nota_ezh-projectvoorstel samenlopers

1. Inleiding

In het kader van de EZH-gelden is er geld beschikbaar gesteld voor het ontwikkelen/uitvoeren van een project gericht op het verkleinen van instroom van werknemers in de WAO. In de raadscommissie van 29 maart 2001 is een bedrag van 227.000 euro beschikbaar gesteld aan het FNV om middels een Reactief centrum hier vorm aan te geven.

Het FNV heeft mede als gevolg van veranderende wetgeving het voorstel ingetrokken. De veranderende wetgeving betreft de invoering van de wet Poortwachter waarbij ter voorkoming van arbeidsongeschiktheid de verantwoordelijkheid bij ziekte nadrukkelijk bij werkgevers, werknemers en arbodiensten wordt neergelegd wat zal leiden tot minder instroom in de WAO.

Voorgesteld wordt om het beschikbare budget een nieuwe bestemming te geven wederom gericht op de groep (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten. Echter een specifieke groep arbeidsongeschikten namelijk de zogenaamde Samenlopers. Zij die een gecombineerde WAO- en bijstandsuitkering hebben van het Uitvoeringinstituut WerknemersVerzekeringen(UWV) en van WIZ.

De praktijk wijst uit dat deze groep onvoldoende in beeld is zowel bij het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemers Verzekeringen) als bij de gemeente. Dit mede als gevolg van het ontbreken van samenwerking tussen gemeente en het UWV.

Samenwerking tussen UWV en gemeente is mede van belang gezien de toekomstige ontwikkelingen rondom de WAO: het voornemen van het kabinet is om met ingang van 2004 gedeeltelijk arbeidsongeschikten geen toegang meer tot de WAO te laten hebben. Niet-werkenden krijgen (na WW-uitkering) recht op een IOAW-uitkering en behoren dan tot de uitkeringsdoelgroep van de gemeente.

Deze nieuwe bestemming is in samenspraak en met instemming van FNV en panel Werk en Inkomen gevonden

2. Wettelijk kader

Daar waar een samenloop is van een WAO-uitkering van het UWV en een (aanvullende) uitkering van WIZ, is het UWV verantwoordelijk voor het nemen van initiatieven die leiden tot reïntegratie van arbeidsongeschikten.

Het UWV heeft o.a. tot taak de gedeeltelijk WAO-er (WAZ-er, WAJONG-er) een traject aan te bieden gericht op integratie waaronder bijvoorbeeld ook sociale activering.

Daarnaast hebben gemeenten de verplichting om in het kader van de wet op de reïntegratie arbeidsgehandicapten (REA) mee te werken aan de uitvoering van de UWV-taak.

3.Knelpunten

In de praktijk blijkt dat bij een samenloop van uitkeringen (UWV en Gemeente) de klant tussen wal en schip valt. Dit heeft verschillende redenen:

Zowel gemeente als het UWV stellen geen prioriteit bij de groep Samenlopers. De prioriteit van het UWV ligt met name bij de claimbeoordeling en reïntegratie van fase 2 en 3 klanten. Kennis van het fase- 4 bestand is vaak niet aanwezig bij het UWV. Aangezien de gemeente geen verantwoordelijkheid/verplichting heeft t.a.v. deze groep geniet deze groep geen prioriteit binnen het totale bestand van WIZ.

Het UWV neemt onvoldoende initiatief tot activiteiten voor de klant aangezien de klant slechts een kleine WAO-uitkering heeft en/of tot de fase-4 goep hoort.
De reïntegratie van mensen met een WAO-uitkering heeft een verzekeringstechnische kant (aanpassing van WAO-percentage als gevolg van herkeuring) waarmee gemeenten geen ervaring hebben.
Er is (onvoldoende) geen samenwerking tussen de gemeente en het UWV.

Onbekendheid, het ontbreken van samenwerking rondom deze klant met een combinatie-uitkering heeft als gevolg dat deze klant niet op een traject komt gericht op toeleiding naar de arbeidsmarkt cq sociale activering.

De zorg voor bijstandgerechtigden vormt voor gemeenten een integraal onderdeel van de gemeentelijke zorgplicht. Daarin past dat de gemeente (o.a. door middel van nauwe samenwerking met het UWV) een bijdrage levert aan de reïntegratie van (gedeeltelijke) WAO-ers.

Om aan de groep samenlopers een passend reïntegratieaanbod te kunnen doen, hebben gemeente en UWV elkaar nodig. Het mes snijdt aan twee kanten. De gemeente heeft de kennis om deelnemers te motiveren om deel te nemen aan trajecten.

Het UWV heeft de middelen om trajecten te financiëren en zoals al aangegeven de kennis van de verzekeringstechnische aspecten van hun reïntegratie.

Alleen met een gerichte inzet en een gezamenlijke aanpak kan deze moeilijke doelgroep worden bereikt. Een gezamenlijke inspanning van beide partijen is dus nodig.

4. Kenmerken Samenlopers Delft

Afgelopen jaar zijn er twee rapportagemomenten geweest betreffende de groep samenlopers. (bron GWS4ALL)

Op 1 juni 2002 zijn er 71 klanten die een combinatie-uitkering hebben.

