Geacht college

Inleiding

In de eerste vier weken van de zomervakantie 2002 heeft de zomerschool plaatsgevonden. De zomerschool is bedoeld voor kinderen van de Centrale Opvang Primair Onderwijs (kinderen die minder dan een jaar in Nederland zijn). Vier weken lang kregen deze kinderen, gedurende vier ochtenden per week, NT2-onderwijs met als belangrijkste doel de Nederlandse taalvaardigheid op niveau te houden. Over deze activiteiten is door de coördinator van Zomerschool een evaluatieverslag geschreven (zie bijlage 1).

Voor de leerlingen van de Centrale Opvang Voortgezet Onderwijs is gedurende de periode van de zomervakantie het “Summerschool”project uitgevoerd. In dit project werd voor de leerlingen van de Centrale opvang voortgezet onderwijs een programma gerealiseerd, dat naast een taal- ook een sport-, i.c.t.-, spel- en cultuuraanbod omvatte. Het evaluatieverslag project ‘Summerschool’ is opgenomen in bijlage 2.

Evaluatie Zomerschool/summerschool 2002

Zomerschool 2002

Voor de realisatie van de zomerschool 2002 was weinig voorbereidingstijd. Hierdoor ontbrak het aan de mogelijkheid om duidelijke kaders (zowel inhoudelijke, als financiële kaders) aan te geven, waardoor een aantal zaken minder wenselijk zijn verlopen dan de bedoeling was. Het volgende wordt opgemerkt:

Financieel: De kosten voor de zomerschool 2002 zijn veel hoger uitgevallen dan in het 2001 (bijlage 3). De belangrijkste verklaringen hiervoor zijn:

De aanzienlijke toename van personeelskosten. Voor de uitvoering van de Zomerschool was geen “intern” onderwijzend personeel beschikbaar. Het gevolg hiervan is dat het personeel ingehuurd moest worden bij een uitzendbureau.Daarnaast zijn, vanwege de onervarenheid van de nieuwe coördinator en de ondersteuning van de coördinator Centrale Opvang, veel uren, dus ook financiële middelen gaan zitten in de voorbereiding van de Zomerschool;

Kosten voor vervoer van leerlingen zijn dit jaar ook vergoed;

Bereik: Het aantal leerlingen dat dit jaar heeft deelgenomen aan de zomerschool is beduidend lager dan in 2001. Dit is een direct gevolg van de terugloop van het leerlingenaantal van de Centrale Opvang primair onderwijs. De ratio leerling-leerkracht was 1:4;

Inhoudelijk:Het NT-2 aanbod in de Zomerschool, dat is gedaan, is voornamelijk gebaseerd op thema’s uit Prisma. Dit is weliswaar een degelijk aanbod, maar voor meerdere kinderen bekend omdat zij dat in de reguliere schoolsituatie ook al aangeboden hebben gekregen.

Summerschoolproject 2002:

Financieel: Ook voor de realisatie van de Summerschool zijn veel kosten gemaakt; ook in 2001 waren de kosten aanzienlijk, maar werden toen gedeeltelijk ondervangen door een eenmalige subsidie uit Fonds 1818.

Bereik: De deelname door leerlingen van de Centrale Opvang voortgezet onderwijs was kleiner dan in 2001. De reden hiervan ligt in het feit dat er pas in een laat stadium definitieve duidelijkheid was over het al dan niet doorgaan van het Summerschool-project. Ook op de Centrale Opvang voortgezet onderwijs is een terugloop in het aantal leerlingen te zien.

Inhoudelijk: inhoudelijk voldeed de uitvoering in grote lijnen aan de verwachtingen en de gestelde doelen.

Uitgangspunten project zomer 2003.

Het bovenstaande, onderbouwd in bijlage 1 en 2, maakt het logisch dat een andere opzet van het geheel wenselijk is. Voor de toekomst worden plannen uitgewerkt, die een koppeling tussen Brede Schoolprogramma, D.V.A., indien mogelijk Delftpas en zomerschool inhouden. Voor de zomerperiode van 2003 is gekozen voor een gemengde opzet, waarbij het eerste uitgangspunt is dat er (nog steeds) een behoefte bestaat aan een opvang gedurende de zomerperiode van taalzwakke kinderen, te onderscheiden in een groep kinderen tot circa 12 jaar en een oudere groep.

Het tweede uitgangspunt is dat de uitvoering meer efficient dient te zijn en moet aansluiten bij reeds bestaande voorzieningen en initiatieven, waardoor de kosten worden beperkt.

Het derde uitgangspunt is dat het bereik ten opzichte van het voorgaande jaar opmerkelijk moet worden vergroot.

Op basis van deze uitgangspunten wordt door de uitvoerende organisatie een plan van aanpak geschreven

Plan van aanpak 2003.

