Het Rijn-Schiekanaal valt onder het vaarwegbeheer van de provincie Zuid-Holland. Over het “management” van deze vaarweg in de relatie met de gemeente Delft, bestaan echter veel onduidelijkheden.
Alle verantwoordelijkheden omtrent het (vaarweg)beheer liggen officieel uitsluitend bij de provincie, doch in de dagelijkse praktijk zijn er veel relaties met de gemeente waarbij tal van medewerkers betrokken zijn.
Afgelopen najaar is op bestuurlijk-ambtelijk niveau tussen de Provincie en de gemeente afgesproken over en weer goed inzicht te scheppen in het voor deze vaarweg geldende beleid, in lopende of toekomstige projecten én over al dan niet actuele beheerskwesties. Voorts is afgesproken de verantwoordelijkheden hieromtrent voor zowel de bestuurders als voor de ambtelijke organisaties duidelijk te maken. Een gecoördineerde aanpak van aangelegenheden waarbij een gezamenlijke afstemming of standpuntbepaling nodig is wordt hiermee vervolgens vergemakkelijkt.
Afgelopen periode is zowel het provinciaal als gemeentelijk geldend beleid, lopende of toekomstige projecten en beheer met betrekking tot het Rijn-Schiekanaal geïnventariseerd. Het gaat om tal van aangelegenheden die actueel zijn of dat in de komende periode zullen worden.
3. Betrokken gemeentelijke clusters, sectoren en
vakteams.
Het spreekt vanzelf dat gezien het aantal en de diversiteit in items er tal van gemeentelijke medewerkers betrokken zijn bij het beleid, de projecten en het beheer van het Rijn-Schiekanaal.
4. Voorstel voor centrale monitoring aangelegenheden
Rijn-Schiekanaal.
In een aantal van die aangelegenheden tussen de diverse betrokken organisatieonderdelen van de provincie en van de gemeente is er sprake is van goed (regulier) overleg.
Dit geldt echter niet op álle onderdelen van beide organisaties. Ook de afstemming aan beide zijden in de eigen organisaties over aangelegenheden waar dit wenselijk of noodzakelijk is laat (nogal eens) te wensen over. Verzoeken om overleg over en weer komen ook vaak bij de verkeerde personen terecht.
Eén en ander is aan de kant van de gemeente intern geanalyseerd.
Geconstateerd is dat er voor de “algehele afstemming” met betrekking tot het Rijn-Schiekanaal sec een specifieke vorm van centrale monitoring wenselijk is. Daarom wordt voorgesteld binnen de gemeente een procescoördinator Rijn-Schiekanaal aan te stellen die verantwoordelijk zal zijn voor procesgang en afstemming m.b.t. het kanaal (dus niet voor de vakinhoudelijke beleidsontwikkeling en uitvoering). Deze coördinatietaak maakt onderdeel uit van het “brede” Delftse watermanagement; zie hierover het kader aan het slot van deze paragraaf.
De procescoördinator Rijn-Schiekanaal is voor aangelegenheden m.b.t. het Rijn-Schiekanaal tevens de eerst aanspreekbare voor medewerkers van de provincie en andere instanties over aangelegenheden waarvoor geen regulier overleg of reguliere afstemming bestaat. Deze persoon moet wel regelmatig vanuit de organisatie over alle aangelegenheden worden geïnformeerd cq zal zichzelf hiervan op de hoogte moeten houden en ook contact moeten houden met de programmamanager/accounthouder Water (zie kader hieronder). In de praktijk zal hiervoor ongetwijfeld een goede vorm gevonden worden. De voor intern gebruik gemaakte inventarisatie zal hierbij in het bijzonder ondersteunend zijn. Deze moet wel permanent geactualiseerd worden.
Binnen het Ingenieursbureau van het cluster Stads- en wijkzaken is voor een procescoördinator Rijn-Schiekanaal voor voorlopig 1 jaar capaciteit vrijgemaakt; (ca 0,2 fte, evaluatie na 1 jaar). Voor eerdere werkzaamheden aan kaden door de gemeente moeten nog kosten worden verrekend met de provincie. De kosten voor de procescoördinator kunnen hieruit worden gedekt.
In- en externe communicatie omtrent deze aanstelling is een belangrijk punt van aandacht.
NB.
Ook aan de zijde van de provincie is een centrale procescoördinator
aangewezen.
