Convenant inzake het project “Inzet van de
allochtone zorgconsulent binnen de eerstelijnsgezondheidszorg in de gemeente
Delft”.
Overzicht partijen:
Regionale Commissie Gezondheidszorg Delft Westland Oostland
(RCG DWO)
GGZ Delfland
Gemeente Delft
GGD Zuid-Holland West (GGD ZHW)
De Werkgroep Allochtonen in de zorg van de Regionale
Commissie Gezondheidszorg Delft Westland Oostland (RCG DWO) heeft een aantal
beleidsadviezen opgesteld om het zorgaanbod in de regio DWO beter af te stemmen
op de vraag van allochtone cliënten. Een van de speerpunten betreft ‘informatie
en communicatie’. Binnen dat speerpunt heeft een voorbereidingsgroep met
medewerkers vanuit de RCG, de gemeente Delft, de GGD Zuidholland West en GGZ
Delfland een projectplan opgesteld om allochtone zorgconsulenten in de
eerstelijnsgezondheidszorg in Delft aan te gaan stellen. Het doel is
verbetering van de communicatie tussen de autochtone zorgverlener en de
allochtone zorgvrager
Dit projectplan is positief beoordeeld door de leden van de
werkgroep Allochtonen in de zorg, waarin ook het Multicultureel ZorgPlatform
van het RPCP DWO is vertegenwoordigd.
Het plan sloot ook aan bij initiatieven die GGZ Delfland had en waarvoor
zij ook financiële middelen ter beschikking wilde stellen.
Plannen en middelen (o.a. een bijdrage vanuit de Stichting
Nuts Ohra) zijn samengevoegd en najaar 2004 worden in een vijftal Delftse
huisartspraktijken de eerste twee allochtone zorgconsulenten ingezet. Daarnaast
zijn de consulenten beschikbaar voor consultatie voor de overige huisartsen en
de jeugdgezondheidscentra en hulpverleners van GGZ Delfland.
Verkennend onderzoek wordt gedaan naar de mogelijkheden om
de allochtone zorgconsulenten ook in de tweede lijn in te gaan zetten.
Uit de literatuur blijkt dat de zorgvraag van allochtone
patiënten vaak psycho-somatisch van aard is. Somatiseren
van klachten uit onbekendheid met de geestelijke gezondheidszorg lijkt een
gegeven.
Een van de doelstellingen van GGZ Delfland is meer
allochtone patiënten gericht en tijdig zorg te kunnen geven.
De allochtone zorgconsulent zal de knelpunten in de
communicatie tussen huisarts en allochtone patiënt mee helpen oplossen met name
door de cultuuraspecten in de communicatie over en weer (dus zowel naar patiënt
als huisarts) te verklaren. De huisarts bepaalt welke patiënten worden verwezen
voor een gesprek met de allochtone zorgconsulent.
De allochtone zorgconsulenten gaan de zorgvragen registreren
om zichtbaar te kunnen maken op welke gebieden de vragen liggen. Zo valt er een verdeling te
verwachten tussen vragen op het gebied van psycho-somatiek en specifiek
somatiek.
Om de tijdelijke financiering van de consulenten voor de
toekomst te kunnen behouden zal het project worden geëvalueerd op effecten en zal
op basis daarvan gezocht worden naar structurele financiering.
Voor de coördinerende taken rondom het projectplan wordt een
projectcoördinator ingezet vanuit de RCG DWO. Deze functionaris heeft haar werkplek
bij de gemeente Delft. De gemeente organiseerde (samen met de RCG DWO) en
financierde de zorgconferentie in december 2003, die de aftrap vormde voor het
project allochtone zorgconsulent.
GGZ Delfland heeft in 2004 interculturalisatie van de zorg als speerpunt van beleid
gemaakt. In dit kader worden in principe voor 1 jaar twee allochtone zorgconsulenten aangesteld.
Dit gebeurt op de afdeling Preventie. Het hoofd van de
afdeling stuurt de allochtone zorgconsulenten inhoudelijk aan.
De provincie Zuid-Holland subsidieert de RCG DWO voor de
inzet van de projectcoördinator.
De St NutsOhra heeft voor de uitvoering van het projectplan
een subsidie gegeven.
De RCG DWO is een
samenwerkingsverband tussen zorgpartijen in de regio DWO. Die
partijen zijn: cliëntenorganisaties,
zorgaanbieders (ziekenhuis, verpleeg- en verzorgings-
huizen, instellingen voor mensen met
een geestelijke, verstandelijke of lichamelijk handicap, huisartsen, gemeenten
en zorgverzekeraar/zorgkantoor.
De projectcoördinator is verantwoordelijk voor de
afstemming binnen het project met alle partijen; huisartsen kunnen bij de
voorbereiding, implementatie en voortgang van het project een beroep doen op de
projectcoördinator, in de operationele fase ook bij een klacht over de inzet
allochtone zorgconsulenten in de huisartspraktijk; de projectcoördinator, waar
het organisatorische en hoofd preventie GGZ Delfland, waar het inhoudelijke
aspecten betreft zoeken gezamenlijk dan de oplossingsrichting;
voor het opstellen van een evaluatieonderzoek naar de inzet
van de consulentenfunctie in de huisartspraktijk;
voor de vertegenwoordiging van het Delftse project op een
aantal landelijke overleggen (georganiseerd vanuit NIGZ, Forum,
Zorgverzekeraars Nederland);
de linking pin functie met het gemeentelijke project Onbenut
Talent;
het zoeken naar financieringsmogelijkheden voor de toekomst
om de functie allochtone zorgconsulent in Delft te continueren bij een
positieve evaluatie van het projectplan;
daarnaast zal de behoefte aan inzet van allochtone
consulenten in het algemeen in kaart worden gebracht.