De belangrijkste elementen van het Plan Van Aanpak zijn:

q Door het aanbieden van educatie, recreatieve, sport, spel en culturele activiteiten worden beide groepen, gescheiden van elkaar bediend. Hiertoe wordt door de B.W.D. in samenwerking met diverse partners een programma uitgewerkt, dat aangeboden wordt op twee locaties, te weten in de Buitenhof en het Westerkwartier.

q Voor de werving van kinderen wordt gebruik gemaakt van de infrastructuur van Centrale Opvang Glen Millerstraat, Grotius College en de Brede school.

q Voor niet-educatieve elementen zal zoveel mogelijk worden aangehaakt bij de door de B.W.D. ontwikkelde en uitgevoerde zomeractiviteiten, (in vier wijken) waarin een mix van sport- spel en cultuur wordt aangeboden.

Financiën

Voor de bekostiging van de zomerschool-activiteiten wordt een aantal budgets gekoppeld, namelijk:

q Flexibele jongerenbudget(22637) € 15.000,-

q E.Z.H.-veiligheid (71105) € 10.000.-

q Preventie-zomerschoolbudget(22728) € 15.000,-

q Budget buurt- en wijkwerk (22988) € 10.000.-

Voorstel:

Instemmen met de voorgestelde aanpak van de zomerschool, waarin gedurende een periode van 4 weken een aanbod, van taal-, sport-, spel- en cultuuractiviteiten wordt gedaan aan 2 groepen kinderen in Buitenhof en het Westerkwartier.

Hoogachtend,

Rob van den Berg

Hoofd vakteam welzijn,

Rien Griep en Elly Mulder,

Beleidsmedewerker

Bijlage 1.

Evaluatie Zomerschool Centrale Opvang 2002

Mirjam Biegstraaten

14 september 2002

Samenvatting

In de periode van 23 juli tot 17 augustus 2002 is er voor 17 kinderen van de Centrale Opvang Delft een Zomerschool geweest. De doelen van deze Zomerschool waren: het op peil houden van de Nederlandse taal, (betere) integratie in de directe (Delftse) leefomgeving en het doen van leuke uitstapjes en activiteiten. Alle doelen zijn bereikt.

Toch zou de kwaliteit van de Zomerschool aanzienlijk kunnen verbeteren als er meer voorbereidingstijd zou zijn geweest en als er eerder met de voorbereidingen was gestart. Zowel de uitstapjes en activiteiten als de NT2-lessen kunnen dan professioneler zijn.

Inhoudsopgave

Inleiding

De coördinator en de leerkrachten

De leerlingen

De school

Het budget en de begroting

De voorbereiding

De thema's

Het lesprogramma

De uitstapjes

De bezoeken van mensen op school

Externe belangstelling

Evaluatie met de leerkrachten van de Zomerschool

Conclusies en aanbevelingen

Bijlage: artikelen over de Zomerschool in Delftse Post en Delftsche Courant (31 juli 2002)

Inleiding

Deze zomer is er voor de tweede keer een Zomerschool van de Centrale Opvang Delft geweest. In totaal hadden 17 kinderen zich voor deze Zomerschool aangemeld. Er waren twee groepen, een met 7 kinderen en een met 10 kinderen. Er was 1 coördinator (ondergetekende) en 3 leerkrachten. Het doel van de Zomerschool is het op peil houden van de Nederlandse taal , het (beter) integreren in de Delftse leefomgeving en doen van leuke uitstapjes en activiteiten. Deze doelen probeerden we te bereiken door iedere ochtend een NT2-lesprogramma aan te bieden rondom 4 verschillende thema's (iedere week een ander thema). Daarnaast kwamen er verschillende mensen op bezoek, organiseerden we activiteiten op school of deden we uitstapjes die de thema’s en de behandelde NT2 nog meer inhoud gaven.

De Zomerschool vond plaats in het gebouw van de Centrale Opvang aan de Glenn Millerstraat 2.

De coördinator en de leerkrachten

De coördinator Mirjam Biegstraaten is leerkracht. Zij heeft 6 jaar ervaring op een school voor asielzoekerkinderen in Waddinxveen. Michelle in den Bosch is 2e-jaars student aan de PABO en was 31/2 week leerkracht van groep 1, de jongste kinderen. Michelle is vorige Zomerschool ook twee weken leerkracht geweest.

Joan Smol, 2e-jaars studente PABO, was 3 weken leerkracht van groep 2, de oudste kinderen. Murielle Leeuwangh, bevoegd leerkracht en 3 jaar ervaring, was 4 weken leerkracht van groep 2, samen met Joan.

Murielle was de tweede week de enige leerkracht van groep 2. Mirjam Biegstraaten is in groep 1 twee dagen leerkracht geweest.

Doordat er twee leerkrachten in een groep waren, bood dit de mogelijkheid goed te differentiëren en individuele aandacht te geven. Ook kon een leerkracht in kleine groepjes activiteiten buiten de klas doen, zoals oefenen voor het fietsexamen buiten op het schoolplein, terwijl de andere leerkracht met de kinderen in de klas werkte.

