Techniek
Museum Delft
Het
stimuleren van belangstelling voor techniek en technologie onder de jeugd is al
vele jaren de primaire doelstelling van het Techniek Museum Delft.[1]
Enerzijds hoopt de TU Delft daarmee op de lange termijn meer studenten te
genereren, anderszijds is dit van groot belang voor het creëeren van draagvlak voor technologie in de
breedste zin.
Naast
deze specifieke belangen voor de TU Delft en de ingenieurswereld is de beoogde
verandering van houding ten opzichte van techniek en technologie van immanent
belang voor de Nederlandse economie. In vergelijking met onze buurlanden is de
belangstelling voor studie en beroep in de techniek in Nederland laag.
Nederland heeft een traditie in handel en zorg en de maakindustrie komt hier
nog steeds maar moeizaam van de grond. Toch zal Nederland in de
kennissamenleving van de toekomst op het hoogste niveau mee willen spelen.
Daartoe heeft het zich in de Lissabon-accoorden ook met andere West-Europese
landen verbonden. De noodzaak om belangstelling te kweken voor studie en beroep
in de techniek is daarmee de laatste jaren alleen maar toegenomen.
Ook
de Gemeente Delft, die zich met haar ruime vertegenwoordiging van
kennisintensieve instellingen en industrie profileert als “Kennisstad”, is zich van deze noodzaak goed bewust. Samen
met het lokale bedrijfsleven (VNO/NCW kring Delft), de Kamer van Koophandel
Haaglanden, het Onderwijs Technologie Centrum Haaglanden en de TU Delft
(Techniek Museum Delft) is de Gemeente het project Techniek Educatie Delft
gestart. Dit project heeft tot doel om belangstelling voor techniek onder de
jeugd aan te kweken en dit ondermeer te bereiken door leuk en uitdagend
techniekonderwijs structureel te integreren in het onderwijsprofiel van de
basisscholen. Een bijzonder element van het project bestaat uit de koppeling
van binnenschoolse en buitenschoolse activiteiten, waardoor techniek niet
alleen iets voor het klaslokaal, maar ook iets uit het echte leven wordt.[2]
Deze
notitie heeft tot doel de rol van het Techniek Museum Delft in de
verwezenlijking van deze doelstellingen toe te lichten.
In
het projectplan is in de structurele inbedding van techniekonderwijs in de
basischool voorzien door de inzet van de ondewijsadviesdienst, pabo’s en een
speciaal aangestelde ‘ambassadeur’. Docenten zullen worden gecoacht,
techniekonderwijs zal worden aangepast aan de bijzondere onderwijskundige visie
van de school en ook in de materiële behoeften wordt voorzien. Van de scholen
wordt daar tegenover verwacht dat techniekonderwijs een vaste plaats krijgt in
het curriculum. Het binnenschoolse element is daarmee in het projectplan
verankerd.
Het
TMD zal zich in de eerste plaats richten op het verzorgen van programma’s die
vallen onder de buitenschoolse activiteiten. Delen van deze programma’s zullen
echter ook binnenschools verzorgd kunnen worden. Juist die koppeling slaat de
brug tussen het klaslokaal en de werkelijke wereld. Het prikkelen van
nieuwsgierigheid, stimuleren van belangstelling, schetsen van
toekomstperfectief en inzicht in mogelijkheden (en onmogelijkheden) is daarbij
belangrijker dan kennisoverdracht. Door inhoudelijke lessen op school te
koppelen aan bijzondere ontmoetingen en belevenissen in een niet-schoolse
omgeving, zoals interactieve workshops, theaterstukken, tentoonstellingen,
spelactiviteiten in het TMD, en bezoeken aan bedrijven, werkplaatsen, werven of
bouwlokaties, wordt een totaal-beleving aangeboden die de leerlingen ertoe moet
brengen eventuele techniek-angst te overwinnen en meer waardering voor de rol
van de techniek in de samenleving op te brengen.
