwezig of
een schriftelijk plan in ontwikkeling
|
+
|
14
|
|
Geen schriftelijk bij- en nascholingsplan aanwezig
|
-
|
21
|
Tabel 17. De
aanwezigheid van een scholingsbudget.
|
|
Beoordeling
|
Aantal
JGZ’s
|
|
Scholingsbudget ≥ 2% van totale budget
|
++
|
3
|
|
Scholingsbudget tussen 1% en 2% van totale budget, dan wel
een budget per medewerker
|
+
|
18
|
|
Scholingsbudget ≤ 1% van totale budget
|
-
|
13
|
|
Geen apart scholingsbudget
|
--
|
10
|
Bij één JGZ was dit onderdeel niet te beoordelen.
Tabel 18. De aanwezigheid van een operationeel
systeem voor functionerings- en beoordelingsgesprekken.
|
|
Beoordeling
|
Aantal
JGZ’s
|
|
Systematiek F&B-gesprekken aanwezig en operationeel
|
++
|
32
|
|
Systematiek F&B-gesprekken in ontwikkeling of
tijdelijk niet operationeel
|
+
|
2
|
|
Geen systematiek voor F&B-gesprekken
|
-
|
11
|
Tabel 19. De
aanwezigheid van intercollegiale toetsing.
|
|
Beoordeling
|
Aantal JGZ’s
|
|
ICT aanwezig
|
++
|
26
|
|
ICT in ontwikkeling
|
+
|
8
|
|
Geen ICT
|
-
|
11
|
Normering
De JGZ dient daartoe
conform het kwaliteitsprofiel te beschikken over heldere en volledige functie-
en taakomschrijvingen alsmede bevoegdheidsomschrijvingen, zoals
bekwaamheidsverklaringen in het kader van de BIG-wet voor verpleegkundigen die
vaccineren. Omdat alle GGD’en over taak/functieomschrijvingen voor de
JGZ-medewerkers bleken te beschikken, dan wel deze b.v. na fusie (weer) in
ontwikkeling hebben, is dit onderdeel verder niet in de beoordeling meegenomen.
Volgens het
kwaliteitsprofiel moet er ook structureel werkoverleg plaatsvinden. Binnen de
JGZ is het gebruikelijk, dat er zowel monodisciplinair als interdisciplinair
werkoverleg wordt gehouden. Gezien het grote belang van de epidemioloog en de
GVO-functionaris voor een goede uitvoering van het JGZ takenpakket, dient
volgens IGZ ook structureel (werk)overleg met deze functionarissen plaats te
vinden.
Er dienen afspraken te
zijn om zoveel mogelijk de continuïteit van het werk te waarborgen. Het
kwaliteitsprofiel geeft aan dat er een formele regeling moet zijn met
betrekking tot vervanging en waarneming, die in elk geval voorziet in adequate
waarneming in geval van ziekte, vakantie en opleiding. Bij het AT is nagegaan
of bij langdurige afwezigheid van jeugdartsen of verpleegkundigen altijd tot
vervanging overgegaan kan worden.
Bevindingen en beschouwing
Bij het onderwerp
organisatie van werkzaamheden werden de volgende items in beschouwing genomen:
·
Bekwaamheidsverklaringen
in het kader van de BIG-wet
·
Aard van het
(werk)overleg
·
De vervanging bij
langdurige afwezigheid van jeugdartsen of verpleegkundigen
Bekwaamheidsverklaringen.
Bij 37 JGZ’s zijn bekwaamheidsverklaringen afgegeven aan
vaccinerende verpleegkundigen; bij drie JGZ’s is dat (nog) niet het geval. Voor
vijf JGZ’s is dit onderdeel niet van toepassing; vier maal omdat zij in het
geheel niet vaccineren in het kader van het RVP en één maal omdat alleen door
de AGZ wordt gevaccineerd – ook voor het RVP. Omdat IGZ de uitvoering van het
RVP beschouwt als een taak die een vast onderdeel van het takenpakket van
JGZ-medewerkers dient uit te maken, is dit als onvoldoende beoordeeld.
Werkoverleg.