De leerkrachten waren, ondanks de geringe ervaring van twee van hen, goed in staat te groepen te leiden. Er hebben zich nauwelijks problemen voor gedaan met orde of andere zaken. Als er problemen waren, konden we die in goed overleg oplossen. De leerkrachten merkten zelf dat ze goed georganiseerd en gestructureerd les moesten geven. Soms observeerde ik dat ze moeite hadden met het begeleiden van de kinderen bij creatieve lessen. De kinderen hebben soms een geblokkeerde fantasie en geven dan gauw op. Na een aantal tips hoe ze dit beter konden begeleiden, ging het beter.

De leerlingen

In totaal hadden zich 17 kinderen aangemeld. Hiervan waren er twee die alleen de eerste week kwamen. De opkomst was goed. Zo nu en dan bleef er eens iemand weg, veelal vanwege een uitstapje (het is tenslotte vakantie en de Zomerschool is niet verplicht), soms vanwege ziekte.

Als kinderen wegbleven zonder afbericht, belde ik wel altijd even naar hun huis om te vragen waarom ze niet kwamen. Een jongen is maar 2 dagen geweest. Ik heb hem diverse malen thuis gebeld om te vragen waarom hij niet meer kwam maar ik kreeg aldoor de voicemail.

De meeste kinderen kwamen op de fiets of lopend. Twee jongetjes zijn 3 weken met het schoolvervoer gebracht en gehaald.

De school

De Zomerschool vond plaats in de Centrale Opvang aan de Glenn Millerstraat. Deze plek heeft als voordeel dat de kinderen daar normaal al naar school gaan en er dus vertrouwd en bekend zijn. De school staat voor veel kinderen in de buurt van hun huis zodat ze met de fiets of lopend kunnen komen.

Andere voordelen zijn dat alle benodigde materialen zoals potloden, pennen, kopieermachine, meubilair, etc. aanwezig zijn. Bovendien is het handig dat er een gymzaal in het gebouw is. Met name in de 4e week, de sport en spelweek is van de gymzaal en/of de materialen veel gebruik gemaakt.

Het budget en de begroting

Er was een bedrag begroot van 6030 euro, exclusief de salariskosten. Met Rien Griep en Mary de Groot was afgesproken dat het inschrijvingsgeld van de kinderen (15 euro per persoon) mijn cash budget zou zijn. Dit was en bedrag bovenop het bedrag in de begroting. Omdat er 17 kinderen meededen had ik maar 235 euro (15 kinderen betaalden 15 euro, 2 kinderen 5 euro omdat zij maar 1 week meededen) tot mijn beschikking. Dit bedrag bleek te klein om alle directe uitgaven te kunnen doen. Ik heb dan ook 1270,12 euro uit eigen zak moeten voorschieten. Hoewel ik het geld van de gemeente kreeg teruggestort, was het toch heel vervelend. Het is geen goede zaak en zeer onprofessioneel als privé en zakelijk geld door elkaar gaan lopen. Het belemmert je bovendien in je vrijheid van geld uitgeven: dingen die ik volgens de begroting wel had kunnen kopen maar niet op rekening konden, kocht ik niet omdat ik daarvoor te veel in eigen buidel moest tasten. De omstandigheden dwongen mij er soms toe maar een eventuele volgende Zomerschool zal dit anders moeten regelen! Een aantal rekeningen konden naar de gemeente en werden verder door Rien Griep afgehandeld.

In de begroting stond een bedrag van 1000 euro voor de kosten van verbruiksmaterialen die op de Centrale Opvang al aanwezig waren voor de Zomerschool startte. De Centrale Opvang dient een rekening in van 1000 euro bij de gemeente in voor vergoeding hiervan.

De voorbereiding

Ik ben per 1 juli 2002 aangenomen door de gemeente. Dit was drie weken voordat de Zomerschool moest starten. Er was nog niets georganiseerd. In ongeveer 4 weken hadden Rien Griep en Elly Mulder allerlei zaken rondom aanstellingen, salarissen, schoonmaak en verzekeringen geregeld. De evaluatie en overdracht van de coördinator van de Zomerschool 2001 was minimaal. Veel dingen moest ik weer zelf uitzoeken maar ik werd hierbij wel geweldig geholpen door de coördinator van de Centrale Opvang, Mary de Groot. Daarbij moet gezegd worden dat de coördinator van vorig jaar een groot netwerk binnen Delft en de gemeente Delft had waar ze gebruik van kon maken. Ik had dat niet.

Omdat ik had berekend dat ik ongeveer 120 uur nodig zou hebben om de Zomerschool te organiseren en ik maar 60 uur tijd had, mocht ik van de gemeente twee leerkrachten inzetten die mij bij de organisatie konden helpen. Uiteindelijk hebben we met z'n drieën en nog 2 dagen met z'n vieren, 180 uur nodig gehad om de Zomerschool op poten te zetten. De coördinator 83 uur, een leerkracht 46 uur, een leerkracht 36 uur en een leerkracht 15 uur. Bij voorbereidingen moet u denken aan het maken van afspraken met de diverse mensen voor een praatje, een workshop (binnen- of buiten school) tot het maken van het lesprogramma voor 4 weken en het regelen van diverse materialen voor de lessen.