Voor de idee van een programmamanager (accounthouder water) in Delft voor “wateraangelegenheden-breed” (zie hieronder paragraaf 7) is bij het vakteam milieu separaat een voorstel in voorbereiding dat binnenkort aan b&w ter besluitvorming zal worden voorgelegd.
Het Rijn-Schiekanaal zoals hierboven en hieronder beschreven zal binnen dat programmamanagement vallen. Een eventueel aan te stellen accounthouder water én de procesmanager Rijn-Schiekanaal zullen uiteraard binnen het te ontwikkelen organisatiemodel over en weer inbreng en afstemming moeten hebben. Ook het regioproject Stad-Water-Land, waaraan inherent in eerste instantie de haalbaarheidsonderzoeken passanten- en recreatiehaven respectievelijk particuliere initiatieven, zullen een eigen onderdeel vormen met afstemming binnen het geheel.
5. Actuele aandachtspunten.
Nota Kansen voor vervoer over water in Delft: Het provinciaal beleid is gericht op het stimuleren van de beroepsgoederenvaart over vaarwegen en het stimuleren van zo genoemde natte bedrijfsterreinen. In dit kader (Nota Provinciale vaarwegen en scheepvaart uit 2006) wordt door de provincie voor het Rijn-Schiekanaal gestreefd naar diverse aanpassingen om de capaciteit van het vaarwater te vergroten en hiermee de vaarweg tevens geschikt te maken voor schepen met een toegesneden maximaal tonnage. Veiligheidsaspecten voor de diverse gebruikers van het kanaal zijn een belangrijk uitgangspunt bij dit beleid (beroepsvaart, recreatievaart en roeisport).
Het stimuleren van de toeristisch-economische functie van het kanaal blijft in dit beleid echter onderbelicht en feitelijk ondergeschikt.
Hierover is separaat een nota “Kansen voor vervoer over water in Delft” aan b&w voorgelegd (nota dd. 4jul07 vakteam mobiliteit) waarin tevens aandacht zal worden geschonken aan de (on)mogelijkheden van distributievaart voor de binnenstad. Deze nota refereert mede aan de motie van 30 juni 2005 van de gemeenteraad: Motie vervoer over water (M-5).
Regionaal (regiogemeenten en provincie) waterproject Stad-Water-Land: Dit waterproject is mede ter uitvoering van het raadsbesluit “Delft Waterstad” van 23 februari 2006.
Het proces voor dit project heeft een eigen dynamiek. Het verdient aanbeveling de accountmanager voor dit project tevens verantwoordelijk te maken voor haalbaarheidsonderzoeken naar uitbreiding van de huidige passantenhaven Zuidkolk en naar een recreatiehaven in de Nieuwe Haven, dit laatste in samenhang met het herstructureringsproject voor het gebied Nieuwe Haven en omgeving aan de Rotterdamseweg in het kader van de herstructureringsplannen voor Schieoevers.
Zuidkolk: De huidige passantenhaven in de Zuidkolk speelt een essentiële rol in het regionale waterproject Stad-Water-Land. Vergroting van de capaciteit zal in belangrijke mate aan het regioproject bijdragen. De provincie wil in hoedanigheid van vaarwegbeheerder hieraan graag meewerken. Op provinciaal niveau is men echter van mening dat de Zuidkolk in elk geval in eigendom en beheer van de gemeente Delft moet komen (blijven). Om die reden wenst de provincie geen overdracht door de gemeente van de huidige eigendom van dit deel van het kanaal aan de provincie zoals is vastgelegd in de desbetreffende na te noemen overeenkomst van januari 1990.
Het is noodzakelijk eerst voor- en nadelen (diverse beheerskosten versus mogelijke financiële opbrengsten) voor de gemeente aan een beschouwing te onderwerpen alvorens een definitief standpunt in te nemen in het kader van de eigendomsoverdracht. Het maken van een (beleids)nota is ten behoeve van de verdere uitwerking van het regionale waterproject urgent.
Een standpunt over de Zuidkolk is mede bepalend is voor de positie (taken, bevoegdheden) van de gemeentelijke havenmeester(s).
