Per
1 maart 2001 zijn de Delftpas en het Sportfonds ingevoerd als opvolger van de
bestaande Kortingsregeling, die per 1 maart 2001 is komen te vervallen (zie
nota 01/002843). De Kortingsregeling had als doel:
“Het
stimuleren van minder draagkrachtige inwoners van Delft tot deelname aan
verschillende maatschappelijke activiteiten om zodoende te voorkomen dat zij in
een sociaal isolement terechtkomen”.
De
kortingsregeling was bedoeld voor minima en kende vergoedingen voor Theater de
Veste, het bibliotheekabonnement, de VAK en voor het lidmaatschap van
sportvereniging en materiaalkosten.
Omdat de
kortingsregeling onvoldoende effect had, is gekozen de verschillende
maatschappelijke activiteiten op te splitsen met de invoering van het Sportfonds
en de Delftpas.
De
Delftpas is een kortingspas voor alle inwoners en geeft gratis entree en/of
hoge kortingen op talloze activiteiten en evenementen in Delft en omgeving. Het
Sportfonds biedt korting op sportverenigingen en materiaalkosten voor inwoners
met een laag inkomen.
In deze nota wordt drie jaar Delftpas geëvalueerd.
Eerst worden de doelstellingen en randvoorwaarden van de Delftpas toegelicht.
Daarna worden de resultaten beschreven
en volgen de conclusies, aanbevelingen
en voorstellen. Het Sportfonds wordt geëvalueerd in een aparte nota (nummer
22272).
2. De Delftpas
De Delftpas heeft als doelstelling:
Het bevorderen van deelname aan sociale, culturele
en sportieve activiteiten voor alle inwoners van de gemeente Delft, met name
voor de inwoners met een minimuminkomen.
De volgende randvoorwaarden werden bij deze
doelstelling geformuleerd:
-
het kortingenpakket moet een grotere
inkomensondersteuning bieden en een groter bereik hebben dan de toenmalige
kortingsregeling;
-
alle inwoners moeten gebruik kunnen maken van de
Delftpas;
-
het pakket moet diverse doelgroepen bedienen;
-
de
uitvoeringstaken bij de gemeente dienen zo beperkt mogelijk te blijven;
-
het kooptoerisme in Delft dient – indien mogelijk –
versterkt te worden.
2.1 Doelgroepen en tarieven
|
Tarief |
Doelgroep
|
|
€ 5,- |
Minima (inkomen max. 120% van bijstandsnorm) N.b. inwonende kinderen krijgen de Delftpas
gratis als een van de ouders de pas voor € 5,- aanschaft |
|
|
Kinderen (3 t/m 17 jaar), aanschaf zonder dat de
ouder een pas koopt |
|
€ 10,- |
65-plussers die meer dan 120% van de
bijstandsnorm verdienen |
|
|
Nieuwe inwoners (korter dan een jaar woonachtig
in Delft) |
|
€ 22,- |
Studenten |
|
gratis |
Inwonende kinderen van minima (zie ook € 5,-
tarief) |
|
|
Eenmalig aan iedereen die 18 jaar wordt |
|
€ 55,- |
Overige inwoners |
De Delftpas is bedoeld voor alle inwoners. Het
tarief dat voor de pas betaald wordt, is afhankelijk van leeftijd, inkomen en
gezinsstiuatie. De primaire doelgroep, minima, betaalt het laagste tarief van €
5,-.
Voor het
minimatarief gold aanvankelijk maximaal 110% van de bijstandsnorm. In 2002 is
de norm verhoogd naar 120%.
Om de
aanschaf door de jeugd te stimuleren is in 2003 het kindertarief ingevoerd.
Kinderen die zelfstandig (zonder de ouders) een Delftpas aanschaffen, betalen €
5,-.
2.2 Kortingenpakket
De
Delftpas biedt een vast pakket van kortingen op het gebied van recreatieve,
sociale, culturele, educatieve en sportieve activiteiten en evenementen. De
kortingen variëren van 10% tot gratis en van eenmalige korting tot onbeperkte
korting.
