Naar aanleiding van de ontvangen jaarverslagen over
2003 van het Instituut Sociaal Raadslieden, de Commissie voor Bezwaar en
Beroep, de Gemeentelijke Ombudscommissie en het Interkerkelijk Sociaal Fonds
ontvangt u hierbij een reactie van de sector Werk, Inkomen en Zorg (WIZ).
In 2003 is het aantal hulpvragen dat bij het ISR
werd ontvangen met 7% toegenomen tot in totaal 4981. Het grootste deel van de
hulpvragen (1417; in 2002 1436) had daarbij betrekking op uitkeringen en
sociale zekerheid. Specifiek over de Algemene bijstandswet waren dit er 319 (in
2002 waren dit er 355). Het aantal hulpvragen over de bijzondere bijstand was
in 2003 gelijk aan dat in 2002, namelijk 187.
Net als in 2002 is de Algemene bijstandwet niet het
meest besproken onderwerp. Nieuw is dat in 2003 het meest besproken onderwerp
de problematiek rond schulden en budgetteren was. In 2002 was het meest
besproken onderwerp het vreemdelingenrecht. Dit onderwerp staat in 2003 op de
tweede plaats. Hulpvragen over de Algemene bijstandswet staat in 2003 als derde
genoteerd.
Het jaarverslag biedt voor WIZ slechts een punt dat
de aandacht verdient, namelijk de schuldenproblematiek. De Budgetwinkel die
hulp verleent bij schulden kende in 2003 een flinke wachtlijst. In veel
gevallen werd daarom een beroep gedaan op het ISR. Inmiddels zijn er bij de
Budgetwinkel enkele organisatorische veranderingen doorgevoerd, waardoor meer
zaken kunnen worden afgehandeld en de wachttijd kan worden verkort.
De gemeente is voornemens dit najaar een campagne
te starten als preventie tegen het aangaan van schulden. Inmiddels hebben
medewerkers van DUIT op de Delftse scholen voor voortgezet onderwijs al
verschillende voorlichtingen gegeven.
In Kamer II van de CBB worden de bezwaarschriften
behandeld waarvan het primaire besluit namens het college is afgegeven door
WIZ. De belangrijkste wetten en regelingen op basis waarvan bezwaarschriften
bij kamer II worden ontvangen zijn:
-
de Algemene bijstandswet;
-
de Wet Voorzieningen Gehandicapten;
-
het Sportfonds;
-
De Regeling Tegemoetkoming Huurlasten
Onzelfstandige Wooneenheden (THOWE);
-
De Wet Inkomensvoorziening Oudere en
Arbeidsongeschikte Werknemers (IOAW);
-
De Wet Inkomensvoorziening Oudere en
Arbeidsongeschikte Zelfstandigen (IOAZ);
In 2003 werden door Kamer II in totaal 430
bezwaarschriften ontvangen. Ten opzichte van 2002 betekent dit een daling met
71 bezwaarschriften (een daling van 14%). Van de ontvangen bezwaarschriften had
het merendeel betrekking op de Algemene bijstandswet (82%). Van de overige
bezwaarschriften had 12% betrekking op de WVG, en 6% op een van de overige
regelingen.
In 2003 werden in totaal 522 bezwaarschriften
afgehandeld. De uitkomst van de adviezen kan als volgt worden samengevat:
|
Afgehandeld |
Wijze van afhandeling |
Aantal 2002
|
2002 In %
|
Aantal 2003
|
2003 in %
|
|
adviezen |
ongegrond |
173 |
35,1
% |
212 |
40.6
% |
|
|
niet ontvankelijk |
21 |
4,3
% |
38 |
7,3
% |
|
|
(gedeeltelijk) gegrond |
59 |
12.0
% |
77 |
14,8
% |
|
ingetrokken |
nadat besluit is herzien |
188 |
38,2
% |
141 |
27,0
% |
|
|
overig |
51 |
10,4
% |
54 |
10,3
% |
Totaal
|
|
492 |
100% |
522 |
100% |
Opvallend is dat het aantal bezwaarschriften dat
heeft geleid tot een negatief advies is toegenomen, waardoor geconcludeerd kan
worden dat het besluit in eerste aanleg terecht was. Dit was het jaar daarvoor
ook reeds het geval. Ook het aantal besluiten dat door WIZ werd herzien is
gedaald. Hieruit mag geconcludeerd worden dat de kwaliteit van de besluiten in
eerste aanleg is gegroeid.