Overdracht juridisch eigendom Rijn-Schiekanaal binnen grondgebied Delft: De provincie is al jaren verantwoordelijk voor het feitelijke vaarwegbeheer, etc. van het kanaal. De in januari 1990 gesloten overeenkomst voor overdracht van het juridisch eigendom van het kanaal door Delft aan de provincie, inclusief te vestigen erfdienstbaarheden en het doen van verrekeningen moet nog steeds geëffectueerd worden. De provincie dringt aan op haast, echter met uitsluiting van overdracht van de Zuidkolk. Het verdient aanbeveling het één in dit stadium niet los te koppelen van het ander. Verrekeningen op basis van genoemde overeenkomst omtrent het beheer van de gemeentelijke bruggen (Plantagebrug, Hambrug en Lage Abtswoudsebrug, delen St.Sebastiaansbrug) en verrekening van noodzakelijke aanpassing van bediening van deze bruggen, lopen hun eigen proces.
Knelpunten vaarwegbreedte en ligplaatsen: Inmiddels heeft de provincie overleg met de gemeente geopend over medewerking aan het oplossen van knelpunten in de vaarbreedte van het kanaal. Deze knelpunten bevinden zich ter hoogte van de Hooikade en de Scheepmakerij (bochten verruimen), de Schiekade ten zuiden van de Kruithuisbrug (verleggen westoever) en de Schieweg ter hoogte van scheepswerf Bocxe (verleggen westoever). In dit stadium worden feitelijke mogelijkheden onderling verkend, technische problemen geïnventariseerd en bezien welke procedures noodzakelijk zijn. Er zijn van gemeentewege, behalve in het verleden voor het tweede genoemde knelpunt, in dit stadium uiteraard geen toezeggingen gedaan.
Over dit onderwerp zal te zijner tijd separaat worden gerapporteerd.
Binnen de taak van vaarwegbeheerder zal de provincie op afzienbare termijn tevens preciezer in beeld brengen waar in het kanaal, behalve in de Zuidkolk, het innemen van ligplaatsen -door alle vaarweggebruikers- definitief niet of juist wel zal worden toegestaan. Dit zal tevens onderdeel zijn van de voorgestelde haalbaarheidstudie naar uitbreiding voor passantenfaciliteiten. In aangehaalde nota “Kansen voor vervoer over water in Delft” wordt dit onderwerp eveneens behandeld.
Taken havenmeester(s): De bij de sector toezicht openbare ruimte aangestelde havenmeester(s) verrichten vaak eigenstandig werkzaamheden in het belang van een goed beheer en de veiligheid op het kanaal. Het gaat om zowel algemeen beheer als om inzet bij bijzondere gelegenheden, zoals bijvoorbeeld het varend corso en andere evenementen op/rond het kanaal. De huidige passantenfaciliteiten in de Zuidkolk zijn op deze wijze ook feitelijk in beheer van de gemeentelijke havenmeester(s). Hun bevoegdheid als Buitengewoon Opsporing Ambtenaar (boa) is onderdeel hiervan. Het is noodzakelijk deze taken officieel te regelen met de provincie, inclusief verrekening van de personeelskosten.
Een standpunt over de Zuidkolk als hiervoor bedoeld is medebepalend voor hun positie (taken, bevoegdheden).
Particuliere initiatieven: Particuliere initiatieven als rondvaartboten, watertaxi, particuliere jachthaven, sloepenhaven, etc.) betreffen zowel gebruik van het vaarwater in het kanaal als van de grachten in de binnenstad. Uiteraard geldt ook hier primair het onderscheid tussen het kanaal en het openbare gemeentewater. Voor het kanaal is de provincie het bevoegd gezag en blijft uiteindelijk verantwoordelijk voor het vaarwegbeheer, voor het openbaar gemeentewater is dit de gemeente. Afstemming tussen gemeente en provincie is randvoorwaarde.
Over particuliere initiatieven zal separaat worden geadviseerd.
6. Programmabegroting 2008-2011 en portefeuillehouder.
In het programma “Kennisstad en economie”
is opgenomen:
Uitwerken Delft maakt werk van water
Er wordt voor de periode 2008-2010 jaarlijks €
200.000 gereserveerd om de mogelijkheden van ‘water’ verder vorm te geven op de
terreinen toerisme en recreatie, ruimtelijke ordening, kenniseconomie,
werkgelegenheid en creatieve economie. Dit bedrag wordt gefinancierd uit de
reserve economische structuur (3* € 1,5 ton) resp. de gereserveerde gelden voor
stadsmarketing (€3* € 0,5 ton). Het stadsmarketingbudget zal grotendeels worden
ingezet om water te verbinden met de drie aspecten van het merkbeeld van Delft:
technologie, innovatie en creativiteit.