Het vaste
pakket bestaat voornamelijk uit producten en diensten van gemeentelijke en
non-profit instellingen, zoals musea, zwembaden, het theater, de bibliotheek,
stichting Ouderenwerk en de VAK.
Deze
instellingen krijgen een vergoeding voor het verlenen van korting. In de regel
wordt 50% tot 80% van de verleende korting (per pashouder) aan de instelling
vergoed. De overige 50% tot 20% betaalt de instelling zelf.
Daarnaast
zitten ondernemers in het vaste pakket, zoals een fotowinkel, restaurants, McDonalds’
en Specsavers.
Behalve
van Delftse aanbiedingen kunnen Delftpashouders gebruik maken van alle kortingen die de Rotterdampas (zie biedt
paragraaf 2.3), zoals: de strippenkaart, Blijdorp, Spido, Euromast, musea,
theaters en dagtochten.
2.3
Samenwerking met Rotterdampas
Bij de
invoering van de Delftpas is voor aansluiting bij Rotterdampas gekozen.
Aansluiting bij Rotterdampas betekent dat Delftpashouders van alle Rotterdamse
aanbiedingen gebruik kunnen maken en vice versa.
Daarnaast
verzorgt Rotterdampas een groot deel van de uitvoerende taken op het gebeid van
communicatie, acquisitie en administratie.
Voor het
aanbiedingenpakket en deze diensten berekent Rotterdampas de gemeente Delft per
verkochte pas een bedrag van € 46,89
(incl. BTW). Voor 2004 is inmiddels een bedrag afgesproken van € 45,- (incl.
BTW) per pas.
Een taak
die bij de gemeente ligt, is de verkoop van de pas. Aan de Publieksbalie van
Werk, Inkomen en Zorg en de Publieksbalie aan de Phoenixstraat wordt de
Delftpas verstrekt. Rotterdampas biedt hierin ook de administratieve
ondersteuning, zoals het geven verkoopinstructies en informatievoorziening.
3.
Resultaten Delftpas 2001-2003
3.1.
Bereik
|
Jaar |
Aantal |
|
2001 |
3850 |
|
2002 |
3699 |
|
2003 |
4750 |
Aandeel
minima
|
2001 |
Absoluut |
Relatief |
|
Minima
(incl. kinderen) |
2618 |
68% |
|
Niet-minima
65+ |
770 |
20% |
|
Overige
niet-minima |
462 |
12% |
|
Totaal |
3850 |
100% |
Aandeel
minima
|
2002 |
Absoluut |
Relatief |
|
Minima
(incl. kinderen) |
2330 |
63% |
|
Niet-minima
65+ |
795 |
21,5% |
|
Overige
niet-minima |
574 |
15,5% |
|
Totaal |
3699 |
100% |
Aandeel
minima
|
2003 |
Absoluut |
Relatief |
|
Minima
(incl. kinderen) |
2565 |
54% |
|
Niet-minima
65+ |
974 |
20,5% |
|
Overige
niet-minima |
665 |
14% |
|
Kinderen
zelfstandig |
546 |
11,5% |
|
Totaal |
4750 |
100% |
Het aantal pashouders is, na een kleine daling in
het tweede jaar, uiteindelijk gegroeid naar 4750. Hiermee is bijna het
streefcijfer van 5100 (nota Delftpas
00/019896) gehaald. De Kortingsregeling kende jaarlijks enkele honderden
gebruikers van de vergoeding op de culturele voorzieningen.
Op basis van de lopende verkoop (peildatum 1 mei
2004) wordt verwacht dat in 2004 het streefcijfer wordt gehaald.
Wat opvalt is dat het aantal minima dat een pas
aanschaft vrij constant is. De groei van het aantal passen zit vooral bij de
ouderen, jeugd en niet-minima. Met het huidige aantal minima wordt ca. 20% van de doelgroep bereikt.
Het
percentage allochtonen (inwoners afkomstig uit een niet rijk land) onder
pashouders is 42%. Daarmee heeft 8,8% van de minderheden in Delft een Delftpas
tegenover een percentage van 5% van alle inwoners. Met name de 0- tot 14-
jarigen, zowel allochtoon als autochtoon, zijn oververtegenwoordigd ten
opzichte van de Delftse bevolking. Dit geldt ook voor de 65-plussers[1].