Het
TMD zal de integratie van techniek in de basisscholen en de koppeling met
buitenschoolse activiteiten faciliteren door de volgende produkten en diensten
te ontwikkelen:
1-
Ontwikkelen van drie bijzondere onderwijsprojecten
2-
Inrichting van een techniek-werkplaats
3-
Inrichten van een lokaal voor het testen en onderzoeken van
lesmaterialen
4-
Inrichten van een Internet-portal t.b.v. het hele Techniek Educatie
Delft project
5-
Aanbieden van ruimte t.b.v. netwerkbijeenkomsten en workshops voor
docenten
6-
Doorontwikkelen van workshops t.b.v. Brede School
1-
Onderwijsprojecten
DOEL:
Breed
opgezette reeks van samenhangende techniek-activiteiten waarbij leerlingen door
de combinatie van binnenschoolse en buitenschoolse activiteiten de brug leren
slaan tussen de techniek in het klaslokaal en werkelijkheid daarbuiten.
PRODUKT:
Drie
educatieve programma's, ontwikkeld in samenspraak met vertegenwoordigers van de
pilotscholen en het bedrijfsleven, waarbij meerdere activiteiten, zoals een les
op school, een workshop op het museum, en een bezoek aan een bedrijf,
instelling of andere attractie tot een samenhangend geheel worden gecombineerd.
TOELICHTING:
Het
eerste project, een reeks activiteiten rond rekenen en ruimtelijk inzicht, zal
in het eerste kwartaal van 2005 gereed worden. Het zal met enkele pilotscholen
worden gestest en aangepast, opdat het in schooljaar 2005-2006 breed aan de
Delftse scholen kan worden aangeboden.
Al
in het schooljaar 2004-2005 zullen reeds bestaande projecten worden aangepast
en onder de vlag van Techniek Educatie Delft worden aangeboden, zoals de
lesbrief Geodesie, een lesbrief over Bruggen, het Digi-Dossier en de leskist
Industrieel Erfgoed. In de maanden mei-juni zal een dagvullend project worden
aangeboden, bestaande uit een toneelstuk en vier daarmee samenhangende
workshops.
2-
Inrichten en exploiteren van een techniek-werkplaats
DOEL;
Leerlingen bekend en vertrouwd maken met hedendaagse ontwerp-, productie- en
installatietechnieken die de schaal van het klaslokaal en de (financiele)
mogelijkheden van de school overstijgen.
PRODUKT:
Techniek-werkplaats
waar groepen gezamenlijk of in deelgroepen kunnen werken aan het ontwerpen,
construeren en produceren van objecten, bouwwerken, werktuigen of installaties
met behulp van moderne (industriele) hulpmiddelen. In de eerste fase worden
bestaande educatieve hulpmiddelen vanuit het bedrijfsleven bijeengebracht. In
de tweede fase (na herhuisvesting TMD) wordt een eigen ontwerp gerealiseerd.
TOELICHTING:
Als
onderdeel van, danwel aanvullend aan bovengenoemde projecten zal een werkplaats
worden ingericht waarin de leerlingen met de praktische kant van techniek in
aanraking komen. Hierbij wordt gestreeft naar opstellingen waarmee leerlingen
kennis kunnen maken met installatietechniek, constructieleer en machinebouw. In
dit Techniek Educatie Laboratorium kunnen praktijkopdrachten worden uitgevoerd
die qua materële voorzieningen buiten de mogelijkheden van de basisscholen
liggen. Het TMD zal, in samenwerking met de scholen, bijpassend
onderwijsmateriaal ontwikkelen.
Dit
laboratorium zal in eerste termijn zoveel mogelijk worden ontwikkeld op basis
van bestaande educatieve materialen die bij het bedrijfsleven voor
studieopdrachten worden gebruikt, maar worden aangepast aan het niveau voor
basisscholen. Na de herhuisvesting van het museum naar de Mijnbouwstraat zal
een lokaal worden ingericht met permanente opstellingen.