Vanuit de Programmabegroting 2007-2010 is onder de noemer van nieuw beleid nog een budget ad € 50.000 beschikbaar voor het onderzoeken en maken van een plan voor het beter benutten van water als vervoers- en recreatiemogelijkheid.
Zie kader in paragraaf 4 hierboven. Vakteam milieu maakt separaat voorstel; de tekst zal worden afgestemd op het navolgende voorstel inzake aanwijzing van de portefeuillehouder.
Portefeuillehouder
In de separate nota van het vakteam milieu zal worden voorgesteld om wethouder Vuijk de primair verantwoordelijke portefeuillehouder te laten zijn voor de diverse waterbrede componenten van bestuur, waaronder dus ook de gemeentelijke belangen m.b.t. het Rijn-Schiekanaal. Naast kennisstad of economie spelen ook toerisme en vervoer over water; dit laatste niet alleen voor personen maar ook voor goederen. Hier speelt ook de belangentegenstelling tussen bevordering (door de provincie) van de beroepsgoederenvaart en/of de recreatievaart (intentie gemeente/regioproject). Uiteraard is de veiligheid op het water tussen beide categorieën gebruikers van groot belang, niet in het minst voor de roeisporters. Hoewel deze vorm van veiligheid primair de verantwoordelijkheid is (en blijft) van de provincie als vaarwegbeheerder, zal in geval van calamiteiten ongetwijfeld ook nadrukkelijk naar de gemeente “gekeken worden”! Als de Zuidkolk niet zal worden overgedragen aan de provincie, komt de primaire vaarwegverantwoordelijkheid voor dit deel van het kanaal ook geheel bij de gemeente te liggen.
Onderzoek naar uitbreiding van de passantenhaven (Zuidkolk) en onderzoek naar de haalbaarheid van een recreatiehaven (Nieuwe Haven)
heeft in het bijzonder ook raakvlakken met ruimtelijke ordening en met betrekking tot het Rijn-Schiekanaal zijn ook diverse milieuaspecten relevant.
7. Concept PvdA/VVD “Delft maakt werk van water”, mei
2007.
In het recente plan van genoemde raadsfracties is Delft Waterstad zeer breed neergezet: kenniseconomie en kennisinstituten, watertoerisme, waterrecreatie en watercentrum (met een kantoor in Hooikade 13), alsmede ruimtelijke ordening waaronder een locatie voor een roeibaan.
Mede naar aanleiding van hetgeen hierover in de commissie EMCR van 7 juni jl. is besproken wordt in de loop van dit jaar het voorstel door genoemde fracties nader gedefinieerd.
Voorshands wordt geconstateerd dat de intenties van het concept-plan niet conflicteren met het beleid van de provincie voor de Schie (en de Zuidkolk). De provincie zal naar verwachting echter wel het belang voor de beroeps-goederenvaart zoveel mogelijk willen laten prevaleren boven nieuwe initiatieven. De veiligheid voor alle gebruikers van de Schie is hierbij een belangrijk aandachtspunt. De (veiligheids)belangen van de roeisport hebben reeds permanent bijzondere aandacht van de provincie.
In de hierboven in paragraaf 5. aangekondigde Nota Kansen voor vervoer over water in Delft wordt nader aandacht besteed aan de belangen voor de verschillende gebruikers van het Rijn-Schiekanaal.
In dit verband wordt nog opgemerkt, dat een “havenkantoor” mede aandacht zal moeten krijgen in de haalbaarheidsstudie voor een passantenhaven in de Zuidkolk en de afwegingen over het beheer van de Zuidkolk bij de provincie of de gemeente; zie boven paragraaf 5.
Een ander aandachtspunt is de min of meer permanente reservering van een ligplaats in Delft voor het in aanbouw zijnde schip de “Ecolution” van prof. Wubbo Ockels in de Zuidkolk. Met de heer Ockels zal contact worden opgenomen om wensen en mogelijkheden te bespreken.
8. Voorstel.
.
@
BIJLAGE II.
Overzicht betrokken sectoren en vakteams bij het
Rijn-Schiekanaal
(NB. uitsluitend Rijn-Schiekanaal en
oevers/kaden. Niet: Nieuwe Haven en grachten binnenstad, etc.)