3.2
Kortingenpakket
Het vaste
kortingenpakket is sinds het bestaan van de Delftpas gehandhaafd. Het aantal
tijdelijke aanbiedingen wisselt regelmatig en groeit
enigszins.
Dit zijn voornamelijk nieuwe aanbieders in de commerciële sector.
De
uitbreiding van het kortingenpakket met
gemeentelijke en non-profit instellingen is zeer gering. De oorzaak
hiervan zijn met name de beperkte financiële mogelijkheden. Instellingen dragen
immers zelf 20% tot 50% bij aan de verleende korting. Bovendien krijgen steeds
meer instellingen minder subsidie en moeten zij voor meer eigen inkomsten
zorgen. Het aanbieden van kortingen stuit dan ook vooral op financiële
bezwaren.
(Gemeentelijke)
instellingen die echter eenmaal deelnemen aan de Delftpas, blijven vaste
deelnemers. Zij gebruiken de Delftpas als marketinginstrument en promotiemiddel
waarmee gebruikers in het algemeen en specifieke doelgroepen in het bijzonder
bereikt worden. De samenwerking tussen Delftpas en instellingen levert hiermee
een bijdrage aan het gemeentelijk beleid op diverse terreinen.
Aanbieders
in de commerciële sector zijn minder makkelijk blijvend te binden aan de
Delftpas. Bij het werven van aanbiedingen is er veel concurrentie van andere
kortingspassen en kortingsacties. Daarnaast is regelmatig persoonlijk contact
een voorwaarde om tot een goede samenwerking te komen. In de huidige
organisatie is dit niet voldoende mogelijk.
3.3 Gebruik en waardering
Het
gemiddeld gebruik van de Delftpas is 6,8 keer per jaar. Van alle pashouders
maakt 88% minstens één keer gebruik van een korting in Delft. De korting op de
strippenkaarten is het meest populair, gevolgd door de musea, theater de Veste
en de zwembaden. Voor bijna 10% is de Delftpas aanleiding geweest een Delfts
museum te bezoeken. Bijna de helft van de pashouders gaf aan dat de Delftpas
aanleiding was om een of meer activiteiten in Delft te ondernemen.
56% Geeft
aan gebruik te maken van de kortingen in Rotterdam.
Van de
activiteiten in Rotterdam is de top vier: Blijdorp, Euromast en Spido en de
musea.
De
overgrote meerderheid (79%) gaf aan de Delftpas aan te schaffen om activiteiten
goedkoper te kunnen ondernemen, gevolgd door de korting op strippenkaarten
(22%) en door het vaker kunnen ondernemen van activiteiten (16%).
(Potentiële)
pashouders geven aan de Delftpas aan te schaffen dan wel vaker te gebruiken
indien er meer en hogere kortingen gegeven zouden worden.
Pashouders
kennen de Delftpas van artikelen in de Stadskrant (23%), mond-tot-mond reclame
(21%), advertenties (17%), de Delftsche Courant (15%), mailings (12%) en van de
informatiefolder (8%).
De
Delftpas wordt gemiddeld gewaardeerd met het rapportcijfer 7,7. [2]
3.4
Samenwerking met Rotterdampas
De
aansluiting met Rotterdampas voldoet aan de eis om de uitvoerende taken binnen
de gemeente Delft zo beperkt mogelijk te houden. Het vaste dienstenpakket van
Rotterdampas biedt hiervoor een goede basis. In de praktijk blijkt dat voor een
daadwerkelijke uitbreiding van het aanbiedingenpakket en het goed onderhouden
van een netwerk van bedrijven en instellingen een meer op maat gesneden
acquisitie nodig is. Ook voor de contacten met de pashouders en potentiële
pashouders blijkt een aanspreekpunt binnen Delft zeer wenselijk.