3-
Inrichten van een lokaal voor het testen en onderzoeken van lesmaterialen
DOEL:
Docenten
kennis laten nemen van in den lande ontwikkelde educatieve programma's, hun de
mogelijkheid bieden deze in het museum te onderzoeken en uit te testen, hun de
mogelijkheid bieden deze te kopen en/of te huren.
PRODUKT:
Leslokaal
met educatief materiaal en verhuur, respectievelijk doorverkoop functie.
TOELICHTING:
TMD
zal in den lande op zoek gaan naar leuk en zinvol onderwijsmateriaal en dit aan
de scholen in Delft aanbieden. Op zeer veel verschillende plaatsen in Nederland
wordt technisch onderwijsmateriaal ontwikkeld. Dit gebeurt momenteel nog vaak
buiten de officiele producenten van onderwijsmateriaal om. Juist bij
afzonderlijke scholen, buurtcentra, science-centers, ontdekplekken, techniek
onderwijs centra enz. worden vaak bruikbare en leuke dingen ontwikkeld. TMD zal
deze, uiteraard met toestemming van de ontwikkelaars, verzamelen en aanbieden
aan de docenten. Daarbij zal TMD een uitleenfunctie vervullen voor leskisten en
–materialen die ontwikkeld zijn in eigen huis, of door derden zoals
bovengenoemde instellingen en bv de Papaver. De huidige
huisvestingsmogelijkheden maken het inrichten van een speciaal permanent
beschikbaar lokaal nog niet mogelijk. De bijeengebrachte onderwijsmaterialen
zullen vooralsnog beperkt blijven en alleen op aanvraag kunnen worden
bestudeerd. Na de herhuisvesting van het museum zal een permanente voorziening
worden gerealiseerd.
4-
Inrichten en onderhouden van een Internetportal
Doel:
Informeren
van het onderwijsveld over techniek in het onderwijs in brede zin (doorlopend
PO - VO - WO) en de mogelijkheden van het Techniek Educatie Delft project in
het bijzonder, alsmede het verschaffen van informatie over vergelijkbare
projecten zoals VTB2, Technotalent, projecten voor het VO, en eventuele
nieuwtjes op het betreffende onderwijsgebied.
PRODUKT:
Web-site
die zo nodig wekelijks geactualiseerd wordt.
TOELICHTING:
Het
ligt uiteindelijk in de bedoeling dat TMD zich zal ontwikkelen tot het centrale
aanspreekpunt voor techniekonderwijs in de basisscholen in Delft. Het steunpunt
VTB2 zal deze functie voor de regio vervullen. Daartoe wordt een informatieve
web-site ontwikkeld en zal de secretariele formatie van TMD worden uitgebreid
met 0,2 fte. De inhoud van de web-site zal het hele Techniek Educatie
Delft-project betreffen, waarbij ook een platform-functie voor docenten wordt
ingericht.
5-
Aanbieden van ruimte t.b.v. netwerkbijeenkomsten en workshops voor docenten
DOEL:
Begeleiden en ondersteunen van schooldirecties en docenten bij het incorporeren
van techniekondewrwijs in de bijzondere onderwijskundige visie en in de
uitvoerende praktijk.
PRODUKT:
Vergaderzaal
met faciliteiten
TOELICHTING:
TMD
zal een goed geoutillerde ruimte beschikbaar stellen voor de workshops en
netwerkbijeenkomsten die worden georganiseerd door de onderwijsadviesdienst.
6-
Doorontwikkelen van workshops t.b.v. Brede School
DOEL:
Kinderen ook buitenschools laten kennismaken met techniek door middel van een
reeks aaneengeschakelde workshops in TMD en/of binnen schoolgebouwen of
buurthuizen (Brede School)
PRODUKT
Reeks
van kleine workshops die eventueel buiten het museum kunnen worden uitgevoerd.