Actoren:
Provincie (beleid, projecten, vaarweg- en nautisch beheer, veiligheid)
Hoogheemraadschap (waterhuishoudkundig beheer)
Gemeente (beleid en acties/projecten, technisch beheer kunstwerken en kaden)
Samenwerkingsverband in Regionaal project Water-Stad-Land (toeristisch-economisch)
Roeisportverenigingen (belangen)
Beroepsvaart bulk, goederen, etc. (belangen)
Beroepsvaart personenvervoer (rondvaartboten, vakantieboten/charters)
Recreatievaart (belangen)
Particuliere belangen (bijv. Van Bergen) en nieuwe initiatieven (bijv. watertaxi)
Actoren gemeente (+
voor dit moment meest
relevante acties):
sector Stadsontwikkeling
vakteam
mobiliteit -nota vervoer over
water/stimuleren
beroepsgoederenvervoer (Koning)
-parkeerontheffing provinciaal personeel (Koning)
-verkeersregel-/signaleringssysteem Koepoortbrug i.r.m.
Koepoortgarage (Koning)
-Faradaybrug in relatie met breedteknelpunt ter hoogte van
de Schiekade (Koning en Vuijk)
vakteam
cke -regionaal
waterproject/accountmanager (Merkx
of Vuijk)
-toeristisch-economische
functie algemeen (projectleider)
(Merkx of Vuijk)
-particuliere
initiatieven, oa.
watertaxi (Koning en VuijK)
-subsidiering waterevenementen (Vuijk)
vakteam
milieu -waterhuishoudkundige aspecten i.r.m. Delfland, o.a.
Zuidkolk (Merkx)
-verleggen primaire waterkering Rotterdamseweg (Koning)
-natuurlijke oevers bij kanaalverbreding (Merkx en Koning)
vakteam
ruimtelijke ordening -ruimtelijke gevolgen kanaalverbredingen;
3 acute
knelpunten + Kruithuisbrug (Koning)
-ruimtelijke aspecten passantenhaven en recreatiehaven
in kader haalbaarheidsstudies (proj.leider CKE) (Koning)
-provinciaal beleid inzake stimuleren watergebonden
bedrijvigheid (Koning en Vuijk)
-nieuwe locatie roeisport (Koning en Rensen)
vakteam vastgoed -kadastrale afwikkeling eigendomsoverdracht kanaal,
waarbij aandacht voor diverse
verrekeningen (Koning)
sector Stadsbeheer
vakteam
voorbereiding -uitvoering overeenkomst januari 1990
eigendomsoverdracht/verrekeningen (Koning)
-verrekening
voorfinanciering reconstructie
Hooikade-Zuideinde; samen met vkt Vastgoed
(Koning)
-waaronder bediening en onderhoud
gemeentelijke
bruggen (Koning)
-beheerplanning en rapportages bruggen (Koning)
vakteam technische
voorbereiding -idem (Koning)
sector Ingenieursbureau
vakteam
beheerplannen -technisch beheerplannen bruggen en
oevers/kaden (Koning)
(= opdrachtnemer Sector
Stadsbeheer)
-brugwachtershuisjes aansluiten op riolering
(Koning)
(-voorstel: levert
procescoördinator Rijn-
Schiekanaal onderdeel programma beoogd
watermanager René vd Werf)
sector Toezicht Openbare Ruimte:
vakteam
vergunningen en ontheffingen -beheer en toezicht oevers/kaden (Vuijk
en Verkerk),
- waaronder heffing kadegelden (Bolten)
-formeel regelen beheer en toezicht water
Rijn-Schiekanaal (nu geregeld op basis
van informele
afspraken en afstemming
met de provincie) (Vuijk en
Verkerk)
-waaronder
specifiek faciliteiten
recreatievaart Nieuwe Haven en Zuidkolk
(Vuijk
en Merkx)
-waaronder evenementen, zoals Varend
Corso
en Vloot over de Vliet (Vuijk en
Verkerk)
-veiligheid diverse gebruikers vaarwater
(Vuijk en Verkerk)
-openbare orde op water en walkanten
(Verkerk)
vm. sector Leefbaarheid
programma
maatschappelijke voorzieningen -belangen roeisport (Rensen)
sector Wijkzaken- en projecten
vakteam
projecten incidenteel:
-opmaak
Integraal Overzicht Rijn-Schiekanaal
-voorstel
aanpak management Rijn-Schiekanaal v.w.b.
betrokkenheid gemeente
Delft
KvdVlies/vakteam proj./15jun07.