Het betreft 45 vrouwen en 26 mannen, meer dan 80 % van deze groep heeft een opleiding op basisniveau oplopend tot LBO/MAVO niveau.

Het merendeel van de groep is ingedeeld in fase 4 (circa 90 %).

Verdeling in leeftijdscategorieën:

Jonger dan 40 jaar	21
40 jaar-60 jaar	44
Ouder dan 60 jaar	6

Op 1 december zijn er 80 samenlopers.

Er is een nieuwe instroom van 20 klanten, 16 vrouwen en 4 mannen.

70 % heeft een opleiding op basisniveau oplopend tot LBO/MAVO.

Verdeling in leeftijdscategorien nieuwe instroom

Jonger dan 40 jaar	8
40 jaar-60 jaar	9
Ouder dan 60 jaar	3

11 kandidaten (behorende tot bestand juni 2002) zijn uitgestroomd naar: werk, overig (partner inkomsten, verhuizen etc)

Er zit dus beweging in deze groep.

5. Bestedingsvoorstel

De gemeente financiert het voortraject wat leidt tot deelname aan een traject richting arbeidsmarkt cq sociale activering. Daarna neemt het UWV de financiering over van het eventuele vervolgtraject.

Het project betreft twee onderdelen:

gericht op de doelgroep/traject
vormgeven van samenwerking tussen gemeente en het UWV.

Ad A. Het (laten) verrichten van (dossier)onderzoek naar deze klanten.

Op basis van de bevindingen onderzoeken of een voortraject opgestart kan worden voor de klant.

Bij aanvang van een voortraject zou een belastbaarheidonderzoek (psychisch / lichamelijk) ingezet kunnen worden.

Dit onderzoek is specifiek gericht op het volgen van het voortraject.

Een voortraject is gericht op het motiveren/activeren van de klant.

Voor dit trajectdeel wordt een training ingezet die aandacht besteedt aan intrinsieke motivatie, positieve beeldvorming, omgaan en acceptatie van beperkingen en weerstanden etc.

Bij afronding van het voortraject zijn er verschillende mogelijkheden:

- geen vervolgtraject (dan vindt monitoring van de klant plaats door de inkomensconsulent);

- de klant wordt overgedragen naar de contactpersoon van het UWV. Het UWV schakelt een reïntegratiebedrijf in voor het vervolgtraject.

Ad B. Bij het vormgeven van (nauwere) samenwerking tussen het UWV en gemeente kan worden aangesloten bij de bestaande samenwerking in het kader van via de ambtelijke werkgroep van het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid. Vanuit deze overlegvorm kan het initiatief genomen worden tot het organiseren van een structureel overleg tussen gemeente en UWV.

Indien gewenst kan extra capaciteit worden ingezet d.m.v. externe ondersteuning.

Gezien de voornemens van het kabinet om de instroom in de WAO te beperken kan middels dit project vorm gegeven worden aan een verdere samenwerking om te voorkomen dat klanten met een (dreigende) arbeidshandicap in de WAO of de bijstand belanden.

Het Uwv en de gemeente zijn voornemens voor dit project een convenant af te sluiten waarin beide partijen overeenkomen zich maximaal te zullen inspannen om de groep Samenlopers een reintegratietraject aan te bieden.

Om bovengenoemde onderdelen uit te (laten) voeren is het nodig om (personele) capaciteit in te zetten ten behoeve van:

Het (laten) doen van dossieronderzoek : aan de hand van de gegevens beschikbaar in de dossiers en digitale systemen wordt een eerste kwalitatief inzicht gegeven;
(Intake)gesprekken voeren met kandidaten gericht op het complementeren van de analyse;
Indien gewenst het (laten) verrichten van een medisch haalbaarheidsonderzoek: is de klant in staat tot deelname aan het traject op basis van psychisch/fysiek onderzoek ;
Begeleiding van deelnemers aan voortraject door klantmanager. De klantmanager is de centrale contactpersoon gedurende het gehele traject voor de klant en de organisaties die bij het traject betrokken zijn;
In het voortraject wordt een gespecialiseerde training verzorgd gericht op deelname aan vervolgtraject. Aantal deelnemers per training is maximaal 12;
(Externe) ondersteuning ten behoeve van de vormgeving samenwerking gemeente en UWV.

* Waar mogelijk zal de WSW-organisatie Combiwerk ingezet worden danwel gebruik gemaakt worden van de expertise van Combiwerk bij de uitvoering van dit project.

6. Begroting 2003 2004

Medische belastbaarheidsonderzoek € 22.000 € 12.000

Klantmanager 0,5 fte € 22.000 € 22.000

Training (5 groepen 2003/2 x 2004 € 100.000 € 40.000

Externe ondersteuning gemeente/UWV € 9.000

TOTAAL € 227.000

7. Panel Werk en Inkomen

Het panel W & I dd 25 maart stemt in met de voorgenomen gemeentelijke inzet gericht op activering van gedeeltelijk arbeidsongeschikten.

8. Voorstel

Akkoord te gaan met het EZH-projectvoorstel “Samenlopers” en de daarbij behorende begroting onder voorbehoud van het tekenen van convenant tussen Uwv en de gemeente.