Zo’n drie kwart van de JGZ’s houdt structureel intern
werkoverleg, zowel mono- als multidisciplinair. Reguliere werkcontacten met de
voor de JGZ belangrijke disciplines GVO en epidemiologie worden door 25 JGZ’s
onderhouden. Bij een enkele JGZ gebeurt dit soms ‘automatisch’, omdat daar één
of beide disciplines binnen de afdeling aanwezig is/zijn en aan het
(interdisciplinaire) afdelingoverleg deelnemen.
Vervanging bij
afwezigheid.
Vervanging van medewerkers bij langdurige afwezigheid is in
principe mogelijk bij 39 JGZ’s. Overigens wordt hier wel regelmatig bij gezegd,
dat er sprake is van krapte op de arbeidsmarkt, waardoor het niet altijd
mogelijk is om voldoende (gekwalificeerde) vervangers te vinden. Door één JGZ
wordt aangegeven dat vervanging alleen mogelijk is als er voldoende financiën
voor aanwezig zijn; in de praktijk vindt hier zelden vervanging plaats. Bij
vier JGZ’s wordt aangegeven, dat vervanging niet mogelijk is, maar dat alleen
door onderlinge interne waarneming en door temporisering van activiteiten getracht
wordt de continuïteit in werkzaamheden nog enigszins te behouden.
Normering
In het kwaliteitsprofiel
wordt aangegeven dat er binnen de JGZ sprake dient te zijn van een
klantvriendelijke opstelling ten aanzien van de individuele cliënt, dat de
dienst een goede bereikbaarheid en een laagdrempelige toegang heeft, informatie
over gezondheidsonderwerpen zowel op aanvraag als op eigen initiatief
beschikbaar stelt en dat een klachtenregeling aanwezig dient te zijn. Verder
dient de kwaliteit van de dienstverlening periodiek te worden getoetst, b.v.
door middel van tevredenheidsonderzoek bij de cliënten. De Kwaliteitswet
Zorginstellingen geeft eveneens het belang aan van het cliëntenperspectief.
De klachtenregeling dient
te voldoen aan hetgeen in de Klachtwet van 1995 hierover is gesteld. Bij het AT
is nagegaan of er een klachtenregeling voor GGD en JGZ is en of de dienst
beschikt over de (wettelijk verplichte) klachtencommissie met een
onafhankelijke voorzitter.
Verder is gekeken naar de
telefonische bereikbaarheid van de JGZ tijdens kantooruren en of telefonische
vragen adequaat en binnen redelijke termijn beantwoord worden, naar het
verrichten van individuele onderzoeken op diverse ‘eigen’ locaties en op
scholen om te kunnen voldoen aan een goede (fysieke) bereikbaarheid en naar het
verrichten van satisfactieonderzoek bij klanten (ouders, jeugdigen, scholen).
De gemeente als ‘klant’ is bij het onderwerp ‘Beleid en strategie’ meegenomen.
In de praktijk blijken de
meeste JGZ’s zowel op eigen locaties als op scholen onderzoek te verrichten.
Normen voor bereikbaarheid en afstanden zijn er echter niet, zodat aan dit
onderdeel verder geen beoordeling is gegeven.
Bevindingen en
beschouwing
Bij het onderwerp
klantgerichtheid werden de volgende items in beschouwing genomen:
·
Telefonische
bereikbaarheid tijdens kantooruren
·
Wijze van
klachtenafhandeling
·
Satisfactieonderzoek.
Telefonische
bereikbaarheid.
De inspectie is van mening dat een eerste telefonisch
contact altijd persoonlijk dient te zijn; het gebruik van een antwoordapparaat
tijdens kantooruren kan niet als een klantvriendelijke actie worden beschouwd,
al is het maar voor enkele uren. Bij één JGZ was daar ten tijde van het AT
sprake van. Omdat de JGZ vaak van diverse locaties gebruik maakt, die zelden
allemaal full-time bezet zijn, dient in elk geval altijd het secretariaat van
de JGZ telefonisch bereikbaar te zijn.