4. Financiën 2001-2003
|
2001 |
|
|
LASTEN |
333.303 |
|
BATEN |
298.313 |
|
RESTEERT |
-34.990 |
|
2002 |
|
|
LASTEN |
222.375 |
|
BATEN |
368.530 |
|
RESTEERT |
146.154 |
|
2003 |
|
|
LASTEN |
330.043 |
|
BATEN |
301.043 |
|
RESTEERT |
-29.000 |
In 2001 was er een tekort omdat de inkomsten uit
pasverkoop ver achterbleven. Dit kwam doordat er veel meer passen verkocht
werden voor het minimatarief dan verwacht. Voor dit tekort is een beroep gedaan
op de Bijzondere Bijstand.
In 2002 bleef de totale pasverkoop achter bij de
verwachtingen. De onverwacht hoge verkoop in 2001 zette niet door. Daardoor
ontstond een fors overschot.
In 2003 zette de stijgende lijn zich weer voort. De
invoering van het kindertarief zorgde deels voor de stijging van de kosten.
Daarnaast kon geen beroep gedaan worden op de verwachte dekking uit de
Bijzondere Bijstand.
De financiering van de Delftpas uit het budget
Delftpas is in drie jaar jaarlijks verlaagd met € 45.000,- tot een bedrag van €
96.565,-. De gewenste dekking van deze verlaging uit andere gemeentelijke
budgetten is niet gerealiseerd. Dit sluit aan bij de eerdergenoemde financiële
bezwaren die de uitbreiding van kortingen en daarmee de gemeentelijk verbreding
van de Delftpas beperken.
5. Conclusies en aanbevelingen
Met 4750
Delftpashouders, een gemiddeld gebruik van 6,8 keer per jaar, een bereik van
20% onder de minima en een waarderingscijfer van 7,7 bevordert de Delftpas de deelname
aan sociale, culturele en sportieve activiteiten.
Ook aan
de volgende randvoorwaarden wordt voldaan:
-
het
kortingenpakket biedt een grotere inkomensondersteuning en het bereik onder
doelgroep is groter dan van de toenmalige kortingsregeling;
-
door het
tarievenstelsel kunnen alle inwoners van Delft gebruik maken van de Delftpas;
-
het
aanbiedingenpakket is divers genoeg om verschillende doelgroepen aan te
spreken;
-
door
de samenwerking met Rotterdampas zijn de uitvoeringstaken in Delft zijn zo
beperkt mogelijk.
Aan de
randvoorwaarde dat het kooptoerisme versterkt moet worden, wordt in beperkte
mate voldaan. Het aantal deelnemende ondernemers breidt zich enigszins uit,
maar is te gering om van een werkelijke impuls vanuit de Delftpas te spreken.
5.2 Doelgroepen en tarieven
Het
huidige tarievenstelsel is gericht op alle inwoners. Door de tarieven af te
stemmen op inkomen, leeftijd en gezinssituatie worden specifieke doelgroepen
bereikt. De minima, jeugd, ouderen en allochtonen zijn goed vertegenwoordigd in
het pashouderbestand.
Het is
aan te bevelen het tarievenstelsel op basis van leeftijd, inkomen en
gezinssituatie te handhaven. Binnen dit tarievenstelsel is één aanpassing te
overwegen. Indien het pakket met kinderaanbiedingen uitgebreid wordt met activiteiten
van de Brede School, kan het kindertarief omhoog van € 5,- naar € 10,-.
De groep
minima die de Delftpas aanschaft is stabiel. Het is niet duidelijk waarom deze
groep niet groeit zoals het aandeel van
de andere doelgroepen. Het is wenselijk een onderzoek te doen onder deze
doelgroep om er achter te komen waarom een deel van de minima de Delftpas niet aanschaft.
5.2
Kortingen en gebruik
Het
huidige pakket van kortingen is breed en gevarieerd zodat diverse doelgroepen
bediend worden. De kortingen zijn
redelijk tot (soms) hoog. Uit het gebruik van de pas (zie paragraaf 3.3) blijkt
dat pashouders meerdere activiteiten ondernemen. Het gemiddeld gebruik is 6,8
en 88% van de pashouders onderneemt minimaal 1 activiteit met de Delftpas.
Uitbreiding
en verhoging van het vaste pakket van kortingen is in beperkte mate
gerealiseerd. De uitbreiding betreft vooral tijdelijke aanbiedingen van
commerciële bedrijven.