De coördinator werkte op haar thuisadres. Dit was het meest praktische omdat ze daar 24 uur een computer en telefoon tot haar beschikking had. Het was beter thuis te werken dan op de Centrale Opvang omdat daar geen computer te gebruiken was waar ook mee gemaild kon worden. Bovendien is daar maar een telefoonlijn die ook door de Centrale Opvang wordt gebruikt, wat de bereikbaarheid lastig maakt. Tijdens de voorbereiding is de coördinator een paar ochtenden enorm goed geholpen door Mary de Groot, de coördinator van de Centrale Opvang. Zij heeft naast de wekelijkse gesprekken die ik met haar had, veel zaken geregeld zoals de brieven aan de ouders (en daarna nog vele telefoontjes met ouders), de PR, sommige boodschappen, en regelingen rondom sleutels en dergelijke van het gebouw. Het Zomerschoolteam had een ruimte op de Centrale Opvang om alle materialen voor de Zomerschool te verzamelen of te maken. Twee leerkrachten zijn een paar dagen op de Centrale Opvang geweest om het lesprogramma te maken en kopiëren. Zij konden dan gebruik maken van een computer (voor tekstverwerking) , een kopieerapparaat en eventueel telefoon.

Niet alleen had ik veel te weinig tijd om de Zomerschool goed voor te bereiden, de tijd die ik had zat bovendien veel te kort op de start van de Zomerschool. Als ik eerder had kunnen beginnen (ongeveer 6 maanden van te voren voor 11/2 dag per maand - zie ook aanbevelingen Zomerschool 2001) dan had ik veel onderdelen van het programma beter en professioneler kunnen regelen. Er kan dan eerder contact worden gelegd met personen en instellingen waardoor zij beter rekening kunnen houden met een eventueel bezoek van of aan de Zomerschool. Goede voorbeelden hiervan zijn: het Reinier de Graaf ziekenhuis (zij hadden ons graag een rondleiding gegeven op de kinderafdeling) , het VAK (als docenten van het VAK eerder waren gevraagd hadden ze er met hun vakanties rekening mee willen houden) en de verkeerstuin van het Plaswijckpark (het was misschien mogelijk geweest een verkeersdocente in te huren).

De thema's

De thema's waren bijna hetzelfde als vorig jaar. De eerste week het thema "boodschappen doen", de tweede week "beroepen", de derde week "veilig in het verkeer" en de vierde week "vrije tijd/sport en spel".

Het thema beroepen was vorig jaar "leren en werken". Omdat dit thema te veelomvattend was voor de kinderen, hebben we er voor gekozen daar "beroepen" van te maken.

De keuze van de thema's was goed. De invulling ervan kan hier en daar beter en professioneler (zie conclusie en aanbevelingen).

Voor een aantal kinderen was het de tweede keer dat ze aan de Zomerschool meededen. Voor hen was het veelal geen probleem dat ze activiteiten voor de tweede keer deden.

Het lesprogramma

Iedere ochtend van 9.00 tot 10.15 kregen kinderen les in Nederlands als tweede taal (NT2).

Het lesprogramma was gemaakt door twee van de leerkrachten, beiden 2e-jaars PABO en een geringe ervaring met NT2. Door gebrek aan tijd, kon ik mij helaas niet voldoende bemoeien met het maken van het lesprogramma. Er is gebruik gemaakt van het Prisma-project, Horen Zien en Schrijven, de NT2-bloks en werkbladen uit het lesprogramma van de Zomerschool van vorig jaar. Het was voor de makers uiteraard niet eenvoudig het programma te maken: weinig ervaring met de doelgroep en weinig kennis van het niveau van de kinderen.

Het programma was redelijk. Het was vaak niet duidelijk wat de makers precies bedoelden. Er stonden weinig mogelijkheden tot differentiatie in. Tijdens de Zomerschool kon er natuurlijk nog veel worden aangepast en dat is ook gedaan.

Soms klaagden de kinderen dat ze werkbladen of lessen al hadden gehad. Het is wellicht een idee om hier volgend jaar iets meer rekening mee te houden.

Het lesprogramma moet goed vol zitten, goed gedifferentieerd zijn en er moet stof zijn voor kinderen die snel klaar zijn. Bovendien moet het programma gemaakt worden door iemand met veel NT2-kennis.

De uitstapjes

We hebben drie keer een uitstapje gedaan.

In de eerste week naar Albert Heijn aan de Martinus Nijhofflaan. In de tweede week naar World Art Delft waar we in de huizen van de Zomerschool van de jongeren meubels en speelgoed hebben gemaakt.

In de derde week zijn hebben we een rondvaart en een rit met de paardentram door Delft gemaakt.