GGZ Delfland is een zorginstelling
voor patiënten van alle leeftijden met een tijdelijk of blijvend psychiatrisch
probleem. In 2004 is het speerpunt van GGZ Delfland 'interculturalisatie'. De
afdeling Preventie van GGZ Delfland richt zich op vroegtijdige interventie om
erger te voorkomen en daarom op (het bevorderen van) signalering en gericht
verwijzen van patiënten. De allochtone zorgconsulenten zullen in de eerste lijn
bezig gaan met het vroegtijdig bereiken van allochtone patiënten en (helpen)
gericht verwijzen naar de GGZ.
GGZ Delfland is verantwoordelijk voor de inhoudelijke
kwaliteit van de werkzaamheden van de zorgconsulenten. Daarnaast is de GGZ
Delfland verantwoordelijk voor het mogelijk maken van de proces- en
effectevaluatie en het opstellen daarvan door de projectcoördinator in nauwe
samenspraak met hoofd Preventie GGZ Delfland en de allochtone zorgconsulenten..
De middelen daartoe zijn o.a. de formulieren die de
huisartsen en allochtone zorgconsulenten gebruiken voor de verslaglegging en
rapportages binnen de huisartspraktijk en het logboek dat de zorgconsulenten
invullen.
De allochtone zorgconsulenten zijn
verantwoordelijk voor het (mede)voorbereiden, organiseren en zelfstandig
uitvoeren van een individueel consult, driegesprek, dan wel een
groepsvoorlichting;
het vervullen van een brugfunctie bij de communicatie tussen
hulpverlener en patient met name waar
het cultuurverschillen betreft;
het zorgen voor verslaglegging en evaluatie van de
activiteiten;
het signaleren van ontwikkelingen in het kader van de
taakstelling van de functie en het vertalen van deze signalen naar
activiteiten;
het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van het
beleidsterrein consultatie door azc.
De GGD ZHW
heeft een collectief preventieve taak op het terrein van de
gezondheidszorg en een uitvoerende taak binnen het lokale gezondheidsbeleid. De
epidemiologische functie voor de gemeente Delft wordt door de GGD uitgevoerd en
kan bij de evaluatie van het project allochtone zorgconsulent worden benut.
Het
bestaande GVO aanbod op gebied van somatiek en leefstijl kan worden ingezet op
initiatief van de allochtone zorgconsulenten.
De gemeente Delft maakt zich beleidsmatig sterk om
de zorgverlening aan alle inwoners te optimaliseren en daarbij is extra
aandacht voor de doelgroep allochtonen. Het project allochtone zorgconsulent
past hierin. Op een aantal beleidsterreinen nauw verwant aan het veld waarin de
allochtone zorgconsulent opereert, heeft de gemeente de regierol.
Doordat de projectcoördinator binnen de gemeente haar
werkplek heeft, zijn de afstemmings-lijnen kort.
Binnen het project zijn een aantal stuur- en
afstemmingsmomenten en -gremia opgenomen.
De zorgconsulenten worden in hun werkzaamheden begeleid door
een groepje bestaande uit hoofd Preventie GGZ Delfland, de projectcoördinator
en een huisarts..
De Begeleidingsgroep komt in het eerste projectjaar 6
wekelijks bijeen.
De functie allochtone zorgconsulent wordt al in vele
gemeenten uitgeoefend. De Delftse variant is sterk gericht op de
cultuurverschillen als barriere in de communicatie zorgvrager / zorgverlener en
de geestelijke gezondheidszorg.
Opleidingsniveau en ervaring van de aangestelde consulenten
staan garant voor een goede taakuitvoering. Om mee te denken, te adviseren over
de verdere vormgeving van de functie en de ontwikkeling van werkzaamheden in de
huisartspraktijk en mogelijk op andere plaatsen in de zorg is de
begeleidingsgroep ingesteld.
Voor de begeleiding van het totale project allochtone
zorgconsulent vormen de samenwerkende partijen een Klankbordgroep, met name
voor de door de projectcoördinator uit te voeren taken. De RPCP DWO zal hiervan
ook deel uit maken.
De Klankbordgroep denkt mee over het totale project, geeft
aandacht aan fondsenwerving, draagvlak verbreding, public relations en lobby
bij andere (zorg-)instellingen in de regio voor de functie zorgconsulent en
legt waar mogelijk de dwarsverbanden.
De Klankbordgroep komt gemiddeld drie maal per jaar bijeen.
De samenwerkende partijen tekenen dit convenant om de brede
doelstelling van het project te onderschreven en aan te geven dat zij zich
gezamenlijk verantwoordelijk voelen voor een succesvolle implementatie van het
projectplan en voor het behalen van de doelstelling.
Convenant getekend te Delft, op 20 oktober 2004.
RCG DWO voorzitter
bestuur, D. van Starkenburg
GGZ Delfland voorzitter
bestuur, mw H.M.T. de Wit
Gemeente
Delft Wethouder Sociale zaken en
werkgelegenheid, Onderwijs, Volksgezondheid en Zorg, Integratiebeleid,
Jeugdhulpverlening, Combiwerk, J.D. Rensen
GGD ZHW directeur,
C.J.M. Ruijs