Indien het secretariaat de gestelde vraag niet kan
beantwoorden, dient er een formele termijn te zijn waarbinnen een arts of verpleegkundige
JGZ de vraag dan wél beantwoordt. Hoewel de meeste JGZ’s aangeven, dat
telefonische vragen zo snel mogelijk worden beantwoord, heeft bijna de helft
hiervoor geen formele termijn afgesproken. Soms kan dat betekenen – zeker bij
de vele part-timers die de JGZ kent – dat lang gewacht moet worden voordat een
vraag is beantwoord. Als er geen formele termijn is, kan er dan niemand op
aangesproken worden.
Tabel 20. De
telefonische bereikbaarheid van de JGZ tijdens kantooruren.
|
|
Beoordeling
|
Aantal
JGZ’s
|
|
|
++
|
11
|
|
Secretariaat altijd bereikbaar, beantwoording binnen één
week
|
+
|
12
|
|
Secretariaat bereikbaar, geen termijn voor beantwoording
|
-
|
20
|
|
JGZ niet altijd bereikbaar (alleen antwoordapparaat)
|
--
|
1
|
Bij één JGZ was de telefonische bereikbaarheid niet te
beoordelen.
Fysieke
bereikbaarheid.
Alle JGZ’s geven aan zowel op eigen locaties als op scholen
onderzoek te verrichten. Wat één JGZ betreft vindt onderzoek op school alleen
incidenteel plaats en bij één JGZ is het niet te beoordelen. Wel geven nogal
wat JGZ’s aan dat een nadeel van het onderzoek op scholen het gebrek aan
privacy kan zijn (gehorigheid, geen aparte wachtruimte, onvoldoende kwaliteit
kleedruimte en onderzoeksruimte). Eén JGZ geeft aan, dat ook de huisvesting op
het ‘eigen’ GGD-gebouw qua privacy door ruimtegebrek een knelpunt is gaan
vormen. Dit onderdeel is verder niet in de beoordeling meegenomen.
Klachtenafhandeling.
Bij 42 JGZ’s worden klachten volgens een formele procedure afgehandeld.
Bij één GGD kon het niet meer worden nagegaan. Overigens is de procedure niet
altijd bij alle medewerkers even goed bekend. Bij twee GGD’en is sprake van een
onacceptabele situatie doordat de dienst niet beschikt over de (wettelijk
verplichte) klachtencommissie met onafhankelijke voorzitter (één maal geen
commissie, maar afhandeling door de directeur GGD in hoogste instantie en één
maal geen onafhankelijke voorzitter, maar de voorzitter van het bestuur van de
GGD).
Aan alle JGZ’s is gevraagd hoeveel klachten zij de afgelopen
twee jaar hebben ontvangen. Geen klachten zeggen 14 JGZ’s; bij twee diensten is
het aantal onbekend en de overige geven aan één tot zes formele klachten te
hebben ontvangen. Er is één uitschieter, die aangeeft 26 klachten ontvangen te
hebben, maar tevens erbij vermeldt een klacht als een gratis advies te zien en
het indienen van klachten derhalve te stimuleren.
Satisfactieonderzoek.
Formeel satisfactieonderzoek wordt nog lang niet altijd door
JGZ’s verricht, hoewel zij als regel wel veel publiekscontacten hebben. 40%
heeft de laatste vijf jaar bij minimaal één doelgroep volledig onderzoek
verricht. In ruim 20% is langer geleden onderzoek verricht of heeft het
onderzoek zich tot een pilot beperkt of is het door gebrek aan respons niet
verder uitgewerkt. Nog eens 40% heeft dus nog nooit satisfactieonderzoek
verricht. Dit onderdeel was overigens bij één JGZ niet te beoordelen.
Tabel 21. Het
verrichten van satisfactieonderzoek door de JGZ.
|
|
Beoordeling
|
Aantal JGZ’s
|
|
Onderzoek recent (< 5 jaar) verricht bij > 1
doelgroep
|
++
|
7
|
|
Onderzoek recent (< 5 jaar) verricht bij 1 doelgroep
|
+
|
11
|
|
|
-
|
8
|
|
Nooit satisfactieonderzoek verricht of onbekend
|
--
|
18
|
Figuur 2