Met name de eerste twee uitstapjes waren een groot succes.

Bij Albert Heijn werden we ontvangen met petjes, limonade en iets lekkers. Na een rondleiding door de magazijnen, de beveilingscamera's, de broodafdeling (waar ze een broodje mochten uitzoeken, die later voor ze werd gebakken), de kaasafdeling en de vleeswarenafdeling, mochten de kinderen zelf boodschappen doen. Ieder groepje had 12,50 om te besteden. Er mocht niet meer worden uitgegeven. Tevoren was er een boodschappenlijstje gemaakt. Bij de kassa mochten verschillende kinderen caissière zijn.

Aan het einde van de tweede week zijn we naar World Art Delft geweest waar we in de huizen van de Zomerschool van de jongeren meubeltjes en speelgoed hebben gemaakt. Het was voor de kinderen een heerlijke zomerse ochtend waarin ze genoten van zagen, timmeren, spelen in de huizen en het buiten zijn. Het duurde iets te lang. 21/2 uur voor zo'n activiteit is lang genoeg, tenzij het nog met iets anders wordt afgewisseld. De hulp van Baart, Hugo, David (geregeld door Mirjam) en Jeroen en zijn hulp van World Art was erg leuk en goed. Ook het busreisje viel in goede smaak.

De rondvaart en de paardentram waren allebei leuk voor een kwartiertje. Daarna is de lol eraf voor de kinderen.Het is een te passieve bezigheid.Volgend jaar zou het leuker zijn om als afsluiting van de verkeersweek bijvoorbeeld skateles te regelen. Of een spannende puzzeltocht met actieve opdrachten.

De bezoeken van mensen op school

Er zijn veel mensen op school op bezoek geweest, die iets hebben verteld over hun beroep, hun winkel of die een workshop of activiteit met de kinderen deden.

In de eerste week kwam Carla Leeflang, assistent-manager bij Albert Heijn. Zij vertelde in een half uur aan de hele groep hoe een supermarkt werkt. Ze deed dit kort en duidelijk. Naar aanleiding van de evaluatie van vorig jaar had ik gevraagd of ze beeldend materiaal mee wilde nemen, maar helaas kon ze dit niet verzorgen. Dit vond ik een groot minpunt aan haar verhaal. Sommige dingen die ze verteld had, waren de volgende dag in de winkel meteen herkenbaar. Zo had Carla verteld over de recycling van karton en de grote machine die daarvoor in het magazijn stond. De kinderen herinnerden haar verhaal onmiddellijk toen ze de machine zagen.

Als afsluiting van de eerste week kwam Margreet Koelewijn van Kerade om met de kinderen een reuzensupermarkt te boetseren. De meeste kinderen zijn heerlijk bezig geweest met het maken van broodjes, snoepjes, vrachtwagens en winkelwagentjes. Na 11/2 uur hadden de kinderen er even genoeg van. Na het buitenspelen gingen ze aan de slag met het schilderen van de supermarkt. Voor sommigen duurde dit alles te lang, de meesten bleven tot het eind toe betrokken.

In de tweede week, de beroepenweek, kwam een verpleegkundige. Zij kwam in kostuum en vertelde in beide groepen een half uur wat ze doet en wat ze daarbij gebruikt. Ze gebruikte hierbij een boekje dat met name de jongsten goed aansprak. De stethoscoop (en je eigen hart en adem horen) en het infuus vonden de kinderen heel boeiend. De verpleegkundige maakte indruk met haar rustige, goede presentatie. Er zat veel structuur in haar verhaal en praatte heel goed in korte, eenvoudige zinnen met een duidelijke articulatie.

Helaas kwam de brandweer deze week niet langs. Onderbezetting door de vakantie en ziekte waren de oorzaken.

In de derde week, de verkeersweek, kwam Claire Boelema, de wijkagente, op bezoek. Zij hield een verhaal voor de hele groep over haar werk als wijkagente. Het werd een mooie presentatie met het demonstreren van de portofoon, de boeien, de peperspray, het pistool en haar politieauto (en dan vooral de sirene en zwaailicht). Claire besteedde ook aandacht aan het verschil tussen de politie in Nederland en die in de landen waar de kinderen vandaan komen. Na een video van 20 minuten over het werk van de politie (die af en toe veel te moeilijk was en ook beelden bevatte die voor jonge kinderen minder geschikt zijn), waarin de kinderen een goed beeld kregen van het werk van de politie, ging Claire fietsexamens afnemen.

Buiten op de schoolpleinen had ik samen met een leerkracht een verkeerstuin gemaakt. Het materiaal hiervoor was geleverd door de heer Jan Rust van de Gemeente Delft, afdeling Stadsbeheer-Civiel. Hij leverde afzetlint, verkeersborden (speciaal voor de gelegenheid op lage paaltjes gezet) en pionnen.

Twee leerkrachten hadden een beoordelingsformulier en een diploma gemaakt. De kinderen werden beoordeeld op simpele dingen als goed remmen, rechts houden en vinger uitsteken (die voor velen al heel moeilijk waren), maar ook op de kennis van verkeersborden.