Uitbreiding
met gemeentelijke en non-profit instellingen is nauwelijks gerealiseerd omdat
er bij instellingen geen financiële ruimte is voor het geven van de korting.
Tevens is de financiële dekking eenzijdig. Medefinanciering vanuit andere
beleidsterreinen bleek tot op heden slechts
beperkt mogelijk. De verbreding
van de Delftpas binnen de gemeente is daardoor beperkt. Door de beperkte groei
van het aantal aanbiedingen speelt de Delftpas
nog onvoldoende actieve rol in het bevorderen van het ondernemersklimaat
en daarmee het promoten van Delftproducten en toeristische aantrekkingskracht
van Delft.
Onderzocht
zal worden welke kortingsmogelijkheden gerealiseerd kunnen worden in het
openbaar vervoer.
Eens wens
tot verbetering is het kunnen meten van het gebruik van gesubsidieerde
kortingen door Delftpashouders. Een wens die mogelijk in 2004 gerealiseerd kan
worden door de invoering van een chipcard.
5.3.
Samenwerking met Rotterdampas
Het
aansluiten bij Rotterdampas beperkt de uitvoeringstaken bij de gemeente, met
name op het gebied van communicatie, acquisitie en administratie. Het is vanuit
dit belang en het belang van de continuïteit van het product, wenselijk de
samenwerking voort te zetten.
Het vaste
pakket van diensten dat Rotterdampas op het gebied van acquisitie levert, biedt
een goede basis, maar is niet voldoende voor een substantiële uitbreiding van
aanbiedingen. Voor een daadwerkelijke impuls is een investering in een
specifiek Delfts netwerk van contacten binnen en buiten de gemeente.
5.4
Financiën
In de
eerst drie jaar bleek het moeilijk de verkoopcijfers te voorspellen en daarmee
een goede financiële prognose te geven. Uiteindelijk sloot 2003 af met een
tekort van € 29.000,-. Met de verwachte groei van het aantal pashouders blijven
de kosten stijgen.
De
verwachting voor 2004 is dat de lasten in 2004 stijgen naar € 347.600,- en dat
in 2004 voor € 100.931,- een beroep gedaan moet worden op de Bijzondere
Bijstand.
Om in de
toekomst voldoende dekking voor de Delftpas te realiseren en de huidige
eenzijdige financiële dekking te veranderen is de al eerder genoemde
gemeentelijke verbreding noodzakelijk. Op het moment dat andere gemeentelijke
producten en diensten hun doelstellingen mede kunnen realiseren door
samenwerking met de Delftpas, kan ook budget voor de Delftpas bestemd worden.
Begroting
2004:
|
2004 |
LASTEN |
|
Inkoop
Rotterdampas |
270.000 |
|
(6000 * 45,00) |
|
|
Communicatie |
35.000 |
|
Personeel |
32.600 |
|
Overig |
10.000 |
|
TOTAAL LASTEN |
347.600 |
|
2004 |
Dekking |
|
sociaal beleid |
57.000 |
|
jma |
45.704 |
|
Bijz.
bijstand |
100.931 |
|
Verkoop |
40.800 |
|
Rotterdampas |
6.600 |
Budget
Delftpas
|
96.565 |
|
TOTAAL BATEN |
347.600 |
6. Voorstel
U wordt
verzocht akkoord te gaan met:
1.
Kennis
te nemen van de evaluatie Delftpas 2001-2003
2.
De
voortzetting van huidige beleid van de Delftpas.
3.
Een
onderzoek naar de mogelijkheden de Delftpas gemeentebreed in te zetten om
doelgroepenbeleid (zoals minima, ondernemers, jeugd, ouderen en allochtonen) te
ondersteunen en daarmee ook structurele dekking vanaf 2005 te realiseren.
4.
Verhoging
van het kindertarief van € 5,- naar € 10,- bij uitbreiding van de Delftpas met
de Brede School.
5.
Financiering
van de Delftpas vanuit de Bijzondere Bijstand voor 2004 en verder. Voor 2004
gaat het om een bedrag van € 100.931,-.