Over het geheel is er sprake van een positief
beeld. WIZ zal wel naar blijven streven de kwaliteit van de besluiten is eerste
aanleg verder te verbeteren.
Het aantal bezwaarschriften dat heeft geleid tot
een positief advies is licht gestegen.
In haar jaaroverzicht signaleert de commissie nog
wel enkele punten die voor verbetering vatbaar zijn:
-
De commissie
is van mening dat bij het CWI vaak ten onrechte wordt geconcludeerd dat geen
aanvraag tot stand is gekomen omdat de betrokkene bij een van de twee afspraken
niet is verschenen.
Reactie WIZ:
In de CWI systematiek worden twee intakes afgenomen. De eerste intake is
gericht op werk. De tweede intake, een uitkeringsintake, vindt plaats na een
(korte) wachttijd. De klant krijgt de noodzakelijke formulieren mee en moet
zelf een afspraak maken voor de uitkeringsintake. Tijdens deze intake worden
het ingevulde aanvraagformulier en het inlichtingenformulier ingeleverd en
ondertekend. De daadwerkelijke aanvraag komt tot stand nadat deze intake is
afgerond. De datum van de aanvang van de uitkering wordt gebaseerd op de datum
van de eerste melding. Er wordt van uitgegaan dat de uitkeringsintake binnen 3
weken na de eerste melding plaatsvindt. Als de klant niet verschijnt bij de
tweede intake is inderdaad geen aanvraag tot stand gekomen. Indien klant zich
binnen deze termijn van 3 weken meldt wordt de uitkering toegekend vanaf de
datum aanvraag. Indien dit langer duurt dan deze termijn dan wordt op
individuele gronden beoordeeld of de datum eerst melding gehanteerd kan worden.
-
Om te voorkomen dat klanten met te hoge bedragen
aan terugvordering worden geconfronteerd wordt WIZ geadviseerd vaker een
herberekening van inkomsten te doen.
Reactie WIZ:
Inmiddels werkt WIZ aan een verbeterde procedure op dit punt. Door
inkomsten, ook bij onregelmatige inkomsten, sneller te verwerken en deze
duidelijker toe te wijzen naar de maand waarop deze betrekking hebben, zullen
dit soort problemen in de toekomst worden voorkomen.
-
De commissie pleit er voor om in
terugvorderings-beschikkingen standaard op te nemen dat een
terugbetalingsregeling getroffen kan worden.
Reactie WIZ:
Een dergelijke tekst is standaard opgenomen in het geval de uitkering van
de betrokkene wordt beëindigd. Op dat moment krijgt de klant een overzicht met
alle openstaande schulden.
In de overige gevallen is dit niet opgenomen. Dit is een bewuste keuze om
betrokkene die in één keer kan betalen dit ook te laten doen. Klanten die niet
in staat zijn het gehele bedrag in keer te voldoen kunnen contact opnemen
waarna een betalingsregeling getroffen kan worden. Op deze wijze wordt
voorkomen dat onnodige regelingen getroffen worden.
-
Bij het maandelijkse informatieformulier moet klant
aangegeven of er wel of geen veranderingen zijn ten opzichte van de vorige
maand. In enkel geval leidt tot misverstanden. De automatische verwerking van
deze formuleren zou moeten worden aangepast.
Reactie WIZ:
Dit probleem is inmiddels bekend. Er is reeds een projectgroep gestart.
Deze heeft als doel te komen tot een verbeterde vraagstelling waarmee dit soort
problemen wordt voorkomen.
-
De commissie constateert enkele onduidelijkheden op
het gebied van het Sportfonds, zoals dat de activiteiten bestemd moeten zijn
voor iedereen, en een duidelijke afbakening van het begrip sportvereniging.