Na de fietsexamens kreeg iedereen van Claire officieel een diploma maar wel met wat opmerkingen erbij waar de kinderen nog goed op moesten letten. De kinderen vonden het heel spannend en echt en er werd luid geapplaudisseerd als iemand zijn diploma kreeg.

Om het fietsexamen nog professioneler te maken, zou het mooi zijn als vooral de oudste kinderen een stuk in de wijk fietsen en daar “examen’’ doen in plaats van op het schoolplein. Claire heeft al toegezegd hieraan eventueel volgend jaar te willen meewerken.

In de laatste week, de vrije tijd/sport en spelweek, kwamen Chester en Pieter van Breed Welzijn Delft iedere ochtend van 10.30 tot 13.45 sport en spel met de kinderen doen. Dit was een groot succes en een prachtige afsluiting van de Zomerschool. We hadden een week met schitterend weer zodat, op een dag na, alle sport- en spelactiviteiten buiten plaats konden vinden. Chester en Pieter hadden een mooi afwisselend programma en konden de groep goed leiden. De kinderen en de juffen genoten met volle teugen. De waterspeeldag zal iedereen zich nog lang heugen….

Externe belangstelling

Op de eerste dag van de Zomerschool is Dick Rensen, wethouder Onderwijs van de gemeente Delft, op bezoek geweest. Hij heeft samen met de kinderen hun eigen winkeltje geopend.

Een journalist van de Delftsche Courant en een van de Delftse Post hebben een artikel geschreven en een foto geplaatst (zie bijlagen).

Evaluatie met de leerkrachten van de Zomerschool

Ik heb de leerkrachten van de Zomerschool aan het einde van de periode gevraagd een door mijzelf gemaakte evaluatie in te vullen. De vragen die ik heb gesteld waren:

a) Hoe heb je de Zomerschool ervaren?

b) Wat vond je moeilijk/makkelijk?

c) Wat vonden de kinderen erg leuk en waarom?

d) Wat vonden ze niet leuk en waarom?

e) Hoe was het lesprogramma? Was er goed mee te werken? Was het programma op het niveau van de kinderen? Heb je veel aangepast of veranderd?

f) Heb je ideeën of suggesties voor de volgende Zomerschool?

Samenvatting van de antwoorden:

De leerkrachten hebben de Zomerschool zeer positief ervaren. Twee ervan gaven aan volgend jaar weer mee te willen doen. Deze leerkrachten hadden ook meegeholpen met de organisatie. Ze schreven er expliciet bij juist dat onderdeel zo leuk te hebben gevonden.

De onervarenheid met de doelgroep werd als moeilijk ervaren. Ze hadden moeite met het bepalen van het niveau van de leerlingen en vervolgens te differentiëren.

De kinderen vonden volgens de leerkrachten de uitstapjes en activiteiten waarbij een actieve houding van de leerlingen werd gevraagd het leukste: de sport en spelweek, de 'eigen winkel', de wijkagente, fietsexamen en de ochtend timmeren bij World Art Delft. Ook de ingelaste playbackshow op de laatste dag van de Zomerschool vonden de kinderen erg leuk . Uitstapjes zoals de paardentram en de rondvaartboot vonden de kinderen niet zo leuk omdat die te passief zijn. Workshops en praatjes die te lang duren of te moeilijk zijn, vinden de kinderen ook niet leuk. Te denken valt dan aan het praatje van mevrouw Leeflang van Albert Heijn (voor de jongsten te moeilijk, vooral door gebrek aan visueel materiaal), de workshop keramiek (te lang), de timmerochtend bij World Art Delft (1/2 uur te lang of beter invullen, dwz meer afwisseling).

Het lesprogramma zoals twee leerkrachten dit hadden voorbereid (ik had hier zelf te weinig tijd voor), werd door de leerkracht die het niet had voorbereid als onduidelijk ervaren. Veel NT2-lessen hadden de kinderen al gehad. Volgens twee leerkrachten vonden de kinderen dit vervelend. Zij stellen voor volgend jaar meer zelf lessen te maken. De leerkrachten merkten dat de kinderen vooral heel betrokken waren bij de NT2-lessen die in drama- of spelvorm werden gedaan. De kinderen waren ook goed betrokken bij kringgesprekken en voorlezen en praten n.a.v. een prentenboek. De leerkrachten hebben zelf, voor zover dat lukte, gedifferentieerd in het lesprogramma.

De leerkrachten geven de volgende suggesties en ideeën:

- uitstapjes met een actieve houding

- bezoekers moeten concrete, beeldende materialen meenemen

- NT2-programma professioneler maken (hiervoor is dan meer voorbereidingstijd nodig)

- beroepenweek nog meer toespitsen, bijv 1 week alleen met de politie bezig zijn, hierdoor meer diepgang in een thema

- een klassenassistent voor 2 groepen gezamenlijk (nu had maar een groep een klassenassistent)

- meer leerzame bezoeken

- meer buitenspelmateriaal zoals springtouwen, elastiek.