TOELICHTING
Naast
de techniek in het onderwijs en de techniek als recreatie is het zinnig om ook
techniek-workshops aan te bieden in de na-schoolse domein. De Brede School
maakt een belangrijk onderdeel uit van het Gemeentelijk beleid, en TMD zal ook
hiervoor een serie workshops ontwikkelen.
|
|
2004-05 |
2005-06 |
2006-07 |
|
1.
Onderwijsprojecten |
|
|
|
Project 1:
Rekenroute
Try-out Operationeel |
1
maart ‘05 |
1
september ‘05 |
|
Project 2:
nader te bepalen
Operationeel |
|
1
september ‘05 |
|
Project 3:
nader te bepalen
Operationeel |
|
1
september ‘05 |
|
|
Aangepast Digi-Dossier |
1
maart ‘ 05 |
|
|
|
Lesbrief Geodesie |
1
september ‘04 |
|
|
|
Lesbrief Bruggen |
1
maart ‘05 |
|
|
|
Leskist Industrieel
Erfgoed |
1
september ’04 |
|
|
|
Laatste der Mahonikanen |
mei-juni
‘05 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2.
Techniek-werkplaats 1-ste fase Try-out Operationeel |
1
maart ‘05 |
1
september |
|
|
2-de fase Operationeel |
|
|
2007
? |
|
|
|
|
|
|
3.
Toonzaal met uitleen 1-ste opzet |
1
mei ‘05 |
|
|
|
Permanente opzet |
|
|
2007? |
|
|
|
|
|
|
4.
Internet-portal Operationeel |
1
mei ‘05 |
|
|
|
|
|
|
|
|
5.
Vergader en lesruimte Beschikbaarheid |
1
september ‘04 |
|
|
|
6.
Brede School Operationeel |
1
november ‘04 |
|
|
Begroting
|
|
2004-05 |
2005-06 |
2006-07 |
|
1.
Onderwijsprojecten |
|
|
|
Project 1: Rekenroute
ontwikkelkosten |
€
10.000 |
|
|
Project 2: nader te bepalen
ontwikkelkosten |
|
€
5.000 |
|
Project 3: nader te bepalen
ontwikkelkosten |
|
€
5.000 |
|
|
Aangepast Digi-Dossier |
|
|
|
|
Lesbrief Geodesie |
|
|
|
|
Lesbrief Bruggen |
|
|
|
|
Leskist Industrieel
Erfgoed |
|
|
|
|
Laatste der Mahonikanen |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.
Techniek-werkplaats 1-ste
fase ontwikkelkosten exploitatie |
|
€
50.000 €
24.000 |
|
|
2-de fase ontwikkeling en
inrichting exploitatie |
|
|
€
100.000 € 52.000 |
|
|
|
|
|
|
3.
Toonzaal met uitleen 1-ste opzet |
|
pm |
|
|
Permanente opzet |
|
|
€ 16.000 |
|
|
|
|
|
|
4.
Internet-portal ontwikkelkosten onderhoud |
€
10.000 |
€
5.000 |
€
5.000 |
|
|
|
|
|
|
5.
Vergader en lesruimte |
€
3.000 |
€
3.000 |
€
3.000 |
|
6.
Brede School |
€
7.000 |
€
7.000 |
€
7.000 |
|
Personele
lasten Educatief
medwerker 0,8 fte Secretariele
ondersteuning 0,2 fte |
€
24.000 |
€
48.000 € 7.000 |
€
48.000 € 7.000 |
Het
is de bedoeling om na drie jaar alle basisscholen in Delft bij het Techniek
Educatie Project te betrekken. Hietoe zal een sterk marketingbeleid worden
gevolgd waarbij wordt samengewerkt met de VAK. Tevens wordt onderzocht of het
mogelijk is een leerlingvolgsysteem te ontwikkelen. Nadere targets worden in de
stuurgroep vastgesteld.