Reactie WIZ:
Het Sportfonds wordt op dit moment geëvalueerd en waar nodig bijgesteld.
Deze beide opmerkingen zullen hierbij worden meegenomen.
-
De commissie constateert tevens dat de regeling met
betrekking tot de AV-Delft zeer gebrekkig is geregeld. Zij pleit ervoor dit
vast te leggen in een verordening, dan wel een apart besluit of regeling.
Reactie WIZ:
Het huidige contract met DSW loopt binnenkort af. Op dit moment wordt
onderhandeld over een nieuwe overeenkomst. Bezien zal worden of hiervoor een
aparte regeling moet worden geformuleerd, bijvoorbeeld als een beleidsregel.
-
De commissie pleit ervoor het handboek de status te
geven van een beleidsregel, en die in de zien van de Algemene wet bestuursrecht
openbaar te maken.
Reactie WIZ:
Dit komend najaar is gepland om voor alle beleidsonderdelen met betrekking
tot de WBB formele beleidsregels te formuleren.
Om de kwaliteit van de besluiten in eerste aanleg
te verhogen is met de commissie afgesproken periodiek te overleggen over de
ingediende bezwaarschriften.
In het jaarverslag van de gemeentelijke
ombudscommissie wordt niet langer de sector WIZ als apart onderdeel opgenomen.
Van de tegen Publiekszaken ingediende klachten werden in 2003 17 uitspraken
gedaan. In 2 gevallen kwam de ombudscommissie tot het oordeel dat de klant
onbehoorlijk was behandeld. In hoeverre dit betrekking had op WIZ, blijkt niet
uit het jaarverslag.
Bij telefonische navraag is komen vast te staan dat
beide gevallen geen betrekking hadden op WIZ.
Het Interkerkelijk Sociaal Fonds is een fonds van
de gezamenlijke Delftse kerken, waarbij men hulp biedt aan hen die in ernstige
(financiële) problemen zijn geraakt. Daarnaast is het fonds voor de gemeente
een belangrijke partner omdat zij namens de gemeente in het kader van de
‘Uitstroomregeling” uitkeringen verstrekt aan een groep uitgeprocedeerde
asielzoekers die om verschillende redenen niet kunnen wordt uitgezet. In dit
kader vindt regelmatig overleg plaats met de gemeente.
Het fonds constateert problemen bij het voldoen van
doktersrekeningen van uitgeprocedeerde asielzoekers. In principe dient de
asielzoeker gebruik te maken van het Koppelingsfonds. Omdat dit slechts in
levensbedreigende situaties de rekening voldoet, betekent dit een achteruitgang
voor de klant. Het fonds helpt in dergelijke gevallen met een lening, waarbij
de vraag is of deze ooit kan worden
terugbetaald.
De hulpvragen die bij het fonds worden ontvangen
zijn divers. In het jaarverslag constateert ook het fonds een toename van de schuldenproblematiek. Ook
constateert men dat de problemen steeds complexer worden.
Een ander probleem dat men signaleert betreft de
voorschotverlening door de UWV ten tijde van de behandeling van een aanvraag.
Op dit punt zal de gemeente in gesprek gaan met de UWV.
De afgelopen jaren zijn met het fonds verschillende
afspraken gemaakt over doorverwijzingen van klanten. Daarnaast vindt regelmatig
overleg plaats tussen het fonds en het vakteam Beleid en Projecten. Deze
overleggen verlopen goed.
Uit de jaarverslagen blijkt weer een veelheid aan
signalen, hulpvragen en suggesties voor verbetering Deze jaarverslagen leveren door hun opmerkingen elk jaar een
belangrijke input voor een verdere verbetering van de dienstverlening door WIZ.
De jaarverslagen worden verspreid onder medewerkers
en waar nodig worden zij besproken in overlegsituaties.
De gemeente is de verschillende organisaties
dankbaar voor de heldere en inzichtelijke jaarverslagen.
Voorgesteld wordt:
-
de jaarverslagen en de reactie van WIZ voor
kennisgeving aan te nemen en de reactie van WIZ naar hen door sturen;
-
de verschillende organisaties te
bedanken voor hun jaarverslag.
R.
Diemers