- voor aanvang van de Zomerschool een contract met of voor de kinderen maken, met basisregels waaraan ze zich moeten houden

- meer contact zoeken met de ouders (verwachtingen over en weer duidelijk maken, hulp van ouders)

Conclusie en aanbevelingen

De algehele conclusie is dat de Zomerschool van de Centrale Opvang een succes is geweest. De leerlingen, de leerkrachten, de coördinator en de verschillende gasten hebben een leuke tijd gehad.

Het eerste doel, het op peil houden van de Nederlandse taal is bereikt. Volgens de coördinator van de Centrale Opvang konden de leerkrachten duidelijk merken welke leerlingen wel en welke leerlingen niet naar de Zomerschool waren geweest. De leerlingen die wel naar de Zomerschool waren geweest spraken beter Nederlands dan de leerlingen die niet waren geweest. Bij de eersten was het niveau op peil gebleven, bij de plaatsten was het niveau omlaag gegaan.

Ook het tweede doel, (betere) integratie in Delft, is behaald. De kinderen zijn op veel plekken geweest die ze nog niet kenden. Ook hebben ze in de lessen en door de verhalen van de verschillende gasten meer geleerd over de Delftse (Nederlandse) maatschappij. Het laatste doel, leuke uitstapjes en activiteiten doen, is bereikt. Elke week waren er verschillende binnen en buitenschoolse activiteiten en uitstapjes.

Toch zijn er een heel aantal zaken voor verbetering vatbaar. Ik wil er graag een aantal noemen.

1. Er moet meer voorbereidingstijd zijn en er moet eerder met de voorbereidingen gestart kunnen worden. Ik denk dat er een projectleider aangesteld moet worden die 6 maanden voor de Zomerschool voor ongeveer 11/2 dag per week kan starten met de werkzaamheden.
2. Het budget dat de coördinator nodig heeft om aanschaffen te kunnen doen, moet anders geregeld. Er moet zou een tijdelijke rekening geopend worden waar de coördinator over kan beschikken.
3. Er kunnen meer kinderen aan de Zomerschool kunnen meedoen. Ik denk dat het mogelijk is de inschrijving breder te maken. Niet alleen kinderen van de Centrale Opvang maar ook nieuwkomers van andere basisscholen.
4. Het NT2-programma is de peiler van de Zomerschool van de Centrale Opvang en moet een vast onderdeel blijven van de Zomerschool. De NT2 moet gegeven worden door bevoegde leerkrachten.
5. Het lesprogramma moet gemaakt worden door iemand met veel NT2-kennis.
6. De workshops en activiteiten binnen en buiten de school kunnen professioneler en uitgebreider.
7. Hoewel de thema’s van de Zomerschool goed zijn, lijkt het mij toch leuk ook andere thema’s te proberen. Ik denk dan bijvoorbeeld aan een kunstweek in de breedste zin van het woord. Tekenles, schilderles, dansles, dramales, zangles, circusles. Er zou dan met goede professionals kunnen worden samengewerkt, bijvoorbeeld met het VAK of met Beestenbende, een professionele groep uit Amsterdam die ruime ervaring heeft met het werken met nieuwkomers. Je zou een thema ook twee weken kunnen laten duren. De kunstweek kan ook een vrije tijdsperiode kunnen worden van 2 weken met daarin ook sport en spel. Zwemles, skateles en andere sporten kunnen daarin een rol krijgen.
8. De verkeersweek kan professioneler worden gemaakt door (een deel van) de leerlingen ook examen te laten doen in de wijk zelf in plaats van alleen op het schoolplein. Claire Boelema, de wijkagente heeft haar medewerking al toegezegd.
9. In de beroepenweek is het naar mijn idee leuk als de oudste kinderen een dagdeel kunnen "stagelopen" bij een winkel of bedrijf. Op die manier zien ze van heel dichtbij wat een beroep inhoudt.
10. Er is wellicht een samenwerking mogelijk met de Zomerschool van de jongeren. De kinderen zouden bijvoorbeeld gedeeltelijk mee kunnen doen aan het programma van de Zomerschool voor de jongeren. Ik denk daarbij aan computer- en zwemles.
11. Ruim van te voren moeten subsidies worden aangevraagd.

Bijlage 2.

Zomerschool 2002 voortgezet onderwijs.

Inleiding.

In 2001 is voor het eerst sprake geweest van een “Summerschool”project, waarin aan leerlingen van de Centrale opvang voortgezet onderwijs een programma werd aangeboden, dat naast een taal- ook een sport, spel en cultuuraanbod werd gerealiseerd gedurende de periode van de zomervakantie.

Positieve evaluatie heeft ertoe geleid, dat het project in het collegeprogramma een plaats heeft gekregen en in 2002 opnieuw is uitgevoerd.

Partners.

Een groot aantal partners hebben bijgedragen in het project 2002:

q Gemeente Delft, vakteams welzijn, onderwijs en cultuur

q De stichting Breed Welzijn Delft

q Buurthuis Olof

q De nieuwe amateur

q World Art Foundation

q HRO

q SJD

q AZC De Lier

q Eco computeropleidingen

q VVV Delft

q Grotius College Delft

q Vrije Academie delft

q Sportfondsenbad delft

q Flora Theater

q X-change.

Deelnemers.

In totaal hebben 43 jongeren aan het project deelgenomen, waarvan 10 onregelmatig. Door goede samenwerking met de SJD (terugkoppeling, voortgangsoverleg etc.) was de deelnemende groep AMA’s consistent. Mede door het late tijdstip waarop duidelijk werd dat het project kon doorgaan was het aantal deelnemers van de Centrale Opvang minder dan in het voorgaande jaar. De diversiteit van de deelnemers etniciteit, leeftijd en was zeer divers.

Organisatie.

De deelnemers werden in 4 groepen verdeeld, waarbij leeftijd het criterium was. Een van de groepen bestond uitsluitend uit meiden. De groepen bleven 4 weken lang ongewijzigd en werden begeleid door 4^de jaarsstudenten van de HRO. Een opbouwwerker van de BWD had de totale leiding, de vakleerkrachten werden via diverse kanalen geworven.Centraal punt in de programmering was Buurthuis Olof, het programma werd verder op tal van locaties binnen Delft afgewerkt. Het bestond uit de onderstaande onderdelen.

Programma.

q X-change

q Zwemmen

q Kennismakingsprogramma Delft

q Bouwproject World Art Centre

q Sport

q Computerles.

Evaluatie.

Er is na afloop van het project op basis van de doelstellingen geëvalueerd met de samenwerkingspartners en de deelnemers. Een aantal conclusie volgt hieronder:

Het aanbod.: voor een deel van het aanbod is getracht om samen te werken met het reguliere aanbod van de BWD, hetgeen in veel opzichten goed is geslaagd. Waar getracht is om activiteiten “naar de Summerschool toe te halen” leerde het project dit jaar, dat het efficiënter is om juist naar diverse locaties en activiteiten toe te gaan, hetgeen kostenbesparend werkt.

Cognitieve effecten: Er is geen nulmeting gedaan, door de diversiteit in samenstelling staat er borg voor, dat de voertaal binnen de groepen Nederlands was en dat de jongeren gedwongen waren om die taal te gebruiken.Zelf geven ze aan meer taallessen te willen krijgen, de groep is over het algemeen erg gericht op het verwerven van kennis en diploma’s.

Sociaal-emotionele effecten: de groepen waren zeer op elkaar aangewezen en hebben zo een grote vaardigheid verworven in zelf probleemoplossend vermogen, conflictbeheersing, integratie n acceptatie. De begeleiders zagen bij velen ook een groeiend zelfvertrouwen. Vroeg opstaan, op tijd aanwezig zijn en afspraken nakomen was voor sommigen nieuw. De begeleiders constateren een groeiende zelfdiscipline.

Neveneffecten.

De samenwerkingspartners wensen op te merken, dat projecten als deze een positieve bijdrage leveren aan netwerkontwikkeling, die ook effect zal sorteren op andere projecten in de toekomst.

Doorstroming.

Een aantal summerschoolcursisten is ook na afloop van het project gaan deelnemen aan diverse activiteiten zoals het theaterproject van DNA, komt regelmatig in het zwembad, is ingestroomd in de (meiden-)groep van buurthuis de Wending etc.

Financiën.

Uitgaven
computerlessen		11350
Zwemlessen		3500
X-change
Begeleiding, vakdocenten, organisatie	15005.48
Huur	3552.48
Kosten presentaties 26 juli en 25 augustus	710.79
publiciteit	1112.65
diversen	924.39
Totaal X-change		21305.46
Vergoeding groepsbegeleiders		3550.00
Kennismaken met Delft		312.50
Activiteiten kosten		284.49
Organisatiekosten		336.94
Totaal uitgaven		49639.39
Inkomsten
Eigen bijdrage deelnemers		185
Aanvraag X-change subsidie		4500
Welzijn		35954.39
Totaal		40639.39

Conclusie:

Duidelijk is dat een Summerschoolproject niet goedkoop is. Aanbevolen moet worden om mogelijkheden tot integratie met andere projecten (zomerschool primair onderwijs, vakantieprogramma BWD en de DVA) tot een kostenbesparing zou kunnen leiden. Wellicht levert de Delftpas ook mogelijkheden.

Bijlage 3.

Voorlopig overzicht kosten Zomerschool

Personeel € 16.320,-

Activiteiten € 1.752,-

…..

Gratificatie coördinator Centrale Opvang € 500,-

Materiaal € 1.000,- (navragen Rob)

Vervoerskosten € 1.425,-

Totaal € 20.997,-